شفیعی در گفت‌وگو با ایلنا:
اروپا تحت فشار، مجبور به راه‌اندازی «اینستکس» شد/ پیامد هرگونه بحران در منطقه، معطوف به اروپایی‌هاست/ کانال مالی می‌تواند راه خروج از بن‌بست باشد
یک کارشناس مسائل سیاست خارجی گفت: اروپایی‌ها در اجرای تعهد ایجاد کانال مالی با ایران خیلی تعلل به خرج دادند و در نهایت با تهدید و عملیاتی کردن این تهدید ایران که تعهدات یک طرفه را نمی پذیرد، اروپا تحت فشار، مجبور شد صحبت از تسریع در روند گشایش کانال مالی کند.
نوذر شفیعی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، با اشاره به خبر عملیاتی شدن «اینستکس»، در خصوص تهدید ایالات متحده علیه شرکت‌های اروپایی و خریداران نفت ایران و همچنین نگرانی تهران از محدود عمل کردن این سازوکار مالی گفت: در خصوص فرآیند این مساله باید بدانیم که در چهارچوب برجام، توافقاتی میان ایران و ۱+۵ صورت گرفت که هر دو طرف در همان راستا تعهداتی را پذیرفتند. ایران طی این فرآیند به تعهدات خود عمل کرد در حالی که حتی پیش از خروج آمریکا از برجام، طرف‌های دیگر توافق هسته‌ای از انجام تعهدات خود عقب بودند و با خروج آمریکا نیز این تعهدات نه تنها به تاخیر افتاد بلکه دیگر اجرایی نشد.
وی ادامه داد: با این حال اروپا به دلیل اینکه برجام را محصول مهمترین کار سیاسی خود پس از جنگ جهانی دوم می‌دانست و این توافق در واقع رنگ و بوی اروپایی مستقل داشت؛ به رغم خروج آمریکا پای کار برجام ایستاد و سعی کرد مکانیزم‌هایی را برای اجرایی شدن برجام طراحی کند.
شفیعی افزود: یکی از مهمترین این کارها نیز سازوکار مالی همکاری با ایران بود که البته حتی اروپایی‌ها در اجرای این تعهد هم خیلی تعلل به خرج دادند و در نهایت با تهدید و عملیاتی کردن این تهدید ایران که تعهدات یک طرفه را نمی‌پذیرد، اروپا تحت فشار، مجبور شد صحبت از تسریع در روند گشایش کانال مالی کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه امروز اروپا تحت دو فشار بیرونی قرار گرفته است، گفت: در حال حاضر اروپا با ایرانی مواجه است که تهدید می‌کند در صورت عدم اجرای تعهدات طرف اروپایی، گام به گام تعهدات خود را در برجام کاهش خواهد داد و آمریکا هم تهدید می‌کند با شرکت‌های همکار با ایران برخورد خواهد کرد.
وی افزود: در حال حاضر نیز اروپا سعی کرده است این دو فشار را با راه‌اندازی «اینستکس» از یک سو و محدود نگه داشتن فعالیت این کانال مدیریت کند که تلاشی برای راضی نگه داشتن ایران و ایالات متحده است. با این حال اینکه این ابتکار بتواند تهران و واشنگتن را توامان راضی نگه دارد، به نظر محل بحث است و هر دو نسبت به این موضوع نگران هستند.
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد صلاح اروپا در این است که جانب ایرانی کار را رعایت کرده و وعده‌ای که به تهران داده شده را تحقق ببخشد؛ چرا که پیامد هرگونه بحران در منطقه معطوف به اروپا است. باید بدانیم که امروز همه مسائل در مرحله آستانه‌ای قرار دارد؛ تهدیدهای ایران در خصوص برجام یکی پس از دیگری عملیاتی می‌شود، آمریکایی‌ها در خلیج فارس حضور دارند و سطح تنش بالا است. در این شرایط است که باید راهی برای خروج همه از بن‌بست پیدا شود.
شفیعی با ذکر این موضوع که «اینستکس» می‌تواند همان راه خروج از بن‌بست باشد، گفت: سه عامل عمده اروپا را به آمریکا پیوند می‌دهد؛ نخست پیوند اقتصادی عمیق است، دوم پیوند نظامی عمیق و سوم پیوند فرهنگی است که اروپا باید در ارتباط با آمریکا این ملاحظات را داشته باشد. در خصوص ایران اروپا دغدغه اقتصادی و فرهنگی ندارد اما دغدغه اروپا در قبال ایران امنیتی است که البته این دغدغه امنیتی می‌تواند نتیجه اقتصادی هم داشته باشد. اروپا باید بین این دو سبک و سنگین کند.
وی با تاکید بر اینکه بحث اعتبار هم برای اروپا مهم است، افزود: اگر اروپا بخواهد تابع محض آمریکا باشد دیگر نمی‌تواند ادعای استقلال داشته باشد.
شفیعی ادامه داد: آنچه تا الان به عنوان راه‌حل ارائه شده، معطوف به شرایط جاری است؛ اما اگر اندکی به آینده نگاه داشته باشیم مشکلات راحت‌تر می‌شود. برای مثال اگر ترامپ خواهان پیروزی در انتخابات است می‌تواند با ابتکار عمل، خود را از بحران موجود خارج کند.
این استاد دانشگاه گفت: رئیس‌جمهور آمریکا فکر می‌کند با فشار بر ایران می‌تواند در انتخابات پیروز شود؛ در‌حالی که این موضوع به پاشته آشیل وی تبدیل شده است. اگر ایران، اروپا و آمریکا هر سه نیم نگاهی به آینده داشته باشند احتمالا این کانال مالی می‌تواند هر سه را از شرایط بحرانی خارج کند.
