مدیرعامل شرکت کشتیرانی «اتحاد» در گفتگو با ایلنا مطرح کرد:
افزایش قابل توجه کرایه حمل کانتینر از شانگهای به بندرعباس + فیلم
مدیرعامل شرکت کشتیرانی «اتحاد» معتقد است؛ چالش‌های داخلی مشکلات زیادی برای حمل و نقل دریایی ما ایجاد کرده است که حتی برخی از آنها پررنگ‌تر از تحریم‌ها و نوسانات ارزی هستند.
به گزارش خبرنگار گروه بازرگانی ایلنا، افزایش ناگهانی هزینه‌های حمل و نقل دریایی و مشکلات زیرساختی در بنادر، تجارت‌بین‌المللی ایران را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. پوریا اورعی، مدیرعامل شرکت کشتیرانی «اتحاد»، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا از تأثیر تحریم‌ها، نوسانات ارزی و قوانین گمرکی بر صنعت حمل‌ونقل دریایی سخن گفت و بر ضرورت اصلاح قوانین و توسعه زیرساخت‌ها برای رقابت‌پذیری تأکید کرد.
ایلنا: لطفاً ابتدا خودتان و شرکت‌تان را معرفی فرمایید.
پوریا اورعی هستم، مدیرعامل شرکت کشتیرانی «اتحاد» با بیش از ۱۱ سال تجربه در این حوزه و ۱۰ سال فعالیت عملی در کشتی، تحصیلاتم را در مقاطع لیسانس و فوق‌لیسانس از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری در مدیریت از دانشگاه تهران به اتمام رسانده‌ام. حوزه اصلی فعالیت شرکت ما حمل و نقل بین‌المللی در بخش دریایی است، به ویژه فعالیت‌هایی که از جنوب شرق آسیا، هند و امارات صورت می‌گیرد. علاوه بر این، در زمینه صادرات و واردات هم فعالیت می‌کنیم و عمدتاً خدمات تسهیل امور حمل و نقل را به تجار عزیز ارائه می‌دهیم.
ایلنا: لطفاً بیشتر در خصوص فعالیت‌های شرکت و حوزه کاری‌تان توضیح بفرمائید.
شرکت ما در زمینه حمل و نقل دریایی فعالیت می‌کند و علاوه بر آن، خدمات مرتبط با ترانزیت داخلی و بین‌المللی را ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، در مسیرهای کریدور جنوب به شمال کشور، خدماتی برای تسهیل امور حمل و نقل ارائه می‌دهیم. از سوی دیگر، تجار کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان، کشورهای حوزه CIS و عراق نیازمند خدمات حمل و نقل هستند و همچنین روسیه به عنوان یک مقصد مهم، کالاهای خارج از قلمرو ایران را به بنادر ما منتقل کرده و از اینجا به کشورهای مختلف ترانزیت می‌کند. به طور نمونه، شرکت ما سالانه حدود ۱۰۰۰ دستگاه ماشین را به عراق و حدود ۳۰۰۰ دستگاه را به روسیه ترانزیت می‌کند.
ایلنا: شرایط سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی بر اوضاع اقتصادی و حمل و نقل و فعالیت شما چه تاثیری داشته است؟
از زمان آغاز فعالیت‌مان در این حوزه، شاهد تغییرات قابل توجهی در هزینه‌های حمل و نقل بوده‌ایم. به عنوان مثال، در ابتدای ورود به این عرصه، کرایه حمل یک کانتینر از شانگهای چین به بندرعباس حدود ۳۰۰ دلار بود؛ اما در سال‌های اخیر این مبلغ تا ۸۰۰۰ دلار افزایش یافته است. هرچند تعدیلاتی در قیمت‌ها صورت گرفته، اما نوسانات نرخ ارز و عدم ثبات قیمت، تأثیر مستقیم بر هزینه‌های حمل و نقل داشته و وضعیت اقتصادی تولیدکنندگان داخلی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. البته ما افزایش نرخ کرایه جهانی را می‌توانیم بپذیریم چرا که موضوع مشترکی در کل دنیاست ولی نواسانات ارزی مربوط به خود ماست و این برای حمل و نقل ما قابل پذیرش نیست.
ایلنا: این مشکلات چه تأثیری بر تجارت و حمل‌ونقل دریایی داشته است؟
تأثیرات بسیار جدی بوده است. به‌عنوان مثال، شرکت پارس خزر، که روزی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک در ایران بود، هفته‌ای ۱۵ تا ۲۰ بارنامه حمل داشت. اما حالا که داریم صحبت می‌کنیم، این تعداد به زیر ۳ بار در هفته رسیده است. وقتی شرکتی با این سابقه و اعتبار چنین شرایطی دارد، کسب‌وکارهای کوچک‌تر طبیعتاً با مشکلات بسیار بیشتری مواجه‌اند و این نشان‌دهنده بحرانی است که صنعت حمل‌ونقل و تجارت ما را تحت تأثیر قرار داده است.
ایلنا: یکی از مشکلات مهمی که به آن اشاره کردید، موضوع تسهیل‌گری در گمرکات است. این مسئله چگونه بر روند تجارت تأثیر می‌گذارد؟
در ایران، قوانین گمرکی به‌گونه‌ای اجرا می‌شود که نه‌تنها به تسهیل تجارت کمک نمی‌کند، بلکه موانع بیشتری ایجاد می‌کند. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، فرآیند گمرکی به این شکل است که کالا پس از ورود، بدون معطلی ترخیص می‌شود و صاحب کالا بعداً هزینه‌های مربوطه را پرداخت می‌کند. اگر هم مشکلی وجود داشته باشد، رسیدگی‌های قانونی بعد از تحویل کالا انجام می‌شود. اما در ایران برعکس عمل می‌کنیم؛ ابتدا هزینه‌های بالا، ازجمله رشوه و پرداخت‌های غیررسمی، تحمیل می‌شود، بعد اگر مشکلی پیش بیاید، روند کار پیچیده‌تر و کندتر می‌شود.
ایلنا: تغییرات ناگهانی قوانین گمرکی چه مشکلاتی برای تجار ایجاد کرده است؟
این یکی از جدی‌ترین چالش‌های فعلی ماست. قوانین گمرکی در ایران به‌طور مداوم تغییر می‌کنند، بدون اینکه به تجار و بازرگانان فرصت تطبیق داده شود. برای مثال، ناگهان تصمیم گرفته می‌شود که ثبت سفارش، حواله و بارنامه باید دارای تاریخ‌های مشخصی با نسبت معین باشند. تاجری که تا دیروز نیازی به رعایت این موضوع نداشت، امروز با باری مواجه است که نمی‌تواند ترخیص کند، چون قوانین یک‌شبه تغییر کرده‌اند. این عدم ثبات، تجارت را به‌شدت مختل کرده و صدای همه را در گمرک درآورده است.
ایلنا: آیا از جنبه‌های دیگر از جمله مسائل بنادر و زیرساخت‌ها نیز مشکل دارید؟
بله، مشکلات مختلفی در بنادر کشور وجود دارد. به عنوان مثال، در بندر چابهار مشکلاتی در بخش حمل و نقل کامیون‌ها به دلیل شرایط زیرساختی مشاهده می‌شود که تأثیر منفی بر سرعت ترانزیت دارد. در بندر خرمشهر نیز با چالش‌های جدی مرتبط با لایروبی مواجه هستیم، به گونه‌ای که کشتی‌های بزرگ قادر به ورود به بندر نمی‌شوند و این موضوع خسارات جدی به بنادر وارد می‌کند. همچنین، در راستای رقابت‌های منطقه‌ای، انتظار می‌رود در آینده نزدیک بنادر جدیدی مانند بندر سوهار و بنادر مرتبط با کشورهای همسایه به بازار وارد شده و شرایط رقابتی را تغییر دهند. بنابراین، اصلاح قوانین و بهبود زیرساخت‌ها امری ضروری برای افزایش کارایی و رقابت‌پذیری در حوزه حمل و نقل بین‌المللی محسوب می‌شود.
ایلنا: در پایان، چه راهکارهایی را برای بهبود وضعیت فعلی پیشنهاد می‌کنید؟
اولین و مهم‌ترین گام، اصلاح و اجرای دقیق قوانین گمرکی و حمل و نقل است. ایجاد سیستم‌های اتوماتیک جهت مدیریت فرآیندها و بهبود زیرساخت‌های بنادر می‌تواند نقش مهمی در کاهش زمان و هزینه‌های اضافی داشته باشد. همچنین، تغییر نگرش نسبت به نقش تسهیل‌گری در امور حمل و نقل و استفاده از تخصص کارشناسان این حوزه از دیگر موارد ضروری است. با اتخاذ راهکارهای نوین و همکاری جدی میان نهادهای مرتبط، می‌توان انتظار داشت که سال‌های آینده – به ویژه سال ۱۴۰۴ – شاهد بهبود قابل توجهی در وضعیت حمل و نقل بین‌المللی باشیم.
