سال ۱۴۰۳ را با مخازن نسبتاً خالی شروع کردیم/ ماجرای نامه وزیر نفت دولت سیزدهم به شورای عالی امنیت ملی

به گزارش خبرنگار ایلنا، محسن پاکنژاد در جلسه علنی امروز (سه شنبه ۱۴ اسفند ) مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال نماینده قم درباره عدم ذخیره سازی سوخت گفت: ناترازی حامل‌های انرژی دستاورد ۶ ماه و ۶ سال قبل نیست. حدود سه دهه دستگاه‌های ذیربط این مشکل را در حوزه انرژی داشتند.

وی یادآور شد: ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ ماه وزیر وقت نامه‌ای خطاب به دبیر شورای عالی امنیت ملی ارسال کردند بخشی از این نامه به دلیل طبقه‌بندی را نمی‌توان خواند، ایشان اعلام می‌کند با توجه به اینکه ذخیره نفت و گاز بیش از گذشته وجود ندارد باید از طریق نفت کوره این کار انجام شود.

وزیر نفت ادامه داد: از شورای عالی امنیت ملی تقاضا می‌کند نفت کوره برای نیروگاه‌ها استفاده شود. کمبود منابع گازی برای کشور مشخص بوده و عزیزان ما در دولت سیزدهم این موضوع را بیان کردند و برای آن راهکار ارائه دادند.

وی یادآور شد: خیلی ساده است در سال ۱۴۰۲ برای سه ماه صادرات گاز به ترکیه قطع بود و سه ماه گاز در اختیار جمهوری اسلامی ایران بود که گاز به بخش‌های مختلف بدهد و در سال ۱۴۰۲ با حدود ۸ درصد رشد مصرف در صنایع خانگی روبرو بودیم. راهکار ارائه شده برای جبران گاز تحویلی این بود که باید سبد سوخت نیروگاهی به درستی مدیریت شود.

پاکنژاد گفت: سال ۱۴۰۳ را با مخازن خالی شروع کردیم. در ادامه هم مکاتباتی را برادر عزیزم وزیر نفت دولت قبل با شورای عالی امنیت ملی داشتند و حتی دو روز قبل از جابجایی باز هم نامه زدند که چرا نفت کوره طبق مصوبه شعام سوخته نمی‌شود.

وزیر نفت دولت چهاردهم افزود: ۲۹ مردادماه ۱۴۰۲، در یکی از مکاتبات رسمی، هشدار داده شده بود که در صورت عدم مصرف نفت کوره مطابق ابلاغیه شورای عالی امنیت ملی، محدودیت مصرف گاز در سایر نیروگاه‌ها اعمال خواهد شد و تبعات آن بر عهده وزارت نفت نخواهد بود. همکاران ما در دولت سیزدهم، شرایط بحرانی تأمین گاز و نفت گاز را کاملاً درک کرده بودند و راهکار مناسب، یعنی استفاده از نفت کوره در نیروگاه‌های بخاری، به‌موقع ارائه شد، اما این سیاست در زمان مقرر اجرا نشد. از اواسط تابستان باید شروع به نفت کوره سوزی می‌کردیم که آنی کار صورت گرفته و از اواخر آذر ماه تحت تأثیر شرایط اقدام شد که ای‌کاش دو ماه زودتر ابلاغیه دبیر شورای امنیت مورد عمل قرار می‌گرفت.

 وی افزود: با تمام چالش‌ها و محدودیت‌های موجود، وزارت نفت در شش ماه اخیر اقدامات گسترده‌ای برای تأمین سوخت نیروگاه‌ها انجام داده است، از جمله، افزایش ۳۶ میلیون مترمکعبی تولید گاز خام در روز، معادل یک و نیم فاز پارس جنوبی. در بهمن‌ماه ۱۴۰۲، میزان گاز تحویلی به شبکه سراسری به ۸۷۰ میلیون مترمکعب در روز رسید، که رکوردی بی‌سابقه در تاریخ صنعت نفت کشور محسوب می‌شود. افزایش تولید نفت گاز به طور متوسط ۸ میلیون لیتر در روز در شش ماه گذشته، که موجب کاهش وابستگی به واردات شد. در این مدت، تولید روزانه نفت گاز به ۱۲۲ میلیون لیتر رسید، که ۱۴ میلیون لیتر بیش از بهمن سال گذشته بوده است. در حوزه واردات گسترده سوخت نیز در دی و بهمن ۱۴۰۲، یک میلیارد لیتر بنزین و نفت گاز وارد کشور شد که با قیمت ۶۰ سنت به ازای هر لیتر، معادل ۶۰۰ میلیون دلار از منابع ارزی کشور صرف آن شد.

 وزیر نفت در پایان، با اشاره به مصرف بالای سوخت در نیروگاه‌ها و راندمان پایین آن‌ها، اظهار داشت: نفت گازی که با قیمت ۶۰ سنت خریداری می‌شود، به نیروگاه‌هایی تحویل داده می‌شود که تنها ۳۰ درصد آن را به برق تبدیل می‌کنند و ۷۰ درصد آن به هدر می‌رود. این موضوع نیازمند مدیریت جدی در بهینه‌سازی مصرف سوخت در نیروگاه‌ها است.

وزیر نفت افزود: سرما امسال یک ماه زودتر از معمول آغاز شد. ما معمولاً برای تأمین سوخت زمستانی از ابتدای آذر برنامه‌ریزی می‌کردیم، اما امسال از اوایل آبان، بر اساس آمار سازمان هواشناسی، شاهد کاهش دما بودیم. متوسط دما در این بازه ۳ تا ۴ درجه کمتر از مدت مشابه سال قبل بود. این کاهش دما به‌ازای هر درجه، معادل مصرف یک فاز پارس جنوبی در بخش خانگی، افزایش تقاضا ایجاد می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به سبد سوخت نیروگاه‌ها که شامل گاز، گازوئیل و نفت کوره است، گفت: اولویت ما تأمین گاز برای مصرف خانگی، تجاری و صنایع کوچک است. زمانی که مصرف این بخش‌ها افزایش یابد، نیروگاه‌ها باید از سوخت جایگزین استفاده کنند. در اسفند ماه که ماه پایانی زمستان است و نه اوج سرما مصرف بخش خانگی به بیش از ۷۳ میلیون مترمکعب در روز رسید. در چنین شرایطی، با توجه به ظرفیت محدود تولید گاز، این کمبود باید در بخش نیروگاه‌ها و صنایع جبران شود.

وی افزود: بر اساس ابلاغیه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، نیروگاه‌ها باید از نفت کوره به‌عنوان سوخت جایگزین استفاده می‌کردند، اما این سیاست تا پایان آذرماه اجرایی نشد. وی تأکید کرد: اگر مصرف نفت کوره به‌موقع انجام می‌شد، ذخایر نفت گاز کاهش نمی‌یافت. اما به دلیل عدم اجرای این سیاست، نیروگاه‌ها به‌جای نفت کوره، از نفت گاز استفاده کردند، که باعث کاهش ذخایر استراتژیک شد.

وزیر نفت با اشاره به پیچیدگی‌های تأمین و واردات نفت گاز گفت: برای حفظ ذخایر سوخت نیروگاهی در سطح پایدار، از زمان ثبت سفارش تا تحویل نفت گاز به نیروگاه‌ها، تقریباً ۴۵ روز زمان لازم است. من و همکارانم از شهریورماه به دلیل آشنایی با شرایط تأمین سوخت زمستانی، بلافاصله خرید محموله‌های جدید را آغاز کردیم، اما پر کردن مخازن نیروگاهی زمان‌بر بود. وزارت نفت تأمین‌کننده سوخت است و مدیریت مصرف بر عهده ما نبود، در طول سال جاری بیش از ۷۰ روز مصرف خانگی‌مان بالای ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز بوده است. سرمای سال جاری بی‌سابقه بوده و تأثیر بر مصرف انرژی دارد.

وی افزود: در شهریورماه، ذخایر نفت گاز نیروگاهی ۴۳ درصد کمتر از سال گذشته بود. ما تنها ۱.۲ میلیارد لیتر نفت گاز تحویل گرفتیم، درحالی‌که در مدت مشابه سال قبل ۳.۲ میلیارد لیتر موجودی داشتیم. برای پر کردن این امر به زمان نیاز داشتیم، این کاهش ذخایر باعث شد که نیاز به واردات افزایش یابد.

وزیر نفت در ادامه به آمار مصرف سوخت و هزینه‌های آن اشاره کرد: ما در بهمن‌ماه یک میلیارد لیتر نفت گاز وارد کردیم که ۶۰۰ میلیون دلار از منابع ارزی کشور صرف آن شد. این در حالی است که فقط ۳۰ درصد این سوخت تبدیل به برق می‌شود و ۷۰ درصد آن به‌صورت دود هدر می‌رود.

وی در پایان با اشاره به لزوم تعادل در تأمین گاز برای نیروگاه‌ها و صنایع گفت: بخشی از صنایع بزرگ کشور در نیمه جنوبی مستقر هستند و این مناطق نیازمند گاز هستند. در کمترین میزان، صنایع بزرگ روزانه ۸۰ تا ۸۲ میلیون مترمکعب گاز مصرف کرده‌اند. اگر از ابتدای شهریورماه گاز صنایع را قطع می‌کردیم، این واحدها دچار زیان‌های جبران‌ناپذیر می‌شدند. اگر ابتدا گاز را هم قطع می‌کردیم صنعتی به جا نمی‌ماند و زیان بسیاری وارد می‌شود.

وزیر نفت تأکید کرد: مدیریت صحیح مصرف انرژی و اجرای به‌موقع سیاست‌های سوخت جایگزین، می‌توانست مشکلات تأمین گاز و نفت گاز را کاهش دهد و از بحران‌های احتمالی در آینده جلوگیری کند.