رئیس سازمان هواشناسی کشور:
بخش شرقی کشور فاقد رادار هواشناسی است/ هیچ‌گونه رانت و داده‌سازی در سازمان هواشناسی وجود ندارد
رئیس سازمان هواشناسی کشور با بیان این که بخش شرقی کشور فاقد رادار هواشناسی است، گفت: هیچ‌گونه رانت و داده‌سازی در سازمان هواشناسی وجود ندارد و مستندات تخصصی مربوط به این مسأله را به نهادهای نظارتی تحویل داده‌ایم.
معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: نقش رسانه‌ها در ارائه اطلاعات هواشناسی به شهروندان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، به نحوی که تا وقتی هشدار اعلام‌شده توسط دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی مبنی بر افزایش محسوس دمای هوای زمین در تابستان سال جاری در سطح جهان به صورت وسیع رسانه‌ای نشده بود، کمتر کسی به افزایش بیش از حد دمای هوا در تابستان امسال در سراسر دنیا توجه داشت.
وی افزود: اخبار حوزه هواشناسی معمولا در دو بخش حمل‌ونقل و محیط‌زیست استفاده می‌شود و خبرنگارانی که در این دو حوزه فعالیت می‌کنند، اخبار ما به بهترین شکل به اطلاع شهروندان می‌رسانند و روز خبرنگار را به صورت ویژه به خبرنگاران این دو حوزه تبریک می‌گویم.
تمام دستگاه‌های کشور باید برای سازگاری با تبعات تغییر اقلیم برنامه عملی داشته باشند
تاجبخش ضمن درخواست از عموم خبرنگاران برای مطالبه‌گری از دستگاه‌های مسئول برای انجام اقدامات عملی برای مقابله با تبعات ناشی از تغییر اقلیم گفت: تغییرات اقلیمی امروز یک موضوع کاملا شناخته‌شده در سطح جهان است که حتی در سطوح امنیتی مطرح می‌شود و همه دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که باید برای مقاله با تغییر اقلیم و سازگاری با تبعات آن چاره‌اندیشی کنند.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: کشورهایی که زیرساخت‌های ضعیف‌تری دارند، تبعات بیشتری را از تغییر اقلیم متحمل می‌شوند. در کشور ما نیز گرمایش جهانی تبعات بسیاری را در حوزه‌های اجتماعی ایجاد کرده است و حتما اگر برنامه عملی نداشته باشیم، در سال‌های آینده در مسائلی مثل تامین آب، برق و گاز با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شود.
وی در ادامه اظهار داشت: در حال حاضر تکلیف تمام دستگاه‌های کشور این است که برای سازگاری با تبعات تغییر اقلیم برنامه داشته باشند، زیرا جلوگیری از تغییر اقلیم به انجام اقدامات بین‌المللی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای احتیاج دارد، اما آنچه وظیفه مسئولان ما است، این است که تبعات تغییر اقلیم را پیش‌بینی کنیم و برای مقابله با آن برنامه داشته باشیم.
افزایش میزان وقوع پدیده‌های حدی در کشور بر اثر تغییر اقلیم
تاجبخش با بیان این که یکی از تبعات مهم تغییر اقلیم برای کشورمان افزایش میزان وقوع پدیده‌های حدی بوده است، خاطرنشان کرد: در دو سال گذشته میزان وقوع پدیده‌های حدی ناشی از تغییر اقلیم در کشورمان به‌شدت افزایش یافته است، به طور مثال سال گذشته موج سرمای کم‌سابقه‌ای کشور را فرا گرفت یا در تابستان پارسال سیستم‌های موسمی به شکل کم‌سابقه‌ای فعال شدند. البته پیش از این هم سابقه فعالیت سامانه‌های موسمی در جنوب و شرق کشور را داشته‌ایم، اما سراسری شدن باران‌های شدید در یک بازه زمانی کوتاه در سطح کشور، اتفاقی کاملا کم‌سابقه بود.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: تا زمانی که تمام کشورهای جهان برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برنامه نداشته باشند، نمی‌توان جلوی تغییرات اقلیمی را گرفت، ولی ما در کشورمان حتما به یک برنامه عمل ملی نیاز داریم که منجر به کاستن از مخاطرات و افزایش سازگاری با تبعات ناشی از این تغییرات شود و از همه خبرنگاران می‌خواهیم که از دستگاه‌های مختلف کشور برای ارائه برنامه عملی در این زمینه مطالبه‌گری کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: ما حتما باید مدیریت منابع آب و گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را در سطح کشور در دستور کار قرار دهیم، البته این‌طور نیست که اکنون در این زمینه برنامه نداشته باشیم، اما برنامه‌های موجود با تبعات گسترده‌ای که تغییر اقلیم برای ایران ایجاد کرده است، همخوانی ندارد. البته توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور که ظرفیت بالایی برای آن وجود دارد، نیاز به سرمایه‌گذاری و صرف اعتبارات بالایی دارد، اما تبعات این اقدام آن‌قدر زیاد است که باید با سرعتی بالا به سمت توسعه بهره‌برداری از انرژی‌های نو حرکت کنیم.
برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم باید با مدیریت کلان سازمان محیط‌زیست تدوین شود
تاجبخش با بیان این که تمام دستگاه‌های کشور باید برای استفاده از سرمایه‌ها زیستی کشور برنامه داشته باشند تا بتوانیم در برابر مخاطرات ناشی از تغییر اقلیم به صورت مدیریت‌شده عمل کنیم، اظهار داشت: برنامه عمل ما در حوزه سازگاری با تبعات ناشی از تغییر اقلیم باید در حوزه مدیریت منابع آب، کشاورزی و صنعت باشد که باید با مدیریت کلان سازمان محیط‌زیست این برنامه‌ها تدوین و اجرایی شود. البته می‌دانیم که اجرای چنین برنامه‌هایی ساده نیست، زیرا تاثیر زیادی روی معیشت و اشتغال شهروندان خواهد داشت، ولی باید با برنامه‌ریزی جامع به سمت ایجاد معیشت های جایگزین و منطبق با تغییر اقلیم پیش برویم.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: در حوزه مقابله با آلودگی هوا نیز وضعیت تبعات اجتماعی به همین شکل است، مثلا اگر قرار باشد تمام موتورسیکلت‌های انژکتوری کشور را به موتورسیلکت‌های برقی تبدیل کنیم، هم اعتبارات دولتی زیادی باید در این زمینه صرف شود و هم باید موتورسوارانی که با استفاده از موتورسیلکت‌های خود کسب درآمد می‌کنند، مجاب شوند که این کار را انجام دهند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اقدامات عملی که دستگاه‌های مختلف کشور باید در حوزه سازگاری با تبعات تغییر اقلیم انجام دهند، مثل حلقه‌های زنجیر به هم وصل هستند که شرایط را پیچیده می‌کند، ولی ما چاره‌ای نداریم جز این که این برنامه‌های عملی را انجام دهیم.
تاجبخش با بیان این که تکلیف امروز ما در زمینه تغییر اقلیم، دیگر به صرف اطلاع‌رسانی محدود نمی‌شود، چون بسیاری از افراد در این زمینه اطلاعات دارند، عنوان کرد: در حال حاضر مهم این است که بتوانیم هم مردم و هم مسئولان را درباره پیامدهایی که تغییر اقلیم ایجاد می‌کند، آگاه کنیم و بتوانیم شرایط را طوری مدیریت کنیم که کمترین خسارت‌های جانی و مالی را در کشور داشته باشیم و باید همه دستگاه‌های مسئول برنامه سازگاری با تغییر اقلیم و مقابله با تبعات مخاطره‌آمیز آن را داشته باشند.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: با توجه به فرسوده بودن زیرساخت‌ها و تغییر کاربری اراضی در کشور، خسارت ما از تبعات مختلف تغییر اقلیم نظیر سیل‌های ناشی از باران‌های شدید از متوسط جهانی بیشتر است. همچنین شکی نیست که بخشی از کم‌آبی کشور ناشی از خشکسالی و تغییر اقلیم و بخش دیگری هم ناشی از مدیریت ناکارآمد ما است که باید در این حوزه برنامه‌های جدی داشته باشیم.
وی در ادامه تاکید کرد: یکی از تبعات مهم کم‌آبی در کشور و منطقه خیزش گرد و خاک است و در سال‌های اخیر شاهد افزایش تعداد روزهای دارای ریزگردها در کشور بوده‌ایم؛ بخصوص که تغییر اقلیم باعث افزایش سرعت وزش باد در برخی مناطق جهان شده و به تشدید فرسایش بادی دامن زده است.
هشدارهای هواشناسی باید تاثیرمحور باشند
تاجبخش با بیان این که متاسفانه گستره خسارت‌های ناشی از تغییر اقلیم بعضا آن‌قدر زیاد است که گاهی اوقات نمی‌توانیم در حوزه مدیریت بحران در برابر آن به‌درستی عمل کنیم، گفت: سازمان جهانی هواشناسی توصیه کرده است که پیش‌بینی‌های هواشناسی باید تاثیرمحور باشند، یعنی مبتنی بر این باشد که بگوید مخاطرات جوی چه اثری بر حوزه‌های اجتماعی دارد که البته این مساله به زیرساخت‌ها و شرایط اقلیمی هر منطقه بستگی دارد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: برای این که در کشورمان بتوانیم پیش‌بینی‌های تاثیرمحور انجام دهیم، باید مطالعات جامعی در هر منطقه انجام شود که ببینیم هرکدام از مخاطرات جوی چه تاثیری بر زیرساخت‌های کشور دارد تا بتوانیم در هشدارهای هواشناسی، لایه‌های اطلاعاتی مربوط به نقاط آسیب‌پذیر را نیز دخیل کنیم تا بتوانیم هشدارهای هواشناسی دقیق‌تری همراه با پیش‌بینی تبعات احتمالی هر مخاطره جوی برای هر منطقه انجام دهیم.
وی در ادامه گفت: به دلیل شرایط پیچیده ناشی از تغییر اقلیم، گاهی حوادثی پیش می‌آید که حتی قوی‌ترین سازمان‌های هواشناسی در جهان نیز نمی‌توانند هشدارهای دقیق و به‌موقعی صادر کنند، البته طبیعی است که هرچقدر زیرساخت‌های هواشناسی یک کشور قوی‌تر باشد، هشدارها نیز دقیق‌تر خواهد بود.
آسیب تحریم‌ها بر کمبود تجهیزات هواشناسی موجود در کشور
تاجبخش در بخش دیگری از صحبت‌های خود به کمبود امکانات موجود در حوزه هواشناسی کشور اشاره کرد و گفت: متاسفانه امکانات هواشناسی کشورمان با دنیا فاصله دارد، از جمله این که تعداد رادارهای هواشناسی ایران کمتر از متوسط جهانی است، به نحوی که مثلا در ترکیه که حدود نصف مساحت کشور ما را دارد، ۱۷ رادار هواشناسی وجود دارد، ولی در ایران تعداد رادارهای هواشناسی ما با راداری که به‌زودی در لرستان نصب خواهیم کرد، با ۱۰ عدد خواهد رسید.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: متاسفانه بخش شرقی کشور ما فاقد رادار هواشناسی است و علاوه بر کمبود رادار، تعداد ایستگاه‌های باران‌سنجی و هواشناسی کشور نیز نسبت به متوسط جهانی کمتر است. بنابراین ما حتما به خرید تجهیزات بیشتری در حوزه هواشناسی احتیاج داریم که البته مسائل تحریمی و افزایش نرخ ارز کار را در این زمینه برای ما سخت می‌کند و لازم است که دولت توجه بیشتری در این حوزه داشته باشد.
معاون وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: برای این که هشدارهای دقیق‌تری صادر کنیم، باید تجهیزات شبکه پایش هواشناسی در کشور بسیار متراکم‌تر و منسجم‌تر از شرایط کنونی باشد، زیرا برخی پیامدهای تغییر اقلیم و شرایط توپوگرافی مثل وجود کوهستان‌ها در ایران به گونه‌ای است که در مدل‌ها دیده نمی‌شود و حتما لازم است که تجهیزات هواشناسی کشورمان را قوی‌تر کنیم.
وی در ادامه تاکید کرد: ما تلاش می‌کنیم آنچه را که در توان داریم، برای تحقق هدف اصلی سازمان هواشناسی یعنی حفظ جان و مال مردم انجام دهیم، البته نمی‌توان انکار کرد که مسائلی مثل تحریم‌ها ما را در تامین تجهیزات با مشکل مواجه کرده است، ولی سعی می‌کنیم با دور زدن تحریم‌ها به سمت ارتقای وضع موجود پیش برویم.
مستندات مربوط به عدم دستکاری در داده‌های هواشناسی را به مراجع نظارتی تحویل داده‌ایم
تاجبخش همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره گزارش‌های منتشرشده در برخی رسانه‌ها مبنی بر دستکاری در داده‌های هواشناسی مربوط به شرایط اقلیمی برخی شهرها و ارسال داده‌های دستکاری‌شده به وزارت نیرو خاطرنشان کرد: دستکاری در داده‌های هواشناسی را قبلا هم تکذیب کرده بودیم و یک بار دیگر هم می‌گوییم که هیچ‌گونه داده‌سازی و رانتی در سازمان هواشناسی وجود ندارد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: مرجعی در رسانه ادعا کرده است که ما داده‌سازی کرده‌ایم، ولی ما هم به صورت عمومی به مردم اعلام کردیم که این حرف کذب است و هم مستندات تخصصی مربوطه را به مراجع نظارتی تحویل دادیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: وظیفه بررسی خطاهای احتمالی ما با دستگاه‌های نظارتی است و اگر ایرادی در کار ما وجود داشته باشد، نهادهای مربوطه یا ما را بازخواست یا عزل می‌کنند، ولی به صورت شفاف به مردم اعلام می‌کنیم که داده‌های هواشناسی مهمترین داشته‌های ما است که همواره به صورت دقیق از آنها صیانت می‌کنیم.
وی در پایان تصریح کرد: کسانی که می‌گویند تکذیبیه سازمان هواشناسی در این زمینه قانع‌کننده نبوده است، باید توجه داشته باشند که ما بیش از این نمی‌توانیم به عموم مردم توضیحات تخصصی ارائه کنیم، چون نمی‌توان مطالب تخصصی را برای شهروندان عادی توضیح داد، ولی اگر نهادهای نظارتی لازم بدانند، توضیحات تخصصی بیشتر را به آنها ارائه خواهیم داد.
