تدوین الگوی حکمرانی در حوضه ;قرنقو; با توجه به خصوصیات محلی

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌‌ای آذربایجان شرقی، «فهمیده قربانی»، دانشجوی دکترای رشته اقتصاد، گرایش منابع طبیعی و محیط زیست نخستین رساله دکترا  با موضوع حکمرانی آب(الگوی حکمرانی منابع آب با رویکرد استقرار مدیریت مشارکتی ( مطالعه موردی: حوضه قرنقو )) را با حمایت‌های شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در دانشگاه تبریز دفاع کرد.

 قربانی در خصوص اهداف انجام این پژوهش، اظهار کرد: هدف از اجرای این پژوهش، بررسی میزان انطباق شرایط حوضه قرنقو با شرایط مورد نیاز جهت استقرار مدیریت کنش جمعی، تدوین الگوی حکمرانی منابع آب حوضه قرنقو به منظور بهره‌برداری پایدار و بهینه از منابع آب، تدوین الگوی حکمرانی منابع آب با مشارکت بازیگران کلیدی به منظور ارتقای جامعیت الگو، تدوین الگوی حکمرانی منابع آب با قابلیت انعطاف پذیری و سازگاری بالا در برابر تغییرات محیطی، بررسی مسائل آب حوضه قرنقو با توجه به ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی و نهادی و شناسایی پیچیدگی‌ها و پویایی‌های موجود در روابط بین ابعاد مختلف الگو و نمایش پویایی‌ها با استفاده از رویکرد تفکر سیستمی و پویایی سیستم کیفی بوده است.

قربانی خاطرنشان کرد: تدوین الگوی حکمرانی در سطح حوضه و با توجه به خصوصیات محلی، یکی دیگر از نقاط قوت پژوهش حاضر به شمار می‌رود؛ هم‌چنین استفاده از دیدگاه بازیگران کلیدی در سطوح مختلف منجر به ارتقای جامعیت الگو شده که به مفهوم به کارگیری مشارکت بازیگران کلیدی در تدوین الگوی حکمرانی است.  

وی با بیان این‌که از شاخص‌های تعیین کننده ظرفیت سازگاری به منظور افزایش انطباق پذیری سیستم منابع آب در تدوین الگو استفاده شده است، گفت: سیستم منابع آب دارای بیشترین تأثیرپذیری از تغییرات ایجاد شده در شرایط اجتماعی، اقتصادی و هم‌چنین اثرات ناشی از تغییر اقلیم است. 

وی با بیان این‌که سیستم‌های منابع آب از زیرسیستم‌های متعددی مانند سیستم‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و نهادی تشکیل شده‌اند، افزود: این سیستم‌ها، تعاملات و بازخوردهای درهم تنیده، پویا و غیرخطی دارند که به منظور به کارگیری این پویایی‌ها در تدوین الگوی حکمرانی از رویکردهای تفکر سیستمی و پویایی سیستم کیفی بهره گرفته شده است. 

این محقق ادامه داد: الگوی ارائه شده در این مطالعه با بسیاری از الگوهای دیگر متفاوت است، زیرا خطی نیست بلکه چرخه‌ای بوده و به بازخوردهای غیرخطی پیچیده بین ابعاد مختلف توجه می‌کند. از آنجایی که ساختارهای سیستم با ایجاد چارچوب‌ها و محدودیت‌هایی منجر به شکل گیری رفتار سیستم می‌شوند، لذا اصلاح رفتار سیستم‌ها با بازنگری در ساختارهای آن امکانپذیر است.

قربانی گفت: نتایج حاصل از ارزیابی ظرفیت سازگاری نشاندهنده، ظرفیت پایین سیستم منابع آب حوضه قرنقو در برابر تغییرات محیطی از جمله تغییر اقلیم است. در واقع مقادیر کمی محاسبه شده نشان می‌دهند که دیدگاه مدیران و کارشناسان سازمان‌های دولتی، تأثیر نسبتاً منفی بر ظرفیت سازگاری سیستم منابع آب دارد. از طرف دیگر قوانین و مقررات تصویب شده در حوزه آب از سال 1285 تاکنون نیز دارای تأثیر نسبتاً منفی بر ظرفیت سازگاری سیستم منابع آب است.

وی افزود: در مطالعه حاضر ابعاد مختلف یک الگوی حکمرانی مطلوب با توجه به شرایط حوضه قرنقو مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهادهای سیاستی نیز به منظور اصلاح و کنترل مکانیسم‌های موجود در الگو مطرح شده است.