جهان در سال ۲۰۲۴/ پرونده ششم: اروپا
مکی: پاتک اوکراین به کورسک و بازپس‌گیری روسیه/سقوط محافظه‌کاران در لندن/نه به شولتز توسط پارلمان آلمان/ محاصره ماکرون در پاریس توسط مخالفان
کارشناس مسائل اروپا گفت: اگرچه اوکراین تحولات میدانی زیادی را در سال گذشته میلادی از سر گذراند ولی رئیس‌جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان پر چالش ترین روزهای خود را تجربه کردند.
مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا با اشاره به مهمترین تحولات قاره سبز در سال ۲۰۲۴ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تحولات میدانی و سیاسی در اوکراین را باید یکی از وقایع مهم سال گذشته بدانیم. زلنسکی سعی کرد در سال گذشته میلادی به هر نحوی که شده حمایت ایالات متحده برای پیش بردن اهداف خود در جنگ با روسیه را جلب کند و اخیراً هم نشستی با حضور کشورهای غربی حول محور تحولات اوکراین برگزار شد اما خروجی مشخصی در گردهمایی متحدان اوکراین پدیدار نشد. آنچه در اوکراین در سال گذشته بیش از هر چیز به چشم آمد، انتقادهای زلنسکی از روند جنگ و اقدامات مقامات این کشور و همچنین حمایت غرب بود و در این راستا او مجبور شد تا وزیر دفاع و وزیر خارجه خود را تغییر دهد تا بتواند یک تیم میدانی و سیاسی منسجم را شکل بدهد. در این راستا ارتش اوکراین در منطقه کورسک واقع در خاک روسیه دست به عملیات نظامی زد و توانست بخش قابل توجهی از جغرافیای این کشور را اشغال کند اما این عملیات با وجود تلفات سنگینی که اوکراین متحمل شد، نتوانست رضایت زلنسکی را جلب کند و در نهایت روسیه بخش قابل توجهی از خاک خود را پس گرفت. لذا با این عملیات تغییر خاصی انجام نشد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از تحولاتی که در پرونده اوکراین شاهد بودیم اعطای مجوز حمله به خاک روسیه با تسلیحات اروپا و آمریکا بود که این موضوع هم عموماً پس از پیروزی ترامپ در انتخابات نوامبر توسط بایدن مطرح شد اما باز هم محافظه‌کاری غرب در این راستا کاملاً مشهود و قابل لمس بود که در نهایت نتوانست میدان جنگ را به نفع کییف تغییر دهد. فارغ از مسأله اوکراین، باید توجه داشت که یکی از تحولات مهم اروپا در سال ۲۰۲۴ انتخابات پارلمانی انگلیس و شکست حزب محافظه‌کار از حزب کارگر بود. این شکست که یک باخت سیاسی سنگین برای محافظه کاران به حساب می‌آید، از سوی بسیاری از رسانه‌ها و اندیشکده‌ها پیشبینی شده بود این در حالیست که حزب محافظه‌کار امید بسیار زیادی به پیروزی ریشی سوناک بسته بود. آنها فکر می‌کردند که به راحتی می‌توانند اوضاع اقتصادی انگلیس را سر و سامان دهند ولی این مهم محقق نشد. از منظر دیگر ریشی سوناک قمارهای سیاسی زیادی انجام داد که یکی از آنها انتصاب دیوید کامرون به عنوان وزیر خارجه انگلیس بود که او هم نتوانست اوضاع را روبه‌راه کند. اگرچه حزب کارگر پس از ۱۳ سال دوری از دولتداری، مجدداً توانست پیروز انتخابات شود اما باید متوجه بود که این حزب همین حالا وارث یک اقتصاد تورم‌زده شده است؛ به گونه‌ای که اگر همین‌ها را انتخابات پارلمانی در لندن برگزار شود احتمال شکست این حزب وجود دارد بر همین اساس باید گفت که ریشه‌های معیوب اقتصاد در انگلیس حالا به حزب کارگر ارث رسیده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: انتخابات پارلمان اروپا در ماه ژوئن ۲۰۲۴ یکی از تحولات سال گذشته میلادی بود؛ به گونه‌ای که یک شوک سیاسی به قاره سبز وارد کرد. در این انتخابات احزاب راستگرای افراطی در کشورهای مهم اروپا مانند فرانسه، هلند، آلمان، مجارستان و حتی ایتالیا توانستند آرای چشمگیری را کسب کنند. به عنوان مثال در فرانسه حزب اجتماعی ملی به رهبری مارین لوپن کرسی‌های متعددی را کسب کرد. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که بدانیم این احزاب عموماً در سراسر اروپا اتحادیه ستیز و ضد مهاجرت هستند و تهدیدی برای دولت به حساب می‌آیند. به موازات این روند سیاست‌های امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در این راستا توانست آنگونه که وی فکر می‌کرد عمل کند و در نهایت موجب شد تا مشکلات سیاسی برای وی به وجود بیاید. ماکرون سعی کرد با انحلال پارلمان فرانسه، یک پارلمان یک دست را بر سر کار بیاورد اما این اتفاق رخ نداد و او از حیث سیاسی متضرر شد. کسری بودجه ۶۰ میلیارد یورویی و بدهی‌های فرانسه باعث شده تا این کشور از سطح استانداردهای اروپا پایین‌تر بیاید اما در نهایت ماکرون پارلمان را منحل کرد و راستگراها به عنوان تهدید مطرح شدند.
وی افزود: اگرچه ماکرون سعی کرد با اتحاد میان طیف خود و حتی چپ‌ها مانع پیروزی قطعی راستگراها در پارلمان شود اما به هر ترتیب او با مسئله‌ای به نام کاهش مشروعیت سیاسی روبه‌رو شد و همین موضوع موجب شد تا مشکلات زیادی برای وی و تیمش خلق شود. این روند به جایی رسید که آخرین نخستوزیر او یعنی میشل بارنیه صرفاً سه ماه دوام آورد و در نهایت به دلیل دعواهای سیاسی و تصویب چند قانون با رأی عدم اطمینان پارلمان مواجه شد و از قدرت کنارهگیری کرد و نتوانست بودجه سال ۲۰۲۵ میلادی را به تصویب برساند و او به اولین نخست‌وزیری در جمهوری پنجم فرانسه تبدیل شد که کوتاه‌ترین مدت نخست وزیری را به خود اختصاص داد و در نهایت توسط پارلمان برکنار شد. این یک ضربه سخت به ماکرون بود و احزاب چپ افراطی و میانه با او وارد چالش شدند. ماکرون تلاش کرد که فرانسوا بایرو را به عنوان نخستوزیر جدید فرانسه روی کار بیاورد تا بتواند به دلیل میانه‌رو بودنش بودجه سال جدید میلادی را برای فرانسه تصویب کند و از سوی دیگر به سمت ایجاد آرامش سیاسی در پاریس متمایل شود و حالا باید منتظر ماند و دید که چگونه می‌خواهد اوضاع را پیش ببرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی دیگر از تحولات مهم در سال ۲۰۲۴ بعد از مسائل انگلیس و فرانسه، در آلمان بود. قطع صادرات گاز روسیه به آلمان و همچنین پیامدهای پس از کرونا موجب شد تا هزینه‌های دولت آلمان افزایش پیدا کند و همین مسئله فضا را به سمت نارضایتی از دولت پیش برد. جایگزینی گاز ارزان روسیه با گاز ال.ان.جی آمریکا و قطر تاثیر خود را بر اقتصاد آلمان گذاشت و موجب شد تا نارضایتی‌ها در سطح عمومی از دولت ائتلافی به رهبری اولاف شولتز افزایش پیدا کند. رشد اقتصادی آلمان در دو سال گذشته صفر بوده و این در حالی بود که در دوران آنگلا مرکل، او نه تنها آلمان را بلکه کل اروپا را از بحران مالی سال ۲۰۰۸ نجات داد. شولتز برای جبران کسری بودجه در نهایت مجبور بود که برنامه‌های متعددی را در دستور کار قرار دهد و همین مسأله موجب شد تا حزب دموکرات‌های آزاد به عنوان بخشی از دولت ائتلافی آلمان علیه وی موضع بگیرد. اگرچه اولاف شولتز تلاش کرد تا برنامه اقتصادی آلمان را به گونه‌ای پیش ببرد که ائتلاف سه ضلعی با کمترین اصطکاک و چالش روبه‌رو شود اما در نهایت شاهد آن بودیم که در روزهای اخیر پارلمان آلمان به وی رای عدم اطمینان داد. پس از این وضعیت فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس جمهوری آلمان پارلمان را طی روزهای اخیر منحل کرد و قرار بر این است که در ماه فوریه انتخابات برگزار شود و باید دید که آلمان چگونه می‌خواهد سال ۲۰۲۵ را آغاز کند.
