دلیل اصلی ناترازی برق در مصر افزایش تقاضاست یا صادرات؟
از جمله کشورهای عربی که در تابستان سال جاری و به واسطه افزایش شدید دمای هوا با چالشهای جدی در حوزه تامین برق برای بخشهای مختلف کشور رو به رو شد، باید به مصر اشاره کرد؛ کشور بزرگی که چشم انداز بلند مدتی برای تبدیل شدن به قطب انرژی در منطقه منا دارد، اما در تامین انرژی کافی برای شهروندان خود نیز با مشکل رو به رو شده است.
به گزارش ایلنا از وزارت نیرو، آن طور که دیدهبان حقوق بشر اعلام کرده است، در تابستان سال جاری دولت مصر با هدف حفظ پایداری شبکه سراسری، استفاده از برق را در سراسر کشور محدود کرد که این موضوع حقوق اقتصادی و اجتماعی مردم را به خطر انداخته است.
در همین رابطه "آدام کوگل" معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان دیدهبان حقوق بشر به رسانهها گفت: دولت مصر مدتهاست که با قطع روزانه برق شهروندان تلویحاً از آنها خواسته است تا حقوق سیاسی و مدنی خود را در ازای رونق اقتصادی و افزایش درآمد ارزی دولت قربانی کنند.
آدام کوگل افزود: قطع روزانه و طولانی مدت برق در مناطق مختلف کشور، به طور چشمگیری توانایی مردم را برای احقاق حقوق خود از جمله تامین غذا، آب و مراقبتهای بهداشتی کاهش میدهد.
موضوع اعمال محدودیت دولت مصر در حوزه تامین برق پس از آن آغاز شد که "مصطفی مدبولی" نخست وزیر مصر اعلام کرد از ۲۲ ژوئیه (یک تیرماه) اعمال محدودیت در مصرف برق بخشهای مختلف با هدف کاهش فشار بر زیرساختهای برق این کشور به دلیل افزایش تقاضا اجرایی میشود.
بر همین اساس مقامات دولتی با بیان اینکه به دلیل تامین ناکافی گاز در نیروگاهها چارهای جز اعمال محدودیت ندارند، تاکید کردند این سهمیهبندی دست کم تا ماه سپتامبر ادامه خواهد یافت. پیش از این نخست وزیر مصر ۱۹ ژوئیه (۳ مرداد) را به عنوان روز پایانی اعمال محدودیتها اعلام کرده بود.
بررسیها نشان میدهد دولت مصر برای مدیریت محدودیتهای برقی تابستان سال جاری از برنامههای مختلفی استفاده کرده است که از جمله آنها میتوان به تعطیل کردن بخش دولتی برای یک روز در هفته و دور کاری کارمندان از خانه اشاره کرد، اتفاقی که البته به دلیل اعمال خاموشی روزانه در بخش خانگی عملاً سبب شد تا کارکنان دولتی از خانه نیز موفق به فعالیت نشوند.
به دنبال خاموشیهای مکرر یکی از نمایندگان مجلس مصر در اعتراض به رویه موجود خطاب به وزیر برق و انرژی مصر گفت: قطعی برق سبب شده است تا آب در بسیاری از مناطق شهری به ویژه قاهره به طبقات بالاتر نرسد و با وجود اینکه دولت اعلام کرده است که بیمارستانها از قطع برق معاف هستند، اما گزارشها نشان میدهد که درمانگاههای خصوصی نیز مشمول قطعی برق میشوند.
در همین رابطه یکی از پزشکان بخش خصوصی قاهره به «بی بی سی عربی» گفت: به دلیل قطعی برق مجبور شده است تا عمل لاپاراسکوپی را تکرار کند و شرایط در بیمارستانهای مصر به قدری بد است که حتی ژنراتورهای پشتیبان نیز در کلینیکها به دلیل نوسانات انرژی به درستی کار نمیکند.
آن طور که نشریه «نیو عرب» گزارش داده است، در شهر قاهره در روز چهار بار قطعی برق هر بار به مدت یک ساعت رخ میدهد و در دیگر مناطق کشور نیز مانند استان جیزه مشاهده شده است که این قطعیها در ساعات بیشتری اعمال میشود.
بررسیهای بیشتر نشان میدهد که دولت مصر مناطق گردشگری و ساحلی را با توجه به گردشگرپذیر بودن و جنبه درآمدزایی که دارند از محدودیتهای برقی معاف کرده است. همچنین در این برنامه مدیریتی استانهایی مانند ماتروه، بحرالاحمر و سینای جنوبی به دلیل مصرف انرژی نسبت به سایر استانها از طرح اعمال محدودیت سراسری معاف هستند.
آنطور که "سفیر نادر سعد"، سخنگوی ریاست شورای وزیران مصر گفته است، دلیل کاهش تامین برق مصر در فصل تابستان سال جاری عمدتاً ناشی از عرضه ناکافی سوخت اعم از گاز طبیعی و نفت کوره به نیروگاهها بوده است، این در حالی است که مصر در سال ۲۰۱۹ اعلام کرده بود در حوزه گاز به خودکفایی دست یافته و صادرات گاز را آغاز کرده است.
پیشتر یکی از مقامات وزارت برق و انرژی مصر به «الشروق أونلاین» گفته بود که دولت مصر بنا دارد با هدف کاهش ۲۵ درصدی مصرف گاز در این کشور، ظرفیت صادرات گاز طبیعی به کشورهای منطقه را حفظ کند تا از طریق دریافت ارز خارجی کشور مصر را از بحران عمیق بدهیهای خارجی نجات دهد.
در همین راستا برخی رسانههای مصری فاش کردهاند که دولت این کشور طی ۴ فصل تابستان گذشته رقمی معادل ۲.۶۸ میلیارد دلار صادرات گاز انجام داده است. اخباری که با آمار رسمی بانک مرکزی این کشور مبنی بر افزایش درآمدهای ارزی در این بازههای زمانی نیز مطابقت دارد.
این گزارش حاکی است کشور مصر با جمعیتی بالغ بر ۱۰۰ میلیون نفر چیزی حدود ۴۰ هزار مگاوات ساعت برق (ظرفیت منصوبه تولید برق ایران در حال حاضر به بیش از ۹۱ هزار مگاوات رسیده است) تولید میکند که چیزی حدود نیمی از آن را صادر میکند و به همین دلیل به ویژه در فصل تابستان که میزان تقاضای مصرف داخل افزایش مییابد، با ناترازی شدیدی مواجه میشود.