نیمی از پرندگان مهاجر به خانه باز نمی‌گردند
ماجرای صید پرندگان مهاجر در فریدونکنار ماجرایی قدیمی است که هرساله سبب کشتار حدود 1 میلیون پرنده مهاجر می‌شود و به دلیل تمایل شدید مردم محلی هنوز کسی نتوانسته راه‌حلی را برای جلوگیری این کشتار بی‌رحمانه پرندگان پیدا کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، با شروع فصل سرما و مهاجرت پرندگان، هرساله فصل جدیدی از یک عادت قدیمی و چندین ساله یعنی صید پرندگان نیز آغاز می‌شود.
هنوز پای پردگان به کشور باز نشده که بازار‌های پرنده فروشی رونق می‌گیرد و در این میان نام منطقه فریدونکنار بیش از دیگر مناطق بر سر زبان‌ها می‌افتد.
آمار‌ها از صید و کشتار بی‌رحمانه پرندگاه خبر می‌دهد تا آنجا که حتی گفته می‌شود؛ هر ساله نیمی از ۲ میلیون پرنده مهاجر اعم از انواع مرغابی، غاز وحشی، قو و... که سالانه به این مناطق در فصل سرما پناه می‌آورند، دوباره به خانه باز نمی‌گردند.
فریدونکنار به سیاهچاله پرندگان تبدیل شده است
مسعود مولانا دبیر شبکه سمن‌های محیط زیستی مازندران در مورد نحوه صید این پرندگان می‌گوید: «اکنون صیادان بیشتر از تور هوایی استفاده می‌کنند، زیرا هوا که مه‌آلود می‌شود، قدرت دید پرندگان نیز کم می‌شود و درون این تورهای هوایی که برخی از آن‌ها حدود ۶۰ الی ۷۰ متر ارتفاع و عرضی نزدیک به ۲۰ متر دارند؛ می‌افتند.»
وی با اشاره به اینکه فریدونکنار از صید سنتی کاملا عبور کرده و به سیاهچاله پرندگان تبدیل شده است، ادامه می‌دهد: ما دیگر اعتقاد نداریم که این صید‌ها به معیشت مردم منطقه وابسته است. چیزی که ما می‌دانیم؛ این است که حدود ۵۰۰ خانوار در این منطقه به صید مشغول هستند، اما این صید با معیشت آن‌ها گره نخورده است زیرا اغلب آن‌ها زمین کشاورزی دارند و یا به مشاغل دیگر مشغول هستند، شاید تعداد کمی از آن‌ها واقعا نیاز مادی به صید داشته باشند.»
درآمد میلیونی صید پرندگان
او می‌افزاید: «علاوه بر این‌ها اندازه صید‌ها نیز از نیاز معیشتی گذشته است، وقتی صیادان چند شب در هفته و به ازای هر شب حدود ۱۰۰ مرغابی صید می‌کنند که حداقل هرکدام ۵۰ هزار تومان قیمت دارد، دیگر بحث تامین معیشت مطرح نیست، بلکه بحث آز و طمع و بی‌کفایتی و بی‌توجهی و بی‌نظارتی مسئولان است.»
مولانا‌در ارتباط با عملکرد مسئولان در این زمینه اظهار می‌کند: «مسئولان محلی به دلیل روابط فامیلی و آشنایی که با مردم منطقه دارند، اصلا به این موضوع ورود نمی‌کنند و مسئولان استانی هم به کلی این برنامه را کنار گذاشته‌اند و هیچ طرح و برنامه‌ای ندارند، این درحالی است که فریدونکنار آشکارا به بازار فروش پرندگان تبدیل شده است به طوری که حتی افرادی که در دیگر نقاط نیز پرنده صید کرده‌اند برای فروش آن‌ها به فریدونکنار می‌آیند.
سازمان حفاظت محیط زیست نیز مدعی است که یک برنامه ۵ ساله را برای رفع مشکل صید پرندگان در فریدونکنار دارد، اما ما تا کنون چیزی تخت عنوان برنامه ۵ ساله ندیده‌ایم و در مورد این برنامه مشورتی نیز با سمن‌ها نشده است.»
پشتیبانی دولت را نمی‌بینیم
این فعال محیط زیست با بیان اینکه توقع می‌رود که شورای عالی محیط زیست، شورای اداری استان یا شورای تامین استان به این مساله ورود پیدا کنند، می‌گوید: «ما هم معتقد نیستیم که این مساله تنها راهکار انتظامی دارد، اما راهکار فرهنگی – انتظامی را نیاز دارد تا در قالب یک برنامه ۳ الی ۵ ساله مشکل حل شود.
ما به عنوان سمن‌های محلی هر همکاری را حاضریم انجام دهیم، اما نیاز به قدرت پشتیبانی و اراده دولتی وجود دارد که متاسفانه آن را نمی‌بینیم و این‌ها همه در شرایطی است که شاهدیم گاهی در طول ۲ شب ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ پرنده در این منطقه صید می‌شود و کشتار واقعا بی‌رحمانه‌ای در جریان است.»
فرهنگسازی زمان می‌برد
محمد درویش؛ مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست به این سوال که سازمان حفاظت محیط زیست چه اقدامی برای حل مشکل صید پرندگان در فریدونکنار کرده است؟ پاسخ می‌دهد: «برنامه‌های آموزشی همانطور که از هویت‌شان مشخص است، در کوتاه مدت جواب نمی‌دهد، زیرا ما در حال ارتقای فرهنگی و یا فرهنگسازی هستیم و گام‌های خوبی برداشته شده است.»
وی ادامه می‌دهد: «چند تشکل مردم نهاد کارگاه‌های آموزشی برای گروهی از دامگاه‌داران محلی برگزار کرده‌اند و این روند همچنان ادامه دارد، اما کار بسیار دشوار است، زیرا هنوز در منطقه تقاضا وجود دارد و هنوز نتوانسته‌ایم گزینه معیشتی جایگزین همپای شکار که در آمد قابل توجهی دارد را به مردم معرفی کنیم.
اما اکنون همه به این اتفاق نظر رسیده‌ایم که با بر خورد فیزیکی و تهدید نمی‌شود این مشکل را حل کرد و باید نظر جامعه محلی را نیز در نظر بگیریم.»
ماجرای فریدونکنار بسیار طولانی است
ناصر مهردادی؛ مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران نیز همانند مدیرکل اموزش سازمان معتقد است؛ که حل این مشکل به زمان طولانی نیاز دارد، او در این باره می‌گوید: «ما جلسات متعددی را با استانداری، دادستانی، فرمانداری‌ها، نیروی انتظامی، سمن‌ها و... در این خصوص داشته‌ایم، زیرا بحث فریدونکنار بحث یک روز و دو روز نیست و ماجرایی است طولانی که حل آن نیز به زمان و مشارکت همه دستگاه‌های مربوطه نیاز دارد.»
او در مورد برنامه ۵ ساله‌ای که سازمان محیط زیست مدعی تدوین آن برای حل این مشکل است، اظهار می‌کند: «همه سازمان‌های مرتبط باید در اجرای این طرح دخیل باشند، این طرح در شورای تامین مصوب شده و باید عملیاتی شود. در قدم اول این طرح به شناسایی انواع صید در این منطقه پرداختیم و درصدد قانونمند کردن و ساماندهی صید سنتی بر آمدیم و پیگیر مجوز دادن به برخی انواع صید شدیم با این امید که افراد محلی به ما کمک کنند تا صیادان بدون مجوز را حذف کنیم.
برای صیادان غیر مجاز هم حدود ۱۰ الی ۱۵ روز است که مستندسازی‌هایی را آغاز کرده‌ایم، آن‌ها که از قدیمی‌ها در این کار هستند برای ما حرمت دارند، اما سعی می‌کنیم که توافقانی را با هم در این زمینه داشته باشیم.»
معیشت مردم وابسته به صید نیست
مهردادی نیز همچون نماینده سمن‌ها قبول ندارد که این صید‌ها به معیشت مردم وابسته است و می‌افزاید: «هر چند شاید در مواردی نیز نیاز معیشتی باشد به همین دلیل همه را شناسایی کردیم و کسانی که دام هوایی دارند را رصد می‌کنیم واحد‌‌هایمان را در منطقه افزایش داده‌ایم.
سال گذشته نیز ۱۰۰ نفر نیرو فرستادیم، اما در برابر ما مردم از جمله زن و بچه و پیرو جوان ایستادند و ما نمی‌توانستیم برخورد چندانی کنیم. چه کسی دوست دارد محیط بانان ما مجروح یا شهید شوند؟ بنابراین باید با تدبیر پیش برویم.
دستورالعمل‌ها به زودی ابلاغ می‌شود
در این میان اما مدیرکل دفتر صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست از دستور العمل شکار پرنده سخن به میان می‌آورد، او که معتقد نیست باید در زمینه فریدونکنار پاسخگو باشد، اظهار می‌کند: دستور العمل صید صادر شده است اما هنوز برای فریدونکنار ابلاغ نشده است.
وی در مورد اینکه چرا این دستورالعمل تاکنون که فصل فصل صید آغاز شده است، ابلاغ نشده؛ می‌گوید: به هر حال الان فصلش است و تا هفته آینده ابلاغ می‌شود.
وی همچنین از دادن اطلاعات در مورد جزییات این دستور العمل خودداری می‌کند.