۲۷۲۶ روستای سیستان و بلوچستان فاقد سامانه آبرسانی هستند/ ۲۵۱ هزار روستایی از آب تانکر استفاده می‌کنند

عبدالاحد ریگی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره وضعیت آب استان سیستان و بلوچستان اظهار داشت: در کل ۵ هزار و ۵۹۴ روستا در استان وجود دارد که از این تعداد ۲ هزار و ۸۶۸ روستا دارای سامانه آبرسانی هستند، در شمال استان کلا از آب‌های سطحی استفاده می‌کنند که ۹۴۵ روستا و بالغ بر ۲۲۲ هزار نفر را تحت پوشش خود دارد. با توجه به بارندگی‌های ابتدای سال جاری و همچنین آوردی که از هیرمند از مسیر افغانستان داشتیم چاه نیمه‌های ۱، ۲، ۳ و ۴ نسبت به سال‌های گذشته شرایط مطلوبی دارند و سال آینده با کمبود آب مواجه نخواهیم شد. اما در مرکز و جنوب استان که از منابع زیرزمینی تامین آب می‌شود که ارتباط مستقیم با وضعیت نزولات جوی دارد.

وی افزود: سیستان و بلوچستان ۱۹ سال خشکسالی را سپری کرده است و عمده مناطق استان با توجه به شرایط اقلیمی و محیطی منطقه فراخشک شده‌اند.

سختی توسعه شبکه آبرسانی به دلیل پراکندگی روستاها

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: مرکز و جنوب استان پراکندگی جمعیتی و روستا داریم، از ۵ هزار و ۵۹۴ روستا، ۵ هزار روستا آن در مرکز و جنوب قرار دارد. فاصله این روستاها حدود ۴۵ کیلومتر است و این نشان از پراکندگی دارد که نیازمند حجم بالایی از توسعه و تاسیسات آبی هستند.

وی همچنین گفت: در مرکز و جنوب ۶۱۷ حلقه چاه داریم که ارتباط مستقیم با بارندگی‌ها دارد. سال گذشته بالغ بر ۷۵ درصد چاه‌ها در معرض تنش آبی بودند اما تابستان امسال با توجه به بارندگی‌ها وضعیت بهبود یافته است.

ریگی در ادامه به توسعه آبرسانی روستایی اشاره و بیان کرد: در ابتدای انقلاب ۱۱۹ روستا با جمعیت ۳۵ هزار و ۷۰۰ نفر دارای شبکه آبرسانی بودند اما اکنون جمعیت تحت پوشش به یک میلیون و ۱۵۰ هزار نفر با ۲ هزار و ۸۶۸ روستا رسیده است. در حال حاضر ۱۸ مجتمع آبرسانی در قالب ۵۲۰ پروژه اجرا می‌کنیم که برای این حجم از عملیات باید بالغ بر ۷ هزار و ۳۵۰ کیلومتر لوله گذاری صورت گیرد که ۲۰۲۵ روستا را تحت پوشش قرار داده و می‌تواند شاخص بهره‌مندی را از ۶۳ درصدی فعلی ۲۱ درصد هم ارتقا دهد.

وی ادامه داد: برای این میزان لوله گذاری بالغ بر ۲ هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز است که تاکنون حدود ۵۰۰ میلیارد تومان تامین شده و امیدواریم تا پایان برنامه ششم منابع لازم در اختیار آبفای روستایی استان قرار گیرد و بتوانیم به اجرای پروژه‌ها که عمدتا در مرکز و جنوب هستند، سرعت ببخشیم.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: مجتمع ۲۶۱ روستایی زیر مجموعه سد زیردان است که بالغ بر ۱۷۰ میلیارد تومان برای آن هزینه شده و اکنون ۱۸۷ روستا به صورت بهره‌برداری موقت از منابع آبی سد استفاده می‌کنند همین وضعیت را در سد پیشین با ۲۱۳ روستا داریم، اخیرا با همکاری سازمان مدیریت برنامه ریزی کشور یک مجوز فاینانس ۲۰۰ میلیارد تومانی برای تاسسیات مورد نیاز پایین دست سد پیشین اخذ شده و قراردادهای آن آماده شده که باید توسط سازمان مدیریت تضمین داده شود تا اجرای آن ابلاغ شود.

نیاز به ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار برای ماندگار کردن مردم در روستاها

وی با بیان اینکه هدف احداث مجتمع‌ها ارتقای کمی و کیفی برای بهره مندی روستایی است، افزود:  مهمترین رویکرد استان این است که بتوانیم ظرفیت ماندگاری مردم روستاها تحقق یابد امیدواریم با اقداماتی که در این خصوص انجام می‌شود امید به آینده مردم افزایش یابد. رویکرد بعدی ما این است که بتوانیم از ظرفیت مجلس برای تامین مالی پروژه‌ها استفاده کنیم. پروژه‌ها حداقل ۲ هزار میلیارد تومان نیاز دارند که این رقم از وسع محل اعتبارات استانی خارج است، بنابراین باید رویکرد ملی باشد. برنامه دیگر این است که برای تمام روستاهای فاقد شبکه که در قالب ۲۸ مجتمع و ۱۴۰۰ روستا تعریف شده آب پایدار تامین شود.

ریگی تاکید کرد: منابع آبی پایدار باید شناسایی شوند تا هم اجرای پروژه‌ها راحت‌تر و هم ظرفیت ماندگاری مردم در روستاها هم به لحاظ تامین امنیت و هم تداوم روند تولید روستایی گسترش یابد.

۲۵۱ هزار روستایی از آب تانکر استفاده می‌کنند

وی یادآور شد: یکی از مباحث مهم در سیستان و بلوچستان این است که برای تعداد ۱۲۶۱ روستا با جمعیت ۲۵۱ هزار نفری آبرسانی سیار انجام می‌شود که به لحاظ امنیت غذایی و بهداشت انسانی اهمیت دارد.  با رویکرد نگهداشت مردم در روستاها باید این تعداد به مرور کاهش یافته و به سهم آبرسانی شبکه‌ای اضافه شود.

 مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان با ابراز امیدواری از اینکه شاخص آبرسانی شبکه به سطح مطلوب برسد، گفت: اکنون در سطح استان ۱۵ هزار کیلومتر خطوط انتقال و شبکه توزیع در حال بهره برداری است که رقم بالایی است که به نوعی ۵۰ درصد برنامه‌هایی است که در سال‌های گذشته اتفاق افتاده است.

کیفیت منابع آب استان

وی درباره تعریف منابع جدید آبی اظهار داشت: سیستان و بلوچستان به طور کلی خشک و فراخشک است، ظرفیت منابع داخلی استان چاه نیمه‌ها و منابع آب‌های زیرزمینی هستند، مباحثی در کمیسیون عمران و وزارت نیرو برای آب جدید در دستور کار است، در شمال استان از آب‌های سطحی استفاده می‌شود که الزاما تصفیه خانه خواهند داشت، در مرکز و جنوب آب‌های زیرزمینی هستند که فرایند خاص تصفیه انجام نمی‌شود مگر اینکه میزان شوری بالا باشد و نیاز به تصفیه فیزیکی و شیمیایی به طور همزمان باشد. 

ریگی در ادامه گفت: از ۶۱۷ چاه استان حدود ۱۱ چاه به اندازه‌ای شور هستند که شاید برای شرب مناسب نباشند، بنابراین برنامه حفر چاه جایگزین در دستور کار قرار گرفته، امسال هم علاوه بر ۶۱۷ چاه، قرارداد حفر ۱۲۰ چاه جدید منعقد کردیم تا بتوانیم شرایط مناسب‌تری در سطح استان فراهم کنیم.