تعطیلات غیرمتعارف، مشکل اقتصادی خانواده‌ها و دبیران غیرمتخصص علت پایین بودن معدل امتحانات نهایی دانش‌آموزان

عبدالرسول عمادی، رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره کم‌بودن میانگین معدل امتحانات نهایی در ایران گفت: در مناطق مختلف کشور به لحاظ فرصت‌های آموزشی و همین طور تمایز جغرافیایی و آب و هوایی وضعیت‌های خیلی متفاوتی داریم؛ یعنی مناطقی وجود دارد که در بخشی از سال به دلایل برف کلاس‌هایشان تشکیل نمی‌شود و تعطیلات زیادی به علت آب و هوای بد و بارش برف دارند؛ مناطقی نیز داریم که آلودگی هوا دارند یا مناطقی هستند که به دلیل گرما آموزش‌شان تعطیل می‌شود.

تعطیلات غیرمتعارف عقب‌ماندگی آموزشی را رقم می‌زند

او ادامه داد: به دلیل مشکلات جغرافیایی و آب و هوایی یک بخشی از ساعات آموزشی پر نمی‌شود، یعنی تعطیلات غیرمتعارف برنامه‌های آموزشی را تحت فشار قرار می‌دهد و این باعث می‌شود، ما بخشی از ساعات لازمی را که برای تدریس هر درس لازم داریم، از دست بدهیم، بنابراین درصدی از حضور دانش آموزان در کلاس از دست می‌رود و بخشی از محتوای آموزشی را معلم نمی‌تواند آنچنان که باید به دانش آموزان ارائه کند. این مسئله بخشی از عقب ماندگی آموزشی ما را رقم می‌زند.

دبیران تخصص در همه دروس ندارند/کاهش سطح آموزش بدلیل مشکل اقتصادی خانواده‌ها

عمادی افزود: همچنین مناطقی در کشور وجود دارد که از امکانات آموزشی مرتبط و ویژه در دروس مرتبط محروم هستند. به طور مثال در منطقه‌ای که تعداد دانش‌آموزش کم است، دبیر مجبور می‌شود چند درس را با هم تدریس کند و تخصص در همه آنها نداشته باشد و نکته دیگر این است که ما با مشکل اقتصادی خانواده‌ها نیز مواجه هستیم که این باعث می شود سطح آموزش دانش‌آموزان متفاوت باشد یعنی هم بحث میزان سواد و انگیزه و اهتمام والدین و دغدغه هایی که در حوزه اقتصادی دارند در آموزش بچه‌ها تاثیر گذار است.

رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش با اشاره به اینکه مسئله پایین بودن میانگین معدل امتحانات نهایی علت‌های مختلفی دارد، گفت: سوالات امتحانی ما، سوالاتی است که براساس تجربه سال‌های متمادی طرحان طراحی شده به همین دلیل سوالات از وضعیت خوبی برخوردار هستند. هر سال هم این سوالات تحلیل می‌شوند، اما به دلیل همین مشکلاتی که در مسیر آموزش مردم در ایران وجود دارد باعث می‌شود که میانگین معدل پایین بیاید.

نتوانستیم امکانات آموزشی و نیروی متخصص برای همه مناطق فراهم کنیم

عمادی تاکید کرد: زمانی که آموزش را در اقصی نقاط کشور توسعه می‌دهیم و می‌خواهیم همه جا مدرسه داشته باشیم، طبیعی است که نتوانیم امکانات آموزشی یا نیروی انسانی متخصص برای همه اینها فراهم کنیم.

برخی مناطق وضعیت نامطلوب آموزشی دارند

او درباره راهکارهای افزایش معدل امتحانات نهایی گفت: ما باید مشارکت اولیای دانش آموزان را در آموزش بیشتر کنیم؛ یعنی مسئولیت والدین در امر آموزش باید افزایش پیدا کند. همچنین در توزیع نیروی انسانی در مناطق محروم نیز باید توجه داشت. در حال حاضر برخی مناطق در ایران وضعیت نامطلوب آموزشی دارند. مدیران کل آموزش و پرورش در کشور مناطق استان خود را به سه بخش تقسیم کردند؛ بخش‌های برخوردار، متوسط و کم برخوردار که برای بخش‌های ضعیف برنامه‌ریزی می‌کنند و سعی دارند آنها را تقویت کنند که در همین مناطق شاهد بهبود وضعیت نیز با این رویکرد بودیم.

رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه باید به مناطق ضعیف توجه شود، افزود: ما با تمرکز آموزشی برای کیفیت‌بخشی بر مناطق ضعیف و مناطق پایین جدول می‌توانیم این میانگین را تغییر دهیم. مناطق برخوردار کیفیت آموزشی خوبی دارند و امکانات خوبی برای دانش‌آموزان وجود دارد. همچنین عمده مناطق کشور در این زمینه متوسط هستند؛ بنابراین تمرکز بر روی مناطق ضعیف هم برای هماهنگ کردن امکانات آموزشی و هم برای تامین نیروی انسانی و پر کردن برنامه آموزشی از جمله مواردی است که مدیران آموزشی همواره دنبال می‌کنند.

اعمال تغییرات در سوالات امتحانی

او با اشاره به اینکه در سه سال اخیر تغییرات زیادی در حوزه آموزش شکل گرفته‌است، گفت: وضعیت آموزشی طی سه سال گذشته تفاوت‌های زیادی داشته است، برنامه‌های اصلاحی، بسیاری از مناطق را از نظر نمره بهبود داده است. یک بخشی از این تغییرات به تغییر در سوالات امتحانی برمی‌گردد و همچنین بخشی از آن به فعالیت‌های آموزشی بستگی دارد. تغییر در مقیاس‌های کوچک در مناطق در سه سال گذشته مشاهده می‌شود و می‌توان گفت؛ وضعیت بسیاری از مناطق رو به بهبود است.

بالابردن معدل امتحانات نهایی در گرو تامین نیروی انسانی متخصص

رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش درباره تامین اعتبار کیفیت‌بخشی وضعیت آموزشی مناطق محروم، گفت: همه آنچه که آموزش و پرورش در بهبود وضعیت نیروی انسانی‌اش انجام می‌دهد، در نهایت خودش را در نتایج امتحانات نهایی نشان می‌دهد، یعنی ما تا جایی که بتوانیم باید از نیروی انسانی مرتبط و متخصص و مجرب استفاده کنیم. آموزش و پرورش باید نیروی انسانی خود را ساماندهی کند البته در سال‌های اخیر برنامه های زیادی برای این موضوع داشته است. تامین نیروی انسانی یکی از تاثیرگذارترین علت‌ها در میانگین معدل امتحانات نهایی است.

بازنشسته شدن دبیران باتجربه و ورود دبیران بی‌تجربه

او تاکید کرد: ایجاد وضعیت آموزشی مناسب، فراهم آوردن امکانات و نیروی انسانی و ایجاد ماندگاری معلمان در مناطق محروم از جمله برنامه هایی است که آموزش و پرورش دنبال می‌کند، البته موانعی هم برای همه این موارد وجود دارد، به طور مثال در سال‌های اخیر دبیران باتجربه در حال بازنشسته شدن هستند و آموزش و پرورش با خروج و بازنشستگی جمع بزرگی از معلمان در سال‌های اخیر مواجه است؛ یعنی نیروی باتجربه از سیستم آموزشی خارج و نیروی کم‌تجربه جایگزین آن می‌شود که همین موضوع تاثیر زیادی دارد.

عمادی درباره ضرورت برگزاری امتحانات نهایی در پایه‌های مختلف گفت: مرجع نهایی تصمیم‌گیری درباره برگزاری امتحانات نهایی در پایه‌های مختلف شورای عالی آموزش و پرورش است و این شورا هر موضوعی را تصویب کرد باید اجرا شود، اما دیدگاه کارشناسی بنده درباره این موضوع، این است که امتحانات نهایی باید فقط در دروس پایه دوازدهم باشد و تسری امتحان نهایی به پایه‌های پایین‌تر باعث ایجاد فشار و استرس به دانش‌آموزان می‌شود.

برگزاری امتحان نهایی در پایه‌های پایین اقتدار مدارس را کم می‌کند

او با تاکید بر اینکه برگزاری امتحان نهایی در پایه‌های پایین اقتدار مدارس را کم می‌کند، افزود: این مسئله باعث می‌شود، اقتدار مدیران مدارس و معلمان را در ارزشیابی کاهش دهیم و این موضوع در امر آموزش تاثیرگذار است.

برگزاری امتحان نهایی در پایه دوازدهم کفایت می‌کند

رئیس مرکز سنجش آموزش و پرورش با تاکیدبراینکه برگزاری امتحان نهایی در پایه دوازدهم کفایت می‌کند، درباره پایه‌های گذار به مقطع بالاتر نیز گفت: برگزاری امتحان نهایی در پایه‌های گذار به مقطع بالاتر هستند یعنی پایه ششم و نهم می‌تواند هماهنگ در سطح منطقه یا استان باشد و لزومی ندارد به شکل کشوری برگزار شود. البته این نظر کارشناسی بنده است و تصمیم نهایی درباره این موضوع در شورای عالی آموزش و پرورش اتخاذ می‌شود که ما نیز موظف به اجرای آن هستیم.