افزایش مصرف الکل و بنزودیازپین‌ها در کشور/ داروهای مخدر ۴۰ درصد بیش از مصرف تولید می‌شوند
رئیس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور با بیان اینکه ما شواهدی داریم که نشان می‌دهد، داروهای مخدر در سال‌هایی بیش از حد تولید داشته‌اند، گفت: یعنی این داروها ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از نیاز کشور تولید شدند اما وزارت بهداشت به سادگی می‌تواند جلوی این افزایش تولید را بگیرد.
محمد هادی پناهی در گفت‌و گو با خبرنگار ایلنا؛ درباره علل افزایش ۹ درصدی آمار مرگ و میر معتادان در نیمه نخست سال جاری نسبت به سال قبل یکی از علل این موضوع را موج مسمومیت ناشی از وجود ناخالصی و سرب در ماده مخدر تریاک دانست و گفت: مصرف چند ماده‌ای نیز از دیگر علل افزایش مرگ و میر معتادان است به این معنی که فرد ترکیبی از انواع مواد مخدر را استفاده می‌کند تا از عوارض این مواد کاسته یا سرخوشی بیشتری به دست آورد که این نوع مصرف باعث ایجاد مسمومیت در فرد می‌شود.
وی با بیان اینکه از دیگر علل مسمومیت و مرگ و میر معتادان تاثیر داروهای دست ساز بر معتادان است ادامه داد: معمولا این داروها از طریق ماهواره یا مجاری غیرقانونی دیگر همچون عطاری‌ها به فروش می‌رسند که معمولا ترکیبی از مواد مخدر و محرک مختلف هستند.
پناهی خاطرنشان کرد: مواد دست‌ساز معمولا ترکیبی از ترامادول، گاهی هروئین و ترکیبات کورتون است که به عناوین مختلفی از جمله ترک اعتیاد در اختیار فرد معتاد قرار می‌گیرد، در حالی که این مواد به هیچ عنوان باعث ترک اعتیاد نمی‌شوند.
ناآگاهی ۷۰ درصد معتادان از عوارض و ترکیبات داروهای دست‌ساز
وی اضافه کرد: آمارهای ما نشان می‌دهد که ۷۰ درصد از معتادان از ترکیبات مواد دست ساز و عوارض آن آگاهی ندارند و زمانی که این مواد را با ماده مصرفی معمول خود استعمال می‌کنند دچار مسمومیت و مرگ می شوند.
رئیس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور با تاکید بر اینکه شیوع استفاده از داروهای دست‌ساز در کشور رو به افزایش است ، اظهار کرد: مصرف بنزودیازپین‌ها همچون دیازپام و الکل همراه با مواد مخدر یا محرک نیز در مسمومیت افراد معتاد موثر است این داروها آرامبخش و خواب‌آور هستند و به وفور در کشورمان در دسترس معتادان قرار می‌گیرند.
وی تصریح کرد: مصرف الکل و بنزودیازپین‌ها طی سال‌های اخیر در کشور روبه افزایش بوده است و این مواد از عللی هستند که مصرف همراه با مواد مخدر آنها می‌تواند منجر به مسمومیت شدید، اوردوز و نهایتا مرگ شوند.
تعداد قابل توجه معتادان الکلی سنگین در کشور
پناهی افزود: مصرف الکل طی سال‌های اخیر در کشور بسیار زیاد شده است به نحوی که امروز معتادان الکلی تبدیل به یک مشکلات کشور شده‌اند و در صد قابل توجهی معتاد الکلی سنگین در کشور وجود دارد. آمار ۷ هزار مرکز درمانی ما نشان می‌دهد که میزان معتادان الکلی نیازمند به کمک بیشتر شده است.
این درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه مصرف بنزودیازپین‌ها نوعی اعتیاد داروخانه‌ای است که چندین سال است در کشور قربانی می‌گیرد عنوان کرد: بسیاری از معتادان برای درمان عوارض مصرف مواد مخدر همچون بی‌خوابی ، درد و نیاز به آرامبخش به سراغ چنین داروهایی می‌روند و به تعداد زیادی از آنها استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه بر الگوی مصرف معتادان تاثیرگذار است، بیان کرد: معتادان گاهی به دلایل اقتصادی برای تامین مواد مصرفی خود دست به تغییر ماده یا ترکیب ماده و مصرف چندماده‌ای مواد مخدر و محرک می زنند و از این طریق سعی می‌کنند ماده‌ای ارزان‌تر و قوی‌تری را جایگزین ماده مصرفی خود کنند.
پناهی ضعف آموزش عمومی در خصوص مرگ و میر ناشی از اعتیاد را از دیگر عوامل این پدیده خواند و گفت: اگر به معتادان آموزش دهیم که در صورت اوردوز چگونه می‌توانند از «نانوکسان» استفاده کنند می‌تواند در کاهش میزان مرگ و میر این افراد موثر باشد.
کاهش میزان تریاک سرب‌دار در کشور
رئیس کانون سراسری درمانگران اعتیاد کشور با بیان اینکه گسترش مصرف چندماده‌ای در میان معتادان معضلی جهانی است تصریح کرد: اما در کشور ما پارامترهای اقتصادی، ناخالصی مواد و سطح دسترسی به مواد مخدر و محرک تشدید یافته است.
وی همچنین در خصوص وضعیت فعلی وجود سرب در تریاک اظهار کرد: بر اساس گزارش‌هایی که به دست ما رسیده تعداد مسمومیت‌های ناشی از تریاک دارای سرب به شدت کاهش یافته است. علت وجود سرب در تریاک را به درستی نمی‌دانیم اما مسئولان باید سطح سرب تریاک‌های داخلی و تریاک‌های مبادی مرزی را بررسی کنند تا متوجه شوند این سرب وارد تریاک شده است.
پناهی با اشاره به چگالی بالای سرب عنوان کرد: احتمال دارد به خاطر افزایش وزن این ماده مخدر قاچاقچیان سرب را وارد تریاک کرده باشند.
این درمانگر اعتیاد همچنین درباره بازار سیاه متادون در کشور عنوان کرد: حجم متادون موجود در بازار سیاه به اندازه‌ای زیاد است که بیش از ظرفیت استفاده مراکز درمان اعتیاد کشور است و به نظر می‌رسد محل نشت این مواد به بازار سیاه جایی غیر از مراکز درمانی باشد و ممکن است در مرحله تولید یا توزیع متادون این اتفاق افتاده باشد.
داروهای مخدر هولوگرام‌دار شوند
وی بهترین راه کنترل و ورود متادون به بازار سیاه را هولوگرام‌دار کردن داروهای مخدر با مصرف درمانی خواند و ادامه داد: این اقدام به ردیابی دارو و مشخص شدن محل نشت آن به بازار سیاه کمک می‌کند اما متاسفانه تا به حال اقدامی عملی در این خصوص صورت نگرفته است.
رئیس کانون سراسری درمانگران اعتیاد با بیان اینکه ستاد مبارزه با مواد مخدر مصوباتی در خصوص هولوگرام‌دار کردن این داروها داشته است اما هنوز وزارت بهداشت این مصوبات را اجرایی نکرده است، اظهار کرد: امیدواریم وزارت بهداشت هر چه سریعتر نسبت به اجرای این مصوبات اقدام کند زیرا حجم بالای داروهای مخدر در بازار سیاه به سیستم درمان اعتیاد کشور و اقتصاد مراکز درمان اعتیاد و عملکرد و اثربخشی این مراکز تاثیری منفی دارد.
پناهی با تاکید بر اینکه برخی از شکل های دارویی مواد مخدر موجود در بازار سیاه در اختیار مراکز درمان اعتیاد قرار ندارند، خاطرنشان کرد: این مراکز سهمیه محدودی دارند و تنها مقدار خاصی از داروهای مخدر در اختیارشان قرار می‌گیرد مثلا پالت دارو در اختیارشان قرار نمی‌گیرد.
وی تصریح کرد: بسته‌های بزرگ این داروها بیشتر از سهمیه مراکز درمانی است در حالی که این بسته‌های بزرگ داروهای مخدر در بازار سیاه وجود دارد.
این درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه مبادی تولید و توزیع داروهای مخدر این بسته‌های بزرگ را در اختیار دارند اما مراکز درمانی این داروها را از دانشگاه‌ها دریافت می‌کند ،گفت: وزارت بهداشت به سادگی می‌تواند از طریق کنترل ماده مصرفی و بررسی میزان نیازمندی سیستم درمانی کشور جلوی بیش تولید مواد مخدر را بگیرد.
پناهی ادامه داد: ما شواهدی داریم که نشان می‌دهد مواد مخدر در سال هایی بیش تولید داشته است یعنی میزان تولید داروهای مخدر ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از مصرف کشور بوده است همچنین وزارت بهداشت با نشان‌دار کردن داروها می‌تواند آنها را ردیابی کرده و محل نشت این مواد به بازار سیاه را پیدا کنند.