دلایل مخالفت آمریکا با قطعنامه سازمان ملل علیه روسیه/چگونگی ارائه تضمین‌های امنیتی به اروپا از سوی ترامپ

عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپولیتیک با اشاره رأی منفی ایالات متحده به قطعنامه سازمان ملل علیه روسیه در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید توجه داشت که ترامپ مذاکراتی را به صورت تلفنی با ولادیمیر پوتین انجام داد که مورد تأیید دو طرف قرار گرفت و پس از آن وزرای خارجه دو کشور در عربستان سعودی با محوریت پرونده اوکراین با یکدیگر دیدار کردند. قبل از این هم اعلام شده بود که مذاکراتی میان دو طرف انجام شده اما ایالات متحده این موضوع را نه رد و نه تأیید کرد و به هر ترتیب باید متوجه باشیم که درون‌مایه این نوع مذاکرات ابعاد گوناگونی دارد. آنچه مسلم خواهد بود این است که ترامپ و پوتین درباره کلیاتی با یکدیگر به توافق رسیدند و از سوی دیگر، رئیس جمهوری ایالات متحده تصمیم دارد به زودی به جنگ اوکراین پایان دهد و برنامه‌های دیگر خود را پیگیری کند. زمانی که ایالات متحده به طرف مقابل خود امتیاز بزرگی می‌دهد، بدون شک مسکو هم امتیازات گوناگونی در عرصه انرژی، اقتصادی و حتی سیاسی به طرف مقابل خود ارائه می‌کند. لذا در مورد کلیات تا حدودی اوضاع و احوال مشخص است و در مورد جزئیات هم پس از دیدار آتی پوتین و ترامپ ممکن است که طرفین به توافق‌هایی دست پیدا کنند. 

وی ادامه داد: با این تفاسیر، زمانی که اروپایی‌ها در سالگرد جنگ اوکراین در مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه غیر الزام‌آوری را علیه روسیه مطرح می‌کنند و ایالات متحده هم به آن رأی منفی می‌دهد، گویای آن است که این اقدام برای مرتفع کردن روابط مسکو و واشنگتن انجام شده و ترامپ هم صراحتاً نه تنها علیه زلنسکی بلکه علیه پرونده اوکراین و جنگ فعلی موضع گرفته و خواهان آتش‌بس فوری در اوکراین است. این در حالیست که عملاً ترامپ به دنبال گذار از پرونده اوکراین و حرکت به سمت مسائل دیگری مانند تقابل با چین، پرونده گرینلند و همچنین کانادا و حتی پرونده هسته‌ای ایران است و برای تحقق این مسائل نیاز به آن دارد که در اوکراین آتش‌بس و آرامش برقرار شود. این اقدام در حالی انجام می‌شود که به وضوح می‌بینیم رهبران اروپایی هم آرام آرام با سخنان ترامپ هماهنگ می‌شوند؛ به عنوان مثال اخیراً رئیس جمهوری فرانسه به واشنگتن سفر کرده و قرار است در هفته جاری نخست‌وزیر انگلیس هم به ایالات متحده سفر کند که تمام این‌ مسائل نشان می‌دهد که اروپایی‌ها مجدداً به سمت ایالات متحده و همچنین پیمان آن با اروپا پیش می‌روند. 

سفیر پیشین ایران در نروژ تصریح کرد: مسأله اینجاست که اروپا به دنبال آن است که بتواند از روسیه و با واسطه‌گری ایالات متحده یک تضمین امنیتی مشخص را برای کشورهای اتحادیه اروپا در قبال تهدیدهای مسکو دریافت کند. این در حالیست که ترامپ هم به دنبال تأمین اهداف خود از شرایط فعلی اوکراین و منازعه با روسیه است. توجه داشته باشید که ایالات متحده برای آنکه بیش از وضعیت فعلی با اتحادیه اروپا وارد چالش نشود، نیاز به آن دارد که به اروپایی‌ها تضمین امنیتی بدهند و اگر زلنسکی به این موضوع اهمیت دهد، شاید اوضاع به سمت دیگری برود و در نهایت او هم به سمت دریافت تضمین امنیتی پیش برود. نکته اینجاست که در شرایط کنونی این نوع از تضمین‌ها شاید نتواند نقش چندانی به نفع اروپایی‌ها بازی کند؛ چرا که ما با اوکراینی روبه‌رو هستیم که به شدت تضعیف شده و حالا نگران بازسازی خود است و در مقابل روسیه هم جایگاه خود را کمی بالاتر از وضعیت فعلی می‌بیند. همچنین اگر ایالات متحده بنادر و معادن اوکراین را در اختیار بگیرد به شدت اوضاع و احوال در داخل این کشور تحلیل‌های آن تفاوت می‌کند؛ چرا که اوکراین یک کشور معمولی است و روسیه هم یک قدرت جهانی به حساب می‌آید و حتی اگر اوکراینی‌ها بخواهند خود را از جنگ دور کنند اما باز هم چندین دهه طول می‌کشد تا این کشور خود را بازسازی کند. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم که در این شرایط اختلاف‌نظر میان اروپا و آمریکا بر سر تضمین‌های امنیتی، اساساً مشکل خاصی به حساب نمی‌آید اما این راستا به نظر می‌رسد که دونالد ترامپ سعی دارد اروپایی‌ها را به این سمت سوق دهد که خیالشان از ارائه تضمین امنیتی توسط واشنگتن راحت شود. اینکه ترامپ به رئیس جمهوری فرانسه چنین قولی را می‌دهد یا اینکه نخست‌وزیر انگلیس قرار است به زودی به آمریکا سفر کند و همین مسأله را پیگیری کند، طبیعتاً این موضوع نمی‌تواند مانعی برای برقراری صلح و ایجاد آتش بس در اوکراین باشد. در این راه حتی رئیس جمهوری اوکراین اعلام کرده که اگر منافع این کشور تأمین شود، حاضر است از قدرت کنار برود اما معتقدم که ایالات متحده و حتی اروپا آمادگی پیوستن اوکراین به ناتو را ندارند و بر همین اساس مدلی از گفت‌وگوها خلق خواهد شد که پایان آن مانند جنگ ایران و عراق و مصادیق این چنینی باشد. بسیاری معتقدند که زلنسکی و تیم او فریب جو بایدن و همچنین استراتژی‌های کلان ایالات متحده را خورده‌اند. به هر ترتیب تمام تحلیل‌ها غلط از آب درآمد و علیرغم اعمال تحریم‌های گسترده علیه روسیه شاهد آن هستیم که باز هم در نهایت ترامپ روی کار آمد و او هم به دنبال پایان جنگ اوکراین است.