جشنواره نباید محل تنبیه باشد/ معیار جشنواره فجر، فستیوال کن و برلین نیست

به گزارش خبرنگار ایلنا، منوشهر شاهسواری دبیر چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر در ابتدای این نشست اظهار کرد: امسال توفیق این را داریم که از سه هنرمند برجسته‌مان تجلیل کنیم. فردا فرصت تکریم و تقدیر از منوچهر والی‌زاده، سیروس الوند و رضا بابک را در مراسم افتتاحیه داریم. امروز پوستر بخش تجلی اراده ملی را با همان مفهوم اصلی جشنواره خواهیم داشت و هویت بصری جشنواره با تاکید بر مفهوم مادر در همه آثار ما مورد توجه است و پوستر انتخاب بهترین فیلم تماشاگران را هم ملاحظه خواهید کرد.

در ادامه پوسترهای جشنواره رونمایی شدند.

مسعود نجفی (مدیر روابط عمومی جشنواره) نیز اظهار کرد: پوسترهای رونمایی شده کار آقای حمید اقدسی است.

شاهسواری درباره پذیرش دبیری جشنواره فیلم فجر گفت: جای محمد خزاعی خالی است، من فکر میکنم همه کسانیکه در سالهای جشنواره فجر مسئولیت جشنواره را بر عهده گرفتند هدف و نیتشان برگزاری جشنواره‌ای مقبول است. به نظر من جشنواره فجر پس از ۴۳ سال باید وارد دوران کارایی بیشتر خودش شود، نیازمند دبیرخانه ثابت، منابع مالی روشن و... است. من ۱۵ آبان با این مسئولیت اعلام موافقت کردم، ۱۷ آبان در مسیر سفر به شیراز در رسانه‌های خبری این خبر منتشر شد و بعد ۲۴ آبان فعالیت دبیرخانه ما آغاز شد. به نظر من باید یک ایده متفاوت و متکی به زمان حال داشته باشیم و ما در دو ماه نمی‌توانستیم ایده‌هایمان را وارد عمل کنیم، بنابراین ما سعی کردیم با حداقل تغییرات جشنواره را بپذیریم و من به احترام سینما این سمت را قبول کردم و به نظر من هنر و هنرمندان بهترین میانجی‌های تاریخ هستند.

شاهسواری در پاسخ به پرسشی درباره سازوکار صیانت از آرای مردمی برای انتخاب سیمرغ این بخش گفت: من شانس این را داشتم که سالها در خانه سینما مسئولیت داشتم، آن آرای مردمی تحت نظارت خانه سینما بود و الان هم همینطور است. هر سال ما تا لحظه‌ای که اینجا جایزه سیمرغ مردمی را به برندگان اهدا کردیم هیچکس و حتی دبیران جشنواره از فیلم منتخب مطلع نبودند. اشکال از جایی شروع شد که اهمیت این جایزه برای برخی از کارگردان‌ها، تهیه‌کننده‌ها و سازمان‌ها مهم شد و تصور من بر این است که در تمام دوره‌ها نظام صیانت از رای موجود بوده و گاهی مواقع ما به دلایل حاشیه‌ای از این جایزه صرف نظر کردیم. حفاظت از رای مردم شرافت ذاتی ستاد جشنواره و دوستان برگزارکننده است و همه شیوه‌های فنی و تکنیکی مخافظت از آرا انجام شده است. یکسان‌سازی صندلی، سانس، ساعت نمایش، سالن سینما، جغرافیا و... در یک فرمول ریاضی برای فیلم‌ها و آرای لحاظ می‌شود.

دبیر جشنواره در پاسخ به پرسشی درباره شفاف‌سازی در رای داوران اظهار کرد: جشنواره محل گفتگو، رفت و آمد و بیان خواسته‌ها و تقاضاها است، اینکه فیلمی به فشار جایی و نهادی به جشنواره آمده باشد را به طور مطلق رد می‌کنم. تک‌تک فیلم‌ها امضای هیئت انتخاب را دارد و ما بیشتر از ۳۳ فیلم را نپذیرفتیم و حتما پیشنهاد شفافیت در آرای مردمی را که از دیشب کار هیئت داوران آغاز شده به داوران اعلام می‌کنم.

وی افزود: وقتی که به ستاد آمدیم یکی از نگرانی‌هایمان این بود که آیا مورد استقبال قرار میگیریم یا نه، و باید بگویم میل هنرمندان برای حضور در جشنواره را به این شکل اصلا پیش‌بینی نمی‌کردم. این را به عنوان یک بخت‌یاری اجتماعی فرض می‌کنم که نشان می‌دهد ما احساس می‌کنیم باید کنار هم باشیم، جلوی التهاب‌ها را بگیریم و به امروز و فردای این سرزمین فکر کنیم. 

شاهسواری در پاسخ به پرسشی درباره برخورد با هنرمندانی که در دوره‌های قبل به جشنواره فجر بی‌مهری کرده‌اند، اظهار کرد: اگر فرض بر بی‌مهری کنیم آیا پاسخ بی‌مهری، بی‌مهری است؟ من فکر میکنم هر کسی که در این سرزمین زندگی می‌کند شهروند این کشور است و تابع قوانین این کشور، ممکن است در برخی مواقع انتقاد داشته باشیم و با هم تضاد و تعارض منافع داشته باشیم، آیا این‌ها را می‌خواهیم با حداکثر تنبیه جلو ببریم یا به هم فرصت دهیم؟ من فکر میکنم شیوه دوم با خصلت‌های تاریخی ما همگون‌تر است. تابحال ندیدم کسی از اینکه به هم مهربانی کنیم، غصه‌دار شود، ما باید شرایط را در نظر بگیریم، گاهی اوقات امکان انتخاب درست در یک شرایط خاص وجود ندارد و جشنواره نباید محل تنبیه کسی قرار بگیرد.

دبیر جشنواره درباره اینکه جشنواره امسال محصول دولت جدید است یا خیر و سیاست‌های جدید این دوره جشنواره گفت: با احترام به همه نظرات، الزاما هر نظری توافق جمعی را به همراه ندارد. من جزو طیفی از آدم‌هایی هستم که هر امر خیری که در طول هزاران سال این سرزمین صورت گرفته همه ما در آن سهیم هستیم و هر عیب و اشکالی هم همه مقصر هستیم. من به تقسیم‌بندی‌ها باور ندارم اما یک نکته را می‌فهمم که اجرای این جشنواره مسئولیت دولت جدید است. به هر حال بخش حوزه هنر با آداب و اقتضاعات و سلایق برگزارکنندگان جشنواره تطابق پیدا می‌کند. جشنواره محل جدل‌ها نیست و محل افق‌گشایی‌های آینده است. ما نمی‌توانیم هر ایراد را به دیگری و هر حسن را به خودمان نسبت دهیم که این یک عادت بد از ماست و من باوری به این فکرها ندارم و جامعه سینمای ایران و خصوصا نسل جوان جدا از این جریان‌ها فکر می‌کند.

شاهسواری درباره بخش ویژه جشنواره گفت: این بخش همانطور که مطلع شدید بخشی است که مربوط به فیلم‌هایی است که به دلایل گوناگون در قالب جشنواره نمی‌گنجند و این اتفاق مربوط به مقررات، سال ساخت فیلم و... است. ما فکر می‌کنیم نمایش این دسته از فیلم‌ها که تنوع موضوعی و ساختاری دارد می‌تواند یک آینه تمام‌نمای سینمای ایران را در منظر اهل رسانه قرار دهد تا بتوانند تحلیلی پانوراما داشته باشند و فکر میکنم برای تحلیل و رسانه این بخش قابل توجه است.

وی درباره اکران دانش‌آموزی اظهار کرد: ما نمایش‌های ویژه‌ای برای دانش‌آموزان در سانس‌های صبح در نظر داریم.

شاهسواری درباره نقش حواشی در جوایز جشنواره اظهار کرد: همه شما دوستان رسانه‌ای من هستید و اجازه ندهید این اتفاق رخ دهد. با تن دادن به حاشیه‌ای که گسترش می‌دهید همه احساس می‌کنند که با حاشیه‌سازی می‌توانند به منافع خود برسند. تمنای من از شماست که مراقب باشید تا خودمان بانی توسعه و گسترش حواشی نباشیم.

وی درباره جوایز نقدی جشنواره گفت: جشنواره با جایزه نقدی بخشی از اعتبارات تاریخی خود را به چالش کشید. ما فکر کردیم باید اهدای سیمرغمان را با اهدای جایزه نقدی همراه کنیم، ارزش سیمرغ ما بالاتر است و ما با این جوایز آن را از یک ساختار و منش درست خارج کردیم. جایزه نقدی امسال بین فیلم‌های بلند داستانی، کوتاه، مستند و بخش تبلیغات از یک تناسب کافی برخوردار است و اعداد و ارقام نسبت به امکانات جشنواره در قیاس با سالهای گذشته تفاوتی خواهد داشت اما من را از اعلام اعداد و ارقام معذور کنید.

در ادامه این نشست شاهسواری در پاسخ به پرسشی درباره نشست‌های نقد و بررسی فیلم‌ها تاکید کرد: من همیشه اهل روزنامه خواندن بودم و در مدل‌های جدید رسانه‌ها به دلیل نابلدی اهلش نیستم. من فکر میکنم نشست‌های جشنواره بیشتر از اینکه جای نقد و بررسی باشد نوعی معرفی و فضا ایجاد کردن برای فیلم است. من فکر میکنم نقد فیلم با یک بار دیدن در یک سالن غیراستاندارد مثل اینجا امکانپذیر نیست و دوست دارم دوستانی که اینجا می‌آیند با شوق و ذوق از اینجا خارج شوند.

در ادامه مسعود نجفی اسامی مجریان نشست‌های جشنواره را اعلام کرد و گفت: از روز دوازدهم که نمایش فیلم‌ها آغاز می‌شود بعد از هر فیلم نشست آن فیلم برگزار می‌شود و آقایان محمدرضا مقدسیان، فرزاد حسنی، منصور ضابطیان و اکبر نبوی مجری نشست‌ها هستند.

در ادامه شاهسواری خاطرنشان کرد: میزان تقاضای خرید بلیت سیستم را دچار اشکال کرده است و باید سعی شود که این مشکل را حل کنیم. ما امسال سالن‌های اختصاصی هر جایی را تقریبا به صفر رساندیم. به هیچ جا سالن اختصاصی ندادیم و برای هر کسی که متقاضی بوده شرایطی را فراهم کردیم که بلیت بخرد و البته برای دانشجویان امکان خرید بلیت نیم‌بها را فراهم کردیم.

دبیر جشنواره درباره فیلم جایگزین «زمانی در ابدیت» اظهار کرد: طبق قاعده‌ای که اعلام کردیم دو روز قبل متوجه شدیم که فیلم زمانی در ابدیت امکان حضور در جشنواره ندارد و ما فهمیدیم امکان دسترسی به فیلم را نداریم و بعد متوجه یک سری اشکالات حقوقی شدیم که امیدواریم ختم به خیر شود. فیلم‌های رزرو ما دارای رای‌های نزدیک به هم بودند و گاهی اوقات ظلم به سویه عین عدل است و در اینباره خودم تصمیم گرفتم و احساسم این بود که قدرت انتخاب چهار پنج فیلمی که مثل هم هستند را نداشتیم و فکر کردم عادلانه است که هیچ فیلمی را به بخش مسابقه اضافه نکنم و از همه فیلم‌ها خواستم در خارج از جشنواره اضافه شوند و در میان جشنواره یک تعداد فیلم دیگر هم به جشنواره اضافه می‌شود.

وی درباره مراسم افتتاحیه گفت: مراسم در تالار وحدت از ساعت ۱۸:۳۰ برگزار می‌شود و اصلی‌ترین بخش اهدای جوایز بخش تبلیغات و تقدیر از هنرمندانی است که اعلام کردم و خواننده معروف لبنانی معین شریف مهمان ما است. افتتاحیه و اختتامیه هیچ سخنرانی هم نخواهد داشت.

شاهسواری درباره حضور فیلم‌هایی که پیش‌تر در جشنواره‌های جهانی نمایش داده شده‌اند، اظهار کرد: چنین اشکالاتی در فراخوان ما وجود دارد، ابتدا جشنواره را بین‌المللی فراخوان دادیم و بعد این بخش جدا شد و این تناقضات اشکال ما است و باید برای آن راه‌حل پیدا کنیم. امیدوارم دوستان در سالهای آینده با یک اساسنامه مستحکم فراخوان را منتشر کنند.

وی خاطرنشان کرد: توجه ما متمرکز بر کیفیت و وجه هنری آثار است. جایزه تماشاگران کارکرد خودش را دارد و جایزه نگاه ملی هم وجود دارد اما جایزه دیگری نخواهیم داشت.

دبیر جشنواره تصریح کرد: من آدم شجاعی نیستم و شجاعت را در رعایت عقل، تدبیر و درایت هم میدانم. هر شجاعت به معنای زدن به در و دیوار و سر به دیوار کوبیدن نیست. بخشی از پرسش مربوط به شرایط اجتماعی ماست، دختران و پسران ما پرسش‌هایی دارند که ما نتوانستیم به دلیل نادانی‌هایمان جواب درستی به آنها بدهیم. اینکه هنرمندی از رئیس‌جمهورش تقاضا می‌کند فیلمش به جشنواره بیاید جزو حقوقش است اما اینکه چرا از او تقاضا می‌کند شبیه همان است که می‌گویند فیلمی با فشار آمده است. قواعد، مقررات، آداب و رویه‌ها نیازمند بازنگری جدی هستند و هر کدام از شما هم باید بگویید جشنواره باید چگونه باشد؟ معیار جشنواره ما کن، برلین، سن سباستین، لوکارنو و... نیست، جشنواره‌ای شبیه فجر در جهان وجود ندارد و این یونیک بودن جشنواره اقتضاعات خودش را دارد. یا باید جشنواره را از قالب جشنواره خارج کنیم و به جشن تبدیل کنیم که من مدافع این ایده هستم یا با قواعد استاندارد جشنواره مواجه شویم.

وی درباره برگزاری بخش بین‌المللی جشنواره تصریح کرد: من جزو موافقین جداسازی بخش ملی و بین‌المللی هستم. سینمای ایران صاحب منزلتی است که باید یک جشنواره با استاندارهای جهانی در آن برگزار شود ولی واقعا نمی‌دانم برنامه دوستان برای برگزاری جشنواره بین‌المللی چیست و می‌دانم در حال مذاکره با فیاپف هستند تا زمان برگزاری مشخص شود و خوشبختانه درجه A برای جشنواره باقی مانده است.

شاهسواری درباره فیلم‌های بخش ویژه اظهار کرد: هر شب یک فیلم متفاوت اکران می‌شود و سر هیچ فیلمی هم هیچ بحثی وجود ندارد.

وی درباره حذف سیمرغ فیلمنامه اقتباسی گفت: اگر تعداد آثار اقتباسی به میزان مناسبی برسد حتما بخش فیلمنامه اقتباسی اعلام می‌شود و این تنها اختیاری است که دبیر استفاده می‌کند.