عضو هیات علمی دانشگاه تهران مطرح کرد؛
هفته کتاب می‌تواند تفکر انتقادی مردم و جامعه را ژرفای بیشتری بخشد
معصومه شبستری گفت: هفته کتاب می‌تواند باعث جنبش و نشاط کتابخوانی شود و به ایجاد انگیزه و ارائه برنامه‌های آموزشی برسد و این گونه موجب ترغیب افراد به مطالعه بیشتر و عمیق‌تر شود و فهم انتقادی جامعه و مردم را ژرفای بیشتری بخشد.
به گزارش ایلنا، معصومه شبستری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به ستاد خبری سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، گفت: رویدادهای فرهنگی از جمله هفته کتاب می‌توانند با دعوت از مردم یا اقشار مختلف جامعه، فضایی را جهت تبادل نظر و همکاری و همفکری ایجاد و اینگونه به افزایش و رشد پیوندهای اجتماعی و همگرایی ملی و فرهنگی و حتی قومی نیز کمک کنند. از سوی دیگر چنین رخدادهایی می‌توانند با ترویج ادبیات و هنر و فرهنگ ملی حتی محلی به تقویت هویت و از جمله هویت ملی کمک کرده و مردم یک ملت و کشور را در جهت تعلق و پیوستگی به فرهنگ ملی آنان قوت و نیرو بخشند. همچنین با چنین رویدادها و بزرگداشت‌هایی فضا برای گفتمان‌های مشترک و گفت‌وگوهای متنوع ایجاد می‌شود.
چگونگی شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی در حوزه کتابخوانی
وی افزود: بیان تجربیات و اشتراک ایده‌ها و افکار میان افراد مختلف با قومیت‌های متفاوت ولی دارای هویت ملی یکسان و واحد موجب نزدیک شدن این اندیشه‌ها و ایده‌ها شده و بستری را جهت همفکری و همگرایی ملی ایجاد می‌کند. رویدادهای فرهنگی همچنین فرصتی است برای برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های ادبی و حتی گفتگوهای عمومی که می‌تواند در خلق و ایجاد فضای مناسب کمک کننده باشند.
شبستری ادامه داد: بنابراین این رویدادها نقش بسیار مهمی را در رواج کتاب و کتابخوانی دارند. به طور طبیعی هر رویداد و حادثه‌ای در بستر اجتماعی و فرهنگی و سایر بسترهای مرتبط با جامعه می‌تواند به‌سان تلنگری عمل کرده و دومینوهای متصل به هم را به حرکت و پویایی وا دارد. هفته کتاب می‌تواند باعث جنبش و نشاط کتابخوانی شود و به ایجاد انگیزه و ارائه برنامه‌های آموزشی برسد و این گونه موجب ترغیب افراد به مطالعه بیشتر و عمیق‌تر شود و فهم انتقادی جامعه و مردم را ژرفای بیشتری بخشد. مردم ضمن لذت بردن از خوانش کتاب از سودمندی‌های جانبی آن بهره‌مند می‌شوند. برگزاری این هفته می‌تواند در ایجاد جنبش‌های اجتماعی درباره کتاب و کتابخوانی مفید واقع شود.
نویسنده کتاب «جولة مع شعراء البحرین المعاصرین» در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که مناسبت‌هایی چون هفته کتاب ارتباط مستقیم کتاب و کتابخوان‌ها را برقرار می‌کند، گفت: معمولا در هفته کتاب در جای جای کشور، نمایشگاه‌های مناسبتی کتاب برقرار می‌شود و دسترسی مخاطبان به کتاب‌ها را آسان‌تر می‌کند. این روند باعث می‌شود تا افراد به خرید کتاب و مطالعه ترغیب شوند. از سویی دیگر این رویدادها فرصت‌هایی مناسب را برای معرفی آثار و شاهکارها و نیز نویسندگان قدیم و جدید فراهم می‌سازند. اگر نویسندگانی در این نمایشگاه‌ها یا فروشگاه‌های موقت حضور به هم رسانند، می‌توانند در بحث و گفت‌وگوهای زنده و متقابل موجب علاقه‌مندی مردم به خواندن کتاب‌ها و آثار جدید خلق شده شوند.
شبستری همچنین با اشاره به این نکته که گام‌های خوبی در زمینه پرکردن خلاءهای جامعه در حوزه کتاب و کتابخوانی برداشته شده، اما جامعه نیاز همیشگی به برنامه‌های مختلف برای افزایش سطح مطالعه دارد، ادامه داد: از جمله این نیازها احتیاج به آثار خلاقانه نویسندگان مستقل و نوظهور است. هرچند که برخی رسانه‌ها نویسندگان تازه‌کار و جوان را معرفی می‌کنند، اما کمتر دیده شده که یک جریان رسانه‌ای قوی به معرفی نویسندگان جوان بپردازد. رویدادهایی چون هفته کتاب می‌توانند به افزایش تنوع ادبی فکری و نوآوری‌های نویسندگی منجر شوند.
نویسنده کتاب «ضرب‌المثل‌ها و اصطلاحات در رمان عربی» اضافه کرد: نیازهای پژوهشی و علمی جامعه مدام با دستاوردهای دانشگاهی و پژوهشی در حال برآورده شدن است، بر این اساس تبلیغ کتاب‌های علمی، آموزشی و پژوهشی عمیق و تحلیلی که بتواند به رشد فکری و نقدی خواننده بیانجامد همواره مورد نیاز است و باید بدان پرداخت و در این زمینه بیشتر کار کرد. همچنین تولید کتاب‌هایی که به مسائل مهم هویتی و ملی یک کشور می‌پردازند و تحلیل و تحقیق حوادث و نقاط پر اهمیت تاریخی و اجتماعی یک ملت در آنها طرح می‌شود، باید با جدیت و دقت و ژرفکاوی کامل دنبال شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت تشویق به نگارش و مطالعه کتاب‌هایی که بحث هویت اسلامی و ملی را تقویت می‌کنند، پرداخت و گفت: در کنار این نیاز به کتاب‌های محلی، قومی و فرهنگی متنوع داخل کشور نیز وجود دارد که این کتاب‌های برای درک و همگرایی بهتر میان فرهنگ‌‌های مختلف ولی همپوشان هویت و فرهنگ ملی، لازم است. همچنین ما لازم داریم که دستاوردهای ادبیات جهان خارج از اسلام نیز مورد عرضه و تبلیغ قرار گیرد تا آگاهی از آن حاصل شود. امروزه متاسفانه توجه به ادبیات و تدریس و تحصیل آن حتی در حوزه‌هایی که ادبیات اسلامی در آن تدریس می‌شود، به گونه شایسته و درخور نیست و این زیانی بزرگ است، زیرا مردمی که در طلب علوم دینی و غیر دینی هستند باید از ادبیات مایه‌ور، نیرومند و گسترده بهره‌مند باشند.
ادبیات وسیله نقل و نشر همه عقیده‌ها و ایدئولوژی‌هاست
مترجم کتاب «خارهای صلح» توفیق الحکیم به ضرورت ادبیات نیز اشاره کرد و افزود: آنگونه که مرحوم علامه محمدرضا حکیمی می‌گفت آن فرهنگ و مکتب فکری و سازمان عقیدتی که ادبیات نداشته باشد، مانند انسانی است که زبان نداشته باشد تا بتواند از افکار و طرز نگرش و عقیده و آرمان خود دفاع کند یا در نشر آن برآید و چنین انسانی چگونه می‌تواند مبادی فکر و طرز نگرش و جهان‌بینی خود را پراکنده و مسلک فکری خود را در معرض افکار جامعه قرار دهد؟
وی افزود: باید ادبیاتی کامل و کافی تدریس شود و در هر جایی که متصدی و مسئولیت آموزش و پژوهش ادبیات وجود دارد مهارت و آگاهی برای تدریس ادبیات فزونی گیرد تا در همه رشته‌ها آگاهی‌های ژرف و وسیع و ثمربخش و سودمند به دست آید. خوانش و تدریس و تحصیل ادبیات باید بسیار عمیق و همراه با تحلیل و نقد صورت گیرد تا دانش آموزان دانشجویان و عموم مردمی که تحصیلات خود را به پایان می‌برند بتوانند لذت فهم انتقادی ادبیات را متوجه شوند تا موجب کنار گذاشتن کوته نگران بسته ذهن و طرد آنان شود. تحصیل ادبیات باید بسیار جدی تلقی شود. با نهادینه کردن اهمیت تفکر ادبی و گسترش فضای نفس کشیدن ادبی در جامعه می‌توان از خود و دیگران موجوداتی مثمر به بار آورد.
شبستری ادامه داد: باید روح ادبی‌مان درک شود تا جذب نوابغ و استعدادهای سرشار بی‌نتیجه نماند و با تعدیل و تکمیل داده‌های فکری متفکران به جای طرد آنان بسته اندیشی و خفگی ذهنی به نشر کلمه حق بینجامد. کیفیت دید و درک هر جامعه‌ای با فرهنگ ادبی اشخاص رابطه مستقیمی دارد و هر چقدر این فرهنگ ادبی وسیع‌تر و دامنه گسترده‌تر باشد، روشن‌بینی و دید افق وسیع‌تری را حاصل می‌کند. مطالعه گسترده، آشنایی با دستاوردهای فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف شناخت فرهنگ غنی اسلام، آگاهی‌های متنوع و برخوردهای فکری بسیار، جامعه ما را به سوی شناخت ابعاد عمیق انسان و جهان و نیز فهم ژرف اسلام و آفاق گسترده و مبتکرانه قرآن سوق خواهد داد. تقویت بلاغت ادبیات چنین بستری را فراهم می‌سازد تا جوان‌های جامعه در آن به مانند هوا ادبیات را تنفس کنند و ریه‌های جان خود را با اکسیژن آن پر سازند و نشاط و جنبش و رشد یابند. ما در حال حاضر از این روح ادبی بی بهره هستیم و این نیاز مبرم جامعه ماست.
سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «خواندن برای همدلی» از ۲۳ آبان (۱۴۰۳) شروع شده و تا ۳۰ آبان (۱۴۰۳) ادامه دارد.
