کشت زعفران، پسته و گیاهان دارویی جایگزین سایر محصولات در حوزه دریاچه ارومیه شود

مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی گفت: کشت زعفران و پسته دارای مزایای زیادی است که با توجه به مباحثبحران آب در حاشیه دریاچه ارومیه و اشتغال و تغییر بهینه الگوی کشت می تواند نقش سازنده ای در اقتصاد منطقه داشته باشد.

به گزارش خبرنگار ایلنا سعداله اسکندری با بیان اینکه دریاچه ارومیه با داشتن آب شور بزرگترین دریاچه ایران و بیستمین دریاچه جهان است که در سال ۱۳۵۴ با مساحت۵۷۰ هزارو ۴۷۳ هکتاری به عنوان پارک ملی دریاچه ارومیه ارتقاء یافته مطرح است اظهار داشت: حوزه آبخیز دریاچه در حدود ۵۲هزار کیلومتر مربع می باشد که بارش مستقیم باران به سطح دریاچه، چشمه های داخل دریاچه، ۲۱ رودخانه دائمی، ۷ رودخانه فصلی و ۳۹ مسیل، منابع آب این دریاچه را تامین می کردند.

وی با بیان اینکه عوامل مختلف زیادی دست به دست هم داده و در ایجاد بحران دریاچه ارومیه سهیم گشته اند افزود: باید در قبال این بحران همه ادارات و سازمانهای دولتی، بهره برداران و همچنین تشکلها و NGO ها باید مشارکت کنند.

اسکندری به اثرات بحران کمبود آب اشاره کرد و افزود: کاهش میزان ذخایر سفره های آب زیرزمینی، کاهش کیفیت آب و خاک، کاهش ذخایر پشت سدها و روان آبها، تنش های اجتماعی از جمله مهاجرت روستاییان و افزایش فقر از جمله این اثرات می باشند.

وی با اشاره به برخی از روش های خروج از بحران کمبود آب در دشت های ممنوعه اظهار داشت: توسعه عملیات آبخوان داری و آبخیزداری، توسعه روشهای مدرن آبیاری، تعیین الگوی کشت مناسب، بالابردن راندمان آبیاری، توسعه ارقام متحمل به خشکی، استفاده تلفیقی از آب های غیرمتعارف و بهره گیری از دانش روز و بومی می توانند در خروج از بحران کم آبی حوزه دریاچه ارومیه نقش آفرینی نمایند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان توسعه کشت متناسب با منابع آب، اصلاح روشهای آبیاری و آبرسانی، انتخاب گونه های مناسب و مدیریت مناسب تولید محصولات کشاورزی را از راه های مقابله با خشکی و عوارض خشکسالی عنوان نموده و افزود: ارائه الگوی کشت و جایگزینی محصولاتی با مصرف آبی بالا با کشت محصولاتی همچون زعفران، کلزا، گیاهان دارویی و درختانی مانند پسته می تواند ضمن مقابله با کم آبی موجود، کشاورزی منطقه را نیز نجات دهد.

اسکندری با بیان اینکه کشت و پرورش پسته از عرض ۲۷ درجه شمالی تا عرض ۴۲ درجه شمالی انجام می شود افزود: اغلب درختان پسته در ارتفاع ۲۰۰۰-۹۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته اند و باید گفت درخت پسته قادر به تحمل دمای ۴۵ درجه سانتی گراد در تابستان و دمای ۲۰ - درجه سانتی گراد در زمستان می باشد و برای داشتن حداکثر محصول میزان حداکثر رطوبت نسبی بایستی کمتر از ۳۵ درصد باشد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر سطح زیرکشت باغات پسته استان ۳۵۰ هکتار می باشدادامه داد: در یک افق ۱۰ ساله پیش بینی شده است در مناطق مستعد سطح زیرکشت به ۹ هزار و ۱۰۰ هکتار توسعه پیدا بکند و تولید سالانه محصول از ۱۳۷ هزار کیلوگرم فعلی به ۷ هزارو ۵۰۰ تن افزایش یابد و با توجه به دیربازده بودن درختان پسته در سال پانزدهم این برنامه تولید محصول پسته استان بالغ بر ۱۶ هزار تن خواهد رسید.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان با بیان اینکه در حال حاضر سطح زیرکشت مزارع زعفران استان ۱۲۰ هکتار می باشد افزود: در یک افق ده ساله پیش بینی شده است در مناطق مستعد سطح زیرکشت به یک هزار هکتار توسعه پیدا بکند و تولید سالانه محصول از ۴۵۰ کیلوگرم فعلی به ۴ هزار کیلوگرم افزایش یابد.

وی افزود: کشت زعفران و پسته دارای مزایای زیادی است که با توجه به مباحثبحران آب و اشتغال و تغییر بهینه الگوی کشت می تواند نقش سازنده ای در اقتصاد منطقه داشته باشد.

اسکندری با بیان اینکه گیاهان دارویی به علت نیاز آبی کمتر و سازگاری با شرایط موجود یکی دیگر از گزینه های قابل بهره برداری در حاشیه دریاچه ارومیه است افزود: گردش مالی گیاهان دارویی در سال ۲۰۵۰ میلادی طبق پیش بینی بانک جهانی به بیش از ۵ هزار میلیارد دلار خواهد رسید در حالیکه حجم تجارت جهانی گیاهان دارویی ۶۰ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۶ میلادی بوده ودر سال ۲۰۱۰ به ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است.

وی با بیان اینکه ۸ هزار گونه گیاهی در ایران وجود دارد که از نظر تنوع از قاره اروپا بیشتر می باشد ادامه داد: ۲ هزارو ۳۰۰ گونه از گیاهان کشور دارای خواص دارویی، عطری، ادویه ای، آرایشی و بهداشتی هستند که یک هزار و ۷۲۸ گونه آن به عنوان گیاهان بومی ایران هستند و ظرفیت انحصاری این کشور محسوب می شوند.

وی با مقایسه تعدادی از پارامترهای عوامل تولید محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای برای صدهکتار افزود: در یک زمین زراعی صد هکتاری با مصرف آب یک میلیون و ۱۰۰ هزار مترمکعب و با تعداد اشتغال سالانه ۱۰۰نفر و تولید یک هزارو ۵۷۵ تن محصول شاهد بهره وری مصرف آب ۱.۴۳ درصد، بهره وری اشتغال یک درصد و بهره وری تولید ۱۵.۷ درصد و در یک زمین باغی صد هکتاری با مصرف آب ۹۰۰ هزار مترمکعب و با تعداد اشتغال سالانه ۱۵۰نفر و تولید یک هزارو ۴۰۰ تن محصول شاهد بهره وری مصرف آب ۱.۵۵ درصد، بهره وری اشتغال ۱.۵ درصد و بهره وری تولید ۱۴ درصد هستیم در صورتی که در یک گلخانه ای الگوئی در طرح تولید حاشیه دریاچه با این وسعت با ۲ میلیون ۶۰۰ هزار مترمکعب مصرف آب و با تعداد اشتغال سالانه ۹۰۰ نفر و تولید ۳۸ هزار تن محصول شاهد بهره وری مصرف آب ۱۴.۶ درصد، بهره وری اشتغال ۹ درصد و بهره وری تولید ۳۸۰ درصد خواهیم بود.