ضرورت اجرای قوانین سختگیرانه برای افزایش آسیب‌پذیری شهرها در مقابل بلایای طبیعی
رییس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران گفت: امیدواریم در سالهای پیش رو با اجرای قوانین سختگیرانه به ویژه در حوزه پیشگیری، آسیب پذیری بالای شهرهای کشور در برابر حوادث طبیعی به ویژه رخداد زلزله کاهش یافته و دیگر شاهد تلفات و خسارات گسترده در رویارویی با آنها نباشیم.
به گزارش ایلنا، زهرا صدراعظم نوری در نطق پیش از دستور خود به مناسبت روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی با تبریک میلاد حضرت مسیح و تسلیت فوت شدن کوهنوردان در توچال، گفت: پنجم دی ماه روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی، پس از گذشت ۱۷ سال از وقوع زلزله بم، یادآوریکی از تلخ‌ترین و پرتلفات‌ترین زلزله‌های قرن اخیر در کشور است. تجربه‌های تلخ همچون زلزله بم، ورزقان و کرمانشاه نشان داد علیرغم تلاش‌های انجام شده، نه تنها در حوزه پیشگیری، حتی در امور آمادگی، مقابله و بازسازی نیز هنوز ساز و کار کافی برای رویارویی با بلایای طبیعی، با توجه به مشکلات عدیده کشور محقق نشده است و از تجربیات گذشته در رویارویی با پدیده‌های مخرب و غافلگیر کننده همچون زلزله عبرت نگرفته‌ایم.
او ادامه داد: زلزله، سیل و طوفان، مجموعه‌ای از بحران‌های طبیعی است که سالانه در جای جای کشور ما با شدت‌های مختلف به وقوع می‌پیوندند. از این مجموعه نمی‌توان جلوی رخداد زلزله و طوفان را گرفت اما از وقوع سیل می‌توان با برنامه‌ریزی، اصلاح و توسعه زیرساخت‌ها و ممانعت از برخی از ساخت و سازها جلوگیری کرد.
رییس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران اضافه کرد: همه ما با عبارت «پیشگیری بهتر از درمان است» آشنا هستیم، ولی اهمیت این عبارت در موضوعاتی نظیر سیل و زلزله برای همه ما وقتی روشن‌تر می‌شود که به کیفیت درمان تبعات این وقایع در کشور نگاهی بیندازیم. از زلزله فاجعه‌بار بم ۱۷ سال می‌گذرد و زندگی ساکنان شهر همچنان از آثار این واقعه خالی نیست. از سیل شدید آغاز سال ۹۸ نزدیک به دو سال گذشته و خیلی از خرابی‌ها هنوز به آبادی بدل نشده است. این نمونه‌ها و موارد مشابه، نشان می‌دهد که برای کشور ما، با توجه به مشکلات شدیدی که سال‌ها به دلیل محدودیت منابع و انواع تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی متحمل می‌شویم و ضعف‌هایی که در زیرساخت‌ها داریم عملا وقوع بلایای بحران زا، هزینه‌هایی تحمیل می‌کند که امکان برگرداندن شرایط به وضع پیش از بحران تا سال‌ها برایمان فراهم نیست. به این ترتیب می‌توان گفت که در این شرایط تمرکز جدی بر پیشگیری حائز اهمیتی مضاعف است و در رخداد بلایای طبیعی می‌توان با تمهیدات هوشمندانه خسارات و تلفات ناشی از وقوع آن را کاهش داد و این مساله در اغلب کشورهای دنیا مرکز توجه برنامه‌ریزان و مدیران است.
صدراعظم نوری تاکید کرد: پیشگیری از تبعات وقوع زلزله از مسیر تدوین قوانین سختگیرانه و نظارت بر حسن اجرای این قوانین می‌گذرد و این مجموعه با تعیین مجازات‌های مناسب برای ناقضان قوانین کامل می‌شود. پیشگیری از سیل و طوفان و بحران‌هایی نظیر آن نیز نیازمند چارچوبی مشابه در حوزههای متاثر از این بحران‌هاست. به این ترتیب، در پیشگیری از این خسارات و جراحات و مرگ و میر ناشی از این بحران‌ها لازم است که مجموعه‌ای از ارکان قانون‌گذاری و نظارتی و اجرایی در یک راستا به ایفای نقش بپردازند. همچنین در این بین نباید از نقش سازمانهای مردم نهاد برای مطالبه‌گری و ایجاد حساسیت مردم نسبت به این مسأله غافل شد.
او گفت: به نظر می‌رسد تا زمانی که درک عمومی از اهمیت پیشگیری بالا نرود و این مساله به یک مطالبه جمعی منتهی نشود قانون به تنهایی نمی‌تواند ضامن حفظ کیفیت قرار گرفتن تک تک آجرهای یک یک ساختمانهای شهر بر هم و بالا رفتن دیوار به دیوار آنها باشد. لازم است که تمام افراد جامعه نسبت به ایمن بودن سقف بالای سرشان، حساس باشند تا از ترس پیدا نشدن متقاضی خرید، هیچ سازنده‌ای برای کسب سود ناصواب از ساختن سازه‌هایی بی‌کیفیت یا در پهنه‌هایی نامناسب طمع نکند. در صورتی که مساله ایمنی در مقابل بلایا به خواسته‌ای عمومی بدل شود قانونگذاران با پشتوانه خواست مردم با توان بیشتر در مسیر حفظ منافع آنها گام برخواهند داشت. مجریان قانون و ناظران کیفیت نیز به پشتوانه این مطالبه عمومی راحت‌تر با متخلفان و صاحبان زر و زور مقابله خواهند کرد و سیستم قضایی نیز با اطمینان از حمایت افکار عمومی با دست بازتر به اجرای عدالت در خصوص ناقضان قوانین خواهد پرداخت.
این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه خوشبختانه با توجه به اهمیت و جایگاه مدیریت بحران، پس از سال‌ها قانون مدیریت بحران کشور در شهریور ماه سال گذشته با تصویب مجلس شورای اسلامی به تمامی دستگاه‌های اجرایی کشور ابلاغ شد، تاکید کرد: به استناد مفاد مندرج در قانون، وظایف و مسئولیت‌های هر یک از دستگاه‌های اجرایی و نظارتی در زمان وقوع حوادث و بلایای طبیعی و شرایط اضطراری و بحران به صورت اجمالی مشخص شد و با تدوین اسناد، آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌ها دراینباره، به طور جزیی‌تر، دقیق و شفاف وظایف، تکالیف و مسئولیت‌های هر دستگاه مشخص و قابل رصد و ارزیابی خواهد بود. از این رو اینجانب از این فرصت استفاده کرده و با توجه به تعدد حوادث غیرقابل پیش بینی کشور، از سازمان مدیریت بحران کشورکه مسئولیت تدوین اسناد را بر عهده دارد می‌خواهم ضمن تسریع در تدوین اسناد، پیگیری‌های لازم را درباره تصویب و اجرای هر چه سریع‌تر آیین نامه‌هاو دستورالعمل‌های قانون مدیریت بحران کشور به اجرا رساند تا در امر پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی، بتوان با اقدامات موثر تلفات و خسارات را در صورت وقوع حوادث و بلایا به حداقل رساند.
او در ادامه خطاب به اعضای شورای شهر تهران گفت: یکی از اولویت‌های کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری و همچنین کمیته ایمنی و مدیریت بحران در دوره پنجم، بهبود سیستم پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بوده که در این راستا و در جهت مدیریت بهینه منابع موجود و بودجه، با اولویت‌بندی برنامه‌ها و ماموریت‌های شهرداری در حوزه پیشگیری و مدیریت بحران، اقدامات خوبی به انجام رسیده است. از پیگیری مستمر و بازپس‌گیری پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران شهر تهران و پیگیری طرح‌های اجرایی آموزش و فرهنگ‌سازی در حوزه ایمنی و مدیریت بحران و شهر آماده، تا تصویب طرح آبرسانی اضطراری شهر تهران و راه‌اندازی و توسعه سامانه‌های هشدار سریع سیل و زلزله. در اینجا لازم می‌دانم ضمن قدر دانی از تلاش‌ها و اقدامات انجام شده در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، به چند اقدام مهم در این حوزه اشاره کنم.
صدراعظم نوری اضافه کرد: در طرح آبرسانی اضطراری شهر تهران که با رویکرد افزایش تاب آوری در مواجه با رخداد زلزله و هدف تامین آب اضطراری پایه برای شرب شهروندان، خاموش کردن آتش سوزی‌های پس از زلزله و مراکز خدمات درمانی و بیمارستان‌ها به تصویب رسید تاکنون برای بهره برداری از ۲۲۰۰ متر مکعب مخزن بتنی که ۹۲۲ هزار متر مکعب آن نیازمند مقاوم‌سازی بوده حدود ۸۵۰ هزار متر مکعب آن مقاوم‌سازی شده است و مابقی نیز تا سال ۱۴۰۲ مقاوم‌سازی می‌شود. همچنین در اجرای۵۴۰ مخزن آب اضطراری در محلات شهر تهران، از این تعداد حدود ۳۰ مخزن تا ایام دهه فجر افتتاح و در همین ایام نیز کلنگ زنی احداث ۷۲ مخزن دیگر انجام خواهد شد.
این عضو شورای شهر تهران گفت: درباره سامانه هشدار سریع زلزله شهر تهران، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، از اوایل سال ۱۳۹۲ فعالیت در زمینه راه‌اندازی سامانه هشدار سریع زلزله را با مشارکت آژانس همکاری‌های بین المللی (جایکا) و با نصب و راه اندازی سامانه ایستگاه شتاب نگاری بر روی بخش شرقی گسل مشاء به صورت پایلوت مورد مطالعه و اجرا قرارداد. خوشبختانه این پروژه در سالهای اخیر با حمایت شورای شهر تهران در بودجه سنواتی سازمان به ویژه در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، با تکمیل مطالعات لازم، در اواسط سال۱۳۹۸ و با خرید ۲۲ دستگاه شتاب نگار مدرن، عملیات احداث، تکمیل و راه اندازی تجهیزات پایشی این سامانه در مهرماه ۱۳۹۹ بر روی گسل‌های اصلی اطراف شهر به انجام رسید و این طرح تا پوشش کامل همه مناطق لرزه‌خیز برای کلانشهر تهران در سالهای آینده نیز همچنان ادامه خواهد داشت.
او ادامه داد: درباره سامانه هشدار سریع سیل شهر تهران، با حمایت شورای اسلامی شهر تهران در بودجه سنواتی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران به ویژه در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ راه اندازی و توسعه این سامانه اجرایی شد. در نصب ایستگاه‌های باران‌سنج سامانه هشدار سیل شهر تهران سعی بر این بوده که گستردگی و تراکم ایستگاه‌ها به نحوی باشد که میانگین شرایط آب و هوایی در حوضه‌های آبریز شمال تهران به طور کامل پای شش ده و پس از مخابره به مرکزجمع آوری اطلاعات در اختیار مدل‌های نرم افزاری قرار گیرد. به این منظور مطالعات مکانیابی مورد نیاز با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود به لحاظ امکان تأمین انرژی، ارتباطات و امنیت تجهیزات، انجام شد و در نهایت ۱۰ ایستگاه نصب و راه اندازی شد که این مجموعه ایستگاه‌ها در کنار سایر ابزارهای مانیتورینگ، تجهیزات مخابراتی، سیستم‌های سخت‌افزاری، مدل‌های نرم افزاری، متخصصین مختلف و مدیران، زمان پیش هشدار لازم برای مدیریت بحران سیل در شهر تهران را فراهم می‌کنند و با انعکاس نتایج پیش بینی به سیستم تصمیم‌گیری این سیستم در مورد ضرورت و نحوه انتشار هشدار به مناطق مختلف تحت خطر و ساکنین آن اقدام خواهد کرد.
براساس گزارش معاونت ارتباطات و امور بین الملل شورای اسلامی شهر تهران، زهرا صدراعظم نوری تاکید کرد: به هر روی با توجه به تصویب قانون مدیریت بحران کشور و وظایف و مسئولیت‌های شهرداری تهران در قانون مزبور، شورای شهر تهران و مدیریت شهری با تمام ظرفیت خود در کنار سایر دستگاه‌های اجرایی از هیچ تلاشی برای بهبود وضعیت مدیریت بحران شهر تهران و ایمنی شهر و شهروندان دریغ نخواهد کرد و امید است در سالهای پیش رو با اجرای قوانین سختگیرانه به ویژه در حوزه پیشگیری، آسیب‌پذیری بالای شهرهای کشور در برابر حوادث طبیعی به ویژه رخداد زلزله کاهش یافته و دیگر شاهد تلفات و خسارات گسترده در رویارویی با آنها نباشیم.
