شی جین‌پینگ و انقلاب فناوری: از هوش مصنوعی تا محاسبات کوانتومی

کوین راد نخست وزیر سابق استرالیا در کتاب «جنگ قابل اجتناب؛ خطرات یک درگیری فاجعه‌بار میان ایالات‌متحده و چین شی جین‌پینگ» در این خصوص نوشته است:  پس از تلاش‌های ایالات‌متحده برای محدود کردن صادرات فناوری مهم به چین، مانند نیمه‌هادی‌های پیشرفته، دستیابی به خوداتکایی ملی، به‌ویژه در فناوری و نوآوری بومی، به یک اولویت راهبردی کلیدی برای شی جین‌پینگ تبدیل شده است.

یکی از محورهای اصلی این چشم‌انداز، توسعه سریع فناوری‌های نوظهور همچون هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، بیوتکنولوژی و اینترنت اشیاء است.

هوش مصنوعی: قلب تپنده انقلاب فناوری در چین

یکی از فناوری‌هایی که شی جین‌پینگ بر آن تأکید ویژه‌ای دارد، هوش مصنوعی است. وی معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند نقش کلیدی در حل چالش‌های بزرگ جهانی همچون تغییرات آب و هوایی، بیماری‌های همه گیر، فقر و کسب برتری در انقلاب چهارم صنعتی ایفا کند. چین در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری هنگفتی در حوزه هوش مصنوعی انجام داده و به یکی از رهبران جهانی در این زمینه تبدیل شده است.

برخی از اقدامات چین در حوزه هوش مصنوعی را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:

توسعه برنامه‌های ملی: چین برنامه‌های ملی متعددی را برای توسعه هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف مانند پزشکی، حمل و نقل و صنعت راه اندازی کرده است.

سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه: چین بودجه هنگفتی را به تحقیق و توسعه در حوزه هوش مصنوعی اختصاص داده است و تعداد زیادی از شرکت‌های نوپا در این حوزه در چین فعالیت می‌کنند.

جمع‌آوری داده‌های عظیم: چین با جمع‌آوری داده‌های عظیم از شهروندان خود، به یکی از بزرگترین پایگاه‌های داده جهان تبدیل شده است که برای توسعه الگوریتم‌های هوش مصنوعی بسیار ارزشمند است.

محاسبات کوانتومی: محاسبات کوانتومی یکی دیگر از فناوری‌های نوظهوری است که چین به آن توجه ویژه دارد. محاسبات کوانتومی به دلیل توانایی انجام محاسبات بسیار پیچیده در زمان بسیار کوتاه، می‌تواند تحولات بزرگی در حوزه‌های مختلف از جمله رمزنگاری، طراحی دارو و مواد جدید در حوزه‌های مختلف از جمله نظامی و فناوری بالا ایجاد کند.

به همین دلیل چین در حوزه محاسبات کوانتومی نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی انجام داده است که برخی از مهم‌ترینِ آن‌ها عبارتند از:

ساخت اولین کامپیوتر کوانتومی جهان: چین ادعا کرده است که اولین کامپیوتر کوانتومی جهان را ساخته است که می‌تواند محاسباتی را انجام دهد که برای ابررایانه‌های کلاسیک غیرممکن است.

توسعه نیروی کار متخصص: چین در حال آموزش نیروی کار متخصص در حوزه محاسبات کوانتومی است تا بتواند در این زمینه به خودکفایی برسد.

اهداف بلندمدت چین در حوزه فناوری: اهداف بلندمدت چین در حوزه فناوری فراتر از توسعه فناوری‌های نوظهور است. چین می‌خواهد با استفاده از فناوری، به یک قدرت جهانی تبدیل شود و نفوذ خود را در عرصه جهانی افزایش دهد. برخی از اهداف بلندمدت چین عبارتند از:

تبدیل شدن به یک قدرت نوآور جهانی: چین می‌خواهد به کشوری تبدیل شود که در زمینه تولید فناوری‌های نوین پیشرو باشد.

ایجاد یک اقتصاد مبتنی بر دانش: چین می‌خواهد با استفاده از فناوری، اقتصاد خود را از یک اقتصاد صنعتی به یک اقتصاد مبتنی بر دانش تبدیل کند.

حل چالش‌های جهانی با استفاده از فناوری‌های بالای مبتنی بر هوش مصنوعی و محاسبات کوآنتومی: چین معتقد است که فناوری و خصوصاً فناوری‌های بالا می‌توانند در حل مهم‌ترین چالش‌های جهانی و برتری یافتن این کشور بر غرب و خصوصاً آمریکا در همه حوزه‌ها از جمله حوزه نظامی و دفاعی نقش‌آفرین باشند.

کوین راد نیز در بخشی از کتاب خود «جنگ قابل اجتناب» این موضوع را این‌گونه تشریح کرده است:

جاه‌طلبی شی این است که چین در دهه پیش رو به خودمختاری ملی در همه مقوله‌های فناوری‌های حیاتی دست یابد و - در صورت امکان - بر رقبای اقتصادی و ژئواستراتژیک خود ازنظر فناوری مسلط شود. به‌ویژه، این امر در مورد محرک‌های اصلی انقلاب هوش مصنوعی، فناوری‌های نسل بعدی موبایل، اطلاعات و مخابرات (ICT)؛ و محاسبات کوانتومی صدق می‌کند. این جاه‌طلبی‌ها در استراتژی «ساخت چین 2025» در آوریل 2015 آشکارا مورد تأکید قرار گرفته اند، جایی‌که ده فناوری اصلی را که چین باید در آن‌ها سرآمد شود، مشخص کرده است. این فهرست توسط فناوری اطلاعات و ارتباطات رهبری می‌شود، اما شامل دیگر دسته‌های فناوری راهبردی مهم، مانند روباتیک صنعتی و وسایل نقلیه مبتنی بر انرژی‌های جدید نیز هست. این استراتژی اهدافی را برای چین تعیین می‌کند که تا سال 2025 در سطح ملی تا 70 درصد به خودکفایی برسد و سپس تا اواسط قرن در تمام بخش‌ها در سطح جهانی مسلط شود.

در کتابِ کوین راد موارد دیگری از تلاش‌های چین برای برتری یافتن در حوزه فناوری‌های بالا و هوش مصنوعی تشریح شده است.