علل افزایش آمار اتیسم در کشور/ چالش‌های بزرگسالان اتیسمی

«سعیده صالح غفاری» مدیر عامل انجمن اتیسم ایران در گفتگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که آمار ابتلا به اتیسم در کشور چگونه است؟ گفت: اطلاعات و آمار دقیقی در خصوص افراد مبتلا به اتیسم وجود ندارد. آموزش و پروش استثنایی، سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت آمارهای مختلفی را اعلام می‌کنند اما بر اساس تعداد پرونده‌های ثبت شده در انجمن اتیسم ایران چیزی بیش از ۸۰۰۰ هزار نفر عضو انجمن هستند که مسلما این آمار دقیق و رسمی از افراد اتیسم نیست.

وی با اشاره به افزایش آمار ابتلا به اتیسم در کشور گفت: آمار اتیسم افزایش پیدا کرده است، نه تنها در سطح ایران بلکه در دنیا نیز این آمار رو به افزایش است. 

علل افزایش آمار اتیسم در کشور

غفاری در خصوص علل افزایش آمار اتیسم در کشور گفت: بخشی مهمی از این موضوع مربوط به آگاهی خانواده‌ها نسبت به علامت‌های بیماری اتیسم است. همچنین آگاهی از خدماتی که ارائه می‌شود و بسته‌های خدمتی که برای اتیسم تعریف می‌شود چرا که اتیسم جزء بیماری‌های خاص قرار می‌گیرد، پوشش دهی خدمات بیمه‌ای و معافیت سربازی از جمله عواملی هستند که باعث می‌شود افراد و خانواده‌ها مراجعه کنند و به عنوان فرد اتیسم خود را معرفی کنند و شناسایی شوند. 

مدیر عامل انجمن اتیسم ایران با اشاره به تفاوت آمار ابتلا به اتیسم بین دخترها و پسرها گفت: آمار ابتلا به اتیسم در بین پسرها بیشتر است و نسبت چهار به یک دارد. 

متوسط هزینه‌های مستقیم بیمار اتیسم ۱۰ تا ۱۵ میلیون در ماه است

وی درباره متوسط هزینه‌های یک فرد اتیسم عنوان کرد: متوسط هزینه یک فرد اتیسم متفاوت است ولی برآوردها نشان دهنده این است که چیزی بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان در ماه هزینه‌های خدمات توانبخشی است اما هزینه‌های جانبی این اختلال بیشتر است. یعنی اگر بخواهیم در نظر بگیریم علاوه بر هزینه مستقیم اتیسم که کلاس‌های توانبخشی است، هزینه غیر مستقیم مانند هزینه جابه جایی، هزینه اقامت و بستری، هزینه‌های مربوط به بحث‌های شکستن وسایل و مصرف داروهای مکمل نیز وجود دارد. 

غفاری درباره پوشش بیمه‌ای این بیماری بیان کرد: درمان اتیسم تحت پوشش بیمه قرار دارد، افراد مبتلا به اتیسم تا سن ۱۲ سال، ۷۰ درصد هزینه‌های توانبخشی‌شان تحت پوشش بیمه پایه و صندوق بیماری‌های صعب العلاج است. 

آیا تفکیک مدارس اتیسمی‌ها موجب جدایی بیشتر این افراد از جامعه نمی‌شود؟ 

مدیر عامل انجمن اتیسم ایران پاسخ داد: لزوما تاسیس مدرسه در مراکز استان‌ها به دانش آموزان اتیسم در کل کشور کمک نخواهد کرد و لازم است که با سر فصل‌های دیگر پیش رود. مطابق با قوانین آموزش و پرورش استثنایی همه افراد دارای معلولیت به ویژه اتیسم باید در مدارس عادی حضور داشته باشند. اما آنچه که اتفاق می‌افتد بحث پذیرش جامعه است، یعنی خانواده‌های دانش آموزان عادی و خود دانش آموزان عادی و همچنین جو جامعه هنوز پذیرای این فرهنگ و این اقدام نیستند. فکر می‌کنند که اگر دانش آموز اتیسمی سر کلاس حضور داشته باشد، موجب بد رفتاری می‌شود و اینکه دیگر دانش آموزان نتوانند درس بخوانند. 

وی ادامه داد: چالش‌های این چنینی باعث می‌شود که دانش آموزان اتیسمی حضور پرنگ‌تری نداشته باشند. در واقع نه اینکه ما هیچ دانش آموز اتیسمی را در مدارس عادی نداریم، چرا داریم اما تعدادشان کم و محدود است و نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. کلا نظام‌های آموزشی دنیا به این سمت می‌رود که افراد اتیسم و دانش آموزان دارای معلولیت در مدارس عادی در کنار سایر دانش آموزان درس بخوانند. 

چالش‌های بزرگسالان اتیسمی

مدیر عامل انجمن اوتیسم ایران عنوان کرد: اگر بخواهیم بزرگسالی را ۱۴ سال به بالا در نظر بگیریم، دانش آموزهایی را داریم که مدرسه‌شان به پایان رسیده و دیگر کلاس‌های توانبخشی نمی‌توانند بروند و در خانه هستند. از طرفی کاری هم نیست که بخواهند وارد محیط کار شوند. بر همین اساس دچار مشکلاتی می‌شوند و چالش‌های حوزه سلامت روان و چالش‌های حوزه مسائل جنسی و ارتباطی اجتماعی برایشان پیش می‌آید. 

او افزود: همه این موارد از جمله مواردی است که برای اتیسم‌های بزرگ سال مسئله ساز شده و خانواده‌های اتیسمی که به کهولت سن و پیری رسیده اند، نگران آینده فرزندانشان هستند. وزارت بهداشت، آموزش و پرورش، سازمان فنی حرفه‌ای و سازمان بهزیستی برنامه مشخص شده‌ای برای حل این موضوع ندارند. اگرچه سازمان بهزیستی چند کارگاه‌های تولیدی حمایتی دارند که برای بالای ۱۴ سال است اما تعدادشان محدود و تنها ویژه اتیسم نیستند. 

وی در پایان خاطر نشان کرد: از این رو لازم است که برنامه‌های مدون شده‌ای را برایشان در جهت ایجاد مکان‌های ورزشی، کلاس‌های ورزشی، آموزش مهارت‌های ارتباطی اجتماعی، برنامه‌های زندگی مستقل، استفاده از حمل و نقل‌های عمومی و یادگیری یک حرفه و شغل تا بتوانند بر اساس آن‌ها افراد اتیسمی مستقل تر عمل کنند و بتوانند زندگی مناسب‌تری داشته باشند.