تهران نباید فقط در خدمت اقشار ثروتمند باشد/دانشگاهیان حوزه شهری به حاشیه رانده شدند

الهه کولایی؛ یکی از گزینه های نهایی شهرداری تهران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در رابطه با چالش‌های شورای پنجم و شهردار آینده بیان داشت: تصور می‌کنم؛ مسائل و مشکلاتی که در همه شهرهای مشابه شهر تهران وجود دارد باید از منظر مشکلات و مسائل توسعه نیافتگی در یک رویکرد کلان بررسی شود، بر این اساس باید توجه داشت؛ مشکلاتی که امروز در تهران با آن روبرو هستیم، از آن دسته مشکلات شهرهایی است که آثار و عوارض توسعه نیافتگی را تجربه می‌کنند. در واقع بسیاری از تحولاتی که از سال‌های گذشته شاهد بودیم؛ عدم تعادل و عدم توازن را در سطح شهر تهران شدت بخشیده است.

وی با بیان اینکه تاکید اساسی در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری تهران را روی محور انسان و نیازهای انسانی می‌دانم، افزود: برهمین اساس در همه برنامه‌ریزی‌ها و گام‌هایی که در تهران برداشته می‌شود، در درجه اول باید منافع و مسائل عموم مردم را مورد توجه قرار گیرد؛ به همین خاطر به موضوع فرصت‌های برابر، امکانات عادلانه، دسترسی‌های مناسب، پاکی محیط زیست، آب و هوا، مساله جلب مشارکت های مردمی، تقویت نهادهای مردم‌محور سازمان های اجتماعی که مردم در آنها ایفای نقش می‌کنند و جلب مشارکت مردم در موضوعات شهری مسایلی است که استفاده از ظرفیت‌های سنتی و بومی در شهر بزرگ تهران در کنار توجه به نهادهای مدرن و در واقع در یک کلام رویکردی متعادل و متوازن برای مدیریت شهری را به شکلی ضروری طلب می‌کند.

 کولایی تاکید کرد: به نظر می‌رسد؛ در سال‌های گذشته به تبع نگاه سخت افزاری به موضوع توسعه و مبنا قرار دادن ساخت وسازهایی که انسان، مصالح، منافع و نیازهای اساسی آن را مورد غفلت قرار داده است که البته اینها آثار و عوارض سرمایه‌داری مدرن در همه کشورهای بزرگ جهان و انتقال آثار و عوارض آن به کشور ما است؛ فضای کالبدی شهر تهران  پاسخگوی نیازهای همه شهروندان تهرانی نیست.

وی گفت: این فضا نباید فقط در خدمت گروه‌ها و اقشار مرفه و پردرآمد باشد و بر اساس نیاز گروه‌های خاص  تحول پیدا کند. بنابراین محور قرار گرفتن انسان در توسعه و تحولات شهری و به کار گرفتن همه ظرفیت‌های انسانی در مدیریت شهری اولویت است. همه انسان‌ها باید به شکل عادلانه از آثار و نتا یج بخش‌های مختلف بهره‌مند شوند. رویکردی که مصالح عمومی در آن اولویت داشته باشد و نه تنها در زیباسازی شهر بلکه تقویت زیرساخت‌ها، نیازهای بهبود آرامش، امنیت روانی و امنیت فیزیکی باید در آن دیده شود.

کولایی در ادامه گفت: این از موارد برنامه‌ریزی برای مدیریت شهری تهران است. باید بپذیریم غیر از نگاه‌های کوتاه مدت و حل چالش‌های فوری و جاری، نگاهی بلندمدت و راهبردی به مسائل تهران داشته باشیم. در واقع نیازمند اجرای همه مبادی توسعه پایدار هستیم و توسعه صرفا فیزیکی و به شکل نمایشی بحران‌ها را شدت می‌بخشد و می‌تواند فقط مدتی کوتاه مسائل را به تاخیر بیندازد.

وی تاکید کرد: در یک کلام به کار گرفتن تجربه‌های بشری در مواجهه با مشکلات شهر تهران را ضروری می‌دانم. آموزه‌های دین اسلام ما را به استفاده از تجربیات موفق سوق می‌دهد، بنابراین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی باید از شکل حاشیه‌ای خارج شوند و در مدیریت شهر دانشمندان و صاحبنظران با تقویت مراکز پژوهشی در کنار دستگاه‌های شهرداری کارکردهای واقعی خود را پیدا کنند و ایده‌های خود را تحقق بخشند.

کولایی با اشاره به اینکه تصور من این است که در همه جوامع کمتر توسعه یافته به درستی از ظرفیت‌ها استفاده نشده است، گفت: این ظرفیت‌ها باید مورد بهره‌برداری مطلوب قرار گیرد و تعامل سازنده با همه نهادهای درگیر در تهران در همه سطوح با محوریت خاصی منافع و مصالح مردم را در نظر بگیرد. باید به دنبال تقویت یک رویکرد همه جانبه و سازنده در بین همه نهادها و دستگاه‌ها باشیم که در شهر تهران اثرگذار هستند.

او در پاسخ به این سوال که آیا باید قبل از انتخاب نهایی شهردار، کاندیداها معاونان و شهردارهای مناطق مختلف را هم اعلام کنند، بیان داشت: تصور نمی‌کنم در این سطح درست باشد، شاید در سطح معاونان بتوان نکاتی را مطرح کرد، اما مناطق مختلف نیازمند زمان کافی و بررسی‌های همه جانبه است تا افرادی لایق در یک رویکرد گسترده ارزیابی شوند و مورد بهره‌برداری قرار گیرند چون نگاه‌ من به شهرداری سیاسی نیست و باید از همه ظرفیت­های انسانی آن بهره‌برداری مناسب صورت گیرد.

او  در پاسخ به این سوال که یک سری از مناطق تهران وضعیت بحرانی‌تر به خصوص در حوزه اجتماعی نسبت به دیگر مناطق دارند و برنامه شهردار برای این مناطق به خصوص در منطقه 12 باید به چه صورت باشد، بیان داشت: نباید تنها به ساخت‌وسازها، گسترش فضای سبز و یا بزرگراه‌ها پرداخت؛ البته این مهم است اما انسان باید محور قرار گیرد. انسان‌هایی که از دستیابی به شرایط انسانی بازمانده اند و عامل آن فقر اقتصادی و فرهنگی است که در بخشی از مناطق تهران تراکم بیشتری دارد.

وی با تاکیدبر اینکه باید فعال کردن نهادهای مدنی و جلب مشارکت‌های مردمی را مدنظر قرار داد، گفت: همانطور که در سال‌های گذشته نیز شاهد بودیم مردم در مواجهه با این مشکلات کمر همت بسته‌اند با تقویت این نهادها و ایجاد سازوکارهای مناسب در مدیریت مناطق و حمایت از این فعالیت‌ها و هماهنگی با دستگاه‌های دولتی می‌توان بخشی از این مشکلات را حل کرد. تجربه ها نشان داده است که در این زمینه می‌توان تاثیرگذار بود. باید از دستگاه‌های دولتی و بودجه‌های عمومی کمک گرفته شود و از توانایی‌های سازمان‌های غیردولتی نیز در این راستا استفاده شود.