واکنش سازمان نظام پزشکی به «منع پزشکان عمومی از انجام عمل‌های زیبایی» و «نقض حریم خصوصی و اصل راز داری بیمار»

«محمد رئیس زاده» رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در واکنش به اطلاعیه اخیر وزارت بهداشت مبنی بر مخالفت با مداخله پزشکان عمومی در جراحی های زیبایی از انحصار صلاحیت تعیین این موضوع در شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی زیر نظر وزارت بهداشت انتقاد کرد، گفت: طبق قانون سال ۷۶ مجلس، تشکیل کمیسیون ملی تعیین صلاحیت حرف پزشکی مصوب شد؛ وظیفه کمیسیون تعیین تکلیف مداخلات رشته‌های متداخل پزشکی است. سال ۹۷ دکتر هاشمی وزیر وقت پس از ۲۰ سال تاخیر کمیسیون را فعال کردند. در کمیسیون آیین نامه و ضوابطی تدوین و چند جلسه هم برگزار شد تا تعارضات بین رشته‌ای را حل کند. در دوره کنونی وزارت خانه دوباره فعالیت کمیسیون متوقف شد. طبق قانون اعضای کمیسیون را وزارت بهداشت حکم می‌زند و دبیرخانه‌اش در نظام پزشکی است. علی رغم پیگیری‌های متعددی که شد، وزیر محترم بهداشت این احکام را صادر نکرد.

وی افزود: در خود وزارت خانه در شورای عالی آموزشی یک بخشی را به این منظور ایجاد کردند که در آنجا تعیین تکلیف شود. این محل مناقشه است که آن کمیسیونی که مجلس تصویب کرده، باید تعیین تکلیف صورت گیرد یا معاونت آموزش وزارت بهداشت. اختلالی که ایجاد شده این است، کمیسیونی حدود ۲۰ سال معطل بوده و بعد فعال شده و سپس تعطیل شده است!

قائم مقام اسبق بیمارستان بقیه الله افزود: معاونت آموزش می‌گوید چون من کریکولوم‌ها را می‌نویسم پس من می‌توانم تعیین کنم چه کسی چه کاری را انجام دهد. طبق قانون ماده واحده مصوب مجلس، آیین نامه تعیین صلاحیت حرف پزشکی را باید سازمان نظام پزشکی بنویسد بعد اگر نظام پزشکی این کار را نکرد وزارت بهداشت انجام دهد. 

نظر قانون در خصوص فعالیت پزشکان عمومی در زمینه زیبایی

وی در خصوص نتیجه شیوه نامه اجرایی قانون گفت: شیوه نامه‌های اجرایی قانون به تشکیل کمیته‌های معین و کمیسیون ملی منجر شد. شیوه نامه توسط دکتر هاشمی با همکاری سازمان نظام پزشکی به ریاست دکتر زالی تعیین تکلیف شد و ابلاغ گردید. بر اساس آن ابلاغیه جلسه تشکیل شد. اولین بار فکر کنم سال ۹۹ در نظام پزشکی تشکیل شد و مصوباتی هم داشت که اجرا و ابلاغ مصوبات آن با معاونت درمان بوده است. بعد به دولت جدید و زمان دکتر عین اللهی رسیدیم که آن مصوبات دیگر ابلاغ نشد. 

رئیس زاده در خصوص قانونی بودن یا نبودن فعالیت پزشکان عمومی در زمینه جراحی‌ها و اقدامات زیبایی گفت: اول باید مرجع قضاوت و اجازه را مشخص کنیم بعد در مورد آن حرف بزنیم. دیوان عدالت اداری سال ۹۸ اجازه ورود پزشکان عمومی را داده و در واقع به نفع آن‌ها رای داده است، ولی تفاسیر و برداشت‌ها متفاوت است. آقای وزیر کمیسیون را تعطیل کرده است و می‌گوید ما منشا صدور مجوز در شورای عالی برنامه ریزی هستیم. اختلاف یک اختلاف کارشناسی است. 

وی با بیان اینکه مطابق قانون کمیسیون ملی تعیین صلاحیت ترکیبی است، افزود: دبیرخانه در نظام پزشکی است. کمیسیون چهار عضو از وزارت بهداشت دارد و همچنین دو سه عضو از نظام پزشکی و کمیسیون بهداشت مجلس دارد. آن کمیسیون، جامع بود چون هم از وزارت بهداشت، هم سازمان نظام پزشکی و هم مجلس حضور داشتند. در آن کمیسیون چون کسی ذی نفع نیست همه می‌توانند بر اساس مصالح کشور تصمیم بگیرند. 

موضع ما این است که به قانون برگردیم

رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در تشریح موضع سازمان نظام پزشکی گفت: وقتی این تصمیم گیری فقط منحصر به وزارت خانه می شود، این دعواها پیش می‌آید. موضع ما این است که به قانون برگردیم. کمیسیون ملی تعیین صلاحیت حرف پزشکی طبق قانون مجلس تشکیل شده بود و اکنون هم باید تشکیل شود و تصمیم گیری کند. حالا اینکه به چه تصمیمی برسد به نظر کمیسیون بستگی دارد. من بحثم روی اصل تشکیل کمیسیون است. 

وی تاکید کرد: این قانون یا باید اجرایی شود یا باید مجلس نظر بدهد. من مسئول نمی‌توانم بگویم قانون را قبول ندارم و اجرا نمی‌کنم و خودم یک چیز دیگر درست می‌کنم. 

او در پاسخ به این سوال که "در متن قانون ماده واحده تعیین صلاحیت پزشکی مصوب سال ۷۶ مجلس صرفا آمده است سازمان نظام پزشکی باید آیین نامه‌ای را تهیه و وزیر بهداشت تصویب کند و در واقع جزئیات چگونگی تعیین صلاحیت و مصادیق آن را به آیین نامه واگذار کرده است. پس وزیر بهداشت می‌تواند آیین نامه قبلی را نقض کند، همانطور که در متن اطلاعیه وزارت بهداشت در خصوص ممنوعیت فعالیت پزشکان عمومی در زمینه زیبایی نیز گفته شده که مصوبات قبلی باطل اعلام می‌شود." گفت: عیبی ندارد وزارت بهداشت بیاید ذیل آن ماده واحده یک آیین نامه بنویسد و ابلاغ کند و بر اساس آن ابلاغیه، نظر بدهند. در مجموع تشریفات قانونی در این زمینه طی نشده است. گفتند ما تایید کردیم و اجرا می‌کنیم و خودمان یک کمیسیون در شورای عالی برنامه ریزی ایجاد کردیم و در واقع تشریفاتش رعایت نشده است. 

وزارت بهداشت حتما باید نظر مشورتی نظام پزشکی را بگیرد

رئیس سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: وزارت بهداشت حتما باید نظر مشورتی نظام پزشکی را بگیرد. در همان ماده واحده هم اول به نظام پزشکی گفته شده برای تهیه شش ماه وقت دارد که البته بیست سال شده است. نهایتا وزیر بهداشت وقت  با نظام پزشکی این کار را کردند و اکنون در دوره کنونی وزارت بهداشت آن را دوباره باطل کرده است. 

وی افزود: ما الان در نقطه صفر هستیم. طبق برداشت ما الان دوباره ۶ ماه باید به نظام پزشکی فرصت بدهند اگر نظام پزشکی کاری نکرد وزارت بهداشت این کار را کند. اگر کمیسیون تعطیل شده است طبق قانون ماده واحده برای تهیه آیین نامه جدید باز نظام پزشکی اولی است، چون ما به نقطه صفر برگشتیم. 

او افزود» این را اداره قوانین مجلس می‌تواند تعیین تکلیف کند. می‌توان استفسار و سوال کرد. ولی برداشت من این است وقتی کار کمیسیون را تعطیل کردند ما در نقطه صفر هستیم پس ۶ ماه به نظام پزشکی فرصت بدهند و اگر وزارت خانه می‌خواهد کار را انجام دهد حتما باید با نظر نظام پزشکی باشد. روح قانون این طور نیست که وزارت بهداشت به تنهایی کار را انجام دهد. اما این رویه طی نشده است. اگر این کارها شده بود ما عرضی نداشتم. وزارت بهداشت می‌گوید نه من شورای عالی برنامه ریزی دارم و چون کریکولوم‌ها مال من است من می‌توانم تایید کنم و به همین دلیل تشریفات قانونی آن  هم رعایت نشده است. 

حدود و ثغور تبلیغات پزشکان و نقض حریم خصوصی بیماران

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله در خصوص قانون تبلیغات پزشکان و اصول رازداری گفت: طبق قانون مجلس مصوبه سال ۸۳ آیین نامه تبلیغات و نظارت بر آن به عهده سازمان نظام پزشکی است. این آیین نامه را هم سازمان نظام پزشکی به کرات نوشته و بازنگری کرده است. آخرین مورد در آذرماه سال قبل شورای عالی، آیین نامه تبلیغات در حوزه بهداشت و درمان را تدوین کرده و ابلاغ کرده است. ولی خب خیلی جاها تمکین نمی‌کنند. 

وی تاکید کرد: برخی افراد حقیقی و همچنسن برخی در مراکز دولتی و رسمی تمکین نمی‌کنند. این آیین نامه مشخص است و طبق آن جرم انگاری‌ها مشخص شده است و ضوابط و حدود و احترام و تکریم بیمار معلوم است. هر چیزی که خلاف این آیین نامه باشد از نظر قانونی خلاف است. 

رئیس زاده در خصوص نحوه رسیدگی به تخلفات پزشکی گفت: برای تخلفات هیات‌های انتظامی داریم. همین الآن ما کمیته نظارت داریم که معاونت فنی و نظارت ما تا الان بیش از ۵۰۰۰ سایت را رصد کردند و به خیلی‌ها تذکر دادند و خیلی‌ها هم به پلیس فتا شکایت کرده‌اند. خیلی‌ها را هم مسدود کردیم ولی این فضا بسیار گسترده و افسارگسیخته است. 

وی افزود: ده نفر نیروی نظام پزشکی حریف ده هزار سایت تبلیغاتی نمی‌شود. عمده اینها غیر مجاز هستند و اصلا مربوط به جامعه پزشکی نیستند. پلیس فتا حتی پارسال نامه‌ای نوشتند و از همکاری ما تشکر کردند و حتی گفتند که به نسبت قبل اوضاع بهتر شده است. ما این کار‌ها را می‌کنیم ولی عمده بحث این است که وقتی یک سایت با کلی دوندگی مسدود می‌شود با یک اسم و ادمین و شکل دیگری دوباره بالا می‌آید. 

رئیس زاده با بیان اینکه قوانین خیلی بازدارنده نیست، افزود: اصل قصه آن است که مردم در برابر اینها واکسینه شوند. مردم آگاهی پیدا کنند و واکسینه شوند تا فریب تبلیغات پزشکی را در حوزه مجازی نخورند. پزشک آکادمیک دارای‌ شان ما نیاز به تبلیغات ندارد. حالا اگر هم تبلیغاتی انجام شد مردم باید از صحت و سقم آن اطلاع پیدا کنند. 

او درباره راهکار سنجش تخصص پزشک ادامه داد: در سایت سازمان نظام پزشکی یک قسمتی به نام جستجوی اعضا داریم مردم می‌توانند ببینند کسی که تبلیغات کرده است اصلا تخصص دارد و در حوزه تخصص‌اش این وظایف، توانمندی‌ها و درمان‌ها وجود دارد یا خیر؟ اگر بتوانیم مردم را آگاه کنیم و مردم از مسیر درست درمان خودشان را انتخاب کنند متخلفان خیلی نمی‌توانند جولان دهند. 

مجازات افشای حریم خصوصی بیمار

وی در خصوص مجازات افشای راز بیماران گفت: اگر پزشکی حریم خصوصی بیمار را افشا کند هم خودمان برخورد می‌کنیم و هم اگر شکایتی شود پیگیری می‌کنیم. مجازات پزشک در هیات‌های انتظامی بر اساس میزان وسعت تخلف تصمیم گیری می‌شود. مثل دادگاه است و هیات بدوی تصمیم می‌گیرند. ما هیئت تجدید نظر و هیئت عالی هم داریم. 

رئیس اسبق سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور افزود: در این هیئت‌های بدوی هم قاضی داریم هم متخصصان و اساتید رشته‌های مختلف. قبل آن هم هیات‌های کارشناسی داریم که می‌نشینند و بررسی می‌کنند. مثل روال قضایی کشور بازپرس و دادیار وجود دارد و بعد در هیات بدوی حکم صادر می‌شود. 

وی در خصوص مجراهای شکایت مردم از پزشکان به سازمان نظام پزشکی، پزشکی قانونی و دادسرای جرایم پزشکی اشاره کرد و افزود: یکی از ایرادات ما این است که مسیر‌های متعددی برای شکایت از جامعه پزشکی وجود دارد. شما فرض کنید یک پرونده‌ای در نظام پزشکی قانونی به یک سرانجامی می‌رسد دوباره می‌توانند آن را از صفر در نظام پزشکی شروع کنند، یا در نظام پزشکی به سرانجام می‌رسد و دوباره از صفر در دادسرای جرایم پزشکی آن را شروع می‌کنند.

تعدد مسیرهای شکایت، امنیت روانی جامعه پزشکی را به هم می‌زند

او ادامه داد: بعضا یک همکار ما برای پرونده‌ای در پزشکی قانونی تبرئه شده و یکسال درگیر بوده است دوباره همان را باید از صفر شروع کنند. این همکاران ما را خیلی اذیت می‌کند. ما خیلی پیگیری کردیم که بتوانیم این‌ها را یکسان کنیم. هم مردم تکلیف‌شان مشخص باشد هم پزشکان. 

وی تاکید کرد: چندگانه بودن مسیرهای شکایت امنیت روانی جامعه پزشکی را به هم می‌زند. برای حل آن درخواست کردیم به جایی هنوز نرسیدیم. این‌ها باید واحد باشد که اگر یک پرونده‌ای در یک جا تبرئه شد همکاران ما دوباره از صفر وارد فرایند نشوند. 

او افزود: حوزه عمل‌های زیبایی رهاست. ضوابط زیادی نداریم حتی در زمینه مداخله گران غیر مجاز ولی حوزه‌ای که تولید ذی سلامتی برای مردم می‌کند متاسفانه حمایت‌های خیلی کافی از آن وجود ندارد. 

وی حوزه عمل‌های زیبایی را دارای بیشترین  شکایات دانست و افزود: مردم باید مواظب باشند بدون دلیل و ضرورت برای درخواست‌های عمل زیبایی ورود نکنند. اگر هم بنا به هر مصلحتی ورود کردند حتما به مراکز معتبر و فرد صاحب صلاحیت مراجعه کنند. 

رئیس سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: بیشترین شکایت ما در حوزه زیبایی است و بیشترین آسیبی که مردم می‌بینند در ناحیه مداخله گران غیر مجاز است البته در جامعه پزشکی هم بالاست ولی بیشترین آن متعلق به مداخله گران غیر مجاز مثل تکنیسین‌ها یا آرایشگرانی است که مثلا ژل یا بوتاکس تزریق کرده اند. مداخله گران غیر مجاز بیشتر از جامعه پزشکی به مردم آسیب می‌زنند و قانون هم بازدارنده نیست.