پیام رهبر انقلاب به پوتین و پاسخ رئیس‌جمهور روسیه چه بود؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، کاظم جلالی در گفت‌وگویی در پاسخ به سوالی درباره جزئیات پیام رهبر انقلاب به پوتین چه بود و پاسخ پوتین به آن گفت: این پیام ابعاد مختلفی داشت. خود این پیام همانطور که آقای دکتر عراقچی گفتند هم به آقای پوتین و هم به جامعه بین‌الملل این بود که روابط خود با دوستان را استمرار خواهیم بخشید و این روابط ربطی به مذاکرات و گفت‌وگوهایمان نخواهد داشت.

وی افزود: معمولا یکی از اتفاقاتی که هم در ایران و هم در روسیه می‌افتد، این هست که روس‌ها وقتی به طرف غرب می‌روند، جریانی در ایران شکل می‌گیرد که روس‌ها ما را فروختند و رفتند؛ کما اینکه در ایام اخیر از این مطالب زیاد شنیدیم. به محض اینکه ما هم مذاکرات را شروع کردیم. در روسیه هم در برخی محافل صحبت می‌شود که اگر ایران رابطه‌اش با غرب تنظیم شود، طبعا این به ضرر روسیه خواهد بود و ایران رابطه‌اش با روسیه را کمرنگ خواهد کرد. اولین پیام این بود که ما دوست داریم با همه دنیا رابطه متوازن و درست داشته باشیم، مشکلی نداریم، این را مسئولین عالی کشور بارها مطرح کردند که ما برای رابطه با کشورها، مشکلی نداریم، با دوستان خودمان هم قرار نیست که رابطه‌مان را کم کنیم.

سفیر ایران در مسکو خاطرنشان کرد: به نظر من این ملاقاتی که آقای عراقچی داشتند و پیام مقام معظم رهبری را تسلیم کردند، نکته مهمی بود که هر دو طرف اذعان کردند هم رابطه ما سیاست همسایگی است و هم رویکردهای مشترکی که در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی داریم، استمرار خواهد داشت و ارتباطی با سایر کشورها ندارد.

وی ادامه داد: موضوع دیگر نیاز به مشورت متقابل با همدیگر در این مقطع هست. هم روس‌ها و هم ما علاقمند هستیم مشورت کنیم. در ملاقات با آقای پوتین گزارشی از مذاکرات داده شد آنها هم در موضوع اوکراین و اینکه چه کارهایی می‌خواهند انجام دهند، خطوط قرمزشان و مذاکرات با آمریکا گزارش‌هایی را به ما دادند. ما هم به آنها گفتیم که ما در مذاکرات با آمریکا چه مباحثی را داشتیم و خطوط قرمز ما مشخص است و چگونه حرکت خواهیم کرد.

جلالی افزود: مسئله دیگر موضوعاتی است که اروپایی‌ها دنبال می‌کنند. در بحث هسته‌ای پرونده ما شفاف هست همکاری‌هایی هم با آژانس داریم، دیدیم که مدیرکل آژانس هم به تهران سفر داشت. اما اروپایی‌ها در پرتو این جدی نگرفتن اروپا توسط آمریکا، دست و پا می‌زنند در حوزه‌هایی نشان دهند که دارای نقش هستند که یکی از آن مباحث، مباحث مربوط به ایران و اسنپ بک هست که در این چند ماه با آنها درگیر هستیم و در این حوزه‌ها با چین و روسیه به عنوان شرکای راهبردی باید گفت‌وگو و مشورت کنیم، کما اینکه معاونین وزرای خارجه سه کشور هم در پکن جلسه داشتند بعد هم معاونین سیاسی و حقوقی تشریف آوردند و ما مرتب در این خصوص گفت‌وگو داریم. در حوزه های دیگر هم همینطور است.

وی ادامه داد: ما دو کشوری هستیم که در مسائل دیگر مثل قفقاز، خزر، مسائل مربوط به منطقه و حتی چالش‌هایی که با غرب و آمریکا داریم، باید مشورت کنیم. بعضی‌ها در ایران تصور می‌کنند که چالش روسیه با غرب تمام شده. نخیر چالش بین آنها، چالش جدی است.

سفیر ایران در مسکو با اشاره به رویکر پوتین در قبال نامه رهبری یادآور شد: آقای پوتین چندین بار تکرار کرد که رابطه ما با آمریکا و دیگران، به رابطه با ایران ارتباطی نخواهد داشت، ما رابطه‌مان را بسیار مهم می‌دانیم، شراکت ما نزدیک بود، اما با امضای معاهده جامع مشارکت راهبردی، رابطه ما کاملا راهبردی شده است و در همه حوزه باید روابطمان را گسترش بدهیم. مقام معظم رهبری در پیام‌شان به برخی از حوزه‌ها اشاره کرده بودند و آقای پوتین هم به همان حوزه‌ها اشاره کردند و روز بعد که با آقای لاوروف مذاکره داشتیم، ایشان هم گفت که آقای پوتین خیلی از مجموع پیام و ملاقات، راضی بودند.

وی گفت: فکر می‌کنم کاملا این حالت گفتمان داشت. برخی‌ها در داخل ایران متاسفانه در کنار آن خود کم‌بینی‌ها و خودتحقیری‌هایی که به ملت ایران تلقین می‌کنند می‌گویند رابطه ما متوازن نیست، خیلی از چیزها را نمی توانیم مطرح کنیم والا رابطه ما رابطه متوازنی است، ادبیاتی که ایران به کار می‌برد کاملا مستقلانه است و سیاست خارجی ما بر اساس سه اصل حکمت، عزت و مصلحت پیش می‌رود.

 سفیر ایران در روسیه در گفت‌وگویی در رابطه با گلایه اروپایی‌ها از عدم حضورشون در جریان مذاکرات ایران و آمریکا و در پاسخ به این سوال که آیا روس‌ها هم گلایه‌ای دارند، تصریح کرد: نه، روس‌ها گلایه‌ای ندارند، ولی مرتب می‌گویند: «ما آماده‌ایم که در هر حوزه‌ای که شما بخواهید ایفای نقش کنیم.» یعنی روس‌ها بدون اینکه محدودیتی ایجاد بکنند، این آمادگی را دارند. این را من بارها و بارها هم در ملاقات‌های خودم، چه زمانی که همراه جناب وزیر بودیم در ملاقات‌های ایران و روسیه، دیده‌ام. روس‌ها کاملاً به این نکته واقف هستند که ما علاقه‌مندیم با روسیه و چین کار جدی کنیم. همان‌طور که شما اشاره کردید، روس‌ها همیشه در مذاکرات حضور داشتند. ما ابتدا با سه کشور اروپایی شروع کردیم، و پس از آن، روسیه و چین نیز به مذاکرات اضافه شدند. سپس آمریکایی‌ها هم وارد شدند، ولی بعداً آمریکا کنار کشید و ما با بقیه ادامه دادیم.

ما همیشه گفته‌ایم که آماده‌ایم روسیه و انگلیس در گفت‌وگوها حضور داشته باشند

وی ادامه داد: سپس مسئله اوکراین پیش آمد و پس از آن، گفت‌وگوهای جدیدمان با سه کشور اروپایی آغاز شد. ما همیشه گفته‌ایم که آماده‌ایم روسیه و انگلیس در گفت‌وگوها حضور داشته باشند، و طبیعتاً این کار نیز در حال انجام است. از طرف دیگر، قرار ما این است که مرتب با یکدیگر مشورت داشته باشیم. این را هم بدانید که در ایران، بعضی‌ها این‌گونه القا می‌کنند که گویی روسیه از طرف ما خودسرانه با آمریکایی‌ها صحبت می‌کند، در حالی که این‌گونه نیست. بنای ما با روس‌ها این است که تمام گفتگوهایی که اگر قرار باشد از طرف ایران انجام شود، باید قبلش با ما تنظیم و هماهنگ شود.

غرب نیز حاضر به ارتباط‌گیری با ما نیست

جلالی در رابطه شایعات مطرح شده مبینی بر اینکه روس‌ها بر  سر اوکراین، ایران را با غرب معامله کردند، عنوان کرد: در این رابطه چند نکته را عرض می‌کنم، نکته اول اینکه در داخل ایران، جریان غرب‌گرا علاقه‌مند نیست که ما متحدینی در خارج داشته باشیم. آن‌ها تلاش می‌کنند تا هر ارتباطی که ما با کشور دیگری می‌خواهیم برقرار کنیم را به ضرر ما جلوه دهند، در حالی که غرب نیز حاضر به ارتباط‌گیری با ما نیست. جمع این دو نگاه می‌شود صفر.

وی با بیان اینکه من نمی‌دانم چرا برخی افراد که ادعای ملی‌گرایی و ایران‌دوستی دارند، متوجه این نکته نیستند که وقتی همه متحدین ما را نفی می‌کنند و غرب هم که ارتباط برقرار نمی‌کند، در نهایت ما منزوی می‌شویم، اظهار کرد: نکته دوم اینکه هر کشوری اگر در گذشته به ما ظلم کرده باشد یا حتی امروز خلف وعده کند، بلافاصله برخی با دیده اغماض به آن نگاه می‌کنند. اما درباره روسیه و برخی کشورها، به تاریخ رجوع می‌کنند و از تاریخ مدد می‌گیرند تا روابط امروز را تخریب کنند. این نیز نکته عجیبی است. نکته سوم اینکه ای‌کاش حداقل امانت‌داری در گفتار رعایت می‌شد.

اگر با روسیه قراداد همکاری نظامی می‌بستیم می‌گفتند استقلال کشور را فروختیم

سفیر ایران در روسیه در پاسخ به این سوال که  آیا معاهده مشارکت راهبردی با ایران شامل این می‌شود که اگر به ایران حمله شود، روسیه باید دفاع کند، بیان کرد: نه، چنین چیزی در این معاهده نیست، هرچند ما متحد ایران هستیم. ایران در اینجا بین دو گزینه بود؛ یا باید مانند کره شمالی و بلاروس، قراردادی با روسیه امضا می‌کرد که اگر به ما حمله شد، روسیه از ما دفاع کند – که اگر این کار را می‌کردیم، می‌گفتند استقلال ایران را فروختند – یا همان‌طور که الآن هست، با احترام و استقلال روابط داشته باشیم.

 ما طرفدار منافع ملی ایران هستیم

وی افزود: حالا که روسیه می‌گوید چنین بندی در توافق‌نامه نیست، برخی رسانه‌های معاند فارسی‌زبان آمدند و جملاتی ساختگی به نام معاون وزیر خارجه روسیه منتشر کردند. اما دوستان ما در ایران پیگیری نکردند، در حالی که من متن اصلی را ترجمه کردم و برای مسئولین کشور ارسال کردم تا از موضع‌گیری اشتباه جلوگیری شود، و همه نیز تأیید کردند که پاسخ ایشان منطقی و درست است. اگر بخواهم از این جریان‌سازی‌ها، غیرامانت‌داری‌ها و بی‌صداقتی‌ها بگویم، بسیار است. ما طبعاً «روسوفیل» نیستیم، همچنان‌که «انگلوفیل» و یا طرفدار آمریکا هم نیستیم. ما طرفدار منافع ملی ایران هستیم. من در اینجا به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران موظفم قاطعانه از منافع کشورم دفاع کنم. اما اینکه نگذاریم متحدین‌ ما با ما متحد باشند و هر روز با استفاده از منابع رسانه‌ای غرب، جریانی علیه روابط کشورمان ایجاد کنیم، این انصاف نیست.

ترامپ می‌خواهد روابطش را با روسیه درست کند ولی بخش اعظم آمریکا با او موافق نیستند

این دیپلمات کشورمان در خصوص نتیجه جنگ اوکراین گفت: من نکته‌ای را خدمت شما عرض می‌کنم که در داخل ایران به‌درستی درک نشده است. ببینید، امروز ترامپ می‌گوید: «می‌خواهم رابطه‌ام را با روسیه درست کنم.» ولی بخش اعظم آمریکا با او موافق نیستند، و دنیای غرب هم حاضر به همراهی نیست. بنابراین نباید هیجان‌زده شویم و تصور کنیم که قرار است فوراً همه چیز درست شود. خود روس‌ها نیز چنین برداشتی ندارند و می‌گویند: «ما در انتهای این تونل، کورسویی می‌بینیم که شاید بتوان روابط را اصلاح کرد.» نکته بعدی اینکه باید همه جوانب را با هم دید. روسیه و شخص آقای پوتین هیچ‌گاه نگفته‌اند که بدون قید و شرط مذاکره می‌کنند. آن‌ها خطوط قرمز مشخصی دارند که از آن‌ها عقب‌نشینی نخواهند کرد. در گفتگوهایی که با آقای دکتر عراقچی داشتند نیز همین موضوع را بیان کردند؛ گفتند که ما خواهان استمرار جنگ نیستیم و امیدواریم مذاکرات به نتیجه برسد، اما برخی خطوط قرمز وجود دارد که رعایت آن‌ها ضروری است.

وی یادآور شد: در خصوص موضوع اوکراین، آخرین گفتگوهایی که هفته گذشته توسط آقای ویتکاف انجام شد، کمی جدی‌تر بود. پیش از این، در استانبول، عربستان و جاهای دیگر، بیشتر بحث‌هایی درباره املاک، ایجاد سفارتخانه‌ها و روابط اولیه بود. بنابراین در حال حاضر نمی‌توان گفت که افق روشنی در پیش است.

 ترامپ می‌خواهد مسائلی که در حاشیه چین وجود دارد را سریع‌تر حل کند

جلالی در خصوص عدم وضع تعرفه‌های جدید برای روسیه توسط ترامپ، خاطرنشان کرد: حتماً آقای ترامپ علاقه‌مند است روابطش را با روسیه تقویت کند، چون شما می‌دانید اولویت اول ترامپ، چین است. او می‌خواهد مسائلی که در حاشیه چین وجود دارد را سریع‌تر حل کند. دوم اینکه به‌زعم خودش نمی‌خواهد ائتلافی بین روسیه و چین شکل بگیرد. بنابراین می‌کوشد با ایجاد شکاف در جبهه‌های مختلف، بتواند مسیر تجارت با چین را هموارتر کند، که این هدف اصلی اوست.