ماجرای جنجالی واگذاری رشته "روانشناسی" به وزارت بهداشت/موج اعتراضی اساتید و دانشجویان به این تصمیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، دی ماه سال ۹۲ بود که امیر محسن ضیایی؛ معاون آموزشی وقت وزارت بهداشت، از تشکیل کارگروه مشترک با وزارت علوم درباره رشته‌های دانشگاهی مرتبط با سلامت خبر داده بود و بر انتقال رشته‌های دانشگاهی که با سلامت و درمان سر و کار دارند به وزارت بهداشت تاکید کرده بود. پس از روی کار آمدن فرهادی، بار دیگر بحث انتقال برخی از رشته‌ها از جمله رشته روان‌شناسی به وزارت بهداشت به میان آمد.

صبحانه کاری دو وزیر؛ آغازگر ماجرا

همه چیز از یک صبحانه کاری بین فرهادی و هاشمی شروع شد. در این نشست مشترک وزیر بهداشت بر تعیین تکلیف رشته‌های پزشکی، غیرپزشکی و نیز بین رشته‌ای در کمیته مشترک بین دو وزارتخانه بهداشت و علوم تاکید کرد و وزیر علوم هم در این جلسه یادآور شده بود که هم اکنون ۲۳ رشته محل اختلاف نظر دو وزارتخانه علوم و بهداشت است.

پس از آن بود که فرهادی از تشکیل کمیته‌ای مشترک برای تعیین تکلیف رشته‌های بین رشته‌ای خبر داد و گفت: بررسی‌های در این زمینه انجام و کمیته مشترکی تعیین شده تا در ارتباط با مواد محتوایی و مجوز آن‌ها تصمیم گیری شود. در این کمیته محل صدور مجوز رشته‌ها مورد بررسی قرار گرفته و تعیین می‌شود تا در دانشگاه‌های علوم پزشکی و یا در دانشگاه‌های غیرپزشکی مجوزهای مورد نیاز ارائه شود.

برخی رشته‌ها باید به وزارت بهداشت منتقل شود

چندی بعد وزیر بهداشت در مصاحبه‌ای اعلام کرد که جلسه‌ای مابین وزارت علوم و بهداشت تشکیل شده و در خصوص رشته‌های شناور این دو وزارتخانه تصمیم گیری می‌شود. او در این مصاحبه تاکید کرده بود که در طول سال‌های گذشته یک سری رشته‌ها که مرتبط با پزشکی هستند توسط دانشگاه آزاد و وزارت علوم تدریس می‌شوند که ما معتقد هستیم این موضوع اشتباه است و باید به وزارت بهداشت منتقل شود و یا بالعکس یک سری رشته‌ها نیز در وزارت بهداشت است که باید به وزارت علوم منتقل شود.

هاشمی به رییس جمهور نامه نوشت؛ فرهادی دستور گرفت

از طرفی دیگر وزیر بهداشت ۱۷ خرداد ماه ۹۵ در نامه‌ای به رئیس جمهور با اشاره به نام برخی از رشته‌ها از رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست کرده بود که این رشته به وزارت بهداشت واگذار شود. در نامه وزیر بهداشت آمده است: «با توجه به تدوین برنامه‌های تحول و نوآوری آموزش علوم پزشکی کشور و برنامه این وزارت برای ارتقاء همه جانبه رشته‌های مرتبط، در راستای پاسخگویی به نیازهای جامعه، خواهشمند است دستور فرمایید تا کلیه امور مربوط به آموزش گرایش‌های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی از قبیل روان‌شناسی بالینی، روان‌شناسی سلامت، روان‌شناسی خانواده درمانی و... به صورت متمرکز در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی صورت گیرد.»

دفتر رئیس جمهور در پاسخ به این درخواست خطاب به فرهادی وزیر علوم اعلام کرده است: «نامه وزیر بهداشت در مورد انجام کلیه امور مربوط به آموزش گرایش‌های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی مختلف به صورت متمرکز در وزارت بهداشت، به استحضار ریاست جمهوری رسید، پی‌نوشت فرمودند: همه رشته‌های مرتبط به سلامت باید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متمرکز باشد.»

موج اعتراضی دانشجویان و اساتید در هفته‌های اخیر

در حالی که ماه‌ها از نگارش این نامه و موضوع انتقال رشته‌های مرتبط با سلامت به وزارت بهداشت می‌گذرد، اما همچنان موج اعتراضی دانشجویان و اساتید و صاحبنظران بالاخص رشته روان‌شناسی همچنان ادامه دارد. از انتقاد رئیس دانشکده روان‌شناسی و علوم تریبتی دانشگاه شهید بهشتی نسبت به این تصمیم گرفته که می‌گوید این اقدام به نوعی تجزیه علم روانشناسی است تا گله و شکایت مدیرگروه روان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس که این تصمیم را اشتباه محض می‌داند. دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های بزرگ تهران در هفته‌های اخیر اعتراض خود را در قالب بیانیه، تجمع، خودداری از شرکت در کلاس‌ها و نامه نگاری‌های پی در پی بیان کردند.

نماینده دانشجویان دانشگاه تهران:

مرتبط بودن برخی گرایش‌های روان‌شناسی، دلیلی بر انتقال نیست

نماینده دانشجویان دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا، می‌گوید: وزارتخانه بهداشت با مطرح کردن هدف ارتقاء سلامت روان و به دلیل مرتبط و مؤثر بودن بعضی گرایش‌های رشته روان‌شناسی در حوزه سلامت، از انتقال این گرایش از وزارت علوم به وزارت بهداشت سخن می‌گوید، اما متاسفانه توجه نمی‌کنند که این نکته دلیلی برای انتقال نیست؛ چرا که متولی آموزش عالی در کشور وزارت علوم است و نمی‌توان به دلیل ارتباط موضوع رشته‌ای به وزارتخانه‌ای آموزش آن را به آن وزارت خانه منتقل کرد.

وی ادامه داد: دکتر حاجبی، مدیر کل دفتر سلامت روان وزارت بهداشت گفته‌اند؛ وزارت بهداشت اعتقاد دارد؛ روان‌شناسان در مقطع دکترای بالینی و سلامت می‌توانند کار درمانی انجام دهند درحالی که سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره از کار‌شناسی ارشد این کار را انجام می‌دهد. ما اعتقاد داریم روانپزشک و روان‌شناس می‌توانند به صورت تیمی کار کنند، اما در تیم سلامت سرپرستی با پزشک است.

این دانشجو اضافه می‌کند: یکی از دلایل اعتراض ما همین است که می‌فرمایند؛ مقطع ارشد برای درمان کافی نیست درحالی که فارغ التحصیل ارشد روان‌شناسی بالینی دوره‌های روان درمانی دیده‌اند. همچنین در این باره که گفتند سرتیم درمان پزشک است بدون توجه به نقش‌های متفاوت روان‌شناس و روانپزشک. روان‌شناس «مداخلات روان‌درمانی» و روانپزشک «مداخلات پزشکی» انجام می‌دهد که با توجه به مشکل مراجع یا روان‌درمانی یا هر دو باید انجام شود. این دو رشته دو فلسفه جدا دارند و این دو فلسفه زیر نظر همدیگر نمی‌روند. ضمن اینکه نقش روان‌شناس و موارد نیاز به مداخله روان‌شناس در درمان از روانپزشک به طرز قابل توجهی بیشتر است.

وی با اشاره به اینکه روان‌درمانی به طور مشخص در حوزه کار روان‌شناس است و این درحالی است که به روانپزشکان با گذراندن دوره و فلوشیپ اجازه روان‌درمانی می‌دهند که مشخصا تعرض به حریم روان‌شناسان است، می‌گوید: بهتر است هرکس کار خودش را انجام دهد و همانگونه که روان‌شناسان مراجع نیازمند به مداخله پزشکی را به روانپزشک ارجاع می‌دهند، روانپزشکان هم روان‌درمانی را به روان‌شناسان بسپارند و دخالتی نکنند.

عدم پاسخگویی وزارت بهداشت، شدت اعتراضات را بالا می‌برد

نماینده دانشجویان دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران ادامه می‌دهد: دلیل دیگر وزارت بهداشت برای انتقال افزایش سطح آموزش و تعلق گرفتن بیمه است. در پاسخ باید بگویم اگر قصد پوشش بیمه‌ای دارید همین الان هم می‌توانید و نیازی به این انتقال نیست. درباره آموزش هم با توجه به نگاه پزشک محور وزارت بهداشت و دیدگاه دارویی، انتقال برای روان‌درمانی آسیب زا خواهد بود. ما دانشجویان به مشکلات آموزشی وزارت علوم واقفیم، اما اینکه مشکلی وجود دارد باید در داخل وزارت علوم حل شود و انتقال آموزش عالی به وزارتخانه دیگری غیر از وزارت علوم تنها پاک کردن صورت مساله است.

وی در ادامه از عدم توجه مسوولان به اعتراضات گله می‌کند و می‌گوید: تمام این اعتراضات انجام می‌شود و معاون آموزشی وزارت بهداشت، جناب آقای محمدباقر لاریجانی در پاسخ خبرنگاران درباره اعتراضات می‌گوید؛ فعلا قصد پاسخگویی نداریم. این عدم پاسخگویی وزارت بهداشت و سکوت خبری در زمان انجام جلسات تصمیم گیری تبدیل به یکی از دلایل اصلی اعتراض جامعه روان‌شناسی شده است.