پلیس عربستان راه را مسدود کرده بود/ قبرهای دسته جمعی صحت ندارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، سعید اوحدی در نشست خبری که عصر امروز به منظور تشریح ابعاد مختلف حادثه منا در باشگاه خبرنگاران برگزار شد، اظهار داشت: برای حج امسال برنامه‌ریزی‌های خوبی از قبل صورت گرفته بود و شرایط و تمهیدات خوبی برای انجام آن در نظر گرفته بودیم و اگر دو حادثه سقوط جرثقیل و حادثه منا نبود، شاید از معدود سال‌هایی بود که خدمات خوبی را برای زائران فراهم کرده بودیم.

رییس سازمان حج و زیارت با اشاره به سقوط جرثقیل گفت: متاسفانه ۱۱ نفر از عزیزانمان را به دلیل سهل انگاری سه شرکت پیمانکار، از دست دادیم. این جرثقیل بزرگ‌ترین جرثقیلی بود که در مکه وجود داشت و زمانی که کار تمام شده بود، پی جرثقیل را برای جابجایی سبک کرده بودند که متاسفانه این حادثه رقم خورد.

وی تصریح کرد: امسال جزو معدود سالهایی بود که محرم نشده بودیم علت این بود که فضای منطقه حساسیت‌هایی وجودداشت و ما به این دلیل که احتمال بروز مسایل غیر مترقبه را می‌دادیم محرم نشدیم ۹۸ درصد از عوامل ستادی ما نیز اجازه محرم شدن نداشتند به این دلیل که بتوانند خدمات خوبی به زائران ارایه دهند.

سعید اوحدی در تشریح حادثه منا نیز گفت: در روز عید قربان یعنی صبح دهم ذی الحجه همه زائران کشور از عرفات به سمت منا می‌آیند بنابراین روز دهم یکی از شلوغ‌ترین روزهاست و آن روز حدود ۲ میلیون جمعیت به سمت رم جمرات در حرکت بودند.

وی گفت: در جلساتی که داشتیم دو مسیر سوق العرب و جوهره را برای ما مشخص کرده بودند. از منا تا جمرات ۳ کیلومتر راه وجود دارد. جمرات سه طبقه دارد که حجاج ما به دلیل مسایل شرعی در طبقه همکف قرار می‌گیرند.

اوحدی ادامه داد: برخی از مسیر‌ها در منا به طبقات دوم و سوم می‌رسند زائران ما باید از دو مسیر سوق العرب و جوهره عبور می‌کردند تا به طبقه همکف جمرات برسند.

وی گفت: در منا دو مسیر وجوددارد که زائران در یک مسیر از پله پایین می‌آیند و در مسیر دیگر زائران از تونل وارد می‌شوند و مسیری که از پله‌ها وارد می‌شود یکی ضلع شمالی خیابان ۲۰۴ است و دیگری روبروی ورودی خیابان ۲۰۴ است و زائران چاره‌ای به جز عبور از این مسیر‌ها ندارند.

رییس سازمان حج و زیارت اعلام کرد: زائران ایرانی در جلسات توجیه شده بودند که در ساعت اولیه حرکت نکنند چرا که ممکن است کشورهای دیگر مستقیم به رم جمرات بروند و در این همین رابطه اقای محمدی معاونت حج و زیارت دستورات لازم را در همین زمینه اعلام کرده بود.

وی گفت: ما در منا مستقر بودیم و از مسیر رمی جمرات با ما تماس گرفتند واعلام کردند که خیابان ۲۰۴ با مشکل مواجه شده است و برای ما جای سوال بود که چرا زائران ما از خیابان ۲۰۴ عبور کرده‌اند. خیابان ۲۰۴ به این دلیل که در مسیرما نبود، نیروهای امدادی هم در آنجا نداشتیم. پلیس با زنجیر کردن دستان خود از ورود زائران ما به مسیرهای جوهره و سوق العرب جلوگیری کرده بود و زائران ما را به سمت خیابان ۲۰۴ هدایت می‌کردند.

رییس سازمان حج و زیارت خاطرنشان کرد: در جلسه‌ای که با قائم مقام حج زیارت عربستان داشتیم این سوال را پرسیدم که چرا مسیر توسط ماموران بسته شده بود و چرا اجازه عبور به زائران ما نداده بودند آن‌ها اعلام کردند این مسیر را به عنوان شارع جدید باز کرده بودیم و استنباط ما این بود که مسیر خلوتی است و می‌توان از طریق این خیابان ترافیک خیابان‌های بعدی را کم کنیم.

وی با تاکید بر اینکه نیروهای امدادی، درمانگاه و نیروهای پزشکی ما در دو خیابان سوق العرب و جوهره مستقل بودند گفت: متاسفانه در خیابان ۲۰۴ امکانات درمانی، پنکه و حتی دوربین وجودنداشته و بد‌ترین نکته این بود که دو طرف این خیابان به دلیل وجود چادرهای آفریقایی و مصری مسدود شده بود.

وی اظهار داشت: اتفاق بعدی در این خیابان این بود که متاسفانه زائران کشورهای دیگر به دلیل اینکه چادر‌هایشان در این خیابان مستقر بود و در آن زمان زائران در حال برگشت از رمی جمرات بود و به جای اینکه از خیابان ۲۲۳ دور بزند و از ابتدای خیابان ۲۰۴ وارد شوند، متاسفانه مستقیم به این خیابان بازگشتند و یک تقابل جمعیتی در ساعت ۳۰/ ۸ تا ۴۵/ ۸ دقیقه اتفاق افتاد و از طرف دیگر نیز به دلیل حضور نیروهای آموزش ندیده امنیت عربستان این تقابل جمعیتی مدیریت نشد و این نیرو‌ها با یک تدوین اشتباه برای اینکه تقابل جمعیت ایجاد نشود، انتهای خیابان ۲۰۴ را می‌بندند و مسیر در آنجا مسدود می‌شود.

اوحدی اضافه کرد: یکی دیگر از مسایلی که آمار جانباختگان را بالا برد این بود که در لحظه‌ای که زائران در گرمای ۵۰ درجه ایستاده بودند آب و غذا برای زائران پرتاب می‌کردند و بخش عمده‌ای از زائران که بیشتر آفریقایی بودند به سمت اب هجوم می‌آورند و جمعیت برای دو ساعت ایستاده بودو در‌‌ همان لحظه جان خود را از دست دادند.

وی با بیان این مطلب که براساس آمار وزارت بهداشت عربستان تاکنون ۷ هزار و ۴۰۰ نفر در فاجعه منا جان خود را از دست دادند گفت مطمئن باشید که این آمار به ۸ هزار نفر خواهد رسید. در ساعت اولیه حادثه گروه‌های امدادی و پزشکی حج و زیارت ایران به محل اعزام شد و در‌‌ همان ساعات حدود ۵۰۰ نفر از زائران نجات یافتند که ۱۰۰ نفر از آن‌ها ایرانی بودند.

اوحدی با اشاره به اینکه در‌‌ همان ساعات اولیه حادثه اقای محمدی معاون حج و زیارت را بازداشت کردند گفت: دو دلیل برای بازداشت ایشان مطرح شده بود یکی کمک به مجروحان حادثه و دیگری اینکه از کارت شناسایی زائران مجروح و جانباخته عکس می‌گرفتند و در ‌‌نهایت موبایل ایشان گرفتند و ندادند و البته تا پایان شب آزاد شدند.

رییس سازمان حج و زیارت اظهار داشت: ارتش عربستان زمانی که وارد میدان شد از انتهای خیابان ۲۰۴ تریلی‌ها را برای حمل اجساد وارد می‌کردند و ما‌‌ همان شب حادثه ستاد بحران تشکیل دادیم که این ستاد متشکل از هشت کمیته بود و ۴ تیم تفحص برای شناسایی اجساد در سردخانه‌ها مشخص شدندو همچنین ۱۰ تیم جستجو که در هر تیم ۴ نفر بودند به مراکز درمانی فرستادیم.

اوحدی ادامه داد: ظرف ۴ روز چیزی حدود۳۰۰ مجروح را ساماندهی کردیم و زمانی که وارد سردخانه معیصم شدیم، فاجعه تلخ‌تر و وسیع‌تر از آن چیزی بود که ما فکر می‌کردیم. شما تصور کنید یک سردخانه‌ای که تنها ۱۰۰۰ نفر ظرفیت دارد چیز حدود ۲۵۰۰ جسد در شرایط نامطلوب نگهداری می‌شد.

وی افزود: یک شب قبل از ورود آمدن وزیر بهداشت به مکه اعلام کردیم ۲۵ تریلی حامل اجساد از جده و منا وارد معیصم شده است و زمانی که با آقای هاشمی روبرو شدم اولین چیزی که ایشان گفتند این بود که مگر می‌شود ۲۵ تریلری اجساد وجود داشته باشد؟

اوحدی با بیان اینکه در حال حاضر تاکنون ۲۹ نفر از عزیزان ما در عبور مکه دفن شده‌اند، اظهارداشت: پنجشنبه جلسه‌ای با قائم مقام وزیر بهداشت و کنسولگری داشتیم و در این جلسه بر تعیین و تکلیف شدن ۳۶ مفقود باقی مانده و تعیین تکلیف شدن دفن ۲۵ زائر در مکه تاکید شد.

اوحدی همچنین درباره احتمال بازداشت آقای رکن ابادی توضیح داد و گفت: تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر بازداشت ایشان به کنسولگری نرسیده است. در حال حاضر توافق شده هیات ۵ نفره‌ای از پزشکی قانونی با دی‌ ای انی که از بستگان مفقودان حادثه منا گرفته می‌شود به عربستان اعزام شوند و امیدواریم به زودی ویزای این تیم ۵ نفره صادر شود. البته بنده روز گذشته برای برگشت به عربستان درخواست ویزا کردم و امروز ویزای من صادر شد و در چند روز آینده به عربستان می‌روم.

اوحدی با اشاره به دیدار مسوولان حج و زیارت با رهبر معظم انقلاب گفت: امروز رهبری مطالبی را گفتند که بنده خودم را شرمنده محبت‌های ایشان می‌بینم. در دیدار امروز نکته مهمی را فرمودند و اینکه نباید بگذارید این کوتاهی بزرگ که توسط مسوولان عربستان صورت گرفته به سادگی به فراموشی سپرده شود.

وی با تاکید بر اینکه ایران تنها کشوری بود که قاطعانه و با قدرت اجساد را تحویل گرفت در پاسخ به این سوال که آیا عربستان برای جانباختگان غرامتی را در نظر گرفته است و آیا قبول دارد که مقصر این حادثه بوده گفت: تاکنون از سوی عربستان بحث غرامت مطرح نشده است.

اوحدی درباره شناسایی سید حمیدرضا حسینی خبرنگار شبکه خبر نیز توضیح داد و گفت: زمانی که اکیپ‌های شناسایی ما در سردخانه بودند مشاهده کردند که یکی از جانباختگان گوشه‌ای از بدنش سفید مانده است و قرار ما براین بوده که به دلیل متلاشی شدن اجساد اگر به جسدی برخوردند که گوشه‌ای از بدنشان سفید بود دلیل بر ایرانی بودن آن بگذارند. بنابراین تیم شناسایی ما به سراغ وسایل همراه ایشان رفتند و موبایل وی را پیدا کردند و شماره قفسه سردخانه روی موبایل گذاشته شده بود. موبایل به ستادآورده شد و ایشان نرم افزاری در موبایل خود داشت که صدای خودش را ضبط کرده بود و ما از این طریق او را شناسایی کردیم.

وی ادامه داد: مسوولان وزارت حج عربستان قبول داشتند که راه را بر زائران بسته بودند اما می‌گفتند باید بررسی کنیم که چرا راه بسته شده بود.

محمدی معاون حج و زیارت درپاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه غرامت به خانواده جانباختگان چقدر است و چه زمانی پرداخت می‌شود گفت: طی قراردادی که با بیمه ایران داریم به هر یک از خانواده‌های جانباختگان ۵۵ میلیون پرداخت می‌شود تاکنون ۲۵ میلیون تومان به تمامی خانواده‌های جانباختگان پرداخته شده است.

اوحدی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه گفته شده که زائران ایرانی در آن روز باید ۱۰ صبح به بعد به سمت رمی جمرات می‌رفتند گفت: هیچ ابلاغی وجود ندارد که در ان قید شده باشد که زائران باید ۱۰ به بعد می‌رفتند اما برای روز دوازدهم مکتوب به ما اعلام شده بود که به دلیل اینکه اهل سنت بعد از نماز ظهر احکام را انجام می‌دادند باید ساعت ۱۰ به بعد حرکت می‌کردند.

وی با تاکید بر اینکه تا به امروز در هیچ ملاقاتی مقامات عربستانی اعلام نکردند که زائران ایرانی در حادثه منا مقصر بودند گفت: امسال در مجموع ۴۵۱ کاروان به حج تمتع رفتند که از این تعداد ۴۲۱ کاروان در مسیر سوق العرب و جوهره قرار گرفتند و ۳۵ کاروان از خیابان ۲۰۴ عبور کردند و صادقانه می‌گویم پلیس عربستان مسیر دسترسی به دو خیابانی که زائران ایرانی از آنجا عبور می‌کردند بسته بود.

اوحدی با بیان اینکه این حادثه باید آسیب‌شناسی شود گفت: بر این باور هستیم که علاوه بر یاوران حجاج ما می‌توانیم در هر کاروان یاور امداد تعریف کنیم تا در بحران‌های این چنینی به ما کمک کنند.

اوحدی با بیان اینکه عربستان به دو علت زمان را خرید و آمار واقعی جانباختگان را در روزهای اولیه اعلام نکرد گفت: یکی به این دلیل که در موسم حج قرار داشتیم و آن‌ها نمی‌خواستند آمار واقعی را در ان زمان اعلام کنند چرا که یقیننا موج عظیمی راه می‌افتاد و دلیل دیگر اینکه آن‌ها می‌خواستند تمامی زائران از عربستان خارج شود و آن‌ها این سیاست راه پیشه کردند.

اوحدی با بیان این مطلب در حال حاضر یک کمیته مستندسازی با بیش از ۱۲ کاروان که در روز حادثه در صحنه بودند مصاحبه کرده است گفت: از حجاج کشورهای دیگر مستنداتی در دست داریم و به صورت رسمی با عربستان مکاتبه انجام شده که مستندات خود را ارایه دهند.