ایلنا به مناسبت سالروز شوراها گزارش می‌دهد؛
عملکرد شورای شهر تهران از نگاه شهروندان
به مناسبت سالروز شوراها، در گزارشی میدانی نظرات شهروندان را درباره عملکرد شورای چهارم جویا شده‌ایم و در ادامه دیدگاه‌های مردم از سوی معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و دو عضو اصلاح‌طلب و اصولگرای شورای شهر تهران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، امروز شانزدهمین سالگرد شوراهاست. شورایی که ۹ اردیبهشت سال ۱۳۷۸ آغاز به کار کرد و بنا به گفته حقانی عضو فعلی این شورا تاسیس آن تاخیر ۲۰ ساله دارد. در همان حال روزهای آغازین انقلاب اسلامی و پیرو یک مصوبه از سوی شورای انقلاب و با تلاش جهاد سازندگی شوراهای اسلامی روستا و شوراهای اسلامی کار تشکیل شد، اما این شوراها به دلیل بحران‌های روزهای آغازین انقلاب و عدم وجود قانون مناسب متوقف ماند.
پس از تشکیل دولت آقای خاتمی اما مقدمات انتخابات شوراهای اسلامی فراهم شد و در ۱۷ اسفند سال ۱۳۷۷ اولین دوره انتخابات سراسری شوراهای اسلامی کشور با استقبال چشمگیر مردم در بیش از ۴۰ هزار حوزه انتخاباتی برگزار شد و در نهایت حدود ۲۰۰ هزارنفر از منتخبین مردم جهت اداره امور شهر‌ها و روستاهای کشور به عنوان عضو شورای اسلامی شهر یا روستا برگزیده شدند.
ایلنا به مناسبت سالروز شوراها، در گزارشی میدانی نظرات شهروندان را در خصوص عملکرد شورای چهارم جویا شده و در ذیل آن تحلیل معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و دو عضو اصولگرا و اصلاح طلب شورای شهر را جویا شده‌ایم که به شرح زیر است؛
«با یک پزشک عمومی صحبت می‌کنم. می‌گوید: نیازمند ورود افراد متخصص مدیریت شهری در شورا هستیم. بحث تراکم فروشی یکی از معضلات شهر محسوب می‌شود و همچنان نتوانسته‌اند؛ برای مقابله با آن اقدامی در خور صورت دهند.»
«با یک فرهنگی رو به رو می‌شوم. او با انتقاد از شعارهای عملیاتی‌نشده برخی از مسئولان به خصوص اعضای شورای شهر می‌گوید: شورا اگر بیشتر زمانش را به جای قدرت نمایی‌های سیاسی، کش مکش و جدل‌ها بر مدیریت شهری و پیگیری مطالبات بگذارد، نتیجه بهتری خواهد گرفت. ما انتظار داریم؛ همانطور که اعضا برای رای آوردن شعارها و وعده‌های مختلفی را به مردم می‌دهند، به آنها نیز عمل کنند»
«دیگری که با او هم صحبت می‌شوم، دانشجوی دانشگاه تهران است، او در این زمینه می‌گوید: در ابتدا با شعارهایی که می‌دادند، نسبت به بهتر شدن فضا و پیگیری مطالبات امیدی وجود داشت، اما در دو ساله اخیر چیز خاصی ندیدیم؛ مخصوصا برای جوانان. برخی مواقع شورا از اجرایی‌شدن برخی طرح‌ها و تغییرات خبر می‌دهند، اما اینکه این تغییرات تا چه اندازه در زندگی مردم تاثیرگذار باشد، مهم است. به نظرم بود و نبود شوار‌ها فرقی ندارد»
«دانشجوی ارشد دانشگاه علم و صنعت نیز بر این عقیده است: بودن شورا الزامی‌ست، چون یک واحد نظارتی به شمار می‌رود، و باید قدرت شهرداری را کنترل کند»
«فرد دیگری که به سراغش می‌روم، معلم است، می‌گوید: در مرحله اول حضور افراد غیرمتخصص در شورا یک معضل است. دوم اینکه برخی از آنها به دلیل محبوبیت وارد عرصه‌هایی شدند که مرتبط با آنها نیست؛ مثل ورزشکاران و سوال این است که چگونه قادر هستند، مسایل شهری را حل و فصل کنند؟ یکی از دلایل این مشکلات مشارکت اندک مردم در انتخابات شوراهای اسلامی است و اینکه کسانی انتخاب می‌شوند که رای همه مردم نیستند»
«یک بازنشسته ناجا بر این باور است که هنوز شورا تا جایگاه واقعی فاصله زیادی دارد، اما اینکه امروز جایگاه شورا به حدی رشد کرده که در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های شهری مداخله کرده و از کنار مسائل و اتفاقات به‌راحتی عبور نمی‌کند نیز، نقطه عطفی در این نهاد محسوب می‌شود»
«با یک استاد دانشگاه رو به رو می‌شوم. معتقد است شورای شهر یک شورای بی‌خاصیت است؛ به این دلیل که چارچوب وظایفشان تعریف شده نیست و هیچگونه اثرگذاری از این شورا در شهر مشهود نیست. تنها چیزی که در چند سال اخیر از این شورا می‌شنویم، این است که آنجا پلهٔ سیاسی برای رفتن به پستهای بالا‌تر است و یک مکان برای زدو بند مالی در جهت سوء استفاده از جایگاه‌شان»
«یک بازاری نیز به متخصص نبودن اعضا در مدیریت شهری انتقاد می‌کند: به دلیل متخصص نبودن برخی از اعضا در حوزه مدیریت شهری، باعث شده که معضلات شهر ما به خوبی شناسایی نشود و بالطبع در جهت رفع آن اقدام کارامدی صورت نگیرد و در نهایت باعث می‌شود که بخش زیادی از درآمدهای شهر برای امور بی‌اثر و بی‌خاصیت هزینه شود»
«با یک کارمند روبه رو می‌شوم. او هم می‌گوید به نظر می‌آید برخی اعضای شورا بیشتر دنبال کارهای سیاسی و منافع خود هستند تا رفع مشکلات شهر. مثلا می‌بینیم در یک کوچه ۸ متری یک تراکم نامتناسب با ظرفیت آن محل دیده شده است و از طرفی مشکلات اصلی از قبیل ترافیک، نبود پارکینگ عمومی و نبود امکانات تفریحی همچنان پا برجاست و به نظر می‌آید؛ هیچ برنامه‌ای هم برای برطرف کردن آنها وجود ندارد. از طرفی عملکرد مالی شهرداری به هیچ وجه برای مردم شفاف نیست»
«با یک بازنشسته مخابرات هم کلام می‌شوم. او هم انتقاد می‌کند، می‌گوید: به نظرم بیشتر به ظواهر شهر توجه می‌کنند و با بزک کردن شهر شاید تا حدی سرانهٔ فضای سبز را افزایش داده باشند و به زبان ساده بگویم سر مردم را شیره بمالند، اما شک ندارم که با درآمدهای سرسام آور شهرداری تهران خیلی کارهای بزرگتری می‌شود، انجام داد. شما به وضعیت مترو تهران نگاه بندازید، متوجه می‌شوید دغدغه مردم این شهر کمبود واگن‌های متروست. فکر می‌کنم آسیب‌شناسی دقیق معضلات شهر در توان این دوستان نیست»
«دیگری شغل آزاد دارد. او با انتقاد از عملکرد شورای شهر تهران می‌گوید: چرا باید شورا محلی برای زد و بندهای جناحی ومالی و دورخیز برای رفتن به مناصب بالا‌تر باشد؟ چرا باید اکثریت اعضای شورا فاقد تجربه و تخصص و حتی تحصیلات مرتبط با مدیریت شهری نداشته باشند؟ از حضور نظامیان گرفته تا قهرمانان ورزشی و هنرمندان در این شورا همیشه سوالی بی‌پاسخ بوده است»
اظهارات شهروندان را در خصوص عملکرد شورا با علی نوذرپور معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، قناعتی عضو اصولگرای شورای شهر و حقانی عضو اصلاح طلب شورا در میان گذاشتیم.
نوذرپور: اعضای شورا ارتباط نزدیکی با مردم ندارند/شورای محلات فعال شوند
نوذرپور معتقد است: علی‌رغم اینکه تشکیل شوراها در راستای تحقق بخشی قانون اساسی بوده، ولی به چند دلیل عمده و اساسی هنوز تا رسیدن به آن اهداف و آرمان‌های مندرج در قانون اساسی فاصله دارد؛ اولین فاصله این است که شوراها شکل گرفتند، اما مشارکت مردم در اداره امور شهر‌ها و روستا‌ها به صورت واقعی و موثر شکل نگرفته است. در روستا و شهرهای کوچک به دلیل جمعیت کم شاید بشود گفت که این مشارکت وجود دارد و رابطه شورا با مردم یک رابطه چهره به چهره و رو در رو است و فاصله بین نمایندگان منتخب با مردم وجود ندارد و هم به راحتی مسایل مردم را متوجه می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: به میزانی که از شهرهای کوچک عبور می‌کنیم و به کلانشهر‌ها می‌رسیم، چون نهاد‌ها و حلقه‌های واسط بین متن جامعه و شورا تعریف نشده، عملا اعضای شورا پس از انتخاب، ارتباط سازمان‌یافتهٔ ارگانیکی با مردم ندارند؛ یعنی به طور مثال مردم بعد از انتخاب نمی‌دانند، چگونه باید با شورا ارتباط داشته باشند و شورا هم نمی‌داند با مردم چگونه ارتباط برقرار کند؟ اینکه اعضای شورا بنشینند و ۴ نفر از مردم از جنوبی‌ترین و شمالی‌ترین نقطه شهر به مرکز شهر بیایند و یکی از اعضای شورا را ببیند، نمی‌شود. به نظر می‌سد ما باید شورای محلات را به عنوان اساس نظام شورایی پیش بینی کنیم.
معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها اضافه می‌کند: براین اساس در شهر‌ها ابتدا شورای محلات شکل بگیرد و از دل شورای محلات، شورای مناطق شهری و پس از آن شورای شهر تشکیل شود. در این صورت شورای محلات قادر خواهند بود، مردم محل را راهبری و نمانیدگی کنند و چون هم فاصله مکانی کمتری دارند و از مردم همان محل انتخاب شدند، به راحتی مشارکت مردم فراهم می‌شود. در این شرایط مردم با شورای محل مرتبط و نزدیک هستند و شورای محل قادر خواهد بود به درستی و به راستی نمایندگی کند.
به گفته وی شوراها شکل گرفتند تا بستر مناسبی برای ایجاد مشارکت مردم و اداره امور شهر باشند و اگر این مشارکت صورت نگرفته این یعنی شورا موفق عمل نکرده است.
حقانی: نمره بالایی به عملکرد شورای چهارم نمی‌دهم/مسایل سیاسی نباید به شوراها کشیده شود
حقانی عضو دیگر شورای شهر تهران نیز در واکنش به دیدگاه‌های مردمی در خصوص شورا می‌گوید: شهرداری‌ها نهادهای فرهنگی، خدماتی و اجتماعی هستند و شوراها برای شهرداری‌ها نقش قوه مقننه را بازی می‌کنند. ما شاهد هستیم، بعضا در بخش‌هایی که باید واقعا غیرسیاسی باشد، توسط مسایل سیاسی به چالش کشیده می‌شود و وقت، انرژی و هزینه مردم تلف می‌شود و این یک آفت بزرگ است؛ در این خصوص حق با مردم است و مسایل سیاسی نباید به شوراها کشانده شود.
وی با اشاره به اینکه شوراها به خصوص شورای شهر تهران که پیشانی نظام محسوب می‌شوند، تاکید می‌کند که شورای شهر تهران باید الگویی برای شهر‌ها و روستاهای کشور باشد؛ بنابرین با توجه به تاکیدات رهبری، شوراها باید از پرداختن به مسایل سیاسی و جناحی پرهیز کنند؛ چرا که مسایل خدماتی که ربطی به مسایل سیاسی ندارد و باید به فکر ارتقا سطح کیفی زندگی و آرامش مردم باشیم اما متاسفانه اکثرا دچار این بلیه می‌شویم، بنابراین در این زمینه حق با مردم است.
این عضو شورای شهر تهران در ارتباط با اینکه گفته می‌شود، شورا با جایگاه اصلی خود فاصله زیادی دارد، می‌گوید: با اینکه الان ۱۵ سال از تشکیل شوراها و بیش از ۳۶ سال از شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی گذشته و در قانون اساسی بر شوراها تاکید شده و با تاخیر ۲۰ ساله‌ای شوراها تشکیل شد، اما همین الان هم متاسفانه دارای یک سری نواقصی در قانون و آیین نامه‌ها هستیم و باید یک ساز و کار نظارتی داشته باشیم که متاسفانه نداریم. ما اگر شهر‌ها را به عنوان حکومت محلی و شورا را به عنوان یک پارلمان محلی بدانیم، ساز و کار در کنار یکدیگر بودن این دو به عنوان دو بال یک پرنده باید وجود داشته باشند، تعیین شود. ما ساز و کار و ابزار نظارتی درست و اساسی به عنوان پارلمان محلی در مدیریت شهرداری نداریم و معمولا به صورت مقطعی اعمال‌نظار‌ت‌ها صورت می‌گیرد.
وی در واکنش به اظهارات برخی از شهروندان مبنی بر وجود افراد غیرمتخصص در شورای شهر گفت: برای شورا‌هاصلاحیت ۲ هزار ۵۰۰ نفر تایید می‌شود، چطور افراد عادی آن هم در شهری که ما احزاب قوی و تعریف شده‌ای به آن صورت نداریم یا اگر داریم، کم داریم، می‌توانند انتخاب اصلحی داشته باشند. چطور می‌توانند افراد را از بین ۲۶۰۰ نفر دستچین کنند و رای بدهند؛ ما باید هنگام انتخابات شوراهای شهر این را در نظر داشته باشیم که محدودیتی را برای تعیین افراد داشته باشیم که اولا افراد به یک نسبت در تخصص‌ها و گرایش‌ها وارد شوند و از طرف دیگر مردم یک شناسایی آشنایی نسبتا خوبی در رای دادن داشته باشند تا در انبوهی از اسامی و لیست‌ها گم نشوند.
این عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که خود شما عملکرد شورا را در دوره چهارم چطور ارزیابی می‌کنید، عنوان می‌کند که با وجود اینکه ۱۵ سال از تاسیس شوراها می‌گذرد، اما شورا همچنان جوان است؛ به این شورا امیدوارم بودم و هنوز هم هستم، اما با این وجود شاید نمره قابل قبولی بدهم، آن هم به دلیل وجود افراد متخصص و دانشگاهی، اما در نهایت به لحاظ نواقص و مشکلاتی که وجود دارد، نمره خیلی بالایی نمی‌توانم بدهم و حداکثر اگر بخواهم، نمره خوشبینانه بدهم، بیشتر از ۱۰ یا ۱۲ نمی‌دهم.
دفاع قناعتی از عملکرد شورا/شورا نباشد شهرداری به روزمرگی دچار می‌شود
قناعتی عضو اصولگرای شورای شهر تهران با شنیدن اظهارات مردم در خصوص عملکرد شورا در تحلیل آن می‌گوید: تمام نظراتی که از طرف شهروندان در رابطه با شورا در این گزارش میدانی مطرح شده، نظرات کاملا کار‌شناسی شده‌ای است و نشان می‌دهد که قاطبه مردم شورای شهر را رصد می‌کنند. بخشی از این نظرات درست است و در بخشی که مردم اطلاعی از وجود شورای شهر نداشتند، ایجاب می‌کند که روابط عمومی شورا و سیستم اطلاع‌رسانی شورا ماموریت کاری خود را باید بیشتر کند تا اقداماتی که نمایندگان مردم در شهر تهران انجام می‌دهند، بهتر منعکس شود تا شهروندان در جریان فعالیت‌ها قرار بگیرند تا در نتیجه بعضی از شهروندان هم کم‌لطفی نکنند که بود و نبود شورا اثری ندارد.
قناعتی با دفاع از عملکرد شورای چهارم عنوان می‌کند: شورای شهر تهران برنامه پنج ساله دوم شهرداری را تدوین کرده؛ یعنی اگر شورای شهر نباشد، شهرداری به روزمرگی دچار می‌شود و شهردار و سیستم شهرداری به دلیل فقدان یک برنامه دراز مدت سرگردان و مشکلات زیادی را متحمل خواهد شد و باید گفت که شورا کنترل و نظارت‌های لازم را در این زمینه انجام می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: اعلام برنامه، مشخص کردن اهداف شهری، احصا مشکلات شهری و چاره جویی کردن در پی آن از موضوعات مهمی است که شورا به آن توجه ویژه‌ای دارد. در گذشته ما بودجه‌های مختلفی در شهرداری داشتیم که هیچکدام از آنها کنترل نمی‌شد، اما در حال حاضر هم بودجه‌های نقدی و هم غیرنقدی زیر ذره‌بین اعضای شواری شهر است.
این عضو شورای شهر تهران همچنین در خصوص به چالش‌کشیدن اعضا توسط یکدیگر و اینکه برخی اوقات اختلافات جناحی به پیگیری مطالبات مردم صدمه می‌زند، می‌گوید: من فکر می‌کنم، شاید چون افراد از جریان‌های مختلف فکری وارد شورا شدند، در مباحث فرهنگی و موضوعات مختلف اختلاف نظراتی داشته باشند، اما در موضوعات شهری و شهرسازی در بحث خدمات شهری، اختلافاتی بین جریان‌های حاضر در شورای شهر وجود ندارد و همه برنامه‌ها زیر ذره‌بین آقایان است. اما شاید در شکل، محتوا واجرای موضوعات فرهنگی انتقادات و اختلافاتی وجود داشته باشد، اما در نهایت سعی شده با رای گیری به این موضوعات رسیدگی شود.
قناعتی همچنین درباره وجود برخی زد و بند‌ها، جناح بندی‌ها در شورا و موضوع منافع شخصی اعضا بیان می‌کند که من به نظر مردم احترام می‌گذارم، اگر این زد و بند‌ها در جهت پیگیری مطالبات باشد، طبیعی است، زیرا بحث‌های مختلفی می‌شود تا به یک نقطه مطلوبی رسید. اگر زد و بند‌ها و بحث‌ها در نهایت منافع مردم را تامین کند، به نظر من خوب است اما اگر در این بحث‌ها جریانی، بخواهد خودنمایی بکند و جریانی دیگری را بخواهد تخریب کند و حق مردم را ضایع کند، این دغدغه مردم و ما هم در شورا نیست. معتقدیم نباید موضوعات جریانی و سیاسی و فکری وارد شورا شود که شهروندان متضرر شوند.
این عضو شورای شهر نیز در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه اعضای شورا چقدر توانسته‌اند شعارهایی که پیش از انتخاب شدن دادند را محقق کنند، می‌گوید: بالاخره شورا یک ایده و یک فکر است و پیاده کردن این ایده و فکر پروسه زمانی خاصی را می‌طلبد. شعار خود من این بود که به بحث بافت‌های فرسوده توجه ویژه‌ای خواهم کرد، اما وقتی وارد میدان شدم دیدم موضوع پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. حجم خانه‌های فرسوده زیاد است و هر کدام از این افراد با فرهنگ و آداب خاص خودشان زندگی می‌کنند و راضی کردن هر کدام از این‌ها مشکلات خاص خود را دارد؛ بعضی‌ها مشکلات حقوقی و ارث و وراثه دارند و برخی دیگر تمایل ندارند و قانع نمی‌شوند. در این مورد خاص همه مردم می‌دانند که حذف بافت‌های فرسوده یکی از مهم‌ترین مشکلات حوزه شهری به حساب می‌آید، ولی با تمام این‌ها اعضای شورا به دنبال این هستند که این مشکل روز روز حل شود. در مجموع به عملکردم در شورا نمره ۱۵ می‌دهم.
