چرا منطقه آزاد چابهار رها شده است؟
مناطق آزاد چابهار یکی از ضعیفترین مناطقی است که کارنامهی نه چندان مناسبی در روند فعالیت خود دارد. یکی از بزرگترین مشکلات مناطق آزاد چابهار، تغییرات مکرر مدیران عامل در طول سالهای گذشته است.
ایلنا؛ مناطق آزاد تجاری-صنعتی ایران با هدف تسهیل تجارت، جذب سرمایهگذاری خارجی، و توسعه اقتصادی کشور تأسیس شدهاند. این مناطق با ارائه مزایایی مانند معافیتهای مالیاتی، بخشودگی عوارض گمرکی، و تسهیل در فرآیندهای صادرات و واردات، تلاش میکنند تا محیطی مناسب برای فعالیتهای اقتصادی و تجاری فراهم کنند. این مناطق نقش مهمی در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در کشور ایفا میکنند، با این وجود عملکرد آنها در برخی موارد با چالشها و مشکلاتی همراه بوده است. از جمله مناطق آزاد مهم ایران میتوان به کیش، قشم، چابهار، انزلی، ارس، اروند و ماکو اشاره کرد.
در این میان مناطق آزاد چابهار یکی از ضعیفترین مناطقی است که کارنامهی نه چندان مناسبی در روند فعالیتهای خود دارد. یکی از بزرگترین مشکلات منطقه آزاد چابهار، تغییرات مکرر مدیران عامل در طول سالهای گذشته است؛ آنچنانکه این منطقه آزاد در طول ۳۰ سال ۱۶ مدیرعامل مختلف را به چشم دیده است؛ یعنی به طور متوسط تقریبا هر دو سال یک مدیر!
تغییرات پیدرپی مدیران
تغییرات پیدرپی مدیران این منطقهی آزاد منجر شده تا برنامههای بلندمدت و استراتژیک مدنظر هیچ گاه به اهداف از پیش تعیین شده خود نرسند. اصولا به همین دلیل است که منطقه آزاد چابهار نسبت به مناطق آزاد دیگر، منطقهای عقب افتاده تلقی میشود.
در منطقه آزاد چابهار ضمن تغییر مدیران، برنامههای جدیدی در دستور کار قرار گرفته است. اما همین برنامه جدید نیز پیش از اینکه به بار بنشیند، ضمن تغییر مدیران، از دستور کار خارج شده و اینگونه مسیر توسعهی این منطقه آزاد با اختلال مواجه شده است. البته میتوان گفت دلیل مهم تغییرات پی در پی مدیران منطقه آزاد چابهار عدم صلاحیت و توانایی آنها در اعمال برنامههای صحیح بوده؛ یعنی همان مشکلی که در حال حاضر هم این منطقهی مهم استراتژیک را تهدید میکند. بعید نیست طی همین مدیریتِ ضعیفِ کنونی، در آینده ای نزدیک شاهد یک تغییر دیگر در منطقه آزاد چابهار باشیم؛ کما اینکه برخی از کارشناسان خواهان این مهم هستند.
چرا میزان سرمایهگذاری ها در چابهار اندک است؟
مشکل اساسی مدیران پیشین و کنونی منطقه آزاد چابهار که پی در پی شاهد تغییر آنها بوده و هستیم، "نبود برنامه ای منسجم و کارآمد" است. آنچنانکه بسیاری از پروژهها و طرحهای اجرایی در این منطقه به دلیل نبود برنامهریزی دقیق و هماهنگیهای لازم، هیچگاه به نتیجه ای مطلوب نرسیدهاند.
فقدان اجرا شدن پروژهها و طرحهای اجرایی به نوبه خود عاملی برای عدم تمایل سرمایهگذاری داخلی و خارجی در این منطقهی مهم تجاری بوده است. به همین دلیل در مقایسه با سایر مناطق آزاد تجاری-صنعتی در ایران و جهان، بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که منطقه آزاد چابهار عملکرد ضعیفتری دارد.
نبود بودجه کافی یا مشکلات مدیریتی؟
وضعیت کنونی منطقه آزاد چابهار به گونهای ارزیابی میشود که حتی پروژههای عمرانی و زیرساختی در این منطقه به دلیل نبود بودجه کافی و مشکلات مدیریتی، به تعویق افتادهاند. مشخص نیست مدیریت کنونی منظقه آزاد چابهار مادامی که طرح قابل توجهی برای به فرجام رساندن در دست ندارد، مشغول به چه فعالیتهایی است و بابت کدام تلاش نداشتهاش حقوقهای کلان دریافت میکند.
البته مدیریت کنونی میتواند با بهرهگیری از توان بومی مناطق آزاد چابهار پارهای از مشکلات را حل و فصل کند؛ اما با این وجود بسان مدیران پیشین، این پتانسیل پر اهمیت، هیچ جایگاه مناسبی نزد مدیریت حال حاضرِ منطقه آزاد چابهار ندارد. جای سوال است که چرا مدیران حال حاضر ضمن نیاز مردم بومی به شغل و همچنین نیاز منطقه آزاد چابهار به متخصص، از این افراد بهره نمیگیرند؟
گزارش حال حاضر به جهت تماسهای پی در پی مردمان منطقه مذکور و همچنین گلایههای برخی از کارشناسان دلسوز کشور با خبرگزاری "ایلنا" تهیه شد و امید است با توجه به شعار سال که از سوی رهبری با عنوان "جهش تولید با مشارکت مردم" تعیین شده است، مدیران مربوطه در راستای انجام وظیفه شرعی – قانونی نسبت به گلایههای موجود، پاسخ شفاف ارائه کنند.
بدیهی است؛ خبرگزاری "ایلنا" از پاسخ مسئولان ذیربط استقبال خواهد کرد.