منطقِ جریانی که فکر می‌کند با جنگ مشکلات حل می‌شود قابل قبول نیست/ در برابر زیاده‌خواهی‌ها و گردن‌کلفتی‌ها تسلیم نخواهیم شد

حسین نوش‌آبادی سفیر سابق ایران در عمان و عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با نحوه مذاکره میان ایران و ایالات متحده آمریکا و احتمال رسیدن به یک توافق جامع با این کشور در حالی که برخی گروه‌های داخلی اساسا مذاکره کردن را نفی می‌کنند و حتی از تهدیدات نظامی آمریکا هم استقبال کرده‌اند، تصریح کرد: همان‌طور که بارها توسط مسئولان ارشد کشور جمهوری اسلامی اعلام شده است، ایران با همه بازیگران جز رژیم صهیونیستی که یک رژیم جعلی، غاصب و متجاوز است، بر اساس منافع ملی و سه اصل اعتماد، صداقت و عدالت، گفت‌وگو و مذاکره خواهد کرد؛ این یک اصل کلی است. اینکه جمهوری اسلامی تاکنون راضی به مذاکره با ایالات متحده به‌صورت مستقیم نشده و مذاکره را رد کرده است، دلایل مختلفی دارد. اولاً، مذاکره مستقیم با ایالات متحده نتیجه‌ای به همراه ندارد. ثانیاً، مخالفت ایران با مذاکره مستقیم ناشی از یک تجربه و سابقه تلخ تاریخی است. ثالثاً، هیچ‌گونه اعتمادی به آمریکایی‌ها وجود ندارد، زیرا آنان صداقت ندارند و با طرح مذاکره به دنبال یک نمایش سیاسی بین‌المللی هستند و دروغ می‌گویند که می‌خواهند با ایران مذاکره کنند.

ایران نمی‌پذیرد که هم فشار حداکثری و هم ادعای مذاکره مطرح باشد

وی ادامه داد: در دنیای دیپلماسی، گفت‌وگو و مذاکره محور ارتباط و توسعه مناسبات با جهان است و ما همچنان به منطق مذاکره و گفت‌وگو پایبندیم. اگر احساس کنیم طرف‌های مذاکره به منافع ملی ما احترام می‌گذارند و اصول مصرح منشور سازمان ملل متحد را که در واقع شامل اصل برابری حاکمیت همه کشورها، اصل حسن نیت، اصل حل و فصل اختلافات از طریق مسالمت‌آمیز و اصل پرهیز از توسل به زور است را رعایت می‌کنند، ما نسبت به موضوع مذاکره مستقیم حتماً فکر خواهیم کرد و تصمیم خواهیم گرفت. متأسفانه، آمریکایی‌ها تاکنون به هیچ‌یک از این اصول پایبند نبوده و سعی می‌کنند با گردن‌کلفتی و قلدری به مطامع خود دست یابند. جمهوری اسلامی هم نمی‌پذیرد که هم فشار حداکثری و هم تهدید و هم از طرفی ادعای مذاکره مطرح باشد.

در برابر زیاده‌خواهی‌ها و گردن‌کلفتی‌ها تسلیم نخواهیم شد

این کارشناس ارشد مسائل بین‌المللی با بیان اینکه بر اساس منطق جمهوری اسلامی، گفت‌وگو و مذاکره در چارچوب منافع کشور و مصالح ملی انجام می‌شود و هیچ‌گاه دنبال تنش و درگیری و جنگ نیست، عنوان کرد:‌ اگر کشوری بخواهد با ماجراجویی و قلدری خواسته‌ها و انتظارات نامشروع خود را به ما تحمیل کند، قطعاً در مقابل او خواهیم ایستاد و در برابر زیاده‌خواهی‌ها و گردن‌کلفتی‌ها تسلیم نخواهیم شد. 

منطق جریانی که فکر می‌کند با جنگ مشکلات حل می‌شود جنگ قابل قبول نیست

این عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس با تاکید بر این موضوع که قطعاً کشور ما و نظام جمهوری اسلامی دنبال ماجراجویی، تنش و جنگ نخواهد بود و هر کسی بخواهد بر طبل جنگ در کشور بکوبد، به منافع ملی توجه ندارد، اظهار کرد: این فرد یا این جریان و هر گروهی که بخواهد با منطق جنگ جلو برود و فکر کند با جنگیدن مشکلات حل می‌شود، این منطق قابل قبولی نیست. اما در شرایطی که دشمن بخواهد از روش‌هایی استفاده کند که در واقع او آغازکننده جنگ باشد و زمینه‌ای برای جنگیدن فراهم کند، قطعاً جمهوری اسلامی در دفاع از خود کوتاه نخواهد آمد. ما امیدواریم که آمریکا روش خود را نسبت به جمهوری اسلامی اصلاح کند، به منافع ملی ایران احترام بگذارد و دست از تهدید بردارد. ما کشوری نیستیم که از تهدید بترسیم، زیرا قدرت دفاعی ایران و قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی به حدی است که جلوی هرگونه تعرض و دست‌درازی دشمن را خواهد گرفت و با قدرت در مقابل هر کشوری که بخواهد با چشم چپ به ملت ایران نگاه کند، خواهد ایستاد و ترسی از تهدید و ارعاب ندارد.

آن‌ها که برای جنگ‌افروزی رجزخوانی می‌کنند به منافع ملی فکر نمی‌کنند

وی با اشاره به اصل مفهوم دیپلماسی که مبتنی بر گفت‌وگو است، تاکید کرد: باب دیپلماسی همیشه باز است و جمهوری اسلامی با داشتن منطق قوی و نداشتن طمع به هیچ کشوری بر اساس اعتماد متقابل و صداقت و عدالت گفت‌وگو خواهد کرد. انتظار می‌رود که کشورهای دیگر هم به این باور برسند که دوره قلدری و زورگویی و تهدید علیه ملت ایران به پایان رسیده است و اگر دشمن بخواهد از اهرم‌ها و ابزارهای نامعقول و نامشروع استفاده کند، طبیعتاً ما از بنیه دفاعی قوی که داریم بهره‌برداری خواهیم کرد. اما این معنا ندارد که ما آغازکننده جنگ باشیم یا بخواهیم در واقع رجزخوانی برای جنگ‌افروزی داشته باشیم. آن‌هایی که این روش را دنبال می‌کنند، به منافع ملی فکر نمی‌کنند و در واقع بی‌توجه‌اند. رهبری انقلاب هم فرمودند که ما با آمریکا در این شرایط مذاکره مستقیم نمی‌کنیم، زیرا آمریکا در حقیقت دنبال مذاکره نیست که بخواهد مشکلات و اختلافات را بر اساس گفت‌وگو حل و فصل کند.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌المللی افزود: منشور ملل متحد به ما می‌گوید که حل و فصل مشکلات باید بر اساس احترام متقابل و مسالمت‌آمیز باشد. اما اکنون آمریکایی‌ها در بحث مذاکره دنبال این نیستند که مشکلات حل شود یا اختلافات کاهش پیدا کند؛ آن‌ها می‌خواهند یک سری خواسته‌ها و انتظارات را به جمهوری اسلامی تحمیل کنند. ما قطعاً زیر بار تحمیل نمی‌رویم، اما اگر روزی آمریکا تصمیم بگیرد که زورگویی و تهدید کارساز نیست و باید جمهوری اسلامی در صورت برگزاری مذاکرات مستقیم، به این اصول و چارچوب‌هایی که ذکر کردم، پایبند باشد و در واقع برای حل مسائل بر اساس منطق گفت‌وگو و مذاکره در عرصه دیپلماسی حاضر شود، شرایط قابل بررسی است. دیپلماسی، اساساً مبتنی بر گفت‌وگو است و نمی‌توان گفت که ما معتقد به دیپلماسی هستیم اما با جنگ می‌خواهیم دیپلماسی را پیش ببریم. بله، در برخی مواقع باید دیپلماسی با میدان هماهنگ باشد و اگر نیاز باشد، باید در زمان مقتضی، دفاع بر اساس منافع ملی صورت گیرد. حتماً باید دیپلماسی ما هم در چارچوب مصالح کلی کشور پیش برود و در میدان حاضر باشد و با تصمیمات میدانی حرکت کند.

به اصول و چارچوب روابط بین‌الملل پایبندیم

نوش‌آبادی با بیان اینکه امروز بحث ما این است که ما خواهان جنگ با هیچ کشوری نیستیم و خواستار تنش در هیچ جایی نیستیم، گفت: در مقابل تهدید، زورگویی و فشار حداکثری  سر خم نمی‌کنیم و کوتاه نخواهیم آمد. اگر آمریکایی‌ها بپذیرند که ما این منطق را داریم و به این باور برسند که جمهوری اسلامی یک منطق و چارچوب مشخصی دارد که بر اساس اصول حقوق بین‌الملل است، این اصول شامل اعتماد متقابل، صداقت و حفظ منافع می‌شود. این اصول در منشور ملل متحد که خود قدرت‌های بزرگ هم در نگارش آن نقش داشتند، ذکر شده است. آنان که شورای امنیت سازمان ملل را طراحی کردند، باید به همان چارچوب‌هایی که خودشان تعیین کرده‌اند، پایبند باشند. ما به اصول و چهارچوب روابط بین‌الملل پایبندیم اگر مخالفین ما که ادعای مذاکره دارند، به این اصول پایبند باشند، ما هم وارد گفت‌وگو بر اساس مسائل و منافع خود خواهیم شد و تصمیماتی که مسئولان کشور و نهادها اتخاذ خواهند کرد، بر این مبنا خواهد بود.

آن‌هایی که در برابر مسائل کشور پاسخگو نیستند ممکن است هر شعاری را مطرح کنند؛ ما به آنان کاری نداریم

این دیپلمات با سابقه کشورمان در پاسخ به این سوال که چطور می‌توانیم به یک توافق جامع با آمریکا برسیم و این کارشکنی‌های داخلی که از گذشته در رابطه با مذاکرات بوده را کنار بگذاریم و به نتیجه‌‌ی غایی برسیم، تصریح کرد: قطعاً در این مسئله مخالف و موافق وجود دارد و با توجه به نگاه‌ها و نحله‌های فکری مختلف در کشور، همه نه خواهان مذاکره هستند و نه مخالف جنگ. اولاً، منطق جنگ مردود است؛ یعنی جنگ به معنای آغازگر بودن ما نیست اما منطق دفاع، منطقی قوی است و پشتوانه‌اش باورها و اعتقادات دینی و قرآنی ما است. اما اینکه آیا مسئولان کشور که پاسخگو هستند، به این مسائل توجه می‌کنند، مشخص است. آن‌هایی که پاسخگو نیستند، ممکن است هر حرفی را بزنند و هر شعاری را مطرح کنند؛ ما به آنان کاری نداریم. امروز آن‌هایی که مسئولیت کشور را بر عهده دارند، قطعاً بر اساس مصالح و منافع کشور تصمیم می‌گیرند.

اگر رهبری فرمودند که مذاکره مستقیم به مصلحت نیست به معنای بستن همیشگی باب مذاکرات نیست 

وی با توجه به سخنان رهبر انقلاب در خصوص مذاکره با آمریکا، بیان کرد: اگر امروز رهبری معظم انقلاب بحث مذاکره مستقیم را در این شرایط با توجه به معیارهایی که فرمودند، به مصلحت نمی‌دانند، به معنای این نیست که ما باب مذاکره را برای همیشه بسته‌ایم. ما در شرایطی که آمریکایی‌ها با این روش پیش می‌روند، این وضعیت را قبول نداریم. اگر روزی آمریکایی‌ها بپذیرند که به اصول و چارچوب‌هایی که خودشان در منشور ملل متحد آورده‌اند، پایبند باشند، ما هم پای میز مذاکره خواهیم نشست. هیچ فرد عاقلی با مذاکره‌ای که منافع ملی ما را در نظر بگیرد و مصالح ملت را شمارد، مخالفت نمی‌کند. در شرایط فعلی، روش‌هایی که آمریکایی‌ها اتخاذ کرده‌اند و فضایی که به وجود آورده‌اند، برای ما قابل قبول نیست. آنان با قلدری و گردن‌کلفتی هم تهدید می‌کنند، هم فشار می‌آورند و هم تحریم‌ها را چند برابر می‌کنند، در عین حال ادعای مذاکره دارند.

امیدواریم روزی آمریکایی‌ها بفهمند دستیابی به مذاکره مستقیم با روش‌های نامعقول، بسیار بعید است

وی خاطرنشان کرد: اگر آمریکایی‌ها می‌خواهند مذاکره‌ای برای حل و فصل اختلافات و مشکلات داشته باشند، باید به این چارچوب‌های بین‌المللی و حقوقی پایبند باشند و واقعاً خواستار نتیجه باشند، زیرا ما می‌گوییم که نتیجه‌ای نخواهد داشت و آنان به دنبال نتیجه نیستند. آمریکایی‌ها تا به امروز، اگر سر عقل بیایند، بحث دیگری است؛ اما تاکنون، آن‌ها به دنبال یک مذاکره حقیقی نبوده‌اند و در واقع به دنبال یک نمایش سیاسی بین‌المللی هستند، مشابه قضیه برجام که با آن برخورد کردند. تجربه نشان داده که آمریکایی‌ها پایبند نیستند و صداقت ندارند. امیدواریم روزی آمریکایی‌ها بفهمند و باور کنند که با این منطقی که دنبال می‌کنند و با این روش‌های نامعقول، دستیابی به مذاکره مستقیم بسیار بعید است. البته ما بحث مذاکره غیرمستقیم را مطرح می‌کنیم، به شرطی که پیشرفت خوبی حاصل شود و بتوانیم به همان اصولی که ذکر کردم، نائل شویم. در این صورت، می‌توانیم به بحث‌های بعدی فکر کنیم و نسبت به آن اقدام کنیم.