تاثیر سیاسی - حقوقی صدور حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت بر جنگ غزه/ نقش افکار عمومی جامعه ملل بر اجرای حکم لاهه

سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل منطقه با اشاره به صدور حکم بازداشت نخستوزیر و وزیر جنگ پیشین اسرائیل از سوی دیوان کیفری بین‌المللی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: موضوع اصلی این است که چنین حکمی برای آدولف هیتلر یا بنیتو موسولینی رهبران آلمان نازی و حزب فاشیسم ایتالیا در بیش از ۵۰ سال گذشته صادر شده و حالا صدور چنین حکمی علیه بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت در شرایط کنونی از منظر سیاسی، اجتماعی و تاریخی بسیار حائز اهمیت خواهد بود و البته از حیث حقوقی هم به شدت اهمیت دارد؛ چرا که پس از صدور حکم بازداشت مذکور توسط دادستان دیوان کیفری بین المللی بسیاری از کشورها مانند هلند اعلام کردند که این حکم را اجرایی می‌کنیم و برخی دیگر از کشورها هم نسبت به آن سکوت پیشه کردند. به صورت کلی حدود ۱۳۰ کشور می‌بایست حکم بازداشت صادر شده از سوی دیوان کیفری بین‌المللی را عملیاتی کنند.

وی ادامه داد: اینکه حکم دیوان کیفری بین‌المللی می‌تواند جلوی جنایات اسرائیل غزه را بگیرد یا خیر به نظرم پاسخ آن منفی است. در حقیقت افکار عمومی کشورهای عضو سازمان ملل می‌توانند با مطالبه‌گری خود باعث شوند تا جنبه‌های حقوقی این حکم سیاسی عملیاتی شود و اساساً اجرای آن را خواستار شوند اما اینکه تا چه اندازه می‌توان نسبت به اجرای این حکم امیدوار بود به نظرم این حکم در برخی کشورهای اروپایی به خصوص تروئیکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) اجرایی نخواهد شد اما فشار افکار عمومی به دولت‌های خود می‌تواند یک پیام مهم را به دولت‌های اروپایی و حتی اسرائیل مخابره کند. مهم این است که ساکنان سرزمین‌های اشغالی متوجه می‌شوند که تا چه حد افکار عمومی جهان علیه اسرائیل دست به کار شده است. لذا این حکم شجاعانه دیوان کیفری بین‌المللی می‌تواند پشوانه‌ای باشد برای تحلیل آزادانه و بدون سانسور اقدامات اسرائیل طی ۱۴ ماه گذشته و در نهایت کارشناسان، ناظران بین المللی و حتی اصحاب رسانه به راحتی می‌توانند در این خصوص صحبت کنند. 

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در بیان کلی باید گفت که حکم دیوان کیفری بین المللی توانست فضایی را برای نویسندگان  روزنامه‌نگاران برای پرداختن به واقعیات جنگ غزه به وجود بیاورد و از این پس نخبگان و اندیشمندان می‌توانند به راحتی در مورد اقدامات اسرائیل در غزه قلم بزنند. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا حکم دیوان کیفری بین المللی می‌تواند باعث شود تا مقامات اسرائیل به سمت تعدیل اقدامات خود در غزه و در نهایت آتش بس پیش بروند یا خیر؟ به نظر می‌رسد که چنین چیزی عملیاتی نمی‌شود؛ چراکه فشارهای عصبی بر نخست‌وزیر اسرائیل و سایر مقامات کابینه این رژیم باعث شده تا آنها راهی جز ادامه همین مسیر را پیش روی خود احساس نکنند. بر همین اساس، از صحبت‌های نتانیاهو و تیم او اینگونه استنباط می‌شود که آنها صرفاً به زعم خود به دنبال پیروزی هستند و اعتقاد دارند که رسیدن به این هدف راهی جز استمرار جنگ و جنایات در غزه و لبنان ندارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: باتوجه به اعتراض آمریکایی‌ها به حکم دیوان کیفری بین‌المللی و همچنین سفرهای متعدد وزیر جنگ پیشین اسرائیل به ایالات متحده، احتمال اجرای این حکم توسط واشنگتن بسیار پایین است و حتی آمریکا سعی می‌کند به عنوان قوی‌ترین و اصلی‌ترین پشتیبان اسرائیل، مانع از اجرای آن در سطوح مختلف شود. کشورهای اروپایی هم به دلیل شعارهای حقوق بشری سعی می‌کنند به نوعی (حتی در سطح رسانه‌ای) این حکم را مورد تایید قرار دهند و آن را اجرایی کنند. آنچه در این میان اهمیت دارد، این است که مراجع قانونی و سیاسی کشورهای اروپایی به هر ترتیب باید راه را برای اجرای این حکم هموار کنند تا شاید با افزایش فشار روحی و روانی بر اسرائیل به پشتوانه حکم صادر شده از سوی دیوان کیفری بین المللی بتوانند مقامات رژیم صهیونیستی را از ادامه جنایات خود باز دارند.