معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان در گفت‌وگو با ایلنا:
از سال ۹۵، ۶۵۰ نخبه برگزیده به عضویت هیئت علمی دانشگاه‌ها درآمده‌اند
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان درباره جذب نخبگان در هیئت علمی دانشگاه‌ها گفت: از سال ۱۳۹۵ تاکنون بیش از شش هزار تقاضا برای اخذ حمایت‌های جذب و رتبه استادیار جوان به دبیرخانه جذب بنیاد رسیده و نزدیک به ۷۰۰ نفر از این افراد برگزیده شده‌اند و حدود ۶۵۰ نفر از برگزیدگان طرح‌های مختلف بنیاد نیز به عضویت در هیئت علمی دانشگاه‌ها درآمده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هیات وزیران در بهمن ماه ۱۴۰۰ به ریاست سید ابراهیم رئیسی، با آیین‌نامه پیشنهادی معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور و سازمان اداری و استخدامی کشور برای جذب و نگهداری سرمایه انسانی استعداد برتر و نخبه در دستگاه‌های اجرایی موافقت کردند و براین اساس نخبگان و استعدادهای برتری که می‌خواهند عضو هیات علمی شوند نیازی به شرکت در فراخوان‌های جذب هیات علمی ندارند. «سیدمحمدصادق موحد» معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان درباره جزئیات جذب نخبگان در هیئت علمی دانشگاه‌ها بدون شرکت در فراخوان و همچنین زمان اجرایی شدن آن به خبرنگار ایلنا گفت: طبق ضوابط بالادستی، هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرجع تعیین ضوابط جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور است. این نهاد تاکنون مساعدت‌های فراوانی در زمینه رفع موانع جذب افراد مورد حمایت بنیاد داشته، اما معافیت بی‌قید و شرط این عزیزان از شرکت در فراخوان‌های متمرکز جذب هیئت علمی تاکنون به دبیرخانه جذب بنیاد ابلاغ نشده است.
او تاکید کرد: آیین‌نامه جذب و نگهداری استعدادهای برتر و نخبه با هدف شناسایی و زمینه‌سازی برای اثرگذاری واجدین شرایط برای جذب در دستگاه‌های اجرایی کشور علاوه بر جذب هیئت علمی است. در این زمینه از گذشته تسهیلاتی در بنیاد ملی نخبگان وجود داشته است. به‌طور مثال دبیرخانه جذب بنیاد ملی نخبگان از چند سال قبل امکان اضافه کردن افراد برگزیده حمایت جذب در موسسات علمی را در سامانه فراخوان جذب وزارت علوم (درصورت وجود اعلام نیاز در دانشگاه مورد نظر) در خارج از بازه‌های زمانی فراخوان دارد.
موحد در پاسخ به این سوال که آیا نخبگان خارج از کشور هم می‌توانند از این موقعیت استفاده کنند یا خیر، توضیح داد: برگزیدگان حمایت جذب بنیاد ملی نخبگان اعم از افراد مقیم و غیرمقیم می‌توانند از تمام تسهیلات پیش‌بینی شده بهره‌مند شوند.
این استاد رشته فیزیک دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه موتور محرک جوامع، سرمایه انسانی به ویژه متخصصان و نخبگان این جوامع است، در مورد احتمال بازگشت نخبگان با اجرایی شدن این طرح بیان کرد: تمامی طرح‌های بنیاد ملی نخبگان با هدف شکوفا کردن استعدادهای برتر و بهره‌مندی از قابلیت‌های مستعدان، دانش‌آموختگان برتر و سرآمدان حوزه‌های مختلف به‌منظور حل مسائل کشور طراحی و اجرا می‌شود. بدیهی است که نگهداری این عزیزان در کشور و کمک به مهاجرت معکوس ایرانیان متخصصی که در خارج از کشور به سر می‌برند همواره جزو سرفصل‌های اولویت‌دار برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان است.
موحد با ارائه تعریفی از نخبه در پاسخ به این سوال که نخبگانی که می‌توانند از این موقعیت بهره ببرند باید دارای چه شرایطی باشند، اظهار کرد: تعاریف نخبه و استعداد برتر در این طرح چیزی متفاوت با آنچه که در سند راهبردی کشور آمده نیست و بر همین اساس در ابتدای این آیین‌نامه نیز این موارد دوباره تأکید شده است. در واقع مستعد فردی است که با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود امکان رسیدن به مرحله نخبگی را داراست لیکن هنوز زمینه شناسایی کامل و بروز استعدادهای ویژه او فراهم نشده است.
او افزود: در این مرحله برنامه‌های بنیاد به منظور شناسایی و توانمندسازی وی طراحی شده است. نخبه نیز فردی برجسته و کارآمد است که در وجوه مختلف و در چارچوب ارزش‌های اسلامی اثرگذاری بارزی داشته باشد. فعالیت‌های یک نخبه بر پایه هوش و توانمندی‌های ذاتی از یک سو و خبرگی و تخصص اکتسابی از سوی دیگر موجب اعتلای کشور است. بر همین اساس در آیین‌نامه مرتبط، نخبه بر اساس میزان اثرگذاری متناسب با نهاد بکارگیرنده وی مشخص می‌شود. افرادی که توسط بنیاد برای جذب شناسایی می‌شوند را بهتر است که صاحب استعداد برتر نامید.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان در ادامه گفت: در مسیر نخبگانی بخش‌هایی نظیر شناسایی، هدایت و توانمندسازی، زمینه‌سازی برای اثرگذاری و تکریم و الگوسازی و گسترش دامنه اثرگذاری نخبگان وجود دارد. بر همین اساس در بنیاد ملی نخبگان طرح‌های حمایتی مختلف و متناسب با اقتضای جامعه مخاطب از میان دانش‌آموزان مستعد، دانشجویان آینده‌ساز، دانش‌آموختگان برتر و به طور کلی اجتماعات نخبگانی، وجود دارد و متقاضیان می‌توانند برای استفاده از تسهیلات تعریف شده در هر یک از این طرح‌ها اقدام کنند. یکی از طرح‌های مهم بنیاد، طرح حمایت جذب در موسسات علمی و پژوهشی موسوم به طرح شهید شهریاری است که شیوه‌نامه اجرایی آن در پایگاه اطلاعاتی بنیاد ملی نخبگان به آدرس bmn.ir موجود است. برگزیدگان این طرح می‌توانند از تمامی تسهیلات مندرج در شیوه‌نامه شهید شهریاری مانند بهره‌مندی از ظرفیت استخدامی ویژه، تسهیلات مربوط به فراخوان و سایر موارد بهره‌مند شوند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که آیا عضویت در هیئت علمی مزایای قابل قبولی برای نخبگان خواهد داشت و آیا موجب ایجاد انگیزه برای تولید علم در داخل کشور می‌شود؟ گفت: با توجه به اینکه راه‌های متفاوتی برای اثرگذاری افراد مستعد در جامعه وجود دارد، بنیاد ملی نخبگان نیز طرح‌های متنوعی برای حمایت از افراد دارای توانمندی و علایق مختلف دارد. حمایت برای جذب در دستگاه‌های اجرایی، حمایت جذب در شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، حمایت جذب در موسسات علمی، پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان و طلاب، حمایت از دوره‌های پسادکتری، حمایت از نظام وظیفه تخصصی، حمایت‌های مربوط به سرآمدان علمی و سایر حمایت‌های بنیاد نشان‌دهنده این واقعیت است که متناسب با اقتضائات جامعه مخاطب تسهیلاتی تدوین شده است. جذب در دانشگاه و ایفای نقش مؤثر به عنوان عضو هیئت علمی در حوزه آموزشی و پژوهش و فعالیت‌های فناورانه، اغلب فضایی را فراهم می‌کند که این افراد از میان جامعه مخاطب بنیاد، احساس اثرگذاری و اثر بخشی ایشان را در کشور افزایش می‌دهد.
موحد افزود: در عین حال که وجود سختی‌ها و محدودیت‌ها در هر شغلی قابل پیش‌بینی است، عضویت در هیئت علمی و انجام فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و فناورانه در این قالب، فرصت مناسبی برای خدمت به جامعه و پیشرفت شخصی و ملی است که بسیاری از فارغ‌التحصیلان برتر را علاقمند به این مسیر می‌کند. به همین دلیل بنیاد ملی نخبگان طرح‌هایی در این زمینه تدوین و اجرا کرده است تا ضمن رفع موانع جذب افراد تحت حمایت بنیاد، اثربخشی این افراد را نیز بیشینه کند. به‌عنوان مثال اعطای رتبه پژوهشی استادیاران جوان که در حال حاضر در قالب طرح مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی در حال اجراست، مشتمل بر دو رتبه ۵۰۰ میلیون ریالی است که می‌تواند کمک کوچکی به پیشبرد فعالیت‌های علمی استادیاران جوان واجد شرایط کند و برای رسیدن به شرایط ایده‌ال، وجوه مختلفی باید مورد توجه قرار گیرد که برخی از آنها راه میانبر و کوتاه مدتی ندارد و نیازمند همراهی و هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف حاکمیتی و همچنین مردم است.
موحد درباره استقبال از این طرح از جانب دانشجویان نخبه و همینطور دانشگاه‌ها و پیش بینی خودش از علاقه نخبگان برای پیوستن به هیئت علمی عنوان کرد: از سال ۱۳۹۵ تاکنون بیش از شش هزار تقاضا برای اخذ حمایت‌های جذب و رتبه استادیار جوان به دبیرخانه جذب بنیاد رسیده است که نزدیک به ۷۰۰ نفر از این افراد برگزیده یک یا هر دو طرح شده‌اند. همچنین با حمایت بنیاد حدود ۶۵۰ نفر از برگزیدگان طرح‌های مختلف بنیاد به عضویت در هیئت علمی دانشگاه‌ها و موسسات علمی و پژوهشی درآمده‌اند. انتظار می‌رود جزئیات این آمار مانند سهم رشته‌ها و دانشگاه‌های مختلف از جذب نخبگان و مستعدین، درصد افراد غیرمقیم جذب شده و سایر جزئیات مهم که در دبیرخانه جذب بنیاد موجود است توسط اصحاب رسانه مورد توجه و انعکاس قرار گیرد.
او در پایان خاطرنشان کرد: بنیاد ملی نخبگان ارتباط و تعامل بسیار مناسب و موثری با دانشگاه‌ها و مراکز جذب وزارتین بهداشت و عتف دارد و تلاش می‌کند تا در پاسخگویی به نیاز دانشگاه‌ها در زمینه جذب هیئت علمی برجسته و تسهیل فرایند این عزیزان نقش‌آفرینی کند. به خصوص که بخش مهمی از دانش مورد نیاز نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان در دانشگاه‌ها تولید می‌شود و تقویت بنیه علمی دانشگاه‌های کشور در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز قرار دارد، نقش اساسی خواهد داشت.
