چاپ دوم دو کتاب ادبیات پهلوی و هخامنشیان

به گزارش خبرنگار ایلنا، چاپ دوم کتاب هخامنشیان بر مبنای مدارک ایران شرقی به قلم فاگل سانگ و ترجمه خشایار بهاری در ۲۹۴ صفحه و ۳۲۳ هزار تومان ازسوی نشر فرزان روز منتشر شد.

کتاب حاضر یک اثر تحلیلی در تاریخ هخامنشیان است که می‌تواند در کنار کتابهای مرجع دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد؛ دکتر فاگل‌سانگ در این کتاب به جای تمرکز بر روایات یونانی، کتاب مقدس، مصری، بابلی، بر داده‌های کتیبه‌های سه زبانی هخامنشی تکیه می‌نماید. هدف او تمرکز بر عناصر ایران شرقی در کتیبه‌های هخامنشی بوده که به دستاوردهای مهمی نیز نائل شده است.

بحث‌های محیطی، تاریخی و پژوهشی هخامنشیان، سرزمین‌های ایران شرقی، منابع اهخامنشی درباره ایران شرقی، ارجاعات منابع کلاسیک به ایران شرقی، اسکندر در ایران شرقی، شاهنشاهی ایرانی هخامنشی، عناوین و فهرست مطالب این کتاب را تشکیل می‌دهند.

در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: دیدگاه آکادمیک درباره پیدایش و سامان شاهنشاهی هخامنشیان به هیچ روی حالت اجماع ندارد. از آنجا که پژوهش‌های پیشین عمدتا به فتوحات غربی پرداخته‌اند تنها راه برون رفت از این بن‌بست باید در یک بررسی یکپارچه از نیمه شرقی شاهنشاهی نهفته باشد. از این دیدگاه رابطه میان پارسیان ایرانی و مردم تابعه به همان اندازه ایرانی در قلمرو شرقی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا شاهان هخامنشی بیشتر به سنت‌های ایرانی پایبند بوده‌اند تا به سنت‌های کهن و بیگانه نیمه غربی خود.

ویلم فاگل‌سانگ (Willem Vogelsang) (متولد ۱۹۵۶ در مدمبلیک، هلند) متخصص تاریخ و فرهنگ‌های آسیای میانه، ایران و افغانستان است. او کتاب‌ها و مقالات بیشماری در این زمینه نوشته است. در دهه ۱۹۷۰، او زبان‌ها و فرهنگ‌های ایرانی و هندی را در دانشگاه لیدن آموخت. او همچنین در دانشگاه‌های کمبریج و گنت بلژیک درس آموخت. در دوران مطالعاتش، او در ایران، سوریه و افغانستان، زمانی را برای کاوش باستانشناسی گذاشت. در دوران کریسمس ۱۹۷۹، شوروی به افغانستان حمله کرد و فاگل‌سانگ که به هلند برگشته بود، کمیته هلند-افغانستان را تشکیل داد.

فاگل‌سانگ در سال ۱۹۹۰ از دانشگاه گرونینگن هلند، مدرک دکترایش را گرفت. تز دکترای او مرتبط با تأسیس و سازماندهی امپراتوری پارسی هخامنشی در نمیه اول هزاره قبل از میلاد است.

در سال ۲۰۰۸، وزرات خانه امور خارجه، او را به عنوان مشاور فرهنگی و منطقه‌ای برای سفارت‌خانه هلند در کابل برگزید.

کتاب ادبیات پهلوی

چاپ دوم کتاب ادبیات پهلوی نوشته کارلو. ج. چرتی با ترجمه پانته‌آ ثریا سال گذشته در ۱۵۰۰ نسخه و ۲۰۳ صفحه، با قیمت ۳۰۰ هزار تومان ازسوی نشر فرزان روز منتشر شده است.

ژاله آموزگار، شاهرخ رزمجو و داریوش شایگان مشاوران علمی این اثر هستند و موضوعات کتاب شامل بحثی درباره فارسی میانه، ترجمه متون اوستایی، دینکرد، بندهش، متون معادشناسی و کشف و شهود، متون فقهی و حقوقی، اندرزنامه هغا و مادیان هزار دادستان است.

کتاب ادبیات پهلوی به آثار به جای مانده از فارسی میانه می‌پردازد که نگارش آن‌ها به سده‌های هشتم و نهم میلادی (سوم و چهارم هجری) و یا دوره‌ی ساسانی یعنی سده‌های سوم تا هفتم میلادی بازمی‌گردد. در دوره‌ی ساسانیان، زبان فارسی میانه که در آن زمان زبان رسمی دولت و روحانیون زردشتی بود، از مرزهای استان فارس پافراتر گذاشت و تا شمال و شمال شرق ایران گسترش یافت. این زبان با گذشت زمان و در طی چند سده جانشین بسیاری از زبانها و گویش‌های محلی شد تا آنجا که هنگام حمله‌ی اعراب به ایران، در بخش گسترده‌ای از سرزمین ایران کنونی، افغانستان و آسیای مرکزی به کار می‌رفت. آن گونه که از نام فارسی میانه پیداست این زبان، مرحله‌ی میانی تاریخ زبان فارسی یعنی دنباله‌ی فارسی باستان بوده و مرحله‌ی پیشین فارسی دری است.

کتاب ادبیات پهلوی اثر پرفسور کارلو. ج. چرتی با پیشگفتاری در زمینه‌ی فارسی میانه و پرداختن به مدارک و شواهد اصلی موجود به این زبان و دست نوشته‌های پهلوی و مطالعات انجام شده در مورد این زبان و ادبیات آن به بررسی آثار پهلوی همچون دینکرد، گزارش گمان شکن، گزیده‌های زادسپرم و غیره می‌پردازد.

بیژن تلیانی