آغاز احداث تونل سه‌طبقه مترو در سال ۱۴۰۲ در صورت نهایی شدن مطالعات/ خشک شدن چشمه علی، ارتباطی با توسعه خط ۶ مترو ندارد

«محسن هرمزی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره برنامه شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) برای احداث یک خط سه‌طبقه در متروی پایتخت توضیح داد: شرکت مترو بنا دارد که در صورت امکان و با گرفتن مشورت از مشاوران فنی مجرب، ظرفیت جدیدی را در خط ۹ متروی تهران برای شهروندان فراهم کند؛ به نحوی که برنامه ما این است که در حدفاصل انتهای بزرگراه همت در منطقه ۲۲ در غرب تا تقاطع بلوار هنگام و بزرگراه شهید زین‌الدین در شرق پایتخت که مسیر خط ۹ مترو از آن عبور می‌کند، خط اکسپرس A تهران را نیز احداث کند. 

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران ادامه داد: از گذشته با تصویب شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، در طرح جامع حمل‌ونقل شهر تهران دو خط اکسپرس A و B پیش‌بینی شده است که براساس آن، خط اکسپرس A قرار است برای مسافرانی که از شرق تهران به پایتخت وارد می‌شوند، بخصوص مسافران ورودی از شهرهای اقماری پایتخت نظیر پردیس، این امکان را فراهم کند که بتوانند با دسترسی سریع خود را به غرب تهران برسانند. البته این یک خط دوطرفه است و طبیعتا دسترسی سریع از غرب به شرق پایتخت نیز در آن فراهم خواهد شد. بر همین اساس شرکت متروی تهران با کمک مهندسان مشاور در حال انجام مطالعات روی این مساله است که بتوان خط اکسپرس A را توأمان با خط ۹ مترو در پایتخت تاسیس کرد. 

وی افزود: خط اکسپرس خطی است که برای حمل‌ونقل ریلی سریع‌السیر در نظر گرفته شده است، به نحوی که قرار است این خط، مسافران ورودی از شرق تهران را به سرعت به غرب پایتخت برساند و بالعکس؛ البته تفاوت مهم خط اکسپرس با خط مترو این است که این خط در طول مسیر ایستگاه ندارد، بلکه صرفا دو ایستگاه مبدأ و مقصد دارد و به سرعت مسافران را بین این دو ایستگاه جابه‌جا می‌کند. 

امکان ایجاد یک مُد جدید حمل‌ونقلی با احداث تونل سه‌طبقه 

هرمزی با بیان این که در صورت نهایی شدن مطالعات، خط ۹ متروی تهران به صورت سه‌طبقه احداث خواهد شد، گفت: در احداث خط ۹ مترو از دستگاه‌های حفاری تونل تی‌بی‌ام با قطر بیش از ۱۵ متر استفاده خواهیم کرد تا بتوانیم تونل‌های سه‌طبقه را در شهر تهران ایجاد کنیم. این امکانی است که در بسیاری از کلانشهرهای دنیا در دسترس شهروندان قرار گرفته است و در صورتی که مطالعات ما به نتیجه برسد، این ظرفیت جدید را به پایخت اضافه خواهیم کرد. در تونل سه‌طبقه علاوه بر این که می‌توانیم خط ۹ مترو را احداث کنیم، قابلیت ایجاد یک مُد حمل‌ونقلی نظیر خط اتوبوس یا حمل‌ونقل ریلی سریع‌السیر نیز وجود دارد. البته در صورت سه‌طبقه احداث شدن خط ۹ مترو، قطعا نحوه تاسیس ایستگاه‌های مترو نیز در این خط با سایر خطوط متفاوت خواهد بود. 

مدیرعامل شرکت متروی تهران با تاکید بر این که مطالعات مربوط به ایجاد تونل سه‌طبقه شرق به غرب به‌منظور احداث خط ۹ مترو هنوز نهایی نشده است، اظهار داشت: احداث چنین خطی در متروی تهران یک ابرپروژه محسوب می‌شود که تا به حال در کشورمان تجربه نشده و به همین دلیل، هنوز بسیاری از نکات آن برای ما ناشناخته است. بنابراین اگر قرار به احداث چنین خطی در متروی تهران باشد، حتما پس از انجام مطالعات همه‌جانبه از نظر فنی، ژئوتکنیک، ژئومکانیک خاک، امکان‌سنجی ترافیکی و بررسی صرفه و صلاح اقتصادی، این پروژه را اجرا خواهیم کرد، ولی امیدواریم در صورت دریافت پاسخ مثبت از همه این مطالعات، بتوانیم همین امسال این پروژه را شروع کنیم. 

احداث تونل سه‌طبقه مترو نیازی به تصویب شورای شهر ندارد 

هرمزی با بیان این که در احداث خط ۹ از ظرفیت پیمانکارانی از بخش‌های خصوصی و دولتی استفاده خواهد شد، عنوان کرد: با توجه به این که ایجاد تونل‌های با قطر بیش از ۱۵ متر، ظرفیت‌های جدیدی را در اختیار شهر تهران می‌گذارد، امکان دارد که از این ظرفیت یا برای ایجاد یک خط اتوبوس استفاده کنیم، یا این که در یکی از طبقات تونل سه‌طبقه، خط اکسپرس A تهران را احداث کنیم. این مساله که قرار است از ظرفیت طبقه سوم این تونل چگونه بهره‌برداری شود، یعنی خط اتوبوس احداث شود یا خط اکسپرس A، هنوز قطعی نشده است، ولی آنچه مسلم است، این که برای خط ۹ متروی تهران که قرار است از زیر بزرگراه‌های شهید همت و شهید زین‌الدین بگذرد، حتما باید امکان ویژه‌ای را در نظر بگیریم. 

وی در پاسخ به این سوال که در صورت نهایی شدن مطالعات احداث تونل سه‌طبقه، آیا اجرایی کردن این پروژه نیاز به تصویب در شورای شهر تهران دارد یا خیر، گفت: موضوعات اجرایی مربوط به مترو نیازی به تصویب شورای شهر تهران ندارد، بلکه باید توسط شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور تایید شود. در حال حاضر نیز برای چهار خط جدید متروی تهران یعنی خطوط ۸ تا ۱۱، براساس مصوبه شماره ۱۵۶ شورای عالی، از این شورا مجوز گرفته‌ایم. البته بعد از نهایی شدن مطالعات این پروژه، برای انتخاب پیمانکار و در نهایت تصویب پروژه در مجمع شرکت متروی تهران، هماهنگی‌های لازم را با دوستان شورای شهر انجام خواهیم داد. 

خشک شدن چشمه علی ارتباطی با توسعه خط ۶ مترو ندارد 

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران در پاسخ به سوال دیگری مبنی انتقادات مطرح‌شده پیرامون خشک شدن چشمه علی در شهر ری و ارتباط آن با فعالیت‌های این شرکت برای توسعه بخش جنوبی خط ۶، توضیح داد: بررسی‌های شرکت مترو نشان می‌دهد که کاهش دِبی آب چشمه علی با موضوع توسعه جنوبی خط ۶ ارتباطی ندارد، زیرا دستگاه حفار تونل مترو بیش از ۲ سال قبل از محدوده چشمه علی عبور کرده و بنابراین می‌توان گفت تونل مترو در این محدوده مدت‌ها پیش به‌ طور کامل ساخته شده است. در حال حاضر دستگاه حفار در حدود ۵ کیلومتر پایین‌تر از محدوده چشمه علی در حال حفاری است و اکنون در محدوده حفاری، هیچ آبی وارد تونل نمی‌شود. 

وی در ادامه تاکید کرد: در سال‌های اخیر سطح آب زیرزمینی تهران بخصوص در بخش جنوبی پایتخت از جمله در محدوده شهر ری پایین آمده است و این مساله در کنار مشکلاتی که در حوزه مدیریت منابع آبی وجود دارد، به کاهش دِبی آب چشمه علی دامن زده است. مطالعات شرکت مترو نشان می‌دهد زمانی که تراز آب زیرزمینی در محدوده ایستگاه چشمه علی به زیر یک هزار و ۶۴ متر برسد، احتمال خشک شدن این چشمه علی وجود دارد، ولی اکنون تراز آب در محدوده ایستگاه یک هزار و ۶۸ متر است و با این حال، دِبی آب چشمه به شدت کم شده است. بنابراین می‌توان گفت کاهش دِبی و خشک شدن بخش‌هایی از چشمه علی ارتباطی به فعالیت‌های مترو ندارد. 

برنامه شهرداری تهران برای اتصال برخی بیمارستان‌ها به شبکه مترو 

هرمزی در پاسخ به سوال دیگری درباره برنامه اعلام‌شده از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره اتصال برخی بیمارستان‌های پایتخت به خطوط مترو، اظهار داشت: اتصال برخی بیمارستان‌ها به خطوط مترو، برنامه‌ای است که شهرداری تهران برای تقویت زیرساخت‌های پدافند غیرعامل پایتخت و همچنین ارائه خدمات بهتر به شهروندان دنبال می‌کند و در نظر داریم در محدوده‌هایی که امکان اتصال بیمارستان‌های جامع به شبکه مترو وجود دارد، این کار را انجام دهیم تا تعدادی از بیمارستان‌های تهران به خطوط مترو دسترسی داشته باشند. 

وی در پایان تصریح کرد: در حال حاضر موضوع اتصال بعضی بیمارستان‌ها به شبکه مترو در فاز مطالعه و انجام هماهنگی‌های بین دستگاهی قرار دارد و در صورتی که نهادهای ذی‌ربط در این زمینه به تفاهم برسند، این پروژه با اتصال بیمارستان بعثت به متروی کلاهدوز کلید خواهد خورد. همچنین صحبت‌هایی درباره اتصال بیمارستان امام خمینی (ره) به شبکه مترو مطرح شده و مطالعات اتصال برخی بیمارستان‌های دیگر به خطوط متروی تهران در دست انجام است.