باید به طرف مقابل بفهمانیم که نمی‌تواند اسنپ‌بک را مانند شمشیری بالای سر ما نگه دارند/ نباید زمان را از دست بدهیم

علی‌اکبر فرازی سفیر سابق ایران در رومانی در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه با تحولات هسته‌ای ایران و نتیجه سفر گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی به ایران، تصریح کرد: تحولات هسته‌ای و حداقل ارتباط ما با آژانس و برعکس، بیش از آن که فنی باشد، تحت تأثیر مسائل سیاسی قرار دارد و این نکته باید مورد توجه قرار گیرد. اما این موضوع نباید بهانه‌ای شود برای این که ما کارهای خود را به موقع انجام ندهیم یا به آژانس بهانه‌ای بدهیم که از منظر سیاسی عمل کند و علیه ما گزارش دهد.

سخنان تهدیدآمیز علیه آژانس نتیجه مثبتی نخواهد داشت

وی در خصوص احتمال صدور قطع‌نامه‌ای از سوی شورای حکام سازمان ملل متحد، اذعان کرد: در مورد قطعنامه آتی اطلاعی ندارم، اما به نظر من سخنان تهدیدآمیز علیه آژانس در فضای عمومی آثار مثبتی نخواهد داشت. حتی اگر این نظر را داشته باشیم باید به صورت خصوصی به خود آقای گروسی منتقل شود. وقتی چنین موضوعاتی در فضای عمومی مطرح می‌شود و دیگر کشورها آن را می‌شنوند، طبیعتاً هم شورای حکام و هم آژانس در شرایط دشواری قرار می‌گیرند و ممکن است به خاطر این نوع گفتمان، حتی اگر قرار به انعطاف هم باشد، ما به هدف خود نرسیم. من تعجب می‌کنم که چرا این نوع گفتمان مطرح می‌شود. این سیاستی بود که فکر می‌کردند براساس آن می‌توان جلوی قطعنامه را گرفت و امیدوارم موفق شوند. 

امیدواریم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای صدور قطعنامه عجله نکند

فرازی ادامه داد: آژانس باید بداند که شرایط تغییر کرده است و نمی‌تواند با اعمال فشار و قطعنامه‌های تند و تیز، ایران را مجبور کند تا از مواضعش کوتاه بیاید. این ایران نیست که از برجام خارج شده است و طبق گزارشات آژانس، بارها اعلام شده که ایران همکاری کرده، اگرچه چند موضوع فنی باقی مانده است. به نظر من، بهتر است که این مسائل در فضای عمومی مطرح نشوند و به جای آن، از طریق نشست‌های دوستانه و فوری سوءتفاهمات را برطرف کنیم. من امیدوارم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای صدور قطعنامه عجله نکند و راه گفت‌وگوها همچنان باز باشد تا به یک جمع‌بندی قابل قبول برای طرفین برسیم. 

ما یکسال فرصت داریم وگرنه با تهدید اسنپ بک و مکانیزم ماشه مواجه خواهیم بود

طرف مقابل بداند که این مسئله نمی‌تواند شمشیری بالای سر ما باشد

این دیپلمات بازنشسته وزارت خارجه با بیان اینکه شرایط بعد از خروج آمریکا از برجام تغییر کرده است، اظهار کرد: واقعیت این است که شرایط به گونه‌ای تغییر یافته است، یکی از ویژگی‌های آن، سرعت تحولاتی است که در حال وقوع است. این سرعت آن‌قدر زیاد است که نمی‌توانیم با روش‌های پیشین در این جاده پرسرعت به رانندگی ادامه دهیم. حتماً باید سرعت عمل خود را افزایش دهیم، اما این افزایش باید مبتنی بر عقلانیت و بر اساس یک برنامه منظم باشد که تمامی ارکان، از جمله وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی، در آن دخیل باشند و بدانند که گام به گام چه اقداماتی باید انجام دهند تا با توجه به این شرایط جدید، همکاری‌ها از هر دو طرف به سمتی مطلوب پیش برود. یادمان نرود که ما حدود یک سال دیگر فرصت داریم و اگر در این مدت لابی ایران‌هراسی و لابی صهیونیست‌ها مانع از رسیدن به جمع‌بندی شود، سال آینده با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.

وی افزود: باید تلاش کنیم تا به مرحله‌ای نرسیم که آن‌ها به اسنپ بک و فعال‌سازی مجدد مکانیزم‌ ماشه روی بیاورند. البته در عین حال باید به طرف مقابل نیز بفهمانیم که نمی‌توانند این مسئله را مانند شمشیری بالای سر ما نگه دارند، بلکه باید توقعات و درخواست‌های منطقی خود را از مسیری سالم و صحیح پیگیری کنند.

 اگر دیدار ایروانی و ماسک انجام هم شود، تحت هدایت مرکز صورت خواهد گرفت

فرازی با اشاره به گمانه‌زنی‌ها در خصوص از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ورود ترامپ به صحنه سیاسی آمریکا و شایعه‌ی دیدار ایروانی و ایلان ماسک وزیر آینده کابینه ترامپ، گفت:  با توجه به اتفاقاتی که در دو سه روز گذشته رخ داده است، این موضوع اگر صحت هم داشت، یک دیداری بین نماینده ما در نیویورک و فردی که به عنوان یک بیزینسمن موفق شناخته می‌شود بوده که قرار است بعدها در کابینه آمریکا هم باشد. اگر این دیدار انجام شود، قطعاً تحت هدایت و دستور مرکز صورت گرفته که این امر هم ناپسند نیست.

وی افزود: اگر فرض کنیم که این دیدار انجام نشده، نحوه‌ی تکذیب آن هم جای بحث دارد و این موضوع راه و روش دارد اینکه وزیر خارجه و سخنگو وارد میدان شوند، چندان متعارف نیست. می‌شد از قول یک منبع آگاه بگویند چنین موضوعی صحت ندارد یا نمایندگی ما در نیویورک می‌توانست موضع بگیرد، این یک تکذیب ساده می‌شد اما اینکه وزیر خارجه به صدا و سیما بیاید و در پشت دوربین این موضوع را مطرح کند و همچنین جداگانه مصاحبه کند، به نظر من طبیعی نبود و بیش از حد این مساله بزرگ شد. 

این تحلیل‌گر مسائل بین الملل عنوان کرد: اگر هم دیداری در نیویورک انجام شود، بهتر است که به صورت منطقی جزییات آن اعلام نشود چرا که دشمنان روابط بین ایران و آمریکا کم نیستند از جمله خود اسرائیلی‌ها و روس‌ها و از این موضوع سوءاستفاده خواهند کرد. 

چه بخواهیم و چه نخواهیم، ترامپ وارد کاخ سفید می‌شود

وی در رابطه با حضور ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا در صحنه سیاست بین الملل و تحولاتی که در روابط بین ایران و آمریکا پیش‌خواهد آمد، گفت: ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، ترامپ وارد کاخ سفید می‌شود و چینش کابینه‌اش هم نشان می‌دهد که همه طرف‌های درگیر با آمریکا باید متناسب با آن، رفتار خود را تنظیم کنند. این به معنای تسلیم در برابر فشارها نیست؛ ما بر سر حرف حق خود ایستاده‌ایم، اما واقعیت این است که باید با سیاست‌های جدید پیش برویم. سیاست‌هایی در زمان بایدن داشتیم اما فرصت‌ها را از دست دادیم، اکنون در زمان ترامپ باید با توجه به عجول بودن او، با سرعت بیشتری عمل کنیم. یکی از ویژگی‌های ترامپ این است که نتیجه‌گراست و به سرعت نتایج را می‌طلبد.

نمی‌توانیم زمان را از دست بدهیم

فرازی با بیان اینکه ما باید سرعت خود را افزایش دهیم تا بتوانیم برای حفظ منافع ملی خود اگر لازم باشد با دولت ترامپ هم گفت‌وگو داشته باشیم، تصریح کرد: البته، اگر حرمت گفت‌وگو همچنان باقی بماند، این بحث دیگری است. من در حال بیان این نکته هستم که اگر حرمتی برای گفت‌وگو وجود نداشته باشد، نتیجه نخواهد داشت. گفت‌وگو همیشه وظیفه دیپلمات‌ها است و دیپلماسی در سراسر دنیا اساساً بر مبنای گفت‌وگو بنا شده است. بنابراین، من امیدوارم که در جهت خیر و منافع ملی ما، آنچه صلاح است، انجام شود. اما نباید فراموش کنیم که نمی‌توانیم زمان را از دست بدهیم.

امیدوارم آن‌قدر هنر داشته باشیم که بتوانیم حقانیت خود را از طریق گفت‌وگو به اثبات برسانیم

وی با اشاره به فرصت باقی مانده تا سررسید پایان قطعنامه‌ها و احتمال فعال شدن اسنپ بک و مکانیزم ماشه، خاطرنشان کرد:  با هر راهی که بسته می‌شود، می‌توانیم راه جدیدی باز کنیم، حتی اگر آن راه سنگلاخی باشد؛ باید بتوانیم منفذی ایجاد کنیم. حتماً نباید اینگونه باشد. این در دیپلماسی محلی از اعراب ندارد که بگویید جز این نیست. باید راه‌ها روی میز گذاشته شود و دیپلماسی حتماً باید راهی پیدا کند. به همین دلیل است که می‌گویند هنر دیپلماسی، هنر یافتن راه‌هایی برای دیالوگ و گفت‌وگو است. من امیدوارم که ما آن‌قدر هنر داشته باشیم که بتوانیم حقانیت خود را از طریق گفت‌وگو به اثبات برسانیم.