بازی"نهنگ آبی" در ایران از دسترس کاربران خارج شده/بیشترین جرایم سایبری در حوزه اقتصادی/توهین، فحاشی و تهدید در فضای مجازی از مصادیق جرم است

سرهنگ محمدمهدی کاکوان؛ رئیس پلیس فتای تهران بزرگ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اقدامات پلیس فتا در فضای مجازی گفت: براساس آنچه قانون‌گذار مصداق جرم می‌داند، پلیس فتا در این فضا گشت‌زنی کرده و در تالارهای گفتگو و پیج‌های عمومی مواردی را که مصداق جرم در قانون است با آن برخورد می‌کند. در حقیقت پلیس فتا با گشت‌زنی در گروهای عمومی بر آن‌ها نظارت دارد، اما در ارتباطات خصوصی و پیام‌های دو نفره به هیچ عنوان دخالتی ندارد.

پلیس فتا بر ارتباطات خصوصی افراد در فضای مجازی نظارتی ندارد

وی با بیان اینکه پلیس در کمپین‌ها و گروهای عمومی حضور داشته و تمام موارد را رصد می‌کند و نسبت به احصا اخبار موجود اقدامات لازم را انجام می‌دهد، تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی از فروش اطلاعات افراد درآمد خود را بدست می‌آورد، بنابراین مردم باید دقت کنند که در فضای اجتماعی و شبکه‌های مجازی از انتشار مواردی که از آن بیم دارند، خودداری کنند. البته در اپلیکیشین‌های داخلی به دلیل اینکه سرور در داخل کشور است، در صورت بروز مشکل شکایت و پیگیری راحت‌تر خواهد بود، اما در مورد شبکه‌های اجتماعی که سرور آنها در خارج از کشور است، پیگیری آسیب‌های احتمالی مشکل‌تر خواهد بود.

بیشترین جرایم سایبری در حوزه اقتصادی هستند

رییس پلیس فتای تهران بزرگ درخصوص مهمترین و بیشترین جرایم سایبری خاطرنشان کرد: مهمترین و بیشترین جرایم سایبری در حوزه اقتصادی و برداشت از حساب‌های بانکی است. کپی کردن عابر بانک‌ها و یا پرونده‌هایی که به نام کلاهبرداری فیشینگ انجام می‌شود از بیشترین مراجعات ما است. در حقیقت کلاهبرداران با ایجاد صفحات جعلی بانکی اقدام به دریافت شماره کارت و رمز دوم کارت حساب افراد کرده و از این طریق حساب بانکی افراد را سرقت می‌کنند. بهتر است مردم آدرس اینترنتی بانک‌ها را به صورت دستی وارد کرده و در موتورهای جستجو پیدا نکنند.

کاکوان تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی با توجه به نوع کارکردی که دارند، انواع جرایم در آنها انجام می‌شود و با توجه به نوع آن اپلیکیشن هر کدام تعدادی از جرایم را در خود اختصاص داده‌اند و در حقیقت این جرایم سوءاستفاده برخی از کاربران از دیگر کاربران است.

توهین، فحاشی و تهدید در فضای مجازی از مصادیق جرم است

وی درباره افرادی که در فضای مجازی اقدام به فحاشی و تهدید و... می‌کنند، گفت: این موارد در کشور ما جرم‌انگاری شده و براساس قانون از مصادیق جرم است. مواردی مانند توهین، فحاشی و تمسخر از مصادیقی است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده و در فضای مجازی اگر کسی اقدام به این نوع رفتارها داشته باشد، مجرم محسوب شده و پلیس فتا نسبت به شناسایی آن اقدام می‌کند و فرد خاطی را تحویل مراجع قضایی خواهد داد.

رییس پلیس فتای تهران بزرگ ادامه داد: در تهران بزرگ هم پرونده‌هایی با این مضمون تشکیل شده است، البته در مواردی هم که به طرف مقابل آسیبی وارد شده باشد و از طریق پزشکی قانونی یا پلیس‌های تخصصی به پلیس فتا اعلام شود که به طور مثال قتل یا خودکشی براساس تهدیدات سایبری و در فضای مجازی بوده، این پرونده از طریق پلیس فتا پیگیری خواهد شد.

صفحه مربوط به کودک‌آزاری در فضای مجازی نداریم

کاکوان درباره صفحاتی در فضای مجازی با موضوع کودک‌آزاری تاکید کرد: خوشبختانه در کشور ما صفحاتی که مربوط به کودک آزاری باشد به طور خاص و به صورت حرفه‌ای و باندی وجود ندارد و اگر چنین چیزی به ما اطلاع داده شود به دلیل حساسیت موضوع به سرعت شناسایی و تحویل مقامات قضایی خواهد شد.

نظارت دائمی پلیس بر استارتاپ‌ها و فروشگاه‌های مجازی

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره نظارت پلیس فتا بر فروشگاه‌های مجازی و استارت‌آپ‌ها گفت: نظارت کلی بر استارت‌آپ‌ها و فروشگاه‌های مجازی وجود دارد، اما اگر اقدام خلاف قانون در این فروشگاه‌های مجازی اتفاق بیفتد مانند فروش حیوانات وحشی و ... پلیس فتا از طریق شکایت خصوصی به آن رسیدگی می‌کند و براساس گزارشی که به پلیس فتا می‌شود؛ مجوزهای قضایی برای برخورد با آن‌ها صادر می شود.

رییس پلیس فتای تهران بزرگ گفت: در خصوص فروش داروهای قاچاق، غیرمجاز، تقلبی و نیروزا از طریق سایت‌ها، کانال‌ و گروه‌ها در شبکه‌های مجازی در شهریورماه کشفیات بسیار خوبی داشتیم و این نظارت‌ها هم همچنان ادامه دارد. این کانالها و سایت‌ها دائما در حال شناسایی هستند و ما آنها را رصد می‌کنیم و در موقع مقتضی وارد عمل خواهیم شد.

بازی نهنگ آبی در کشور از دسترس کاربران خارج شده است

کاکوان درباره نظارت پلیس بر بازی‌های رایانه‌ای و اینترنتی که به صورت آنلاین انجام می‌شود، گفت: پلیس فتا به طور مستمر این بازی‌ها را رصد می‌کند و بر آن‌ها نظارت دارد. بازی نهنگ آبی از دسترس کاربران در داخل کشور خارج شده است و در زمان بارگذاری این بازی، پلیس بلافاصله اقدامات لازم را انجام داده‌است.

او ادامه داد: سازمان مربوط به این نوع بازی‌ها سازمان ملی بازی‌های رایانه‌ای است و آن‌ها متولی این امر هستند، اما آن چیزی که مربوط به پلیس است رصد کلی این بازی‌ها است و در صورتی که در کمیته تعیین مصادیق تشخیص داده شود این بازی‌ها مخرب هستند؛ بلافاصله از دسترس خارج و به مبادی مربوطه اعلام خواهد شد.

رییس پلیس فتای تهران بزرگ درباره نوجوانان اصفهانی که گفته‌ می‌شود ممکن است؛ به دلیل انجام بازی نهنگ آبی خودکشی کرده‌اند، گفت: این موضوع نیاز به بررسی بیشتر دارد و باید براساس مستندات نتیجه اعلام شود.

کلاهبرداری از طریق کانال‌ها و گروه‌های شرط‌بندی و قمار

کاکوان همچنین درباره شرط‌بندی و قماربازی در فضای مجازی اظهار کرد: در این زمینه نیز پرونده‌هایی در پلیس فتا تشکیل شده و جزو مواردی است که ما به شدت با آنها برخورد کردیم. بیشتر این کانال‌ها و گروه‌های قمار و شرط‌بندی، کلاهبرداری است و بعد از اخذ وجه آن سایت یا کانال از دسترس خارج می‌شود، البته اگر شرط‌بندی یا قماربازی در آن‌ها نیز انجام شود به شدت برخورد خواهد شد.

او درباره آشنایی‌هایی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد و منجر به اخاذی یا وقوع جرم می‌شود، گفت: به دلیل اینکه این آشنایی‌ها در فضای خصوصی است، پلیس هیچ‌گونه نظارتی بر آن‌ ندارد، اما بهتر است اگر اتفاقی افتاد و مشکلی پیش آمد؛ بلافاصله به پلیس فتا مراجعه و شکایت تنظیم شود تا از طریق پلیس پیگیری شود و اصلا توجهی به خواسته‌های آن شخص نکنند، چراکه این خواسته‌ها قطعا ادامه‌دار خواهد بود.

آموزش بهترین اقدام برای جلوگیری از جرائم سایبری

رییس پلیس فتای تهران بزرگ تاکید کرد: جرائم سایبری نسبت به تعداد کاربران و جمعیت ما زیاد نیست، اما  از سال 90 این جرائم رو به افزایش است. بهترین کار برای جلوگیری از جرائم سایبری، آموزش است و باید استفاده از فضای مجازی به فرزندان از طریق خانواده‌ها آموزش داده شود و در کنار آن نیز باید تهدیدات در فضای مجازی به خانواده‌ها گوشزد شود.

کاکوان خاطرنشان کرد: اگرچه فضای مجازی کار را آسان و تسریع کرده است، اما همین فضا برای مجرمان نیز ایجاد شده است و بهتر است افراد برای ورود در فضای مجازی ابتدا اطلاعات کافی را داشته و بعد به آن ورود کنند. همچنین در خصوص پست‌ها و عکس‌هایی که بارگذاری می‌کنند، اطلاعات کافی داشته باشند، چراکه اگر پست یا تصویری مصداق مجرمانه داشته باشد، انتشار دهندگان آن نیز مجرم هستند.

گفت‌وگو: نجمه رحمتی