خبرگزاری کار ایران

ایلنا به مناسبت روز دانشجو گزارش می‌دهد؛

«تولید علم» ثمره گفت‌وگوی آزاد است/ توزیع عادلانه منابع در کشور؛ بیشترین خواسته دانشجویان

«تولید علم» ثمره گفت‌وگوی آزاد است/ توزیع عادلانه منابع در کشور؛ بیشترین خواسته دانشجویان
کد خبر : ۱۳۰۵۹۴۶

ما توجه نمی‌کنیم که دانشجو قشر جوان است و از نظر اقتصادی و اشتغال وضعیت خوبی ندارد و برخی به مهاجرت فکر می‌کنند تا شرایط بهتری برای خود بسازند و این مشکل کوچکی نیست.

به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها مدام اخباری از برگزاری کرسی آزاداندیشی در دانشگاه می‌شنویم هر چند کرسی آزاداندیشی به کلی مفهوم تازه‌ای نیست و از سالهای گذشته، تحت عناوین مختلف مطرح شده است، اما به نظر می‌رسد در طی زمان، نه تنها رشد کمی و کیفی نداشته که در مواردی مغفول مانده است و به گفته برخی دانشجویان در مناسبت‌هایی مانند انتخابات ریاست جمهوری از پتانسیل آن در جهت افزایش شور انتخاباتی استفاده می‌شود و این در حالی است که برگزاری کرسی آزاداندیشی بارها مورد توصیه رهبر انقلاب قرار گرفته است و ایشان بر تاثیرگذاری دانشجویان از طریق کرسی‌های آزاداندیشی تاکید کرده‌اند. از سوی دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی دارای مصوبه‌ای برای ایجاد «خانه ملی گفت‌وگوی آزاد» است که متاسفانه ظاهراً به صورت عملیاتی آن طور که باید در هیچ دانشگاهی به اجرا درنیامده است و حالا پرسش اینجاست که چرا دانشگاه‌ها در این سال‌ها از سازوکار این بسترهای پرثمر استفاده بهینه نکرده‌اند؟ کرسی آزاداندیشی می‌تواند زمینه‌ساز نقد گفتمانی با هدف تبیین افکار دانشجویان و اصلاح اشکالات و ضعف‌های سیاستگذاران و مسئولان باشد و به‌نظر می‌رسد وزارت علوم در این دولت خلأ کرسی‌های آزاداندیشی را حس کرده است و احتمالا اعتراضات دانشگاهیان در تاکید بر لزوم وجود چنین فضایی موثر بوده است و می‌بینیم که تلاش می‌شود با احیای آن، مطالبه‌گری دانشجویان در مسیر صحیح قرار بگیرد و هویت اصلی این جامعه تاثیرگذار و جریان‌ساز را احیا کند. حالا که به ۶۹ امین روز دانشجو رسیده‌ایم، بررسی اهمیت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی دوچندان احساس می‌شود. به همین مناسبت در گفت‌وگو با نخبگانی که عضو بنیاد ملی نخبگان هستند و هنوز زیست دانشجویی را تجربه می‌کنند به بررسی اهمیت، کارکرد و اثرات کرسی‌های آزاداندیشی و خانه گفت‌وگو پرداختیم.در ادامه آن را می‌خوانید:

در شرایط منطقی مقابل هم نمی‌ایستیم و مشکلات راحت‌تر حل می‌شود

امیر دانشجوی نخبه در مقطع کارشناسی رشته علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی و عضو بنیاد ملی نخبگان در مورد برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و خانه‌های گفت‌وگو و تحقق حاکمیت منطق در دانشگاه‌ها به واسطه این جلسات گفت: نکته‌ای که در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی به ذهنم می‌رسد، این است که ما نباید کرسی‌ها را در دورانی که چالش‌ها بالاست، برگزار کنیم یعنی می‌توان کمی صبر کرد تا اعتراضات از اوج خود عبور کند و افراد بتوانند حرف یکدیگر را بشنوند. خیلی مهم است که در چنین شرایطی به یکدیگر گوش بدهیم و این مسیر گفت و گو، منجر به حاکمیت عقلانیت می‌شود و از هیجان فاصله می‌گیریم.

این نخبه با بیان اینکه وقتی فضا هیجانی است همه صرفا شعار می‌دهند و اصلا به حرف طرف مقابل گوش نمی‌کنند، ادامه داد: ما در دانشگاه علامه طباطبایی هم دیدیم وقتی از هیجان فاصله گرفتیم، افراد مخالف راحت‌تر حرف طرف مقابل را پذیرفتند. گاهی طرف‌های مقابل حرف درستی می‌زنند و وقتی از وضعیت اقتصادی یا مشکلات دانشگاه‌ها می‌گویند، همه حرف‌هایشان که غلط نیست و شاید من هم که فردی مذهبی هستم با آن‌ها همراه شوم. ما متوجه می‌شویم که همراهی به نفع همه ماست و دانشجو و تشکل‌های دانشجویی باید با هم به سمت حل مشکلات بروند و دیگر در چنین شرایط عقلانی و منطقی مقابل هم نمی‌ایستیم و مشکلات راحت‌تر حل می‌شود. 

گاهی طرف‌های مقابل حرف درستی می‌زنند و وقتی از وضعیت اقتصادی یا مشکلات دانشگاه‌ها می‌گویند، همه حرف‌هایشان که غلط نیست و شاید من هم که فردی مذهبی هستم با آن‌ها همراه شوم.

این دانشجوی نخبه ضمن بیان اینکه با وجود اختلافات عقیده‌ای بین دانشجوها، همه در موضوعاتی مانند مشکلات اقتصادی زبان مشترک دارند، اضافه کرد: بستر کافی برای بسط و گسترش کرسی‌ها وجود دارد و می‌تواند موجب احساس شنیده شدن صدای دانشجویان شود و در حالتی که فضای هیجانی از بین رفته باشد، چنین قابلیتی بیشتر حس می شود. زمانی که علی بهادری جهرمی؛ سخنگوی دولت به دانشگاه علامه طباطبایی آمد، اوج اعتراضات بود و با این حال خیلی از بچه‌ها حرف‌هایشان را زدند و ما فهمیدیم که دانشجوها می‌خواهند حرفشان شنیده شود. شاید ما فقط دانشجویی باشیم که سلایق‌مان با شما فرق دارد نه هیچ چیز دیگر. اتفاقا خیلی از همان دانشجوهای معترض حرف‌های خوبی زدند و بهادری جهرمی نیز نگاهش این بود که شما با هر سلیقه‌ای، دانشجویان کشور هستید و این رویکرد خیلی خوب بود و مسئولان دانشگاه نیز چنین دیدگاهی داشتند. 

گاهی مسئولان دانشگاه، تحمل برگزاری کرسی آزاداندیشی را ندارند

این نخبه ضمن تاکید بر اینکه گاهی مسئولان دانشگاه، تحمل برگزاری کرسی آزاداندیشی را ندارند، بیان کرد: در این وضعیت دانشجو احساس می‌کند که حرفش شنیده نمی‌شود و می‌گوید پس ما برای چه کسی حرف می‌زنیم؟!

او ادامه داد: در همان ایام شلوغی‌ها در دانشگاه علامه، قولی مسئولان دانشگاه به ما دادند و دیدیم برای آزادی همکلاسی و دوست‌هایمان که بازداشت شده بود تلاش می‌کنند و این موضوع بیشتر امیدوارمان کرد. آقای بهادری جهرمی آن روز که به دانشگاه ما  آمد گفت خودتان شبهاتی که در ذهن دارید را بررسی و از راه درست راستی آزمایی کنید و به هر نتیجه‌ای رسیدید ما به شما کمک می‌کنیم.

کرسی آزاداندیشی همراه با مطالعه، منجر به تولید علم می‌شود

این دانشجوی علوم سیاسی در پاسخ به این سوال که آیا کرسی آزاداندیشی همراه با عقلانیت و منطق می‌تواند موجب تحرک فکری و تولید علم و نظریه‌پردازی در دانشگاه می‌شود و چگونه این امور مهم شدنی است؟ گفت: در فضای کرسی‌ها ما کنار هم می‌نشینیم و باهم حرف می‌زنیم و نظرات مختلفی را می‌شنویم و می‌بینیم که طرف مقابل نیز دغدغه‌هایی شبیه به ما دارد و وقتی به دغدغه‌های مشترک می‌رسیم، چون فرض را بر این می گذاریم که صدایمان در این کرسی‌ها شنیده می‌شود، امیدوار می شویم که اگر راه حلی برای مشکلات پیدا کنیم، ایده و راه حل‌مان هم شنیده و دیده می‌شود و انگیزه پیدا می‌کنیم تا مشکلات را حل کنیم و همین مطالعه برای حل مشکلات، منجر به تولید علم می‌شود و حتی جریانی فکری در دانشگاه به وجود می‌آید و ما با مطالعات تطبیقی و بررسی سایر کشورها و... حل مسئله می‌کنیم و چون جامعه دانشگاهی علم این کار را هم دارد، می‌تواند تاثیر بگذارد و به نظریه برسد. البته همراهی و انگیزه باید دو طرفه باشد یعنی هم از سمت من به عنوان دانشجو انگیزه و همراهی دیده شود و هم از سمت حاکمیت. 

او در رابطه با اینکه آیا کرسی‌های آزاداندیشی می‌تواند دست به حل مسائلی کلان‌تر بزند و در سیاستگذاری‌های کلی تاثیر بگذارد؟ اظهار کرد: اکثر دانشجویان جزو جامعه نخبگانی هستند و تاثیرگذاری دارند به این ترتیب که وقتی از دانشگاه به جامعه بزرگتر و حتی خانواده می‌روند، تاثیراتی که در دانشگاه پذیرفته‌اند را منعکس می‌کنند و در ابتدای امر دانشجو بیان می کند که از وجود فلان دغدغه در اجتماع مطلع شده است و این دغدغه را به دیگران نیز گوشزد می‌کند و به همین ترتیب دانشجو هرجایی که برود اثرات آنچه در دانشگاه و یا مثلا در کرسی‌ها به دست آورده را منتقل می‌کند؛ این روند موجب ایجاد فرهنگ مسئله محوری می‌شود و بعد از این مرحله تلاش می‌کنیم مسئله هرچه که هست حل شود نه اینکه افراد را روبه روی هم قرار دهیم. 

صرفا نباید دنبال دعواهای سیاسی باشیم

این دانشجو اظهار کرد: ما صرفا نباید دنبال دعواهای سیاسی باشیم و وظایف دیگری هم داریم و باید یاد بگیریم هرکسی خلاف عقیده ما حرف زد، غیرخودی تلقی کرد و همه این موارد با یکدیگر می‌تواند منجر به حل مسئله و راه حل‌یابی در کشور شود. 

او در ادامه در مورد اینکه چرا در کرسی‌ها به جای گفتمان شاهد یک فضای رویارویی، جدل و تقابل هستیم، اظهار کرد: کرونا و تحصیل مجازی برای دانشجویی که هنوز فضای دانشگاه را به صورت فیزیکی تجربه نکرده است، تاثیرات منفی داشت و فاصله موجب از بین رفتن فضا و حال و هوای دانشگاه شده بود و جو و هیجان دانشگاه زیاد بود و مثلا خودم که ترم پنج هستم برای اولین بار با اعتراض دانشجویی مواجه شدم و اصلا نمی‌دانستم کرسی آزاداندیشی چیست و اصلا شاید مسئولان دانشگاه هم رسالت خودشان را در قبال دانشجو فراموش کرده بودند. 

دانشگاه نباید کم کاری می‌کرد و آنقدر برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی  و فضای گفتمان را پشت گوش انداخت که حالا به جای اینکه پیشگیری کند مجبور است مسئله را درمان کند.

او خاطرنشان کرد: دانشجوها بعد از مدتی آرام شدند و شکل گفت‌وگوها نیز منطقی‌تر شد و فکر می‌کنم دانشگاه نباید کم کاری می‌کرد و آنقدر برگزاری جلسات و فضای گفتمان را پشت گوش انداخت که حالا به جای اینکه پیشگیری کند مجبور است مسئله را درمان کند که در برخی ابعاد دیر شده است، ولی به هرحال همین حالا نیز برگزاری چنین جلساتی بهتر از هیچ کاری نکردن است و نتایج مثبتی خواهد داشت، اما اگر زودتر بستر کرسی آزاداندیشی فراهم می‌شد، هزینه و تبعات کمتری داشت. 

مسئولان دانشگاهی تجربه کمی در برگزاری کرسی آزاداندیشی دارند

این نخبه سیاسی اضافه کرد: از طرف دانشجوها استقبال زیادی برای گفت و گوی آزاد وجود دارد و حتی در کلاس‌های درس هم خودمان فضای تقابل اندیشه را ایجاد می‌کنیم و مشتاق هستیم بدانیم نظر طرف مخالف ما چیست؟ اما دانشگاه به نظر می‌رسد دنبال این فضاها نیست و شاید واهمه‌ای حتی به درست داشته باشد که فکر کند دانشجوها روبه روی هم قرار می‌گیرند و ممکن است اتفاقات بدی بیفتد که اتفاقا هیچوقت اتفاقات بدی در پی گفت و گوی آزاد رخ نداده است. در این مدت دانشجوها یاد گرفتند به حرف طرف مقابل اول گوش کنند و فقط به این فکر نکنند که با حرف طرف مقابل موافق هستند یا مخالف. نگرانی مسئولان دانشگاه ممکن است ناشی از کم بودن تجربه در این مسائل باشد و شاید اگر زمان بگذرد، ذهنیت اشتباه آن‌ها نسبت به تبعات کرسی‌ها برطرف شود. 

انتقاد از پرداختن مقطعی و مناسبتی به مناظرات و کرسی‌ها

در ادامه با زهرا عضو بنیاد ملی نخبگان و دانشجوی پسادکتری در رشته علوم پایه از دانشگاه صنعتی شریف گفت‌وگو کردیم.او معتقد است در خیلی از دانشگاه‌ها، کرسی‌هایی برگزار شده است، ولی شاید این میزان فضای گفت‌وگو کافی نبوده و اعتراضاتی که در ماه‌های اخیر شاهدش بودیم، از دانشگاه شکل گرفته و اگر علاج واقعه می‌کردیم و به نوعی دنبال پیشگیری بودیم، می‌توانستیم قبل از بحرانی شدن شرایط، کرسی‌های آزاداندیشی را برگزار کنیم تا حرف و خواسته جوانان و دانشجویان شنیده شود و از نظرات آن‌ها استفاده کنیم و در چنین شرایطی شاید نارضایتی که امروز شکل گرفته، خفیف‌تر می‌شد و یا در لایه‌های عمومی‌تر جامعه رخ می‌داد، اما امروز می‌بینیم بدنه اصلی اعتراضات دانشجویی است. در ماه‌های اخیر تلاش‌هایی شد تا دانشجوها را همراه کنند و به آن‌ها فرصت گفت و گو بدهند، اما به نظر کمی دیر به این سمت آمدیم. 

وقتی نزدیک انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس می‌شویم از سه یا شش ماه قبل، تشکل‌ها یا نهادها، گفت‌وگو و مناظره شکل می‌دادند و خیلی مناسبتی با این کرسی‌ها برخورد می‌شد و در واقع فضای نقد، جریانی سیال و دائمی در دانشگاه نیست و قبلا هم همینطور بوده است.

او ادامه داد: اصولا خیلی مقطعی به این موضوعات می‌پردازیم و مثلا وقتی نزدیک انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس می‌شویم از سه یا شش ماه قبل، تشکل‌ها یا نهادها، گفت‌وگو و مناظره شکل می‌دادند و خیلی مناسبتی با این کرسی‌ها برخورد می‌شد و در واقع فضای نقد، جریانی سیال و دائمی در دانشگاه نیست و قبلا هم همینطور بوده است.

این نخبه کرسی آزاداندیشی را عاملی برای فاصله از هیجان دانست و بیان کرد: کرسی آزاداندیشی  می‌تواند موجب تداوم عقلانیت در دانشگاه شود و کاری کند که صدای دانشجو شنیده شود، اما باید به قالب درستی متناسب با فضای هر دانشگاه برسیم تا نتیجه مطلوب حاصل شود. خانه گفت‌وگو می‌تواند جایی باشد که جوانان خود را در اداره کشور موثر بدانند.

عمده خواسته مردم و دانشجویان توزیع عادلانه منابع در کشور است

زهرا در عین حال که معتقد است کرسی‌های آزاداندیشی می‌تواند در نهایت موجب رشد علمی محیط دانشگاه و دانشجویان شود، رسیدن به خروجی مورد نظر از این طریق را طولانی مدت دانست و گفت: شاید در کوتاه مدت نتوانیم به چنین اهدافی برسیم، اما در بلند مدت و در صورت تداوم برگزاری کرسی‌ها، شاهد رویش نظریات و رشد علمی می‌شویم. دانشجویان تا یک جایی می‌توانند اعمال نظر کنند و ایده‌هایشان را به مسئولان برسانند، اما یک بخشی مربوط به ساختار اجرایی جامعه است که از عهده استاد و دانشجو خارج است و در این مرحله ما نیازمند خواست جدی مسئولان هستیم تا وقتی نظرات جمع آوری شد، مدون و اجرایی شود. 

او عنوان کرد: سطح مطالبه دانشجویی برمبنای عدالت خواهی و آرمان جویی با کرسی‌های آزاداندیشی تقویت می‌شود. امروز متاسفانه دانشجوها مطالبات مشخص و روشنی ندارند و جز مطالبات اقتصادی، خیلی معلوم نیست سایر مطالبات آن‌ها چیست؟ شاید یک بخشی از خواسته‌های اقتصادی آن‌ها در واقع همان خواست عدالت اجتماعی است که در سطوح مختلفی تعریف می‌شود. عمده خواسته مردم و دانشجوها همین است که عدالت و توزیع عادلانه منابع در کشور اتفاق بیفتد و این خواسته‌ای بحق است و آرمان انقلاب اسلامی نیز همین بود. 

مدت‌ها مطالبات و خواسته‌های مربوط به عدالت اجتماعی مردم روی هم انباشته شده است و واکنش‌های امروز، ناشی از انباشت همین مطالبه‌های بی‌پاسخ است.وقتی خواسته‌های مردم برای مدتی بی‌پاسخ بماند، در نهایت به شکل نادرستی بروز پیدا می‌کند.

این نخبه معتقد است: مدت‌ها مطالبات و خواسته‌های مربوط به عدالت اجتماعی مردم روی هم انباشته شده است و واکنش‌های امروز، ناشی از انباشت همین مطالبه‌های بی‌پاسخ است. او در رابطه با این عقیده خود اظهار کرد: وقتی خواسته‌های مردم برای مدتی بی‌پاسخ بماند، در نهایت به شکل نادرستی بروز پیدا می‌کند و اگر فضایی طراحی شود که مطالبات در ساختاری درست و به دور از توهین بیان شود، به تداوم آرامش در جامعه کمک می‌کند. 

دانشجو نیاز دارد دیده و شنیده شود

او یادآوری کرد: دانشجو نیاز دارد که دیده و شنیده شود و خود را در اداره کشور دارای نقش بداند. دانشجوها می‌توانند دغدغه‌های مربوط به تخصص و رشته خود را پیدا کنند و جامعه را از این منظر بررسی کنند و وقتی کرسی آزاداندیشی تشکیل می‌شود به بیان آن مطالبه یا معضل بپردازند و از طریق علمی به نظریاتی کاربردی برسند. چنین نظریات و راه حل‌هایی که برای مشکلات اقتصادی مطرح می‌شود، این خاصیت را دارد که بتوانیم روی آن حساب کنیم، چرا که از جامعه علمی بیرون آمده و از روی شناخت و بررسی حاصل شده است. 

این نخبه تصریح کرد: ما در بنیاد ملی نخبگان این روش را تجربه کرده‌ایم و اتفاقا شروع چنین طرحی اصلا از شلوغی‌های اخیر نبوده، بلکه پیش از آن، آغاز به کار کرده ایم. در این طرح که شهید احمدی روشن نام دارد، بخشی از نیازهای کشور را به گروه‌های دانشجویی واگذار می‌کنند و دانشجوها با تحقیق و پژوهش و مطالعه علمی دقیق به راه حل مناسب برای موضوعات می‌رسند. در این طرح یک استاد به عنوان سرگروه انتخاب می‌شود و بقیه اعضای گروه، دانشجویان مقاطع مختلف هستند و دقیقا به دنبال رفع نیازهای ملموس کشور می‌روند. 

نقش جوانان در جامعه غیرقابل انکار است

زهرا به اهمیت خانواده‌ها و جامعه به نظرات نخبگان تاکید کرد و توضیح داد: خانواده نخبگان نظرات این افراد را به عنوان نظری مرجع می‌پذیرند و خیلی از اطرافیان آنها نیز چنین دیدگاهی دارند و نقش جوانان غیرقابل انکار است و اگر بتوانیم آن‌ها را با آرمان‌های کشور همسو کنیم و احساس کنند دیده و شنیده می‌شوند، تاثیری در سطوح مختلف جامعه دارد و همین روند می‌تواند به جوامع بزرگتر و حتی سیاستگذاری‌ها تسری یابد.

باید گفت‌وگو کردن اصولی را یاد بگیریم

او معتقد است: یک گفت‌وگوی سالم اصولی دارد که شاید هر دوطرفی که این روزها در کرسی‌ها مقابل هم می‌ایستند آن را خیلی بلد نیستند و آموزش هم ندیده‌اند و به همین جهت در کرسی‌ها بیش از اینکه شاهد گفت و گو باشیم می‌بینیم که افراد رو به روی هم ایستاده اند. او در این خصوص یادآور شد: همین وضعیت در مناظرات کلان‌تر و در مورد کسانی که قرار است مسئولیت بزرگتری برعهده بگیرند هم دیده می‌شود. دانشجوها و مسئولان یا این اصول را به یاد ندارند یا ابزار استفاده از آن را نمی‌شناسند و یا اصلا تجربه‌اش نکرده اند. باید گفت‌وگو کردن اصولی را یاد بگیریم و طیف‌ها و عقاید مختلف باید بتوانند با هم حرف بزنند و اگر بتوانیم به این مرحله برسیم، شاید علاج زودهنگامی برای خیلی از مشکلات پیدا کنیم تا هزینه کمتری بدهیم و اصلا نفوذ کلام در چنین موقعیتی بیشتر است. 

یک گفت‌وگوی سالم اصولی دارد که شاید هر دوطرفی که این روزها در کرسی‌ها مقابل هم می‌ایستند آن را بلد نیستند و آموزش هم ندیده‌اند و به همین جهت در کرسی‌ها بیش از اینکه شاهد گفت‌وگو باشیم می‌بینیم که افراد رو به روی هم ایستاده‌اند.

زهرا با بیان این سوال که چرا کرسی‌های آزاداندیشی تا امروز و قبل از ناآرامی‌ها مغفول مانده بود و مسئولان دانشگاه به آن بی‌تفاوت بودند، اظهار کرد: برخی دانشگاه‌ها از نظر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی پیش قدم بودند و طی سال‌ها، کرسی‌ها عناوین و شکل ‌های مختلفی گرفتند و در برخی دوره‌ها کاهش یافتند و گاهی رشد کردند و برخی وقت‌ها نیز به نظر می‌رسد که از مدیریت فضا واهمه داشتیم، در واقع احتیاط مسئولان دانشگاه، مانع از برگزاری چنین کرسی‌های شده بود، اما اینطور هم نبود که فضا خیلی بسته باشد لااقل ما در دانشگاه شریف عرصه و فضای خوبی برای بیان خواسته‌های خود داشتیم و طیف‌های فکری فرصت بیان نظرات خود را داشتند، اما نکته اینجاست که حتما این میزان فضای گفت‌وگو کافی نبوده است که ما امروز شاهد چنین نارضایتی هستیم و امیدوارم جوانان با امید بیشتری بتوانند در دانشگاه‌ها فعالیت علمی کنند و از فکر مهاجرت و… فاصله می‌گیرند.این را هم باید اشاره کنم که اکنون حتی اگر کرسی‌ها برگزار شود، ولی مسئولی در این جلسات حضور نداشته باشد، خاصیت و کارکرد خود را از دست می‌دهند.  

معنای کرسی‌های آزاداندیشی در محدودیت از دست می‌رود

راحله نخبه دیگری بود که در گزارش روز دانشجو با ما همراه شد. این دانشجوی عضو بنیاد ملی نخبگان در رشته نرم‌افزار کامپیوتر در مقطع دکتری دانشگاه فردوسی مشهد تحصیل می‌کند. او بر این باور است حتی وقتی اسم جلسات گفت‌وگوی دانشجویی، کرسی آزاداندیشی است، باز هم محدودیت‌هایی روی آن اعمال می‌شود، گفت: از نظر دانشجویانی که می‌خواهند حرفشان را بزنند، همین محدودیت‌ها موجب می‌شود کرسی‌ها دیگر معنای آزاداندیشی نداشته باشند و حس مثبتی نسبت به آن به وجود نیاید.

این نخبه اضافه کرد: کنار هم قرار دادن جبهه‌های مختلف، کار ساده‌ای نیست و وقتی دو گروه موافق و مخالف را در موضوعی بررسی می‌کنیم، می‌بینیم گاها هر دو به سمت توهین می‌روند و شاید ما هنوز خیلی آماده چنین کرسی‌هایی نیستیم که اسم آزاداندیشی دارد.

شنیدن صدای معترضان از طریق گفت‌وگوی آزاد

او شنیده شدن صدای معترضان از طریق کرسی‌های آزاداندیشی را یکی از اهداف اصلی آن دانست و گفت: دیدگاه‌های مختلف باید بررسی شود و اگر این روند درست پیش برود، قطعا به نتیجه مطلوب می‌رسیم و صدای کسانی که باید شنیده شود و به مسئولان برسد، می رسد، ولی باید از هیجان در این کرسی‌ها کاست و کسی جبهه گیری رادیکال نداشته باشد. بنابراین مشکل این نیست که ابزار کرسی‌ها ناکارآمد است، مشکل از برخوردهای نادرست از هردو سمت است که اجازه نمی‌دهد به نتیجه مورد نظر برسیم. 

اگر کرسی‌ها را راهی برای رسیدن به نظریه‌های جدید در موضوعات مختلف بدانیم، لازم است برای رسیدن به این هدف کرسی‌ها را «موضوع محور» برگزار کنیم و قبل از اینکه کرسی برگزار شود، اطلاع‌رسانی کافی وجود داشته باشد و هر دو طیف حاضر در مناظره، مطالعه کافی داشته باشند.

این نخبه ادامه داد: ما هنوز به این فضاهای گفت و گویی بی‌اعتمادیم و نمی‌توانیم طرف مقابل خود را بپذیریم و این مسئله ناشی از کم تجربگی ما در برگزاری چنین جریاناتی است. اگر کرسی‌ها را راهی برای رسیدن به نظریه‌های جدید در موضوعات مختلف بدانیم، لازم است برای رسیدن به این هدف کرسی‌ها را موضوع محور برگزار کنیم و قبل از اینکه کرسی برگزار شود اطلاع‌رسانی کافی وجود داشته باشد و هر دو طیف حاضر در مناظره مطالعه کافی داشته باشند. در یک کرسی آزاداندیشی واقعی، با ارتباط فی البداهه و به دور از بررسی علمی شاید نتوانیم نتیجه جالبی ببینیم، اما وقتی موضوع تعیین شود و جوانب آن را بسنجیم، جمع نظرات به نتیجه‌ای می‌رسد که کاربردی خواهد بود. ما امروز نمی‌توانیم بدون پشتوانه علمی هیچ نظری یا حتی توضیحی بدهیم پس باید برای حرفی که می‌زنیم و استدلالی که بیان می‌کنیم، منبع داشته باشیم تا مخاطب به کتاب‌ها و دیدگاه‌های علمی ارجاع داده شوند. 

او با بیان اینکه دانشجوها در دل همین جامعه زندگی می‌کنند و شاهد وضعیت زندگی خود و دیگران هستند، اضافه کرد: مسئولان شاید از بخش‌ها و مشکلاتی از جامعه بی‌خبر باشند، ولی دانشجو می‌تواند از هر قشری باشد پس از مسائل بیشتری با خبر است و به همین دلیل است که دانشگاه ها جایی هستند که در آن افراد علاوه بر اینکه دانش و علم دارند، از اقشار و فرهنگ‌های گوناگون هستند و گرد هم جمع می‌شوند و به همین دلیل می‌توانند نظریاتی کاربردی در مورد جامعه داشته باشند. دیدگاه‌ها و نظراتی که از دل دانشگاه بیرون می‌آید، ممکن است زیر ذره بین دانشجویی چیزهایی را مطرح کند که شاید هنوز به چشم نیامده است و این موضوع بسیار بااهمیتی است که باید از این پتانسیل بهره برد. 

دانشجویان از نظر اقتصادی و اشتغال وضعیت خوبی ندارد

این نخبه با تاکید بر اینکه تا چالشی به وجود نیاید راه حلی هم برای آن به وجود نمی‌آید، گفت: گاهی تا درباره موضوعی صدایی بلند نشود به آن موضوع توجه نمی‌شود. خیلی از موضوعات وقتی مورد توجه قرار گرفته است که کسی آنها را مطرح کرده و باید از این صداها در جامعه و اداره آن کمک گرفت.

او درمورد تقابل و رویارویی در کرسی‌های آزاداندیشی نیز عنوان کرد: اینکه گفت وگو به سمتی برود که شبیه جدل شود، بستگی به رویکرد و رفتار دانشگاه دارد؛ اگر دانشگاه عملکرد درستی در قبال معترضان در پیش بگیرد، می‌تواند آن‌ها را آرام کند و در غیر اینصورت، دانشجوها نیز رفتار دیگری خواهند داشت.  

راحله بیان کرد: ما توجه نمی‌کنیم که دانشجو قشر جوان است و از نظر اقتصادی و اشتغال وضعیت خوبی ندارد و برخی به مهاجرت فکر می‌کنند تا شرایط بهتری برای خود بسازند و این مشکل کوچکی نیست.

انتهای پیام/
فاطمه رستمی
ارسال نظر
پیشنهاد امروز