در راستای تفاهم‌نامه بین ایران و چین صورت می‌گیرد؛
تثبیت ماسه‌های روان با استفاده از ۱۱ روش خارجی و بومی
در راستای تفاهم‌نامه سه‌جانبه بین مرکز تحقیقات بیابان گانسوی کشور چین، دانشگاه تهران و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، اجرای روش‌های نوین تثبیت ماسه‌های روان با استفاده از ۱۱ روش خارجی و بومی در منطقه کانون بحرانی فرسایش بادی «حسین‌آباد میش‌مست» در استان قم به صورت پایلوت در حال اجرا است.
به گزارش ایلنا به نقل از مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، وحید جعفریان، مدیرکل امور بیابان سازمان منابع طبیعی در توضیح بیشتر در این زمینه گفت: پروژه اجرای بادشکن غیرزنده به صورت نمونه در سطح ۲۰ هکتار از عرصه‌های بیابانی «حسین‌آباد میش‌مست» استان قم، با مشارکت دانشگاه تهران و سازمان منابع طبیعی در حال انجام است.
وی افزود: برای اجرا از ۱۱ روش بادشکن غیرزنده از جمله بادشکن با ساقه نی، توری‌های کنفی و نمدی به صورت هم‌زمان استفاده می شود تا کاربردی‌ترین و بهترین روش انتخاب شود.
مدیرکل امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور تصریح کرد: قرار گرفتن ایران در کمربند خشک و نیمه‌خشک باعث شده است تا بخش زیادی از مساحت ایران را مناطق خشک و بیابانی تشکیل دهد. حدود ۳۰ میلیون هکتار از اراضی کشور تحت تأثیر فرسایش بادی و ۱۴ میلیون هکتار کانون بحرانی در ۲۲ استان قرار دارد و عواملی مانند خشکسالی و رطوبت کم خاک، پوشش گیاهی محدود، خصوصیات خاک و وقوع بادهای شدید احتمال وقوع و تشدید فرسایش بادی را افزایش می‌دهد.
جعفریان ادامه داد: آثار و تبعات فرسایش بادی و طوفان‌های گرد و غبار متعدد هستند و این تبعات می‌تواند به کاهش حاصلخیزی خاک، پر شدن کانال‌های آبیاری، کاهش دید و بروز مشکلات در حمل‌ونقل هوایی، خسارت به تأسیسات و مناطق مسکونی، تسریع بیابان‌زایی، آلودگی هوا، اختلال در خطوط ریلی و مسائل بهداشتی منجر شود.
وی تصریح کرد: روش‌های مکانیکی در شرایط اکولوژیکی خاص مناطق بیابانی قابل‌اجرا هستند و گرد و غبار و ماسه‌های روان را تثبیت می‌کنند؛ به آب احتیاج ندارند و با نقش حمایتی خود به استقرار پوشش گیاهی کشت‌شده کمک می‌کنند.
مدیرکل امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور گفت: جدیدترین فناوری تثبیت ماسه‌های روان در کشور چین، استفاده از توری‌ها و پارچه‌های زیست‌سازگار گیاهی از جنس پلی‌لاکتیک اسید (PLA) است. این نوع از بادشکن‌ها با ایجاد زبری در سطح خاک طراحی شده‌اند.
به گفته این مسئول امور بیابان، علی‌رغم اینکه کاربرد بادشکن‌های ساخته‌شده از الیاف پلی‌لاکتیک اسید در چین با نتایج موفقیت‌آمیزی به همراه بوده است، اما به دلیل شرایط اکولوژیکی متفاوت ایران، ملاحظات زیست‌محیطی و هزینه‌های تولید و انتقال آن‌ها نیازمند بررسی بیشتر است.
جعفریان با بیان این که هنوز کارایی این بادشکن‌ها در ایران بررسی نشده و استفاده از آن با شبهاتی به همراه است، تاکید کرد: ایران دارای ماسهزارها و بیابان‌های گرم و خشک است که از نظر شرایط اکولوژیکی، اقلیمی و محیطی با بیابان‌های سرد و خشک چین متفاوت است.
جعفریان همچنین اظهار داشت: الیاف پلی‌لاکتیک به‌علت وارداتی بودن و عدم تولید آن در ایران، پلیمر گرانی است که استفاده از آن برای ساخت بادشکن مکانیکی در ایران هزینه‌بر است. بنابراین تلاش می‌شود با استفاده از مواد پلیمری زیست‌سازگار موجود و ارزان‌قیمت در ایران، بادشکن مکانیکی ساخته شود.
وی افزود: یکی از آیتم‌های مهم در انتخاب روش مناسب کنترل فرسایش بادی و تثبیت ماسه‌های روان، زیست‌سازگاری و قیمت نهاده مورد استفاده است، لذا استفاده از مواد معدنی که به صورت طبیعی نیز در عرصه‌های بیابانی وجود دارند، می‌تواند یکی از گزینه‌های مناسب برای نیل به هدف باشد. بنابراین می‌توان از مصالح و مواد معدنی برای ساخت بادشکن‌های مکانیکی استفاده کرد.
این مسئول امور بیابان سازمان منابع طبیعی کشور در پایان تصریح کرد: روش‌های نوین آبیاری در کشت گیاهان علاوه بر رفع کمبود آب جهت آبیاری گیاهان، جلوگیری از تبخیر از سطح خاک و تلفات آب و رشد کم نهال‌ها و مرگ‌ومیر آن‌ها، سبب افزایش راندمان تثبیت ماسهزارها نیز می‌شود. بنابراین انتظار می‌رود کاربرد روش‌های نوین کشت و آبیاری، راندمان کاربرد آب را در مقایسه با روش‌های مرسوم به طوری چشمگیر افزایش دهد.
