حفاظت از تالاب‌های ایران با استفاده از رویکرد زیست‌بومی
هماهنگ کننده طرح حفاظت از تالاب‌های ایران از استقرار رویکرد زیست‌بومی در حفاظت و مدیریت تالاب‌های کشورخبرداد.
به گزارش ایلنا، یوسفعلی احمدی ممقانی با اشاره به وضعیت تالاب های کشور گفت: در اوایل دهه ۸۰ شمسی سازمان حفاظت محیط‌زیست متوجه شرایط نامساعد تالاب‌ها شد و به دنبال راهکاری جهت حفاظت، احیا و مدیریت بهینه تالاب‌ها می‌گشت. پس از بررسی و مشورت با متخصصان در نهایت تصمیم بر این شد که با کمک برنامه توسعه سازمان ملل رویکرد جدیدی برای حفاظت از تالاب‌ها در کشور اجرایی شود.
وی افزود: این رویکرد که به رویکرد زیست بومی یا همان Ecosystem Approach معروف است، رویکری مشورتی و غیر متمرکز است که فرایندی از پایین به بالا را طی می‌کند. در این روند اقدامات لازم برای حفاظت و مدیریت تالاب‌ها توسط دست‌اندرکاران در سطح محلی و استانی جمع‌آوری می‌شوند و پس از تایید به مرحله اجرا می‌رسند. طرح حفاظت از تالاب‌های ایران مامور استقرار این رویکرد در تالاب‌های پایلوت ارومیه، شادگان و پریشان شد که در مرحله اول خروجی استقرار این رویکرد، به تولید برنامه‌های مدیریت جامع زیست‌بومی برای این سه تالاب انجامید.
احمدی ممقانی با تاکید بر اینکه برنامه‌های مدیریت جامع محور تمامی اقدامات لازم برای حفاظت و مدیریت تالاب هستند، گفت: این برنامه‌ها توسط دست‌اندرکاران در سطح حوضه آبریز تهیه می‌شود و ریاست کمیته اجرایی یا بین‌بخشی آن برعهده استاندار در سطح استان و فرماندار در سطح شهرستان است.
هماهنگ‌کننده طرح حفاظت از تالاب های ایران در ادامه خاطرنشان کرد: پس از برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌ها در سه پایلوت فوق و با توجه به نتایج خوبی که حاصل شد، سازمان حفاظت محیط زیست تصمیم گرفت که این رویکرد را برای تالاب‌های بیشتری در کشور پیاده کند.
وی در خصوص برنامه مدیریت جامع تالاب‌ها و وضعیت کلی ۳۵ تالاب کشور گفت: در حال حاضر ۳۵ تالاب کشور صاحب برنامه مدیریت جامع حوضه آبریز هستند یا این برنامه‌ها آن‌ها در دست تدوین است. از این تعداد ۲۱ تالاب دارای برنامه مدیریت نهایی و مصوب هستند که در شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان‌ها و شهرستان‌ها تصویب و اجرای آن ابلاغ شده است. برنامه ۱۴ تالاب دیگر در حال تدوین است که این روند با حضور کلیه دست‌اندرکاران و کسب نظرات فنی و مشورتی در سلسله نشست‌های کارشناسی انجام می‌گیرد.
احمدی ممقانی اضافه کرد: در این فرآیند موضوعات مربوط به تالاب برای دست‌اندرکاران شامل نمایندگان دستگاه‌های دولتی، سمن‌ها و جوامع محلی، حساس‌سازی و ذینفعان از ارزش‌ها و کارکردهای تالاب آگاه می‌شوند و به دنبال حفاظت مشارکتی از تالاب برای بهره‌برداری خرمندانه از آن هستند.
هماهنگ کننده طرح حفاظت از تالاب‌های ایران همچنین به اقدامات طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در خصوص برنامه‌های مدیریت جامع اشاره کرد و گفت: طرح حفاظت از تالاب‌های ایران نقش تسهیلگری در تدوین برنامه‌ها را بر عهده دارد و دفتر حفاظت از تالاب‌ها را در مسیر تدوین و اجرای برنامه‌های مدیریت جامع پشتیبانی می‌کند. طرح حفاظت از تالاب‌های ایران از منابع بین‌المللی نیز اقدام به اجرای فعالیت‌های اولویت‌دار برنامه‌ها می‌کند همچنین ظرفیت‌سازی لازم برای اجرایی شدن برنامه‌ها در سطح ملی، استانی و محلی را برنامه‌ریزی و اجرایی کرده است. در واقع ظرفیت‌سازی برای دبیرخانه‌های مدیریت زیست‌بومی، سمن‌ها تالابی، جوامع محلی و سایر دست‌اندرکاران از جمله اقدامات قابل توجه طرح برای اجرایی کردن برنامه‌ها به شمار می‌رود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست کشور وی در ادامه به بخشی از محورهایی که طرح در آن‌ها فعال است و برنامه‌ریزی برای ادامه اجرای آن‌ها دارد، اشاره و اظهارکرد: کمک به اجرایی شدن پروتکل‌های پایش برنامه‌های مدیریت و راه‌اندازی سه ایستگاه پایش آنلاین و دو برنامه پایش مشارکتی با کمک جوامع محلی، ظرفیت‌گستری دست‌اندرکاران مرتبط با برنامه‌های مرتبط و تجرایی کردن اقدامات گردشگری در تالاب‌ها از این محورهاست.
احمدی ممقانی کمک به راه‌اندازی معیشت‌های پشتیبان تالاب، اجرای اقدامات حفاظت از تنوع زیستی تالاب‌ها و اجرای اقدامات آگاهی‌سازی و اطلاع‌رسانی در خصوص ارزش‌ها، کارکردها و تهدیدات تالاب‌ها را از دیگر محورها برشمرد.
