تخریب ارگ بم فقط محدود به مرمت‌های اخیر بود/ مهندسی ما، معماری تاریخی را نمی‌فهمد
معاون میراث فرهنگی کشور با اشاره به اینکه روش‌های سنتی مقاوم سازی در برابر زلزله قدمتی طولانی در کشور دارد، اظهار کرد: در بسیاری موارد مداخله مهندسی جدید برای مقاوم‌سازی روح تاریخی اثر را از بین می‌برد.
محمدحسن طالبیان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا؛ در ارتباط با مقاوم‌سازی آثار تاریخی در برابر زلزله گفت: مقاوم‌سازی جنبه‌های متفاوت دارد و فقط مهندسی نیست، اگر بخواهیم تنها به جنبه مهندسی توجه کنیم؛ بسیاری از آثار ما دیگر اصالت نخواهند داشت و کل آن‌ها تغییر می‌کند، بنابراین روح اثر را باید در نظر داشته باشیم.
وی ادامه داد: تلاش می‌کنیم؛ مقاوم‌سازی در حدی صورت بگیرد که آثار نجات پیدا کنند، اما به این معنی نیست که مقاوم‌سازی را طوری انجام می‌دهیم که با ۸ ریشتر زلزله هم تغییری ایجاد نشود.
معاون میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه سرزمین ما زلزله‌خیز است، افزود: گاهی مواقع ما باید تعادلی بین روش‌های مقاوم‌سازی سنتی و مدرن داشته باشیم و اگر جایی واقعا نیاز شد از روش‌های مدرن استفاده کنیم، زیرا روش‌های سنتی ما مانند کلاف‌کشی روش‌های خوبی است.
طالبیان توضیح داد: ما اکنون در بم روش‌های مدرن را فهمیدیم و با توجه به آن‌ها روش‌های سنتی را جایگزین کرده‌ایم، برای مثال به جای اینکه از «FRP» استفاده کنیم از «سیس خرما» استفاده کردیم که با خشت نیز تناسب دارد.
وی اظهار کرد: بنابراین در بحث مقاوم‌سازی نباید یک دفعه از یک طرف بام بیفتیم و بخواهیم به گونه‌ای همه چیز را مهندسی کنیم که روح تاریخی اثر آسیب ببیند، از طرف دیگر نیز نباید از خلاقیت‌های جدید غافل شویم و از هر دو باید بهره بگیریم؛ هرچند که روش‌های سنتی با توجه به کنوانسیون‌های جهانی اولویت دارد.
طالبیان توضیخ داد: به طور مثال در مورد بنایی مانند سلطانیه که در زمان ایلخانی ساخته شده، مشخص است که مقاوم‌سازی سنتی جواب داده است که این اثر در همه این سال‌ها با وجود دیدن زلزله‌های مختلف همچنان بر سر جای خود باقی مانده است.
وی در پاسخ به اینکه اما در بم شاهد آسیب دیدن اثر بودیم؛ گفت: در بم تمام چیزهایی که ریخت اضافاتی بود که در مرمت‌ها اضافه شد و بخش اصلی آن ثابت بود در واقع در مرمت‌های اخیر خوب دقت نکرده بودند که این گونه شده بود.
معاون میراث فرهنگی کشور در رابطه با اینکه آیا دستور العمل سراسری برای مقاوم‌سازی آثار از سوی سازمان میراث فرهنگی وجود دارد یا خیر؟ اظهار کرد: در دستورالعمل‌های مرمت آثار بحث مقاوم‌سازی وجود دارد که البته فقط بر مقاوم‌سازی مهندسی تاکید نشده و باید جمیع جوانب برای کاهش خطرپذیری در نظر گرفته شود.
وی در مورد این مساله که چه تعداد از آثار مقاوم‌سازی شده‌اند، گفت: اینکه یکباره بخواهیم همه آثار را با روش‌های مهندسی مقاوم کنیم؛ امکانپذیر نیست، گذشتگان ما سرزمین را به خوبی می‌شناختند و در ساخت آثار تاریخی بسیاری موارد را لحاظ کرده‌اند، اینکه ما تصمیم بگیریم؛ برای مقاوم‌سازی ناگهان بتن یا آهن وارد آثار کنیم در هیچ جای دنیا معنا ندارد.
طالبیان افزود: البته اگر ضعفی در سازه دیدیم؛ باید مداخله علمی انجام دهیم که این مداخله باید با رعایت شیوه‌های سنتی باشد، تجربه‌های تاریخی ما در این زمینه زیاد است، ما ۱۰ هزار سال در این زمینه تاریخ داریم و نیاکان ما می‌دانستند در کشور زلزله‌خیزی هستیم.
وی در پایان تصریح کرد: تجربه‌های دنیا برای معماری معاصر ما می‌تواند؛ بسیار مفید باشد، البته ما روش‌های خودمان را داریم، اما مهندسی ما از آنجا که معماری تاریخی را نمی‌فهمد؛ با مشکلاتی روبرو شده‌ایم و به طور مثال نمی‌گذارند که ساختمان خشتی بسازیم و می‌گویند؛ حتما باید بتن بریزیم که این‌ها به دلیل عدم شناخت است.