عضو انجمن علوم سیاسی آمریکا در گفت‌وگو با ایلنا:
مخالف خروج آمریکا از سوریه هستیم/ از دوره ترامپ به عنوان دوره‌ای تاریک در تاریخ نام برده خواهد شد/ رییس‌جمهور مانند یک مشاور املاک صحبت می‌کند/«هدر نائورت» تجربه و دانش لازم را ندارد
عضو انجمن علوم سیاسی آمریکا گفت: اگر بخواهیم عادل باشیم، این مساله کاملا درست است که طی سالیان دراز آمریکا از تحقق اهدافش در سوریه ناکام بوده است اما با این وجود هیچ‌کس در دو حزب اصلی آمریکا یا ارتش این کشور با تصمیم یکجانبه و سریع ترامپ برای خارج کردن نیروها از سوریه موافق نبوده است.
پروفسور روگرز اسمیت استاد علوم سیاسی دانشگاه پنسیلوانیا است.
اسمیت تحقیقات خود را در مورد قانون اساسی، اندیشه سیاسی آمریکا و نظریه‌های مدرن حقوقی و سیاسی با تاکید بر منافع خاص در مسائل مربوط به شهروندی، نژاد، قومیت و جنسیت انجام می‌دهد.
وی به عنوان محقق برجسته آکادمی هنر و علوم آمریکایی در سال ۲۰۰۴، آکادمی علوم اجتماعی آمریکا در سال ۲۰۱۱ و عضو انجمن فلسفی آمریکا در سال ۲۰۱۶ انتخاب شده است.
پروفسور اسمیت رئیس انجمن علوم سیاسی آمریکا در سال‌های ۲۰۱۷-۲۰۱۸ بوده است.
ایلنا با وی درباره تنش‌های میان ایران و امریکا، آینده برجام، ساز و کار ویژه مالی اروپا و آینده خاورمیانه گفت‌وگو کرده است، که مشروح آن را در ذیل می‌خوانید:
اگر اس‌پی وی تجارت نفت را شامل نشود در مقابله با تحریم‌ها کمکی به ایران نخواهد کرد
اتحادیه اروپا اعلام کرده که ساز و کار ویژه مالی به زودی اجرایی می‌شود ارزیابی شما از این ساز و کار چیست؟ و اس پی وی تا چه حد می تواند مشکلات ناشی از تحریم‌ها را برطرف کند؟
هنوز نمی‌دانیم چه کالاهایی با مکانیزم SPV پوشش داده خواهد شد یا گستردگی این مکانیزم چه میزان خواهد بود. اگر مطابق گفته کارشناسان، این مکانیزم داد و ستد نفت را شامل نشده و تنها داروها، مواد غذایی و سایر کالاها را شامل شود، نمی‌تواند کمک چندانی به ایران در مقابله با تحریم‌های آمریکا کند.
اما در نهایت احتمال اینکه آمریکا کشورهای عضو اس‌پی‌وی (به غیر از ایران) را تحریم کند، بسیار کم است.
میزبانی فرانسه و آلمان کمک زیادی به اجرای ساز و کار ویژه مالی می‌کند
پیش از این، فرانسه و آلمان برای میزبانی این ساز و کار اعلام آمادگی کرده بودند میزبانی این دو قدرت اروپایی چقدر می‌تواند موجب ضمانت اجرای این ساز و کار شود؟
مسلما این مساله کمک زیادی به اجرای SPV خواهد کرد. اما تکرار می‌کنم که همه چیز به میزان گستردگی و کارایی این مکانیزم بستگی دارد که هنوز مشخص نشده است.
اروپایی‌ها وابستگی شدید اقتصادی و نظامی به آمریکا دارند
آیا پیش بینی می‌کنید اس پی وی قادر به حل مشکلات مربوط به تجارت نفت ایران با دیگر کشورها باشد؟
روی کاغد می‌تواند، اما خیلی این مساله محتمل نیست. کشورهای اروپایی می‌گویند که می‌خواهند SPV را برای مبادلات نفتی نیز اجرا کنند، مساله‌ای که دولت ترامپ بیش از همه چیز با آن مخالف است و این در حالی است که اروپایی‌ها وابستگی شدید اقتصادی و نظامی به آمریکا دارند.
ترامپ با افزایش تنش‌ها تصمیمات یکجانبه گستاخانه‌تری اخذ می‌کند
حمایت‌های سیاسی از ترامپ کاهش یافته است
آمریکا در جریان تحریم‌ها به ۸ کشور معافیت اعطا کرد و اخیرا هم معافیت عراق را تمدید کرد آیا این را نوعی عقب‌نشینی می‌دانید؟ و آیا فکر می‌کنید آمریکا ناچار خواهد بود این معافیت‌ها را برای سایرین هم تمدید کند؟
این یک عقب‌نشینی جزئی است، اما مشخص نیست که تمدید شود یا حتی اجرای آن ادامه پیدا کند. رییس‌جمهور ترامپ اخیرا نشان داد که هرچه درگیری‌های سیاسی و حقوقی با وی شدیدتر شود، تصمیمات یکجانبه گستاخانه‌تری را اخذ می‌کند.
ترامپ و متحدان اصلی‌اش، دشمنی شدید‌تری با ایران نسبت به سایر کشورها از جمله چین، کره شمالی و حتی روسیه دارند.
حمایت‌های سیاسی از ترامپ کاهش یافته اما تا زمانی که این حمایت‌ها شدیدا کاهش پیدا نکند، یا حتی اگر کاهش هم پیدا کنند، احتمال تمدید معافیت‌ها بسیار کم است.
ترامپ مانند یک مشاور املاک صحبت می‌کند
دولت آمریکا بدون ارائه مدرک، پایبندی ایران به مفاد توافق هسته‌ای را رد می‌کند
به طور کلی ارزیابی شما از توافق هسته‌ای ایران و ۵+۱ که در سال ۲۰۱۵ منعقد شد، چیست؟ چرا علیرغم اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید کرده است ترامپ آن را بدترین توافق می‌نامد و از آن خارج شده است؟ آیا صرفا برای اینکه دستاورد دولت اوباما است با آن اینطور برخورد می‌کند؟
دولت آمریکا بدون ارائه مدرک، پایبندی ایران به مفاد توافق هسته‌ای را رد می‌کند، اما مخالفت‌های اصلی واشنگتن به ترتیب: اول این است که این توافق تاریخ انقضا دارد؛ بنابراین از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تا ابد جلوگیری نمیکند. دوم اینکه این توافق مختص به برنامه هسته‌ای بوده و عدم حمایت ایران از گروه‌هایی که آمریکا آنها را تروریستی نامیده است را در خود جای نداده است. ترامپ به این دلایل و اینکه اوباما توافق را امضا کرده، مانند یک مشاور املاک صحبت می‌کند و آن را بدترین توافق نامیده است.
تحریم‌ها به شهروندان عادی ایران لطمه وارد می‌کند
مقام‌های کاخ سفید در حالی ایران را به نقض حقوق بشر متهم می‌کنند و مدعی هستند که تحریم‌ها شامل فعالیت‌های بشردوستانه نیست که به اعتراف جامعه بین‌المللی این تحریم‌ها مستقیما زندگی مردم ایران را هدف قرار داده است، ارزیابی شما از این رفتار دوگانه چیست؟
در اینکه تحریم‌ها به شهروندان عادی ایران لطمه وارد می‌کند، شکی نیست، اما متاسفانه وضع هرگونه محدودیت اقتصادی، به هر دلیلی، بدون آسیب رساندن حداقل به بخشی از جامعه، غیرممکن است. اما سوال این است که آیا آسیب‌های وارد شده از جانب این تحریم‌ها از دستاورد‌های آن در بلندمدت بیشتر است یا خیر؟
ترامپ به جای احترام، ترس و وحشت بین‌المللی از آمریکا را افزایش داده است
ارزیابی شما از آینده سیاسی فردی همچون دونالد ترامپ که نشان داده به هیچ یک از تعهدات بین‌المللی پایبند نیست، چییست؟
رییس‌جمهور ترامپ، باوجود تلاش برای تخریب سازمان‌های سیاسی و اقتصادی چندملیتی که با کمک آمریکا پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شده و تاکنون دوام آورده، باور دارد که احترام آمریکا در سطح بین‌المللی را افزایش داده است. درستش این است که بگوییم ترامپ ترس و وحشت بین‌المللی از آمریکا را افزایش داده است تا اینکه احترام به آن را. اما اگر در نهایت او موفق شود نظم جدید اقتصادی و سیاسی در جهان برقرار کند، به عنوان یک چهره شاخص بین‌المللی دیده خواهد شد.
موفق نشدن ترامپ خیلی محتمل‌تر است و احتمالا دوره ریاستش در آمریکا به عنوان دوره‌ای تاریک در تاریخ آمریکا و جهان دیده خواهد شد.
رفتارهای دوگانه، استاندارد دولت‌های جهان از آغاز تاریخ بشریت است
مقام‌های کاخ سفید در حالی ایران و برخی کشورها را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند که بارها برخی از آنها از جمله جان بولتون در نشست‌های برخی گروه‌های تروریستی ضد ایران که دستشان به خون هزاران نفر آغشته است شرکت کرده و حتی آنها را تامین مالی می‌کنند آیا این از نظر شما دوگانگی نیست؟
مثل بیشتر کشورها اگر نگوییم تمامی آنها، آمریکا نیز از گروه‌های که در جهت منافع ملی ایالات متحده عمل کرده و با گروه‌هایی که دشمن آمریکا هستند مقابله می‌کنند، حمایت کرده است. مانند صدام حسین و حزب بعثی او، کسی که آمریکا ابتدا در جنگ علیه ایران از او حمایت کرد و سپس رویکرد دیگری علیه او به کار گرفت. بله این رفتار دوگانه است، اما همزمان این رفتارهای دوگانه استاندارد دولت‌های جهان از آغاز تاریخ بشریت است.
هیچ‌یک از دو حزب اصلی آمریکا با تصمیم خروج از سوریه موافق نبودند
نقش ایران را در مبارزه با تروریسم در منطقه خاورمیانه به ویژه در مبازه با داعش چگونه ارزیابی می‌کنید؟ تصمیم اخیر ترامپ برای خروج از سوریه چه تاثیری در نقش منطقه‌ای ایران، روسیه و ترکیه دارد. برخی معتقدند وی با این تصمیم به این سه کشور هدیه کریسمس داد.
شکی وجود ندارد که تصمیم رییس‌جمهوری(خروج نیروها از سوریه) کار را برای بشار اسد، ایران، روسیه و ترکیه برای رسیدن به اهداف خود در سوریه راحت‌تر می‌کند.
اگر بخواهیم عادل باشیم، این مساله کاملا درست است که طی سالیان دراز آمریکا از تحقق اهدافش در سوریه ناکام بوده است
اما با این وجود هیچ‌کس در دو حزب اصلی آمریکا یا ارتش این کشور با تصمیم یکجانبه و سریع ترامپ برای خارج کردن نیروها از سوریه موافق نبوده است.
ایران، روسیه، ترکیه و چین می‌توانند شبکه مالی مجزا ایجاد کنند
با توجه به قطع دسترسی برخی بانک‌های ایران به سوئیفت، آیا فکر می‌کنید ایران، روسیه، ترکیه و چین قادر به راه‌اندازی سوئیفت بدون دلار هستند؟
در اینکه آنها می‌توانند شبکه مالی مجزا ایجاد کنند، شکی نیست. اما ایجاد شبکه مالی که بتواند تاثیر تحریم‌های آمریکا را کاهش دهد خیلی محتمل نیست.
هشداردهنده‌ترین بحران جهان و خاورمیانه در سال جدید میلادی
آیا نابودی برجام موجب ایجاد بحران جدیدی در خاورمیانه خواهد شد؟ از نظر شما جدی‌ترین یا هشداردهنده‌ترین بحران جهان و خاورمیانه در سال جدید میلادی چه رخدادی خواهد بود؟
خاورمیانه طی دهه‌های اخیر بحران‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. مهم‌ترین سوال این است که آیا ترکیه علیه کُردهای سوریه از گزینه نظامی استفاده می‌کند یا خیر. اقدامی که می‌تواند به درگیری با کُردها و سایرین منجر شده و این درگیری‌ها را به عراق و ترکیه نیز منتقل کند.
در بلندمدت اما، سوال مهم، چگونگی برخورد ایران با تاثیر تحریم‌های آمریکاست، تحریم‌هایی که می‌تواند با اجرایی شدن SPV اتحادیه اروپا، کم اثرتر شود و این مساله که آیا نتانیاهو در اسرائیل می‌تواند از اتهام‌ها و فشارهای سیاسی جان سالم به در ببرد. هرگونه تغییر عمده در ایران و اسرائیل تاثیر بالایی روی منطقه خواهد گذاشت.
اهمیت اسرائیل برای آمریکا به اندازه صادرات نفت یا حتی بالاتر است
عامل انرژی را در مداخلات آمریکا در خاورمیانه چقدر موثر می‌دانید؟
قطعا نفت خاورمیانه ارزش زیادی برای آمریکا دارد، اما ایالات متحده در زمان ریاست‌جمهوری اوباما بار دیگر به صادرکننده نفت تبدیل شد. بنابراین انرژی اهمیت بالایی برای آمریکا دارد اما اهمیت اسرائیل برای آمریکا در همان اندازه و یا حتی بالاتر است.
رهبران دو حزب اصلی آمریکا خواهان روابط خوب با اروپا هستند
اختلاف آمریکا و اروپا در حمایت از توافق برجام را تا چه اندازه جدی می‌دانید؟ در صورتی که این اختلافات حل نشود چه آینده‌ای را برای روابط اروپا و آمریکا پیش بینی خواهید کرد؟
اختلاف‌نظر‌ها در این رابطه بسیار عمیق و حقیقی بوده و تنها یکی از مسیر‌هایی است که دولت ترامپ بدون مشورت با متحدان اروپایی آمریکا و در مخالفت با آنها در آن گام نهاده است. اگر این روند برای چندین سال ادامه یابد، همانطور که آنگلا مرکل پیشنهاد داده، اروپا مجبور خواهد شد از آمریکا مستقل‌تر شود. اما تداوم این مساله محتمل به نظر نمی‌رسد.
رهبران دو حزب اصلی آمریکا، جدا از ترامپ، خواهان روابط خوب با اروپا هستند و احتمالا پس از انتخابات ۲۰۲۰ یا حتی زودتر از آن، به خواسته خود می‌رسند.
نمی‌دانیم خروج آمریکا از افغانستان چه نتیجه‌ای خواهد داشت
خروج آمریکا از افغانستان بر معادلات شبه‌قاره و مثلث روابط ایران- آمریکا- افغانستان تاثیر خواهد داشت؟ تاثیر این مساله بر رویکردهای مقابله با تروریسم در افغانستان و پاکستان چیست؟
باوجود اینکه هر روز احتمال صدور دستوری توسط ترامپ برای خارج شدن از افغانستان بیشتر می‌شود، اما هنوز آمریکا رسما تصمیم خروج از افغانستان را اخذ نکرده است. ما نمی‌دانیم که خروج از افغانستان چه نتیجه‌ای خواهد داشت برای همین اکنون نمی‌توان به این سوال پاسخ داد.
ترامپ افرادی را ترجیح می‌دهد که دیدگاه ضد ایرانی وی را داشته باشند
برکناری‌ها و تغییرات در دولت ترامپ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برخی معتقدند در این مدت اخیر ترامپ تلاش کرده مهره‌هایی که به مراتب رویکرد مثبت‌تری نسبت به ایران دارند را کنار گذاشته و گزینه‌هایی مثل بولتون را که به ضدیت با ایران شناخته می‌شوند روی کار بیاورد. این تغییرات را چگونه تحلیل می‌کنید؟
شکی نیست که ترامپ افرادی را ترجیح می‌دهد که دیدگاه ضد ایرانی وی را داشته باشند. ترامپ کسانی که در رابطه با ایران و سایر مسائل با وی مخالفت کردند را به خارج از دولت هدایت کرده و در بعضی موارد به استعفای آنها منجر شده و برخی را خودش اخراج کرده است. در کل تغییرات در کابینه و دولت ترامپ از تمامی حکومت‌های مدرن و امروزی بیشتر بوده است.
ترامپ مجبور شد با افرادی کار کند که دیدگاه مشترکی با او دارند اما تجربه و دانش کافی ندارند. این مساله بسیار خطرناک است.
«هدر نائورت» تجربه و دانش لازم را ندارد
تاثیر روی کار آمدن هدر نائورت به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل و تصویب قطعنامه‌های ضد ایرانی را چگونه می‌بینید؟
«هدر نائورت» یکی از افرادی است که تجربه و دانش لازم را ندارد اما حاضر است از موضع شدید ضد ایرانی ترامپ حمایت کند.
نائورت احتمالا از نیکی هیلی بیشتر ترامپ را خوشحال خواهد کرد اما کارمند بهتری برای آمریکا و سازمان ملل نخواهد بود.
تصمیمات ترامپ شرایط سختی را برای دانشجویان و اساتید ایرانی ایجاد کرده است
در پی تحریم‌ها و قوانین مهاجرتی ترامپ بسیاری از مردم ایران از جمله دانشجویان ایرانی که قصد تحصیل در آمریکا را داشته‌اند و یا مشغول تحصیل هستند و به ویژه برخی بیماران با مشکلات جدی مواجه شده‌اند ... نظر شما به عنوان استاد دانشگاه درباره چنین برخوردی با دانشجویان چیست؟
به عنوان کسی که رییس مشترک دپارتمان علوم اجتماعی در دانشگاه پنسیلوانیا و همچنین رییس انجمن علوم سیاسی آمریکا بوده، می‌توانم تایید کنم که این سیاست‌های ترامپ شرایط سختی را برای دانشجویان و استادان مستعد، سختکوش و شایسته ایرانی و آنهایی که شیفته ایران هستند، ایجاد کرده است. این سیاست‌ها به اشخاص، دانشگاه‌های آمریکایی و به پروسه دنبال کردن دانش لطمه وارد می‌کند و من قانع نشدم که این سیاست‌ها برای تامین امنیت ملی یا برای سیاست‌های خارجی ضروری هستند.
فکر می‌کنم که این سیاست‌ها خشم علیه آمریکا را افزایش خواهد داد.
احتمالا در دو سال آینده آمریکا به بحران‌هایی شدیدتر از بحران‌های خاورمیانه دچار شود
با توجه به مشخص شدم ترکیب جدید کنگره و اینکه از ۳ ژانویه این افراد وارد کنگره شده و کار خود را آغاز کردند و با توجه به تعطیلی که در دولت آمریکا پیش آمد فکر می‌کنید روابط کنکره و کاخ سفید در ادامه وارد تنش شود؟ آیا در این میان با توجه به ورود دموکرات ها در انتخابات میان‌دوره ای موضوع ایران یکی از مناقشات ترامپ و کنگره خواهد بود؟
تنش‌ها میان کنگره و کاخ سفید نه تنها ادامه یافته بلکه شدت بیشتری به خود خواهد گرفت.
ایران عنصر مهمی در میان خواهد بود اما تنها یکی از مسائلی است که کنگره درباره آنها با رییس‌جمهور مقابله خواهد کرد.
اما از همه آنها مهم‌تر تحقیقات درباره فساد و تبانی و اقدامات مجرمانه در دولت ترامپ، از جمله اعضای خانواده و خود رییس‌جمهور است. البته که مردم آمریکا برای کشور خود خوبی می‌خواهند اما ممکن است در دو سال آینده این کشور به بحران‌هایی شدیدتر از بحران‌های خاورمیانه دچار شود.
گفت‌وگو: سید سپهر ثامنی
