حاشیه نشینی یک مسئله بوده و آسیب اجتماعی نیست/ دستور رییس جمهور برای اولویت درمان زنان و کودکان معتاد

به گزارش خبرنگار ایلنا، علی ربیعی در برنامه پایش که از شبکه یک سیما پخش می‌شد در مورد نقش بسترهایی که سکونت‌گاه‌های غیر رسمی در ایجاد آسیب اجتماعی دارند گفت: من نه تنها در مدتی که وزیر بودم بلکه از گذشته بخاطر کار علمی و تحقیقاتی که انجام می‌دادم با این مسائل درگیر بوده و آشنا هستم. 

وی با انتقاد از اینکه مسئله حاشیه نشینی یک آسیب اجتماعی قلمداد شود، گفت: خود حاشیه نشینی یک مسئله بوده و آسیب اجتماعی نیست. ما باید در آسیب انگاری برخی مسایل تجدید نظر کنیم. معتقدم حاشیه نشینی فی نفسه یک مسئله است چرا که نمی‌توان حاشیه نشینی را مساوی با اعتیاد دانست. 

وزیر کار با بیان اینکه خود بزرگ شده حاشیه بوده و در حاشیه پرورش یافته و در آنجا کار پیدا کرده است گفت: چند وقت پیش برخی زن سرپرست خانوار را آسیب اجتماعی در نظر گرفته بودند. مگر ما همیشه مادربزرگ‌های شوهر از دست داده خود را مقدس نمی‌دانستیم که حالا بخواهیم آن‌ها را معادل یک آسیب بدانیم؟ 

ربیعی با بیان اینکه قطعا در مناطقی که شغل وجود ندارد و کودکان در معرض ترک تحصیل هستند، افراد در معرض آسیب قرار می‌گیرند اظهارکرد: اینکه بخواهیم پس از ابراز نگرانی مقام معظم رهبری از برخی آسیب‌های اجتماعی، در مرحله اول دست روی حاشیه نشینی بگذاریم و آن را علت اصلی آسیب‌ها بدانیم، درست نیست. 

وی ادامه داد: آسیب‌های ما متحول شده و علت‌های آن نیز تغییر کرده است. در گذشته می‌گفتند فقر و بیکاری در حاشیه بوده که منجر به اعتیاد می‌شود و در نتیجه این یک آسیب است. اکنون دیگر این گونه نیست و معتقدم هر آسیبی از علل مختلفی ایجاد شده است. 

وزیر رفاه اجتماعی با بیان اینکه اعتیاد در مناطق ثروتمند نشین نیز به فور مشاهده می‌شود ادامه داد: چه کسی گفته میزان اعتیاد در برج‌های فرشته و ولنجک کمتر از میزان مصرف مواد درحاشیه تهران است؟ 

وی با بیان اینکه در استان‌هایی که بیشترین برخورداری را دارند شاهد بیشترین طلاق‌ها نیز هستیم گفت: تاکید می‌کنم ما نباید حاشیه نشینی را یک آسیب بدانیم چرا که آن یک مسئله است. در محله‌ای که زندگی می‌کردم چندی پیش دو خودرو که ارزش آن‌ها ۴۰۰ میلیون تومان بود با یکدیگر تصادف کرده و به خاطر برخورد دو آینه، یکی از صاحبان خودرو قمه خود را از زیر صندلی بیرون کشید و یک نفر را کشت. 

ربیعی در مورد سوالات مخاطبان برنامه در مورد مستندی که ابتدای برنامه از حاشیه نشینی و فقر در مناطق جنوبی کشور پخش شده بود، گفت: اینکه مخاطبان می‌پرسند مسئولان از چنین مسائلی آگاه هستند باید گفت که قطعا مسوولان از چنین مسایلی آگاه بوده و این مستند نیز توسط همکاران ما در وزارت کشور تهیه شده است. 

وزیرکار با بیان اینکه حاشیه نشینی در ایران در دهه ۴۰ اوج گرفته است گفت: پدیده حاشیه نشینی دو علت داشته است یکی همراه با صنعتی شدن مهاجرت از روستا‌ها به شهر‌ها بوده و عامل دیگر زمینی بوده که این افراد می‌توانستند تصرف کنند. 

وی در مورد برنامه‌های وزارت خانه متبوع خود برای رفع این مسایل گفت: ما برنامه ایجاد اشتغال فراگیر فقرزدا و حفظ نیروهای شاغل را برای جلوگیری از گسترش جامعه بیکار اجرا کردیم. از سوی دیگر نیز در بخش تغذیه افراد حاشیه نشین نیز برخی بسته‌های حمایتی مواد غذایی توزیع کرده‌ایم.

ربیعی در ادامه برنامه پایش در پاسخ به پرسش بینندگان در رابطه با دسترسی به خدمات درمانی گفت: درحال حاضر شرایط به نسبت گذشته بسیار متفاوت شده و هموطنان می‌توانند به مراکز مربوطه مراجعه تا دفترچه درمانی دریافت کنند و این دفترچه در تمامی بیمارستان‌های دولتی و داروخانه‌ها قابل قبول است. 

وی همچنین در خصوص سیاست‌های دولت در رابطه با اشتغال اتباع خارجی اظهار کرد: از اتباع خارجی مقیم ایران گروه اندکی به صورت رسمی اقامت و اشتغال دارد اما اکثریت که تعداد آن‌ها در حدود دو میلیون نفر است بدون داشتن این شرایط مشغول کارند. 

وزیر کار ادامه داد: البته درمورد اشتغال اتباع بیگانه در کشور جدا از موضوعاتی مانند تحولات و اتفاقات منطقه، پای مسایل دیگری مانند فرهنگ کار در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی نیز نقش موثری دارد. 

ربیعی ادامه داد: سیاست دولت در مواجه با این وضعیت محدود سازی و اولویت دادن به شهروندان ایرانی است. 

وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر ناکافی بودن مستمری بازنشستگان برای تامین مخارج زندگی گفت: متاسفانه در ۸ سال گذشته اتفاقاتی افتاد که باعث شد میان درآمد بازنشستگان با هزینه‌های زندگی شکاف ۶۷ درصدی تورم ایجاد شود و همین مسئله باعث شد تا قدرت خرید خانواده‌های بازنشسته پایین بیاید. 

وزیر تعاون کار و رفاه با بیان اینکه دولت در سه سال گذشته جبران شکاف به وجود آمده بوده است افزود: بر این اساس تنها در سازمان تامین اجتماعی مستمری کارگران بازنشسته به ترتیب ۱۲ ،۱۴ و ۱۷ درصد افزایش یافته است. 

ربیعی با بیان اینکه حتی در پیامی که رییس جمهور امسال به مناسبت روز سالمند صادر کرد نیز به موضوع جبران مستمری‌ها اشاره شده است، افزود: دولت حسب وظیفه‌ای که دارد در صدد جبران مشکلات مالی خانواده بازنشستگان است و این مساله را در چارچوب عقلانیت اقتصادی دنبال می‌کند. 

وی ادامه داد: در همین راست همچنین از طریق سازمان بهزیستی تلاش کردیم تا افرادی را که در تامین سبد غذایی خود دچار مشکل هستند را شناسایی و تحت پوشش قرار دهیم.

وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی گفت: البته امیدواریم با مساعدت مجلس از طریق تصویب لایحه‌ای که در دولت تهیه شده این مسائل هرچه هرچه زود‌تر برطرف بشود. 

ربیعی همچنین با اشاره به بودجه ۱۷ هزار میلیارد ریال سازمان بهزیستی گفت: این بودجه به خودی خود پاسخگوی تمامی هزینه‌های مربوط به اقشار آسیب پذیر نیست و برای همین امیدواریم که با همکاری خیرین بتوانیم بهترین خدمات را در جهت بهبود مسئله ارایه کنیم. 

وی در عین حال در پاسخ به این استدلال که چرا در جامعه‌ای ثروتمند مانند ایران، وضعیت معیشتی مردم باید در چنین سطح شکننده‌ای باشد؛ گفت: ما باید برای ایجاد یک تکاپو در همه سطوح جامعه تالاش بکنیم تا بتوانیم امکان استفاده از ثروت‌های کشور را فراهم بکنیم. 

وی در تکمیل این صحبت خود به نقل قول مسوولان یکی از کشورهای ثروتمند آسیای جنوب شرقی اشاره کرد که با وجود داشتن ثروت فراوان، همچنان بر تلاش و فعالیت تاکید داشتند. 

ربیعی همچنین با تاکید بر اینکه حاشیه نشینی دست آورد الگو توسعه و سیاست گذاری‌ها بوده است، افزود: معتقدم که حساب حاشیه نشینی از حاشیه نشینان جداست؛ موضوعاتی مانند حاشیه نشینی و بافت فرسوده یک بحث کالبدی است که به برنامه ریزی‌های خاص خود نیاز دارد اما در مورد مسایل مربوط به حاشیه نشینان نیازمند سیاست‌های هماهنگ اجتماعی و اقتصادی داریم. 

وی با تاکید بر اینکه نباید برخلاف حاشیه نشینی به حاشیه نشینان برچسب زده شود، افزود: دولت در مواجه با معضلات مربوط به حاشیه نشینی کارگروهی را به مسوولیت وزیر راه و شهرسازی راه اندازی کرده است که در آن بحث‌های کالبدی مثل تغییر بافت فرسوده دنبال می‌شود. 

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تشریح اقدامات این کارگروه گفت: با مصوبه هیات وزیران دولت درصدد است تا معضلات حاشیه نشینی را به صورت عقلانی و به ترتیب در سه مرحله حل کردن مساله مالکیت طرح مباحث اقتصادی و در ‌‌نهایت مباحث نوسازی مرتفع کنیم. 

ربیعی گفت: در همین رابطه الگوی موفقی در این در آمریکای جنوبی به اجرا درآمده و براساس آن در ‌‌نهایت درمناطق حاشیه نشینی سیاست‌های توانمندسازی اجرایی شد. 

وی در ادامه با اشاره به سفرهای خود به استان‌های سیستان وبلوچستان، مازندران، اردبیل و فارس گفت: دولت در این سفر‌ها با نگاه سلامت اجتماعی درصدد بوده است تا با استفاده از ظرفیت تشکل‌های مردم نهاد و به صورت مشارکتی برای حل کردن مشکلات آسیبهای اجتماعی و حاشیه نشینی گام‌هایی بردارد. 

وی با بیان اینکه رویکرد این سیاست‌های توانمندسازی در غالب حمایت‌های اجتماعی آموزش رایگان فنی و حرفه‌ای و آموزش‌های سیار بوده است افزود: تلاش ما بر این بوده که ظرفیت‌های موجود در این مناطق را رصد کنیم سپس با اقدامات حمایتی دست کم سرعت ادامه زندگی به شیوه نگران کننده را متوقف کنیم و بعد از آن در جهت کاستن از آسیب‌های موجود گام برداریم. 

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در توضیح سیاست توانمندسازی دولت در حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: به طور مشخص دولت بخشی از اقدامات خود را بر روی مساله آموزش و شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل متمرکز کرده است چنانچه از طریق مصوبه شورای عالی رفاه برنامه‌ای را برای بازگرداندن این کودکان به مدارس آغاز کرده است. 

ربیعی همچنین در بحث مربوط به زنانی که برای تامین معاش خود به رفتارهای غیر متعارف روی آوردن افزود: در این خصوص نیز برنامه دولت بر این بوده است تا پس از شناسایی این گروه، از طریق فراهم کردن معاش از ادامه این روند جلوگیری کند. 

وی در مورد علل فراوانی آسیب‌های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین گفت: واقعیت این است که در این مناطق عارضه‌ها جدی تری و عریان‌تر نسبت به سایر مناطق هستند. 

ربیعی افزود: با بیان اینکه در مناطق حاشیه نشینی به دلیل کم رنگ بودن فعالیت نهادهای حکومتی سازمان‌های غیر رسمی ومافیایی حضور پررنگ‌تر و فعال تری دارند افزود: با همه این اوصاف در بحث مناطق حاشیه نشینی از نظر حاکمیت انتظامی و بهداشتی حضور موثری داریم. 

وی افزود: به طور مشخص در بحث خدمات بهداشتی در حال حاضر سیاست دولت بر توسعه مراکز بهداشتی بیشتر درمناطق حاشیه ایی است و در همین رابطه سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و سازمان تامین اجتماعی به دنبال گسترش مراکز خود هستند و امیدواریم با این اقدامات، حاکمیت غیر رسمی مستقل در این مناطق هرچه بیشتر کمرنگ شود. 

ربیعی همچنین در خصوص موضوع فیش‌های نجومی گفت: به عنوان عضو شورای حقوق دستمزد به هموطنان می‌گویم که براساس مصوبه دولت از این پس هیچ مقام مسوولی درآمدی بیشتر از استانداردهای تعیین شده نخواهد داشت. 

وی با تاکید بر مبارزه با فساد در برنامه دولت یازدهم جایگاه ویژه‌ای دارد دولت آقای روحانی در صدد مبارزه اصولی و ساختاری با مقوله فساد است. 

وزیر کار و رفاه اجتماعی در ادامه برنامه به بررسی آسیب طلاق در جامعه پرداخت و گفت: گاهی اوقات آمارهایی در کشور ارایه می‌شود که با میانگین جهانی فاصله دارد. به طور مثال ما در بحث طلاق و خودکشی از میانگین جهانی بهتر هستیم اما روند این دو مسئله در جامعه نگران کننده است. 

وی با بیان اینکه در بحث بررسی طلاق باید به موضوع ازدواج نیز توجه کنیم اظهار کرد: بسیاری از آنهایی که طلاق می‌گیرند مجددا به دنبال ازدواج هستند. 

ربیعی تغییر الگوی همسرگزینی، تغییر نقش زنان و عدم تطبیق مردان با آن نارضایتی جنسی و یا عدم مهارت روابط زناشویی، توهم خیانت یا خیانت، بروز خشونت، دخالت خانواده‌ها و اعتیاد را از علل طلاق در جامعه عنوان کرد و گفت: مهم‌ترین راه برای مقابله با آسیب اجتماعی و رفع آنچه دربحث حاشیه نشینی و چه طلاق این است که نهاد خانواده را قدرتمند کنیم. جا دارد از مقام معظم رهبری بابت ابلاغ سیاست‌های خانواده تشکر کنم که این مسئله در آن سیاست‌ها به خوبی دیده شده است. 

وزیرکار به همکاری با قوه قضاییه برای راه اندازی مراکز مشاوره در دادگاه خانواده اشاره کرد وگفت: حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد مراجعه کنندگان به این مراکز در یکی از استان‌ها از طلاق منصرف شده بودند. از برنامه‌های مهم ما این است که چنین مراکزی را در کل جامعه گسترش دهیم. 

وی به کمرنگ شدن ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر اشاره کردو گفت: در گذشته جامعه ایرانی با پدیده شب نشینی همراه بود که به مرور با آمدن تلویزیون این رسانه محور قرار گرفت و افراد دور آن می‌نشستند و در مورد یک موضوع صحبت می‌کردند. اما امروز با پدیده‌ای مواجه‌ایم که هر یک از اعضای خانواه گوشی همراه یا تبلت خود را در دست گرفته و به نوع زندگی فردی را تجربه می‌کند. 

ربیعی دربخش دیگری از این برنامه به بررسی معضل اعتیاد در جامعه پرداخت و گفت: اخیرا سازمان بهزیستی با همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر کار تحقیقاتی در مورد شیوه و نوع مصرف انجام داده است که اطلاعات آن در حال بررسی است. 

وی با ابراز نگرانی از اینکه مصرف مواد مخدر در کشور به سمت مواد مخدر صنعتی می‌رود گفت: علت اصلی گرایش افراد به مواد مخدر فقدان اعتماد، نداشتن پشتیبان اجتماعی و یا احساس یاس و ناامیدی است. با توجه به حساسیت بحث اعتیاد ما سامانه پابا را راه اندازی کردیم. این سامانه پایگاه اطلاعات بیمه معتادان است و در آن برای درمان معتادان برنامه ریزی شده است. 

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه به دنبال احیای و فعال کردن مراکز مراقبتی بعد از درمان معتادان هستیم. آقای رییس جمهور دستور دادند تا کودکان و زنان معتاد را اولویت دهیم. در برخی مناطق اعتیاد به سمت کودکان شدن می‌رفت که در آنجا فعالیت خود را بیشتر کردیم. در بحث زنان نیز چون اثر انتشار آن بیشتر است سعی کردیم این قشر را بیشتر مورد توجه قرار دهیم. 

وی گفت: در این راستا در مورد افرادی که درمان شده‌اند ۱۵ هزار شغل ایجاد و حتی هزار نفر از بهبود یافتگان را نیز صاحب مسکن کردیم. 

ربیعی بر لزوم ریشه کن کردن اقتصاد مقاومت تاکید کرد وگفت: ایجاد شفافیت در نظام بانکی برای مقابله با پولشویی از طریق تجارت مواد مخدر و پمپاژ امید در جامعه از راه‌های اساسی برای ریشه کن کردن معضل اعتیاد در جامعه است.