ضرورت آموزش مهارت زندگی نه گفتن به کودکان و نوجوانان برای توانمندی

به گزارش خبرنگار ایلنا از زنجان، سید رضا موسوی‌زاده، امروز با اعلام این خبر، اظهار کرد: اگر فاصله‌ای بین والدین و فرزندان وجود داشته باشد، تهدیدهای بزرگی این خلاء را پر می‌کند که کم‌خطرترین آنها، سیگار است.

مسئول فنی درمانگاه اعتیاد مرکز آموزشی-درمانی شهید بهشتی زنجان، الگوبرداری را یکی از ویژگی‌های ذاتی کودکان و نوجوانان عنوان کرد وادامه داد: این گروه سنی همچون آینه‌ای هستند که هرآنچه ببینند را بازتاب می‌دهند و از همین رو اگر پدر و مادر، خانواده، اطرافیان، هنرمندان مورد علاقه، فیلم‌ها و تصاویری که در دسترس آنان قرار دارد، نشانه‌هایی از سیگار داشته باشد، به سرعت الگوی آنان قرار می‌گیرد.

این متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد (MD-MPH) در زنجان،  با بیان اینکه لازم است تا حد امکان الگوهای درستی به کودکان و نوجوانان نشان داده شود، یاد آور شد: متاسفانه بیشترین آمار گرایش به سیگار در کودکان و نوجوانانی است که عضوی از خانواده‌ی آنها سیگار مصرف می‌کند.

وی، فشار گروه و به بیان دیگر، تاثیر دوستان را عامل دیگری در گرایش نوجوانان به سیگار عنوان کرد و گفت: نوجوانان تمایل زیادی به دیده شدن دارند و اگر خانواده، زمینه‌ی لازم را برای ابراز وجود آنان فراهم نکند و نقشی به آنان محول نکند، از محیط بیرون خانواده، نقش‌پذیری و الگوبرداری خواهند کرد و ممکن است تحت فشار گروه، سیگار را برای خودنمایی انتخاب کنند.

 متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد، با تاکید بر لزوم محول کردن نقش‌های مثبت به نوجوانان در خانواده، اضافه کرد: اگر نوجوانی سیگار در دست می‌گیرد، می‌خواهد این پیام را به اطرافیان القا کند که من بزرگ شده‌ام و پتانسیلی برای خانواده و جامعه دارم ولی کسی از بزرگی و پتانسیل‌های من استفاده نمی‌کند.

وی، افزود: اگر نوجوان با نقش‌های مثبتی که خانواده به او محول می‌کند، بزرگی خودش را نشان دهد حتما ارضا خواهد شد و نقش‌های منفی بیرون از خانواده را دنبال نخواهد کرد.

مسئول فنی درمانگاه اعتیاد مرکز آموزشی-درمانی بهشتی زنجان، با بیان اینکه دو طیف از کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض خطر سیگاری شدن قرار دارند، گفت: افراد ساکت و کم‌حرف و همچنین بیش‌فعال و شلوغ، دو طیفی هستند که بیشتر از سایرین در معرض اعتیاد به مواد مختلف از جمله سیگار قرار دارند و از همین رو خانواده‌ها باید با دقیق شدن در رفتارهای کودک و نوجوان خود، غربالگری سلامت را در داخل خانواده انجام دهند.

وی، تاکید کرد: کودکان و نوجوانانی که علاقمند به خالکوبی یا خودزنی هستند به طوری که با چاقو یا تیغ روی بدنشان خط می‌اندازند و از دیدن خون لذت می‌برند نیز در زمره‌ی افراد دارای اختلال شخصیت طبقه‌بندی می‌شوند و درمان آنان بسیار ضروری است.

 موسوی‌زاده، این علائم را از فاکتورهای مهم پیشگویی‌کننده‌ی اعتیاد و گرایش به سیگار عنوان کرد و گفت: مشکل این دسته از کودکان و نوجوانان حتما باید توسط روانپزشک، مورد بررسی و درمان قرار گیرد. 

متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد، افت تحصیلی را از دیگر شاخصه‌های اعتیاد کودکان و نوجوانان دانست و افزود: خانواده‌ها باید افت تحصیلی فرزندان خود را جدی بگیرند و با مداخله‌ی به موقع، از انحراف و اعتیاد او پیشگیری کنند.

وی، با بیان اینکه در چنین مواقعی، مراجعه‌ی والدین به مدرسه و پیگیری علت افت تحصیلی، کافی است و نیازی به مداخله‌های تخصصی وجود ندارد،  ادامه داد: اینکه کودک و نوجوان بداند به دلیل افت تحصیلی، والدینِ او به مدرسه مراجعه و مسئله را به طور جدی پیگیری خواهند کرد، باعث می‌شود هوشیارانه و عاقلانه عمل کند و از آنچه که موجب افت تحصیلی او می‌شود، اجتناب کند.

 موسوی‌زاده، با تاکید بر لزوم افزایش فضاهای عاری از دخانیات در سطح شهر، افزود: علاوه بر این، حتما باید قوانین بازدارنده‌ی موثری برای خرید و مصرف سیگار وجود داشته باشد و همچنین از تبلیغ و نمایش مصرف دخانیات در فیلم‌ها و تصاویر جلوگیری شود.

وی، بی‌خطر بودن سیگارهای الکترونیکی را تصوری نادرست عنوان کرد و افزود: مصرف سیگار الکترونیکی برای کودکان و نوجوانان مطلقاً ممنوع است زیرا پیامد آن، رفتار اعتیادی است. یعنی فردی که سیگار الکترونیکی مصرف می‌کند از نظر رفتار اعتیادی با کسی که سیگار معمولی می‌کشد فرقی ندارد.

مسئول فنی درمانگاه اعتیاد مرکز آموزشی-درمانی شهید بهشتی، اضافه کرد: رفتار اعتیادی، مخرج مشترک و ساختار پایه‌ی رفتاری در همه‌ی بیماران معتاد است به گونه‌ای که اعتیاد به محرک‌ها، مخدرها، موبایل، قمار، فیلم و ... از نظر علمی، فرقی با یکدیگر ندارند.

وی، ادامه داد: شاید بتوان گفت؛ سیگار الکترونیکی به دلیل نداشتن قطران و کاغذ، عوارض کمتری برای سیگاری‌های بزرگسال دارد ولی باید توجه داشت که افزودنی‌های شیمیایی و طعم‌دهنده در سیگارهای الکترونیکی میزان سرطان ناشی از مصرف این سیگارها را قابل مقایسه با سیگارهای معمولی کرده است.

موسوی‌زاده، با بیان اینکه میزان بازگشت از اعتیاد در مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیکی به مراتب کمتر از سیگاری‌های معمولی است، تاکید کرد: مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیکی تصور می‌کنند سیگار مورد مصرف آنها سیگار واقعی نیست و خیالشان راحت است که سیگاری نیستند و از همین رو میزان پیشرفت وابستگی آنان به سیگار بالاتر از سیگاری‌های معمولی است.

وی، با تاکید بر لزوم توانمند کردن کودکان و نوجوانان در خانواده برای ورود به جامعه، افزود: کودکان و نوجوانان ما باید مهارت‌های زندگی را که مهم‌ترین آنها مهارت "نه" گفتن است، بیاموزند.

 متخصص مدیریت، پیشگیری و کنترل اعتیاد، معنویت را از عوامل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برشمرد و گفت: هر چه گرایش به معنویت در زندگی بالاتر باشد میزان بروز رفتارهای ضدفردی، ضدخانوادگی و ضداجتماعی از جمله گرایش به سیگار و دخانیات در افراد کاهش می‌یابد.