کاروانسرایی جهانی که سرامیک شده/ حتی ارزیابان یونسکو به سرامیکها توجه نکردند
کاروانسرای گویجه بل اهر در حالی در فهرست کاروانسراهای ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفته که کف و بخشهایی از دیوارهای آن کامل سرامیک شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، کاروانسرای گویجه بل اهر که با نامهای کاروانسرای شاه عباسی اهر، کاروانسرای گوئجه بئل و کاروانسرای گویچه بیل نیز شناخته میشود، در فاصله ۲۴ کیلومتری اهر در استان آذربایجانشرقی قرار دارد. با قدمتی که به دوره صفوی بازمیگردد، این بنا برای مناطق کوهستانی و سردسیر و زمستانهای سخت و پربرف طراحی شده است.
با وجود پلان مستطیلی شکل، در این کاروانسرا حیاط مرکزی وجود ندارد و گوشههای مجموعه چندین برجک جای گرفته. این اثر بهعنوان یکی از مکانهای دیدنی اهر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و به تازگی نیز نام آن درمیان ۵۴ کاروانسرای ایرانی که در فهرست میراثجهانی یونسکو به ثبت رسید، به چشم میخورد. اما نکته جالب درخصوص این کاروانسرا آن است که تمام کف و بخشهای زیادی از دیوارههای این کاروانسرای جهانی سرامیک شده است.
آنگونه که به نظر میآید این کاروانسرای میراث جهانی درحالی سراسر سرامیک شده که مرمتگران اداره کل میراث فرهنگی این طرح را برای مرمت آن در نظر گرفتهاند.. گفته میشود به دلیل رطوبت موجود از سرامیک برای کفسازی و پوشاندن بخشهایی از دیوارهها استفاده شده.
البته برخی کارشناسان میراث فرهنگی استان معتقد هستند، به احتمال زیاد تمام سرامیکها تخریب میشوند و کاروانسرا به حالت اولیه خود درخواهد آمد.
به گفته مسئولان میراثفرهنگی شهرستان اهر، بنای این کاروانسرا به صورت کامل باقی مانده بود و مورد مرمت قرار گرفت. از سال ۱۳۷۹ مرمت کاروانسرای گویجه بل آغاز میشود و مرحله به مرحله ادامه پیدا میکند. سرامیکها نیز طی چند سال اخیر زده شده است و قبل از حضور ارزیابان یونسکو در این مکان بوده. درواقع میتوان گفت ارزیابان یونسکو این کاروانسرا را با سرامیکهایی که برای مرمت آن استفاده شده بود، در یونسکو ثبت کردند که این هم خود جای سئوالات بسیاری را فراهم می کند.
یکی از کارشناسان اداره میراث استان آذربایجانشرقی گفت: سرامیکها حدود ۶ سال است که کار شده و از آنجایی که این کاروانسرا در اختیار صندوق حفظ و احیا بود و قرار بود به بخش خصوصی واگذار شود، از این رو برای مرمت آن اقدام شد و با وجود آنکه چندین بار برای مزایده گذاشته شده تاکنون هیچ یک از سرمایهگذاران بخش خصوصی تمایلی برای آن نشان ندادهاند. چراکه گفته میشود دلیل امر نبود سرمایه است امید است که امسال با ثبت جهانی آن سرمایهگذاران علاقهمند به سرمایهگذاری شوند.
او عنوان کرد: بعد از تعریف کاربری، ممکن است سرامیکها کنده شوند و کف پوش جدیدی تعریف شود.
البته که کاروانسرای یام نیز از استان آذربایجانشرقی برای ثبت در پرونده کاروانسراها به یونسکو ارسال شده بود و چون به طور کامل بازسازی شده بود، از پرونده کنار گذاشته شد اما این کاروانسرا با وجود سرامیک ها و حتا خالی کردن دیوارها برای جانمایی سرویس بهداشتی، ثبت شد.