طرح ساماندهی معتادان متجاهر از پایه خراب است/ شهرداری حقوق انسانی معتادان را پایمال کرد
مدیرکل سابق درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: شهرداری چه صلاحیتی دارد که بگوید فرد مصرف‌کننده متادون نباید به مراکز بهاران مراجعه کرده و بازتوانی شود؟ آیا معتادی که درحال مصرف دارو است بازتوانی نمی‌خواهد؟
فرید براتی سده در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره طرح ساماندهی معتادان متجاهر با بیان اینکه باید منظورمان را از معتاد متجاهر مشخص کنیم؛ گفت: در اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام در 1389 و در آیین‌نامه‌ای که در یکی از جلسات ستاد مبارزه با مواد مخدر آمده، تشخیص معتاد متجاهر دچار مساله است به این معنی که آیا تشخیص معتاد متجاهر با قاضی است یا پزشک متخصص؟
وی ادامه داد: قوه قضائیه آیین‌نامه‌ای درخصوص دوران پس از خروج از مراکز نگهداری معتادان متجاهر دارد که توسط آیت الله آملی لاریجانی به استانداری‌ها ابلاغ شده که مقرر می‌کند تشخیص معتاد متجاهر با قاضی است اما در آیین‌نامه ماده 16 که در ستاد مبارزه با مواد مخدر تصویب شده، تشخیص معتاد متجاهر تنها با قاضی نیست و پزشک هم باید نظر دهد و در نهایت نظر پزشک اهمیت دارد.
نیروی انتظامی طرح شهرداری را شکست خورده می‌دانست
براتی سده با طرح این سوال که با اجرای برنامه ساماندهی معتادان کارتن‌خواب چه نتیجه‌ای به دست آوردیم و هزینه‌های میلیاردی که انجام شد؛ کجا رفته است، اظهار کرد: افراد مسئول باید در این زمینه پاسخگو باشند. دوستان نیروی انتظامی و بسیاری دیگر معتقدند این طرح از روز اول شکست خورده بود.
وی با بیان اینکه شنیده‌ام می‌خواهند مراکز ماده 16 را به بهزیستی تحویل دهند حال سوال این جاست که بهزیستی می‌خواهد چه کند، اظهار کرد: اگر بخش غیردولتی درست به مساله ورود کرده و هزینه‌های آن دیده شود جا به اندازه کافی برای نگهداری و بازتوانی معتادان وجود خواهد داشت.
مدیرکل سابق درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدربا تصریح بر بی‌فایده بودن طرح ساماندهی معتادان متجاهر، عنوان کرد: درنهایت معتاد از مراکز نگهداری بیرون آمده و به چرخه اعتیاد باز می‌گردد زیرا ما به آنصورت درمان اجباری نداریم. کشورهای آسیایی در گذشته از این مراکز داشته‌اند اما آن را کنار گذاشته‌اند زیرا هزینه بر بوده و نتیجه ای هم نداشته است.
مسئولان به دنبال نشان دادن چهره شیک از شهرها هستند
وی با تاکید بر اینکه مسئولان تمایل دارند چهره شیکی از شهرهای ما نشان دهند و حتی در جلسات ستاد هم این بحث بوده و دستور داده شده حتما معتادان متجاهر جمع‌آوری شوند، افزود: من و بسیاری از متخصصان حوزه اعتیاد به‌عنوان افرادی که سال‌ها در این زمینه کار کرده‌ایم؛ دیگر موضوع را رها کرده و به ناامیدی رسیده‌ایم زیرا از بالا دستوراتی می‌رسد که باید اجرایی شود بدون اینکه دستور مذکور کارشناسی شده باشد.
براتی سده با تاکید بر اینکه کاری که شهرداری انجام داد از بنیاد خراب بود، اضافه کرد: شهرداری مراکز بهاران را برای بازتوانی معتادان ایجاد کرد اما در این مراکز معتادانی حضور می‌یابند که ابتدا به مراکز ماده 16 رفته‌اند و اولین شرطی که شهرداری برای ورود به این مراکز گذاشته است عدم مصرف متادون است. سوال این است که به چه علت فرد نباید متادون مصرف کند؟ زیرا وقتی متادون با تجویز پزشک مصرف شود داروی درمانی است و شهرداری چه صلاحیتی دارد که بگوید فرد مصرف‌کننده متادون نباید به این مراکز مراجعه کرده و بازتوانی شود؟ آیا معتادی که درحال مصرف دارو است بازتوانی نمی‌خواهد؟ این صحبت کدام متخصص است؟
وی در ادامه افزود: این برخورد به معنای عدم رعایت حقوق بشر اسلامی است و به نظر من کمسیون حقوق بشر اسلامی باید به خاطر همین برخورد علیه شهرداری اعلام جرم می‌کرد. زیرا چنین برخوردی به این معناست که فردی را که در حال خوردن قرص برای درمان است به مرکز بازتوانی راه نمی‌دهیم و در واقع می‌گوییم تو درمان را ادامه نده تا من تو را به مرکز بازتوانی راه دهم.
براتی سده با بیان اینکه ستاد مواد مخدر اعلام کرده می‌خواهد همه چیز را به بهزیستی واگذار کند، گفت: وزارت بهداشت از این کار شانه خالی کرد و باید دلیل آن مشخص شود که آیا دلیل این عملکرد آن است که وزارت بهداشت می‌دانست اجرای این طرح فایده‌ای ندارد یا آنقدر قدرتمند است که زیر بار دستورات ستاد مبارزه با مواد مخدر نمی‌رود.
برنامه کاهش آسیب احیا شود
این آسیب‌شناس اجتماعی راهکار درست برخورد با معتادان متجاهر را استفاده از توان بخش غیردولتی با یک برنامه‌ریزی درست و هماهنگ عنوان کرد و افزود: بخش غیردولتی و معتادان بهبود یافته زبان هم را می فهمند لذا راهکار درست همان برنامه کاهش آسیب ما بود که در منطقه بی‌نظیر بوده و در دنیا به عنوان یک فعالیت خوب و پیشگامانه درباره آن صحبت می‌شد اما ما حمایت از این برنامه را متوقف کردیم و همه بودجه آن را صرف مراکز ماده 16 کردیم به عبارت دیگر ماده 16 مصوب مجمع برنامه کاهش آسیب ما را نابود کرد و ضروری است دوباره این برنامه احیا شود.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: سازمان بهزیستی نباید زیر بار مراکز ماده 16 می‌رفت من در زمان تصویب آئین‌نامه ماده 16 نماینده سازمان بهزیستی بوده و در جلسه حضور داشتم آنجا برای بهزیستی تنها یک برنامه مشخص شده بود آن هم تامین مددکار برای مراکز بود که هزینه آن را نیز ستاد می‌پرداخت.
براتی سده با بیان اینکه سازمان بهزیستی درگیر مساله‌ای شده که هیچ نتیجه‌ای نداشته و اشتباهی است، گفت: اینکه مسئولان بهزیستی برچه مبنایی وارد این تعامل شده‌اند جای سوال است. این کار مرتبط به وزارت بهداشت بود که این وزارتخانه بسیار رندانه از کنار موضوع رد شد زیرا می‌داند این نوع درمان فایده ندارد.
مدیرکل سابق درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه دوستان ما در سازمان بهزیستی قصد دارند دادگاه‌های درمان مدار راه‌اندازی کنند، ادامه داد: در این برنامه معتاد متجاهر را نزد قاضی برده و او به فرد مذکور می‌گوید که می‌توانم تو را بفرستم زندان یا اینکه بروی مرکز درمانی و از مرکز درمانی گزارش بگیرم، که این طرح خوب است اما خیلی مناسب نیست زیرا قانون مصوب مجمع تشخیص مصلحت مقرر نکرده که قاضی فرد معتاد را ببیند و بعد حکم دهد بلکه قاضی اسامی معتادان متجاهر را گرفته و دستور می‌دهد که این افراد به یک مرکز مشخص بروند.
برایت سده با طرح این سوال که آیا بهزیستی با این شرایط و با این حجم معتاد متجاهر می‌تواند دادگاه درمان‌مدار را انجام دهد، اظهار کرد: به نظر من بهزیستی نباید این کار را قبول کند ما یک مرکز نگهداری معتادان در ماده 16 داریم که مصوب جلسه 125 ستاد مبارزه با مواد مخدر است در آنجا تکالیف چند دستگاه مشخص شده است و باید اجرا شود. براساس این مصوبه بهزیستی فقط باید مددکار را تامین می‌کرده و حقوق را ستاد پرداخت کند.