احمد کاظمی در گفت‌وگو با ایلنا:
هدف طولانی کریدور زنگزور تشیع‌زدایی است/ اجلاس شانگهای بهترین فرصت برای مذاکره درباره این موضوع است
کارشناس حوزه قفقاز گفت: دالان تورانی ناتو یا همان کریدور جعلی زنگزور که آذربایجان نامگذاری کرده در واقع کریدور اصلاح ارضی برای استان سیونیک ارمنستان است، این دالان در چهار حوزه علیه ایران روسیه و چین بوده و تنها نقطه مشترک این سه کشور است و می‌شود از این موقعیت به آنها ضربه زد، آنها معتقدند باید نیروهای نظامی فعال شود که بتواند در حوزه‌هایی مثل ترانزیت و انتقال انرژی فعال باشد.
احمد کاظمی کارشناس مسائل قفقاز در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی اتفاقات بین آذربایجان و ارمنستان گفت: دور جدید حملات جمهوری آذربایجان و ارمنستان که از چندشب پیش شروع شده، یک تفاوت اساسی با درگیری هایی دارد که بعد از جنگ دوم قره باغ یعنی از سال ۲۰۲۰ بین دو کشور بوده اتفاق افتاده است. تفاوت این است که این درگیری‌ها یا در طول خطوط مرزی دو کشور انجام شده یا در داخل خاک ارمنستان بود برخلاف قبل که درگیری‌ها در داخل خاک آذربایجان یا به بهانه‌ای قره باغ بوده است. این درگیری‌ها در خطوط مرزی در یک گستره طولانی از شمال ارمنستان از مناطق مثل جرموک، واردنیس، گوریس و سوتک تا جنوب ارمنستان بود.
وی افزود: فارغ از ادعاهایی که طرف آذری در مورد دلیل شروع درگیری مطرح میکند و این ایده را مطرح میکند که ارمنستان حرکات تحریک آمیز داشته، به ماهیت این تحرکات اشاره نمی‌کند. واقعیت این است که با توجه به موضع انفعالی ارمنستان بعد از جنگ دوم قره باغ، طبیعتا خیلی در ارمنستان هم کسی دنبال این نوع تحرکات نظامی نیست، زیرا ارمنستان از موضع ضعف بعد از جنگ دوم قره باغ در این تحرکات ورود میکند و سوالی که مطرح می‌شود این که در این مقطع هدف جمهوری آذربایجان از حمله به داخل خاک ارمنستان و درگیری‌‌های مرزی چیست؟
کاظمی تصریح کرد: موضوعی که مقامات جمهوری آذربایجان مطرح می‌کنند و احتمالا در نشست شورای امنیت هم همین را مطرح خواهند کرد این است که خطوط مرزی بین ایران و ارمنستان مشخص نشده و عامل اصلی همین است. به نظر می‌رسد این فقط یک توضیح بوده که از سوی مقامات باکو مطرح می‌شود زیرا اولا در خصوص تعیین خطوط مرزی، مذاکرات بین دو کشور در جریان است. مذاکراتی که هفته قبل بین رئیس جمهور آذربایجان و رئیس جمهور ارمنستان با حضور رئیس پارلمان شورای اروپا در بروکسل بود، تاکید و توافق شد که مذاکرات در لایه کمیسیون سه جانبه حل شود.
وی افزود: در حالی که مذاکرات در خصوص مسائل مرزی در حال جریان و توافق شد، اینکه به دلیل عدم وجود خطوط مرزی درگیری رخ داده ادعای منطقی و استدلال حقوقی ندارد. به نظر می‌رسد جمهوری آذربایجان اهداف به مراتب بزرگتری را از دور طبیعی فشار نظامی به ارمنستان دنبال میکند. اولین و مهمترین هدف جمهوری آذربایجان اعمال فشار بر ارمنستان برای کسب موافقت ارمنستان برای اجرای دالان تورانی ناتو یا همان کریدور جعلی زنگزور است.
او در ادامه گفت: جمهوری آذربایجان بعد از جنگ دوم قره باغ به دنبال اجرای دالان زنگزور بوده و در حال حاضر با کشاندن درگیری‌ها به مناطق مرزی و داخلی ارمنستان قصد دارد آنها را در یک وضعیت مستاصل قرار دهد که دولت ارمنستان قراردادی علیه خاک خود امضا کند و یک دالان به عنوان دالان تورانی ناتو برای آذربایجان و ترکیه ایجاد کند. دالان تورانی ناتو یک طرح بین المللی است که توسط ناتو اعلام شده که هدف اصلی آن اتصال مستقیم ترکیه به آذربایجان و از آنجا به آسیای مرکزی است.
وی تصریح کرد: از این طریق ناتو در چهار حوزه قصد برنامه دارد. ترانزیت، انرژی، گسترش ناتو در منطقه و حوزه قوم گرایی و پاتورانیسم در منطقه چهار قصد این برنامه است تا بتواند از این طریق به ایران، روسیه و چین ضربه بزند. به نظر می‌رسد جمهوری آذربایجان با این درگیری‌ها و حملاتی که شروع کرده به نوعی در حال تست کردن رفتار ایران است. زیرا در حال حاضر مهمترین مانع در مقابل دالان تورانی ناتو مواضع ایران است و بعد از فرمایشاتی که مقام معظم رهبری در دیدار با پوتین و دیدار با اردوغان در مورد اینکه مرز ایران و ارمنستان خط قرمز ما است و هر طرحی که این مرز را مخدوش کند قابل تحمل نخواهد بود، آنها در این موقعیت تست می‌کنند که آیا ایران کنشگری انجام خواهد داد یا خیر؟
این کارشناس حوزه قفقاز افزود: تصور مقامات باکو این است که با توجه به اینکه مذاکرات هسته‌ای ایران با اروپا وارد یک فرآیند پیچیده و حساس شده و با توجه به قالب بودن فضای اربعینی در داخل کشور و همچنین اینکه روسیه در اوکراین به ویژه خارکیف شرایط جدیدی پیدا کرده، این مقطع احتمالا مقطع مناسبی برای فشار گذاشتن ارمنستان است که بشود دالاب تورانی ناتو یا همان کریدور زنگزور را محقق کند.
وی تصریح کرد: در شرایطی است که دالان تورانی ناتو به دلیل کارکردهایی که علیه سه کشور ایران، روسیه و چین دارد و به دلیل اینکه به تشیع زدایی از قفقاز می‌پردازد و این از جهت جمهوری آذربایجان یکی از اهداف طولانی ناتو است و به خاطر همین این موضوع از خطوط قرمز ایران است، ایران اجازه تحقق چنین دالانی را به ترکیه و جمهوری آذربایجان و در پشت صحنه به انگلستان و اسرائیل نخواهد داد.
کاظمی در پاسخ به این سوال که با توجه به تاکید رهبری مبنی بر اینکه جغرافیای منطقه نباید تغییر کند، عملکرد دستگاه دیپلماسی و سایر دستگاه‌ها چه باید باشد، گفت: این انتقاد به برخی از نهادهای ما وارد است که راجع به تحقق دالان تورانی ناتو واکنش‌های لازم سیاسی از خود را نشان ندادند. بعد از صحبت‌هایی که حضرت آقا در دیدار با پوتین و اردوغان داشت، انتظار می‌رفت که به پیوست فرمایشات مقام معظم رهبری در بخش رسانه‌ای و دیپلماسی و سایر حوزه‌های مربوط یک کنشگری رخ دهد، این به نظر می‌رسد انجام نشده و همین موضوع امید را در باکو ایجاد کرده که شاید ایران در عمل کاری انجام ندهد و یکی از دلایل درگیری‌ها و حملاتی که باکو از چند شب گذشته داشته همین موضوع بوده است.
وی تصریح کرد: مقامات آذربایجان حتما دچار اشتباه محاسباتی شدند. تغییر ناپذیری مرزهای بین المللی طبق بند ۴ منشور سازمان ملل و قواعد حقوق بین الملل یک خط قرمز برای ایران است، از نظر ایران اشغال خوب و بد وجود ندارد اگر تا دیروز بخشی از خاک جمهوری آذربایجان تحت اشغال بود و ایران از تمامیت ارضی حمایت می‌کرد، امروز هم اگر آذربایجان که حدود ۲۲ ماه از جنگ دوم قره باغ گذشته موضع ایران همین است.
کاظمی گفت: دالان تورانی ناتو یا همان کریدور جعلی زنگزور که آذربایجان نامگذاری کرده و در واقع کریدور اصلاح ارضی برای استان سیونیک ارمنستان است، این دالان در چهار حوزه علیه ایران روسیه و چین بوده و تنها نقطه مشترک این سه کشور است و می‌شود از این موقعیت به آنها ضربه زد، آنها معتقدند باید نیروهای نظامی فعال شود که بتواند در حوزه‌هایی مثل ترانزیست و انتقال انرژی فعال باشد.
وی تصریح کرد: اولین انتظاری که از دستگاه دیپلماسی کشور می‌رود این است که مذاکرات فشرده و دامنه دار با روسیه و چین در خصوص دالان تورانی ناتو داشته باشد. طبیعتا اجلاس شانگهای در ازبکستان یکی از بهترین فرصت‌ها برای رایزنی از سوی ایران است.
وی در ادامه گفت: نکته دوم اینکه دستگاه دیپلماسی و رسانه‌ای ما باید این موضوع را تبیین کرده و رفتارهای بیشتری نشان دهد. انتظاری که از دستگاه دیپلماسی می‌رود این است که دیدگاه‌های بیشتر و واکنش‌های بیشتری نشان دهد که پیام خود را برای آذربایجان و ترکیه منتقل کنند. اساس ماهیت کریدور زنگزور با هر اسمی تغییر ژئوپولیک منطقه است که با نگاه مقام معظم رهبری همخوانی ندارد.
کاظمی گفت: استفاده هر کارگزار سیاسی ما از عنوان کریدور زنگزور به شدت اشتباه است. کریدور زنگزور یعنی از دست رفتن استان سیونیک ارمنستان. وقتی این کلیدواژه در سخنان کارگزاران سیاسی ما قرار می‌گیرد یا موضع مخالفی دیده می‌شود لازم است دستگاه دموکراسی کشور در انتخاب رویکرد یک دست باشد که قوی عمل کند.
وی افزود: یکی از طولانی‌ترین اهداف دالان تورانی ناتو بحث تشیع زدایی است. این دالان قرار است بحث قومی را جایگزین شیعه کند. مجموعه رفتارهایی که آذربایجان از جنگ دوم قره باغ انجام می‌دهد نشان می‌دهند که قصد جدی مقابله با شیعه دارد.
کاظمی در پایان تصریح کرد: جایگزین کردن شخصیت ترکی آناتولی با هویت آذربایجانی تاریخی از اهداف دالان تورانی ناتو است. مردم ما و به ویژه ترک زبانان به آن اهمیت زیادی می‌دهند. آذری‌های ما در طول تاریخ در حمایت و صیانت از تمامیت ارضی ایران و در حمایت و صیانت از مرزهای تاریخی در قفقاز پیشرو بودند و یکی از دلایل شک و تردیدهای آذربایجان همین است. برای همین روی تبلیغات بی‌پایه مانور می‌دهند.
