اطلاع ناکافی قربانیان از قانون، مهمترین شباهت پرونده «خانه وحشت» و «قتل خانواده مهرجویی»

«محمود حاجلویی» وکیل پایه یک دادگستری مدعی است شباهت‌هایی درباره پرونده «خانه وحشت» و «قتل خانواده مهرجویی» وجود دارد. وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در این رابطه گفت: براساس مستندات ثبت‌شده در شعبه ششم دادگاه کیفری یک استان تهران، مشخص شده است که در پرونده موسوم به خانه وحشت، مردی ۳۳ ساله با حیله و نیرنگ و جا زدن خود به عنوان مامور پلیس آگاهی، در میدان راه‌آهن تهران برای خانم‌هایی که از شهرستان‌های مختلف به پایتخت می‌آمدند، دام پهن می‌کرد و به این زنان سرپناه می‌داد. در دادگاه نیز این فرد با شکایت دو زن به اتهام زنای به عنف (تجاوز) مواجه شد که این اتهام توسط مرجع قضایی به اثبات رسید و همچنین با کشف جسد یک زن در خانه این مرد و بازجویی‌های پلیس آگاهی و تایید مراجع قضایی، مشخص شد که متهم پرونده یک زن را نیز به قتل رسانده است. البته اخیرا با رای شعبه ۴۸ دیوان عالی کشور حکم اعدام این فرد قطعی شده است. 

این حقوقدان ادامه داد: مهمترین شباهت پرونده خانه وحشت با موضوع قتل مرحوم داریوش مهرجویی و مرحومه وحیده محمدی‌فر این است که میزان اطلاعات قربانیان از قانون ناکافی بوده است. البته متاسفانه در کشورمان مشاهده می‌کنیم اغلب اشخاصی که در این‌گونه پرونده‌ها مورد جنایت واقع می‌شوند، یا از قانون اطلاع کافی ندارند یا پیگیری حقوق قانونی خود را جدی نمی‌گیرند و این مساله باعث می‌شود که چنین افرادی به طعمه مجرمان تبهکار تبدیل شوند. در پرونده خانه وحشت، خانم‌هایی که طعمه مرد بزهکار قرار می‌گرفتند، اغلب یا از خانه خودشان فرار کرده بودند یا کارت شناسایی نداشتند. این افراد اما از حقوق شهروندی خود مطلع نبودند و نمی‌دانستند که برای پیدا کردن سرپناه نباید به یک مرد غریبه اعتماد کنند، بلکه باید به اداره اماکن مراجعه کنند.

وی افزود: اگر این خانم‌ها به اداره اماکن مراجعه می‌کردند، این اداره به آنها مجوز فوری می‌داد تا در گرمخانه‌ها یا سراهای مشابه سکونت پیدا کنند و در این شرایط، قربانیان پرونده خانه وحشت دیگر طعمه آن مرد خبیث قرار نمی‌گرفتند؛ همان‌طور که در پرونده قتل خانواده مهرجویی نیز مشخص شده است که این خانواده بارها مورد تهدید قرار گرفته‌اند، اما نه خود ایشان و نه همسرشان، موضوع را به صورت ویژه از مراجع قضایی یا انتظامی پیگیری نکردند و این در حالی است که اگر خانواده مهرجویی حقوق شهروندی خود را جدی‌تر می‌گرفتند و موضوع را به صورت خاص از طریق پلیس و دستگاه قضایی پیگیری می‌کردند و پرونده‌ای را در این زمینه تشکیل می‌دادند، احتمالا با انجام تحقیقات لازم توسط مراجع قضایی و انتظامی، عامل اصلی قتل زودتر دستگیر می‌شد و فرصت ارتکاب به جنایت علیه مرحوم مهرجویی و مرحومه محمدی‌فر را پیدا نمی‌کرد. 

در اغلب پرونده‌های کیفری، شهروندان از حقوق قانونی خود مطلع نیستند 

حاجلویی با تاکید بر این که در اغلب پرونده‌های کیفری، چون شهروندان از حقوق قانونی خود مطلع نیستند، مجرم می‌تواند عمل مجرمانه خود را انجام دهد، عنوان کرد: برای جبران ضعف اطلاعات حقوقی شهروندان، قوه قضاییه و سایر نهادهای حاکمیتی وظیفه دارند که از طریق صدا و سیما و سایر رسانه‌ها، آموزش‌های لازم در این زمینه را به عموم مردم ارائه دهند. البته در سال‌های اخیر اقدامات خوبی در راستای افزایش اطلاعات عمومی شهروندان در حوزه‌های حقوقی و قضایی انجام شده است، اما این اقدامات کافی نیست و حتما باید آگاهی‌های عمومی در این حوزه‌ها افزایش یابد تا احتمال وقوع حوادثی نظیر قتل مرحوم مهرجویی که از جمله مهمترین سرمایه‌های هنری کشورمان بود، کمتر شود. 

این وکیل پایه یک دادگستری ادامه داد: براساس گزارشات رسمی منتشرشده درباره پرونده قتل خانواده مهرجویی، می‌توان گفت که این خانواده به صورت مکرر توسط یک شخص خاص تهدید شده بودند و به نظر می‌رسد آقای مهرجویی و خانم محمدی‌فر حتما می‌دانستند چه کسی آنها را تهدید می‌کند. اگر این زوج هنری، موضوع تهدید را جدی می‌گرفتند و علیه این شخص پرونده قضایی تشکیل می‌دادند، قطعا عامل اصلی قتل یا قبل از وقوع جنایت دستگیر می‌شد یا حداقل دیگر هیچ‌گاه جرات پیدا نمی‌کرد که رفتار مجرمانه خود را انجام دهد و این فاجعه را به بار بیاورد. 

این حقوقدان همچنین با اشاره به شباهت پرونده قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر با جنایت رخ‌داده علیه میترا استاد، خاطرنشان کرد: وجه اشتراک اصلی این دو پرونده این است که براساس مستندات ثبت‌شده در دادگاه آقای محمدعلی نجفی، ایشان پیش از ارتکاب به جنایت بارها خانم استاد را تهدید کرده بود و اگر مرحومه میترا استاد، این تهدیدات را جدی می‌گرفت و علیه آقای نجفی شکایت می‌کرد و پرونده‌ای در این زمینه تشکیل می‌شد، حتما این اتفاق نمی‌افتاد و شاهد قتل خانم استاد نمی‌بودیم. البته در این پرونده، تهدیدات دوطرفه بوده است و حتی اگر آقای نجفی هم از خانم استاد شکایت می‌کرد، حتما این جنایت به وقوع نمی‌پیوست. 

وی در پایان به عموم شهروندان توصیه کرد: هموطنان عزیز لازم است که آگاهی‌های خود نسبت به حقوق شهروندی‌شان را بالا ببرند و مسائل قضایی را جدی بگیرند و اگر از سوی کسی تهدید می‌شوند، حتما موضوع را به مراجع ذی‌صلاح اطلاع دهند؛ زیرا قانون‌گذار، تهدید کردن را نیز جرم تلقی کرده و حق شکایت را برای افرادی که مورد تهدید قرار می‌گیرند، در نظر گرفته است و اگر شهروندان از این مساله و سایر حقوق فردی خود مطلع باشند، قطعا احتمال وقوع جرایمی مانند قتل آقای مهرجویی و همسر ایشان کاهش می‌یابد.