در گفت‌وگوی تفصیلی با ایلنا مطرح شد؛
فارغ‌التحصیلان بیشتر به دنبال میزهای دولتی هستند/دانشگاه‌ها به حالت سکون رسیده‌اند
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی و رییس سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان با اشاره به اینکه فارغ‌التحصیلان بیشتر به دنبال میزهای دولتی هستند، گفت: متاسفانه دانشگاه‌ها به وظایفشان بدرستی عمل نمی‌کنند و بیشتر در یک چارچوب اداری و سمبلیک فعالیت دارند.
محمدصادق بیجندی (معاون آموزشی جهاد دانشگاهی و رییس سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان و معاون آموزشی جهاد دانشگاهی) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به اینکه چند درصد از فارغ‌التحصیلان جهاد دانشگاهی امسال جذب بازار کار شدند، گفت: طبق آماری که ما بر اساس رصدهایمان به دست‌آورده‌ایم؛ حدود ۶۳ درصد از دانش‌آموختگان موسسات و آموزش عالی جهاد دانشگاهی امسال جذب بازار کار شدند. البته تعداد آنهایی که در رشته مرتبط جذب بازار کار می‌شوند، تقریبا نصف این آمار است؛ یعنی حدود ۳۰ درصد از دانش‌آموختگان متناسب با رشته تخصصی‌شان جذب بازار کار می‌شوند. این آخرین آمار تا بهمن ماه سال ۹۶ است، آمار دانش‌آموختگان سال ۹۷ نیز آبان و آذرماه مشخص میشود.
بیجندی در پاسخ به این سوال که دانش آموختگان و دانشجویان بیشتر در چه رشته‌هایی وارد بازار کار می‌شوند؟ گفت: رشته‌هایی که در حال حاضر جهاد دانشگاهی پذیرش آنها را بر عهده دارد از همان ابتدا به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند و با توجه به نیاز بازار کار سراغ آن رشته و توسعه آموزش عالی رفته‌ایم. به عنوان مثال در حوزه مدیریت، به همه رشته‌های این حوزه ورود نکرده‌ایم، بلکه فقط رشته مدیریت بازرگانی و مدیریت صنعتی را داریم. در حسابداری رشته‌های حسابرسی، در رشته‌های کامپیوتر به گرایش‌های خاص این رشته، در رشته‌های گردشگری بحث بازاریابی گردشگری و بوم‌گردی گردشگری، در حوزه صنایع رشته مهندسی صنایع را در نظر گرفتیم.
وی ادامه داد: در این حوزه‌ها خوشبختانه توانستیم نیروی کار خوبی تحویل بازار کار دهیم و به نتایج خوبی دست یابیم. ضمن اینکه فرآیندهای طول تحصیل در دانشگاه‌های ما با دیگر دانشگاه‌ها تقریبا متفاوت است. به این صورت که ما بیشتر نگاه مهارت‌محوری داریم تا دانشی یا تئوری محوری.
بسیاری از دانش آموخته‌ها مهارت حل مساله، مدیریت استرس، فن بیان، مذاکره و حتی مهارت تخصصی رشته خودشان را ندارند.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی با اشاره به مساله اشتغال فارغ‌التحصیلان که عموما بعد از گرفتن مدرک و فارغ التحصیل‌شدن از دانشگاه با مشکل بیکاری و حتی نداشتن تخصص روبرو هستند، گفت: در آموزش موفق دانشگاهی سه بخش داریم، این سه بخش عبارتند از دانش، نگرش و مهارت. متاسفانه اکثر دانشگاه‌های کشور کمتر به این سه رکن اساسی توجه می‌کنند. به عنوان مثال دانشگاه‌هایی داریم که فقط به رکن "دانش" نگاه می‌کنند و تمرکزشان را روی مسائل تحصیلی و درسی می‌گذارند، ولی در حوزه مهارتی که به صورت مهارت تخصصی و عمومی است کمتر توجه شده است. بسیاری از دانش آموخته‌های ما مهارت حل مساله، مدیریت استرس، فن بیان، مذاکره و حتی مهارت تخصصی رشته خودشان را ندارند.
او افزود: به عنوان مثال فارغ التحصیلان رشته مهندسی مکانیک یا عمران حتما باید با آخرین نرم‌افزارهای روز این رشته و صنایع آن آشنا باشند ولی متاسفانه اینها هم در دانشگاه‌ها آموزش داده نمی‌شوند. تنها مهارت فنی مهم نیست، بلکه مهارت‌های فردی و شخصی هم مهم هستند و اگر در دانشگاه‌ها این مهارت‌ها آموزش داده شود، قاعدتا نگرش دانشجو نیز عوض میشود.
فارغ‌التحصیلان بیشتر بدنبال میزهای دولتی هستند
رییس سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان ادامه داد: امروزه فارغ التحصیلان بیشتر دنبال میزهای دولتی هستند، در واقع دنبال این هستند که بعد از ورود به دانشگاه و فارغ‌التحصیلی، دولت یک میز در اختیارشان بگذارد و کارمند دولت شوند. در صورتی که در کشورهای توسعه یافته دانش آموختگان دانشگاه‌ها کمترین رغبت را به سمت شغل‌های دولتی دارند ولی در کشور ما متاسفانه عکس این موضوع مطرح است. اکثر دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی دوست دارند، به سمت شغل‌های دولتی بروند در صورتی که یک دانش آموخته موفق و با توان، باید برای چند نفر شغل ایجاد کند و کارآفرین باشد. در اکثر جاهای دنیا بسیاری از مشکلات توسط دانش‌آموختگانی که دارای مهارت هستند، حل می‌شوند.
به صراحت می‌گویم؛ اگر برخی از دانشگاه‌ها تعطیل شوند، هیچ کس احساس نمی‌کند که فلان دانشگاه تعطیل شده است.
بیجندی در پاسخ به این سوال که آیا این مسئله به روند و شیوه دانشگاه‌ها در خصوص تربیت دانشجو بستگی دارد یا دانشجوها خودشان تمایلی به کار در حوزه‌های مهارتی ندارند؟ گفت: من ۸۰ درصد دانشگاه را در این زمینه مقصر می‌دانم و ۲۰ درصد دانشجو را. معتقدم دانشگاه‌ها به وظایفشان به درستی عمل نمی‌کنند و بیشتر در یک چارچوب اداری و سمبلیک فعالیت دارند. به صراحت می‌گویم؛ اگر برخی از دانشگاه‌ها در کشور تعطیل شوند، هیچ کس احساس نمی‌کند که فلان دانشگاه تعطیل شده است.
دانشگاه‌ها به حالت سکون رسیده‌اند
او افزود: در حوزه آموزش بهداشت و درمان اگر یک دانشگاه پزشکی تعطیل شود، بلافاصله همه متوجه می‌شوند به این دلیل که با سلامت و زندگی روزمره مردم ارتباط تنگاتنگ دارد، ولی سایر دانشگاه‌های ما نتوانستند این ارتباط را برقرار کنند. به طور مثال اگر رشته‌های زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها حذف شود، شاید کسی اصلا متوجه نشود. اگر دانشگاه‌های ادبیات به درستی عمل می‌‌کردند، این وضعیت رخ نمی‌داد و شاهد وجود این همه واژگان قرضی در ادبیاتمان نبودیم.
بیجندی اضافه کرد: دانشگاه‌های ما متاسفانه به یک ایستایی خاص و حالت سکون رسیده‌اند. روندشان همین است که پول را از دانشجو بگیرند و سپس او را فارغ‌التحصیل کنند. متاسفانه دانشگاه‌های ما به دوره دانشجویی که بهترین دوره از زندگی جوانان است، کمتر توجه می‌کنند.
او در خصوص کیفیت و سطح آموزشی در جهاد دانشگاهی گفت: باورم این است که در کیفیت آموزش تئوریک در کل کشور بد نیستیم. این را باید بپذیریم که دانش‌آموخته‌های تئوریک خوبی داریم و اکثر کسانی که به خارج از کشور می‌روند، بلافاصله جاهای خوبی جذب می‌شوند، چون زیرساخت تئوریک‌شان خوب است. در جهاد دانشگاهی ضمن اینکه روی این مسائل تئوریک کار می‌کنیم، در حد توان خود و با توجه به پتانسیل‌ها روی حوزه مهارتی هم کار می‌کنیم و معتقدیم خیلی عالی نیستیم، ولی تلاش می‌کنیم رو به پیشرفت باشیم.
تا پایان شهریور ماه اخبار خوشی را در زمینه ایجاد ۲۰ هزار شغل در ۹ استان کشور خواهیم داد.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی در خصوص تفاهم‌نامه ایجاد ۲۰ هزار مشاغل خانگی در ۹ استان کشور با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: امیدواریم تا پایان شهریورماه اخبار خوشی را برای ایجاد ۲۰ هزار شغل به مردم بدهیم. این ۹ استان شامل سه استان شرقی (استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی) و شش استان غربی (آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و چهارمحال بختیاری) هستند. امیدواریم الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی را با نگاه اتصال به بخش بازار و توجه ویژه به آموزشهای تخصصی و مهارتی با کمک همه دستگاه‌ها و به ویژه بخش خصوصی که تا الان بسیار کمک کرده، انجام دهیم.
راه‌اندازی ۲۰ هزار شغل خانگی تا پایان شهریور
وی افزود: این ۲۰ هزار شغل تا پایان شهریورماه اجرایی میشود. مخاطبان می‌توانند با مراجعه به سایت www.inhb.ir اطلاعات تمام گزارشات کار این الگو را مشاهده کنند. این سامانه مختص مشاغل خانگی است که توضیحاتی در رابطه با این موضوع در آن درج شده است. برخی از استان‌ها کارشان را آغاز کرده‌اند و تقریبا هم خوب پیشرفته‌اند. در این مدل جدید در استان‌های پایلوت، مزیت‌های منطقه‌ای، محلی، استانی، نحوه ارتباط با برندها و نحوه فروش محصولات تولیدی را ارزیابی کردیم.
بیجندی گفت: این ۲۰ هزار شغل همگی مربوط به مشاغل خانگی هستند که حدود ۷۳ درصد از متقاضیان زن و ۲۷ درصد آقایان بودند.
اعلام پرطرفدارترین مشاغل خانگی
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی در پاسخ به این سوال که افراد بیشتر در چه حوزه‌ای تمایل به کارِ خانگی دارند؟ گفت: طبق آمار، پوشاک و تمام مجموعه فرآیند آن اولویت اول است. دستباف‌ها، صنایع دستی و حرفه‌های جدید مثل مترجمی، ویراستاری، بازی سازی، انیمیشن، برنامه‌نویسی که به تازگی در این الگو معرفی شده‌اند در ادامه پرطرفدارترین مشاغل خانگی قرار دارند.
میزان دستمزد در مشاغل خانگی به ساعات و رشته کاری بستگی دارد و در مجموع رشته IT دارای بیشترین درآمد است.
او در رابطه با میزان درآمد و دستمزد مشاغل خانگی گفت: میزان دستمزد در مشاغل خانگی به ساعات و رشته کاری بستگی دارد. طبیعتا کسی که ساعات بیشتری کار می‌کند، می‌تواند دستمزد بیشتری بگیرد، اما رشته IT دارای بیشترین درآمد از میان حرفه‌های مشاغل خانگی است.
بی‌کیفیتی مواد اولیه محصولات مشاغل خانگی
بیجندی همچنین با اشاره به کیفیت پایین برخی محصولات داخلی درباره اقداماتی که باید برای کیفی‌سازی این محصولات صورت بگیرد، گفت: برای اشاره به این موضوع به تجربه‌مان در مشاغل خانگی اشاره می‌کنم. در حوزه مشاغل خانگی وقتی بررسی کردیم به این جمع‌بندی رسیدیم که فروش اکثر محصولات خانگی با مشکل مواجه است و در بررسی این مشکلات به این نکات رسیدیم که دسته‌بندی محصولات خوب نیست، مواد اولیه کیفیت ندارند، فرآیندهای تهیه خوب نیست و توزیع هم که از همه مهم‌تر است درست صورت نمی‌گیرد. بنابراین در طرح مورد اشاره در آموزش‌ها و مشاوره‌هایمان که بیشتر هم توسط برندهای ملی صورت می‌گیرد، روش‌های درست کاری را بیان کرده‌ایم به این صورت که باید چه استانداردها و کیفیت‌هایی رعایت شود.
او افزود: گرچه کالاهای داخلی بسیار خوبی داریم، اما اکثر تولیدکننده‌های ما آموزشهای لازم را ندیده‌اند. اگر آنها آموزش لازم را ببینند و اهمیت کیفی‌سازی بسته‌بندی درست، تحویل به موقع و خدمات پس از فروش را بدانند، حتما اتفاقات خوبی می‌افتد.
باور ملی‌مان نسبت به تولیدات داخلی خوب نیست
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط اقتصادی کشور آیا این تولیدات مورد حمایت قرار می‌گیرند؟ گفت: تصورم این است که دولت حمایت خوبی می‌کند، ولی هنوز باور ملی‌مان نسبت به تولیدات داخلی خوب نیست. وقتی دو جنس ایرانی و خارجی در یک فروشگاه باشند، طبیعتا مردم به سمت جنس خارجی می‌روند به خاطر اینکه این پیش‌فرض در ذهن ما ایجاد شده که جنس ایرانی جنس خوبی نیست و کیفیت اجناس خارجی بهتر است.
باید آموزشهای لازم به تولید کننده‌ها داده شود که متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد و به نظرم آموزش، مشاوره و نظارت در بخش تولید مغفول مانده است.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی و رییس سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان در پایان اظهار داشت: برای حل این موضوع به حمایت مردم نیاز داریم، از طرفی تولیدکننده‌ها هم باید مسئولیت‌پذیری‌شان را بالا ببرند به این صورت که جنس باکیفیت تحویل مردم بدهند. شاید از این طریق رونق اقتصادی و تولید شکل بهتری بگیرد. اگر بر این باوریم که اجناس خارجی جنس بهتری دارند، این سوال را از خودمان بپرسیم که کدام یک از دستگاه‌های اجرایی به تولید کنندگان آموزش بازاریابی و فروش داده است؟ باید همه آموزشهای لازم به تولید کننده‌ها داده شود که متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد و به نظرم آموزش، مشاوره و نظارت در بخش تولید مغفول مانده است.
