لاریجانی در سومین کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی:
حاشیهنشینی و نابرابریهای اقتصادی در کشور نیازمند کاوش است
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: علت به وجودآمدن حاشیهنشینی و نابرابریهای اقتصادی در کشور نیازمند کاوش است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی لاریجانی (رئیس مجلس شورای اسلامی) در سومین کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی که صبح امروز در سالن همایشهای بینالمللی صدا و سیما برگزار شد، اظهار داشت: در علوم انسانی نیازمند تحول هستیم و این تحول برمیگردد به اینکه علوم انسانی محورش کنش انسانی و از سر اراده باشد.
وی با اشاره به اینکه بزرگانی مانند شهید مطهری در این زمینه نظر دادهاند، گفت: در باب علوم انسانی بین حوزه و دانشگاه دغدغه وجود دارد و این دغدغه تصنعی نیست و یک دغدغه اصیل است و در بیانات رهبر معظم انقلاب این دغدغه برجستهتر میشود.
لاریجانی عنوان کرد: همه علوم انسانی دارای یک اصول متعارف هستند، ولی اصول موضوعه بدیهی نیست انتخاب این اصول موضوعه همیشه اینگونه نیست که یک امر جامع بین همه افراد باشد، بنابراین یک انتخاب است.
رییس مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب که علوم انسانی دو بخش و اصول دارد، گفت: این اصول امور فرازمانی و مکانی است. اصول موضوعه میتواند؛ مسیرها را در پرتوافکنی متفاوت کند حتی در فلسفه نیز این اصل وجود دارد. ممکن است؛ در فلسفه بگوییم در مورد وجود حرف میزنیم و روشمان برهانی است، ولی در مجموع علمی انسانی است.
وی در همین رابطه عنوان کرد: در حوزه علوم انسانی به دلیل اینکه رفتار فردی و جمعی انسان به مختصات فکری و فرهنگی مربوط میشود، لذا مفهومی عقلایی دارد. برخی میگویند؛ علوم انسانی نیز مانند سایر علوم است و رشد نمیکند، اما باید گفته شود که در این نظریه خلل وارد است؛ چرا که اصول موضوعه اصلی فراگیر و عام نیست، برخی علوم مانند روانشناسی به مختصات بومی برمیگردد.
لاریجانی همچنین تصریح کرد: مسیر انتخاب شده یک ضرورت است، اما به این معنا نیست که میخواهیم؛ نظرات دیگر اندیشمندان را نادیده بگیریم و باید توجه داشته باشیم که انتظار ما از علوم انسانی اسلامی یا بومی چقدر است؟
وی با بیان اینکه در این که تعریف علوم انسانی اسلامی چیست، نظریههای متفاوتی وجود دارد، افزود: برخی این برداشت را دارند که چون این علم پسوند دینی دارد، مفهومی عام و فراگیر است، اما اینگونه نیست و این علم یک امر جاودان و همیشگی تلقی نمیشود.
لاریجانی با تاکید بر شناسایی اصول سیستمهایی که بر اساس اصول موضوعه ساخته میشوند، اظهار داشت: سوال اصلی اینجا است که آیا این علم قابلیت این را دارد که جاودان باشد و همه حقایق را پوشش دهد؟ خیر، اینگونه نیست.
وی ادامه داد: اگر لفظ دینی را در کنار علوم دینی استفاده میکنیم، باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که این مسئله وحی منزل نیست، بلکه یک امر انسانی است. علوم باید با منابع دینی و بومی ما سازگاری داشته باشند و بتوانند حقایق بیشتری به ما نشان دهند.
لاریجانی با طرح این سوال که ما چگونه میتوانیم؛ به علوم اسلامی رسیده و آن را سامان دهیم، گفت: ما ابتدا باید مروری بر روی مبانی این علوم داشته و تامل کنیم. همچنین هدفها و اصول موضوعه را بشناسیم که شناسایی این اصول لازم و ضروری بوده و باید در نظر گرفت که مقدماتی هم دارد.
وی همچنین یادآور شد: در حال حاضر موضوعات زیادی در کشور داریم که نیازمند کاوش اساسی هستند؛ از جمله در حوزههای مختلف سیاست و جامعهشناسی و همچنین روانشناسی باید کارگشای جدی صورت بگیرد و در صورت این کاوشهاست که میتوانیم این نقایص را کشف کنیم. به عنوان مثال علت به وجودآمدن حاشیهنشینی و نابرابریهای اقتصادی از جمله مباحث نیازمند کاوش است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: حال باید بتوانیم با این کاوش به این سوال پاسخ دهیم که آیا حاشیهنشینی در همه نقاط تابع این موضوع است؟ خیر، اینگونه نیست. ممکن است؛ مدلهای مختلفی برای توجیه این پدیده وجود داشته باشد، در نتیجه نیازمند خلق ایدههای جدید است.
لاریجانی با اشاره به علوم در حوزههای مختلف از جمله اقتصادی و روانشناسی تصریح کرد: به طور مثال در قانون اساسی مدلی داریم که براساس این مدل رفتاری موضوعی در کشور شکل بگیرد، اما اینکه آیا این مدل کارساز بوده و همه جا صحیح عمل کرده است و آیا جوابهای روشنی برای ما داشته است؟ شاید احتیاج به بازسازی داشته باشد.
وی تاکید کرد: حوزه علوم انسانی اسلامی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که توجه به این حوزه چگونگی عمل در حوزههای مختلف را نشان میدهد.