ایلنا گزارش می‌دهد:
پاپ فرانسیس، صدایی برای صلح
درگذشت رهبر کاتولیک‌های جهان موجی از اندوه را نه تنها درمیان مسیحیان که بسیاری از کسانی که طرفدار رویه متفاوت و روحیه صلح طلب او بودند را برانگیخت.
«پاپ فرانسیس» ساعت ۷:۳۵ صبح روز دوشنبه ۲۱ آ,ریل ۲۰۲۵ به دلیل آنچه که ساعاتی پس از مرگ وی از سوی واتیکان سکته مغزی منجر به کما و در نهایت «سقوط غیرقابل برگشت گردش خون و قلب» اعلام شد، در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
اصلاحات و جهت گیری‌های او و همچنین انتقادات شدیدش از محافظه‌کاران مسیحی، سیاستمداران، دفاع از مردم فلسطین و اتخاذ موضعی میانه‌رو در مورد جنگ روسیه و اوکراین، همواره انتقادات زیادی را در پی داشت. اما هیچکدام از این‌ها سبب نشد تا او از تصمیمات خود برای دفاع از مظلومان و طردشدگان عقب‌نشینی کند. او حتی در آخرین مراسم عید پاک خود، درست یک روز پس از درگذشتش، خواستار پایان یافتن تجاوزات اسرائیل به غزه و یاری مردم این منطقه و همچنین صلح در اوکراین، لبنان و سودان شد.
خورخه ماریو برگولیو یا پاپ فرانسیس دوم
«خورخه ماریو برگولیو» در ۱۷ دسامبر سال ۱۹۳۶ از پدر و مادر ایتالیایی در بوئنوس آیرس پایتخت آرژانتین متولد شد. برگولیو، که بزرگ‌ترین فرزند خانواده بود، در سن ۱۶ سالگی به دلیل آنچه که خود یک تجریه عمیق حین اعتراف عنوان کرد، تصمیم گرفت برای کشیش شدن آموزش ببیند. اما ۳ سال بعد تصمیم گرفت که به فرقه یسوعی بپیوندد. وی در سال ۱۹۷۳ و در سن ۳۶ سالگی به عنوان رئیس یسوعی‌های آژانتین انتخاب شد و تا سال ۱۹۷۹ در این سمت باقی می‌ماند. در سال ۱۹۹۲، برگولیو به عنوان اسقف دستیار در بوئنوس آیرس منصوب شد و پنج سال بعد به مقام اسقف اعظم رسید.
او که علاقه زیادی به ساده‌زیستی داشت، زندگی در یک آپارتمان ساده را به دفتر مجلل پیشنینان ترجیح داد و آن دفتر را به انباری برای غذا و لباس فقرا تبدیل کرد. او همچنین مرتبا با مترو به مناطق فقیرنشین شهر سفر میکرد و می‌کوشید از احوال فقرا باخبر شود و به آنان کمک‌رسانی کند. وی در سال ۲۰۰۱ به کاردینالی منصوب شد. اگرچه او تمایل داشت تا از رم دوری کند، اما در سال ۲۰۰۵ در مراسم انتخاب جانشین «ژان پل دوم» مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت خود کناره‌گیری کرد. در نهایت در ۱۳ مارس ۲۰۱۳ پس از کناره‌گیری «پاپ بندیکت» به عنوان دویست و شصت و ششمین پاپ انتخاب شد.
حمایت از فلسطین و محکومیت اسرائیل؛ «این تروریسم است»
روحیه صلح طلب پاپ سبب شده بود تا به رغم انتقادات شدید، مکررا از مردم فلسطین حمایت و جنایات اسرائیل را محکوم کند. پاپ در سخنرانی‌ها و موعظه‌های متفاوتی نسبت به وضعیت غزه واکنش نشان داد و خواستار بیداری جامعه بین‌الملل و تلاش برای آتش‌بس و کمک‌های بشر دوستانه شد و از مردم جهان خواست تا از رنج مردم غزه چشم‌پوشی نکنند. پاپ فرانسیس در ۲۲ نوامبر ضمن درخواست برای بررسی نسل‌کشی در حملات اسرائیل، جنایات رژیم اسرئیل را تروریسم خواند. با وجود فشارها او حتی لحظه‌ای در حمایت از مردم غزه و محکومیت اسرائیل دست نکشید تا جاییکه حتی در آخرین پیام خود پیش از مرگ در روز عید پاک، گفت که «من به مردم فلسطین فکر می‌کنم، جاییکه جنگ به نابودی و کشتار ادامه می‌دهد، من از تمام طرف‌ها می‌خواهم فورا آتش‌بس را برقرار و کمک‌های بشردوستانه را برای مردم نیازمند فراهم کنند.»
جنگ روسیه و اوکراین؛ موضعی در تضاد با غرب
موضع گیری متفاوت فرانسیس در رابطه با جنگ اوکراین و روسیه نیز چندان در میان رهبران غربی که حامی اوکراین بودند طرفدار نداشت. پاپ با بیان اینکه «روسیه تنها مسئول جنگ اوکراین نیست»، منافع استعماری کشورهای مختلف را دلیل آغاز این درگیری‌ها دانست. وی همچنین از دادگاه بین الملل خواست تا حکم بازداشت «ولادیمر پوتین» را ملغی کند و نسبت به دیدار و گفت‌وگو با وی برای دست‌یابی به صلح ابراز تمایل کرد.
پاپ فرانسیس، بارها از اتحادیه اروپا و آمریکا خواست تا به جای دامن زدن به جنگ، فورا برای توقف آن و همچنین آغاز مذاکرات صلح تلاش کنند. وی حتی در مصاحبه با شبکه سوئیسی آر.اس.آی گفت که اوکراین باید شجاعت صلح و بالابردن پرچم سفید و درخواست برای مذاکرات صلح را از خود نشان دهد. اظهارتی که خشم شدید کی‌یف را به دنبال شد.
استقبال از بیگانگان، یک اصل مسیحی
در بحبوحه بحران‌های مهاجرتی اروپا، پاپ همیشه با آغوش باز از مهاجران استقبال میکرد و شدیدا سیاست‌های ضدمهاجرتی دولت‌های اروپایی را مورد انتقاد قرار می‌داد و بی‌توجهی جهانی نسبت به پناهندگان را محکوم میکرد. فرانسیس حمایت کلیسا از مهاجران را به یک موضوع دائمی تبدیل کرد و از جوامع کاتولیک در سرتاسر جهان خواست که خانواده‌های مهاجر را پذیرا باشند. او در سال ۲۰۱۶، پس از بازدید از جزیره «لسبوس» یونان، ۱۲ پناهنده مسلمان را با هواپیمای خود به خانه آورد. او مراکز بازداشت مهاجران در لیبی را به «اردوگاه‌های کار اجباری» تشبیه کرد و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ ایالات متحده، برنامه «دونالد ترامپ» برای ساخت دیوار مرزی را اقدامی «غیرمسیحی» دانست. پاپ بارها و بارها در هر دو دوره رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به سیاست‌های ضدمهاجرتی ترامپ، شدیدا انتقاد کرد. او همیشه تاکید میکرد که انگیزه‌اش آموزش مسیحی برای خوشامدگویی به «بیگانه» است.
پاندمی کرونا؛ همه‌ی ما در یک کشتی هستیم
در طول پاندمی ویروس کرونا، فرانسیس مراسمات خود، از جمله مراسم صبحگاهی خود که تخمین زده می‌شود روزانه حدود ۵۰۰هزار نفر به آن گوش می‌دادند را به صورت زنده پخش کرد. وی در مارس ۲۰۲۰ به میدان خالی سن پیتر گفت: «ما متوجه شده‌ایم که در یک قایق هستیم، همه ما آسیب‌پذیر و سرگردان هستیم و باید با هم پارو بزنیم، هر یک از ما به دیگری نیاز دارد تا او را تسلی دهد». وی از کشورهای ثروتمند خواست که واکسن‌های خود را با کشورهای در حال توسعه به اشتراک بگذارند و همچنین هزاروهشتصد دوز واکسن فایزر واتیکان را به افراد بی‌خانمان و محروم در رم اهدا کرد.
پاپ فرانسیس، هرچند که با مخالفت و انتقادات زیاد رو به رو شد، اما کوشید تا در دوره خود اصلاحات چشم‌گیری را در رویکرد واتیکان و کلیسای کاتولیک انجام دهد و چهره‌ای متفاوت با گذشته به نمایش بگذارد. تلاش‌های برای در جهت صلح و حمایت از مظلومان، مهاجران و اقلیت‌ها در ذهن ها باقی خواهد ماند.
*گزارش: امیر مهرآور
