رئیس دانشگاه تهران:
نیاز به مطرح شدن، انگیزه اصلی جوانان معترض بود
رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه «جوانانی که در ناآرامی‌های اخیر بر مبنای هیجانات، احساسات و عواطف، تجمعاتی را در سطح جامعه و دانشگاه‌ها شکل دادند، معاند نبودند بلکه نیاز به نیاز به شناسایی، تشخیص و دیده شدن داشتند.»، تاکید کرد: این موضوع تجربه‌ای برای سطوح مختلف مدیریت دانشگاه است که باید مشارکت دانشجویان را در فرآیندهای آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و حتی رفاهی بیشتر فراهم کنند، آن‌ها را در تصمیمات مرتبط با خودشان سهیم کنند و در فرآیندهای مدیریتی به آن‌ها توجه ویژه نمایند.
به گزارش ایلنا از روابط عمومی دانشگاه تهران، سید محمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران، در جلسه شورای دانشگاه که همزمان با ایام مبارک دهه فجر در مرقد بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی برگزار شد، ضمن تبریک ایام دهه مبارک فجر، و با اشاره به توفیق برگزاری جلسه شورای دانشگاه در مرقد مطهر حضرت امام در چهل و چهارمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی گفت: دشمنان اسلام به خاطر زخم‌های فراوانی که از نهضت امام دیده‌اند، امروز به دنبال انتقام از امام و جانشین خلفش هستند. ما در جوار این مرقد مطهر با امام عزیزمان پیمان می‌بندیم که هرگز از ارزش‌های الهی نهضت انقلاب اسلامی عقب‌نشینی نخواهیم کرد و از ولایت فقیه به عنوان میراث گرانبهای حضرت امام حراست خواهیم نمود. همیشه گفته‌ام اگر نهضت امام نبود و این انقلاب به وقوع نمی‌پیوست، بسیاری از ما از جمله خود بنده معلوم نبود چه سرنوشتی داشتیم و چه مسیری را می‌پیمودیم. بنابراین حضرت امام (ره) خیلی به گردن ما حق دارند و نمی‌دانم چطور می‌توانیم به این حقی که بر گردن ما است، ادای دین کنیم؛ ادای دین نسبت به شهدای بزرگواری که هر کدام به یک نوعی چه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و چه در ایام دفاع مقدس، چه شهدای مدافع حرم که در مرزهای اسلامی جان خود را نثار کردند یا جانبازان عزیز و ایثارگرانی که فداکاری کردند و امروز انقلاب در کشور با این کیفیت در اختیار ماست.
وی خاطرنشان کرد: حداقل کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که ارزش‌های مقدسی که حضرت امام (ره) در قالب نظام جمهوری اسلامی به ما هدیه کرده‌اند را پاس بداریم؛ و مهم‌تر از همه اینها ولایت فقیه را که میراث گرانبهایی است که امام عزیزمان آن را برای همه ما به ارمغان آورده‌اند و همه ما به خوبی می‌دانیم که اگر این نعمت در اختیار ما نبود، ای بسا موجودیت وطن ما امروز به این شکلی که وجود دارد قطعاً وجود نمی‌داشت.
استاد دانشگاه تهران با یادآوری اینکه استکبارستیزی، مبارزه با ظلم، عدالت‌خواهی و استقرار ارزش‌های الهی در جامعه، ماموریت اصلی انقلاب اسلامی و خواسته یکصدای مردم بود، گفت: همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم اشاره فرمودند، اینها ارزش‌هایی هستند که قابل عقب‌نشینی و قابل مذاکره نیستند و مطمئنا در این خصوص ذره‌ای عقب‌نشینی نخواهیم کرد. همچنین رهبر انقلاب در این بیانیه بر تصحیح‌پذیری خطاهای مدیریتی که در فراز و فرودهای انقلاب اسلامی حاکم بوده است، اشاره داشته‌اند. اقداماتی که در ماه‌های اخیر اتفاق افتاد نشان داد که در مدیریت دانشگاه‌ها و سیستم آموزش عالی کاستی‌هایی وجود دارد که باید با انجام اصلاحات لازم، نظام مدیریت دانشگاهی را متکامل‌تر نماییم.
مقیمی تصریح کرد: در این ایام اتفاقاتی افتاد که خیلی تلخ بود و گاهی مشاهده آن برای همه ما دردناک بود، اما این اتفاقات درس‌آموخته‌هایی مثبتی هم داشت که حتماً باید از آن‌ها درس بگیریم. جوانانی که بر مبنای هیجانات، احساسات و عواطف تجمع کردند، معاند نبودند، افرادی بودند که اگر بخواهم از منظر مدیریتی نگاه کنیم، نیاز به شناسایی، تشخیص، دیده شدن و به حساب آمدن داشتند.
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به حوادث اخیر در کشور گفت: این حوادث قطعاً قسمت‌های تلخی داشت، حرف‌های ناپسندی بیان شد و شعارهایی داده شد که امیدواریم هیچ وقت تکرار نشود، اما باید دید ما در نظام آموزش عالی و دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی، چگونه می‌توانیم نظام مدیریت آموزشی خود را متناسب با شرایط پیش‌آمده تصحیح کنیم. باید رویکردها را به گونه‌ای تغییر دهیم که مشارکت‌پذیری دانشجویان را در فرآیندهای آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و حتی رفاهی بیشتر کنیم. آن‌ها را در تصمیمات مرتبط با خودشان سهیم کنیم و در فرآیندهای تصمیم‌گیری و مدیریتی به آن‌ها توجه ویژه نماییم.
استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در ادامه به تبیین و بررسی ابعاد شخصیتی معترضان در ناآرامی‌های اخیر پرداخت و اظهار داشت: افرادی که در این التهابات در جبهه مقابل حضور داشتند را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد. گروه اول که در رأس آن استکبار جهانی است و دل پرخونی از نظام مقدس جمهوری اسلامی دارد و از هر فرصتی برای انتقام گرفتن از مردم، انقلاب اسلامی، رهبری و ولایت فقیه استفاده می‌کند. طبیعی است که انقلاب اسلامی هزینه زیادی را به جبهه غرب و هژمونی آمریکا در منطقه و سراسر دنیا وارد کرده است و از این جهت، انگیزه آن‌ها برای انتقام‌جویی از مردم و نظام، قابل فهم است. گروه دوم این معترضان هم کسانی بودند که در کنار استکبار ایستاده و شامل کسانی می‌شود که ظاهرا ایرانی هستند و به آن سوی آب رفته‌اند که یا بدنبال کسب منفعت مادی هستند یا دچار خودباختگی شده و یا به دلایل مختلف از نظام، انقلاب، ایران و اسلام دل پر خونی دارند.
مقیمی، گروه سوم معترضان اخیر را دانشجویانی عنوان کرد که در قامت معترض ظاهر شدند. نیاز به مطرح شدن، انگیزه اصلی جوانان معترض بود، ولی معاندین تلاش داشتند آن را به نفع خود مصادره کنند. رئیس دانشگاه تهران گفت: من با خیلی از آن‌ها گفت‌وگو کردم، به صورت خصوصی و جمعی؛ حرف‌های آن‌ها را شنیدم و ساعت‌ها با آن‌ها گفتگو کرده‌ام. ارزیابی‌ام این است که بخش عمده این گروه از دانشجویان، افرادی پر انرژی، جسور، باهوش و اهل چالش هستند که فضای یکنواخت و بدون چالش را دوست ندارند و بدنبال بروز ظرفیت‌های بالقوه خود و بروز استعدادهایش هستند. از نظر رفتاری افراد اگر نتوانند از طریق مثبت شناخته شوند، به روش‌های منفی روی می‌آورند. ما باید با تغییر سیستم مدیریت دانشگاه، سهم دانشجویان را در تصمیمات مربوط به خودشان افزایش دهیم. معتقدم در دوره پس از التهابات، اولین گروه دانشجویی که باید مورد توجه قرار گیرند و با برنامه‌ریزی مناسب علمی و فرهنگی به مشارکت در فعالیت‌های دانشگاهی، مهارت‌ورزی و کارآفرینانه ترغیب شوند، همین گروه دانشجویی هستند که انشاءالله با حضور همین دانشجویان که در صف معترضین قرار داشتند، جبهه قوی علمی تشکیل خواهیم داد و به مقابله با استکبار جهانی خواهیم رفت و آن دیر نخواهد بود؛ به شرطی که ما بتوانیم با گفتگو، فضای باز نقادی، اجازه زیر سوال بردن روش‌های سنتی آموزشی و محتواهای علمی در نظام آموزشی دانشگاه، از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم و روش‌های مدیریتی، تعلیمی و تعامل استاد- دانشجو را تصحیح کنیم. باید بپذیریم این دانشجویان باید دیده شوند و از ظرفیت‌های آن‌ها بیشتر استفاده شود.
وی افزود: امروزه فضای باز گفتمانی و نقد عالمانه، به گونه‌ای فراهم است که عده‌ای هم از این فضا سوء استفاده می‌کنند و اینها هزینه‌هایی است که ما باید بپردازیم تا همچنان دانشگاه نقاد، نوآور و پیشگام باشد. معاندین درصدد هستند تا با تحریک احساسات معدود جوانان دانشجو و سوار شدن بر موج هیجانات دانشجویی، اهداف پلید خود را محقق سازند و با ایجاد انسداد فضای باز نقد عالمانه در دانشگاه، از پیشرفت علمی ایران اسلامی انتقام بگیرند. آن‌ها به دنبال این هستند که این نقطه قوت دانشگاه را به نقطه تهدید و ضعف تبدیل کنند. ولی قاطبه دانشجویان آگاه هستند و ضمن حفظ روحیه نقادی، آلت دست دشمنان قرار نمی‌گیرند.
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو و تخفیف مجازات گسترده متهمان و محکومان حوادث اخیر، اظهار امیدواری کرد: با رأفت رهبر معظم انقلاب که اخیرا با درخواست قوه قضاییه با عفو عده‌ای از محکومان به ویژه اتفاقات اخیر که دانشگاه‌ها را هم شامل می‌شود موافقت کردند، فصل تازه‌ای در روابط بین ارکان دانشگاه ایجاد شود.
استاد دانشگاه تهران افزود: اگر رویکرد فعلی حاکم بر نظام دانشگاهی را با قبل از انقلاب اسلامی در دانشگاه تهران مقایسه کنیم، می‌بینیم که ابراز وجود و نظر دانشجو در محیط دانشگاه تحولی بنیادین پیدا نموده است. مقایسه ظرفیت مشارکت دانشجویی و نشاط علمی که امروز نسبت به آن زمان داریم، قیاس مع‌الفارق است. در قبل از انقلاب، تنها یک نهاد دانشجویی به نام انجمن اسلامی دانشجویان وجود داشت که در آن زمان به صورت غیرقانونی و پنهانی فعالیت می‌کرد و شواهد نشان می‌دهد که با دانشجویان فعال برخورد بسیار خشنی می‌شد، اجازه ابراز وجود به آن‌ها داده نمی‌شد و یکی از مجازات‌های متداول دانشجویان معترض، اخراج از دانشگاه بود. مطالعات خاطرات دکتر علی‌اکبر سیاسی که ۱۲ سال رئیس دانشگاه بود و در زمان ریاست او بارها گارد شاهنشاهی به حریم دانشگاه و دانشکده فنی وحشیانه حمله کرد، منعکس‌کننده بخشی از واقعیات خفقان دانشگاه است. کتاب خاطرات دکتر علی‌اکبر سیاسی را بخوانید و ببینید چقدر جو رعب و وحشت وجود داشته است و دانشگاهیان حق اظهارنظر نداشتند و شخص شاه با رصد فعالیت‌های دانشجویان و اظهارات تک تک اساتید، دستور اخراج آن‌ها را مستقیم صادر می‌کرد.
وی افزود: شرایط موجود در دانشگاه تهران را با گذشته مقایسه کنید. در حال حاضر نزدیک به هفت تشکل سیاسی با شعبات مختلف در بخش‌های مختلف دانشکده‌های دانشگاه تهران فعال هستند. ۱۳۰ انجمن علمی، ده‌ها کانون هنری و فرهنگی و شورای صنفی دانشجویی داریم و تحمل‌پذیری و سعه صدر مدیریت دانشگاه را در برخورد با رفتارهای افراطی برخی دانشجویان را هم در التهابات اخیر از نزدیک دیده‌اید.
مقیمی در بخش دیگر سخنانش با اشاره به بیانات امام خمینی (ره) که از دانشگاه به عنوان مبدا تحولات یاد می‌کردند، تاکید کرد: این انقلاب و کشور متعلق به همه ماست و ما باید در جایگاهی که هستیم تلاش کنیم سهم و دین خود را به این نظام و مردم ادا کنیم. اگر می‌خواهیم تحول و بهبودی در این کشور اتفاق بیفتد، باید از دانشگاه شروع کنیم. این در حالی است که گاهی اوقات ما بدون توجه به نقش محوری دانشگاه، دیگران را مخاطب قرار می‌دهیم که چرا برخی کاستی‌های اقتصادی و اجتماعی بهبود نمی‌یابد.
مقیمی تاکید کرد: این در حالی است که وظیفه ما دانشگاهیان است که تحولات مثبت را رقم بزنیم. اگر انصاف به خرج دهیم، در این دوره ریاست جمهوری، آقای دکتر رئیسی بارها صادقانه دست نیاز به سوی دانشگاه دراز نموده و شفاف و صادقانه کمک دانشگاه را طلب می‌کند و ما وظیفه داریم که در ازای ارتزاق از بیت‌المال، دین خود را به ملت و مملکت ادا کنیم. البته ما هم پیشنهاداتی را در خصوص حل مسائل کشور ارائه داده‌ایم که بعضی از اینها در حال اجراست و برخی از پیشنهادات بنیادین برای فراهم‌سازی امکان نقش‌آفرینی دانشگاه به عنوان اتاق فکر دولت در حال نهایی شدن است که انشاءالله قرار است احکامی صادر شود که دانشگاه تهران مسئولیت پایش و رصد عملکرد برخی وزارتخانه‌ها را مبتنی بر سند تحول دولت مردمی بر عهده گیرد.
رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: واقعیت این است که ما باید بپذیریم که شیوه‌های تعاملی مدیران، استادان و کارکنان با دانشجویان، نظام آموزش و پژوهش و سبک مدیریت ما باید اصلاح شود. باید مشارکت بدنه دانشجویی را افزایش و ارتقا دهیم و انشاءالله به جایگاهی برسیم که شایسته دانشگاه تراز انقلاب اسلامی و دانشگاه تمدن‌ساز است. قطعا مردم شریف ما شایسته این وضع اقتصادی نیستند. باید بپذیریم که یک بخش عمده وضعیت فعلی مربوط به نوع مدیریت‌ها و یک بخشی هم مربوط به دشمنی استکبار و تحریم‌هاست. واقعا تحریم‌های شکننده‌ای که سال‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، قدرتمندترین کشورها را هم فلج می‌کند که نمونه آن جنگ اوکراین است که کشورهای اروپایی را با چالشی جدی مواجه ساخته است. ما باید بپذیریم تا زمانی که بر سر ارزش‌هایمان باشیم، جنگ اقتصادی و فرهنگی پایان‌ناپذیر است.
وی با تاکید بر اینکه قدردان نعمت ولایت فقیه باشیم، خاطرنشان کرد: در پنج قرن گذشته در دوره‌های مختلف و در دوره پهلوی، مساحت کشور به نصف کاهش یافته است و در هر دوره بخش‌هایی از ایران جدا شده است. ولی دوره انقلاب اسلامی تنها دوره‌ای بوده که یک وجب از خاک ایران کاسته نشده است و پیشرفت‌های بسیار چشمگیری داشته‌ایم. اگر وضع کشور را با کشورهای مشابه خود در قبل از انقلاب اسلامی مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که چه تحولات مهمی در بعد از انقلاب اسلامی در ایران و در شهرها و روستاهای ایران به وجود آمده است که باید اینها را تبیین کرد و جوانان دانشجو را که درک درستی از قبل از انقلاب ندارند، با واقعیت‌ها آشنا نمود.
رئیس دانشگاه تهران تاکید کرد: چنان‌که رهبر معظم انقلاب اسلامی بر جهاد تبیین تاکید دارند، ما باید در نظام دانشگاهی، دانشجویان و نسل جوان را به آنچه در ایران معاصر اتفاق افتاده است آگاه کنیم. اخیراً مستندی از تلویزیون می‌دیدم که در آن محمدرضا پهلوی درباره شکل‌گیری حزب رستاخیز سخنرانی می‌کرد و به صراحت می‌گفت افراد یا باید در این حزب عضو شوند یا دو راه دارند، اینکه بروند زندان یا اینکه شرایط را برایشان تسهیل می‌کنیم که گذرنامه بگیرند و از ایران بروند. این موضع گیری شخص اول مملکت در آن زمان را با سخنان رهبری در خصوص معترضین مقایسه کنید که آنان را فرزندان ملت خطاب می‌کند و خطاهای آن‌ها را مورد عفو خود قرار می‌دهد.
وی در پایان گفت: در زمینه فرهنگی خواسته مردم در قبل از انقلاب اسلامی این بود که نمی‌خواستند برده آمریکا باشند و تحقیر شوند، می‌خواستند کرامت‌شان حفظ شود. ملت ایران برای بازیابی هویت ایرانی و اسلامی خود و احیای کرامت انسانی، پنجه در پنجه قدرت‌های جهانی انداخت. در چنین شرایطی می‌دانستیم که فشارها و تحریم‌ها روزبه‌روز بیشتر می‌شود، ولی این هزینه‌ها را به جان خریدیم تا گوهر ارزشمندی را به نام نظام اسلامی بدست آوریم. به فضل الهی ما در این مسیر پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ای داشته‌ایم و یکی از این پیشرفت‌ها در حوزه علم و فناوری است. باید اینها را برای نسل جوان بازگو کرد تا با اتفاقات گذشته آشنا شود. درست است که دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ تأسیس شده و اساتید بسیاری در گذشته برای آن زحمت کشیده‌اند که دانشگاه مرهون زحمات آن‌ها است، اما انقلاب اسلامی بستری را برای دانشگاه تهران فراهم کرد که اصلاً قابل‌مقایسه با گذشته نیست و یکی از این دستاوردها در طول حیات دانشگاه تهران، تولید ۹۸ درصدی علم در ۴۴ساله پس از انقلاب در مقایسه با سهم ۲ درصدی در دوره ۴۴ساله قبل از انقلاب اسلامی است.
