ماجرای یک تالاب/ کمجان، الگویی قابل استناد برای نجات تالاب‌ها

به گزارش خبرنگار ایلنا، کَمجان، تالابی که با گذر از هزار پیچِ رنج، پس از ۱۶ سال تلاش احیایی اکسیژن به ریشه‌هایش رسید، انوار طلایی خورشید بر پیکرش تابید و شکوفه‌های امید از قامت هزار چاکش جوانه زد.

محلی‌ها پای کار آمدند، آستین‌ها بالا زده شد و بیل‌ها به دوش مردان نشست، چکمه‌ها به پا شد و لودرها به صف شدند تا با همت ستودنی این مردم آب به گلوی خشکیده کَمجان برسد، کَمجان جان گرفت، کمجانی که از فرط تشنگی نفس‌هایش به شماره افتاده بود.

درست ۱۷ سال پیش بود که صدای دهشتناک خشکسالی، مردم روستای کَمجان از توابع بخش کُربال خرامه را از خواب بیدار و آنان را وادار به دفاع تمام قد از آب و خاکشان کرد، دفاعی جانانه در برابر همه موانع و ممنوعیت هایی که باعث شد تا بیشه دوباره ریشه بزند.

برای زنده شدن تالاب، عمر و جوانی شان را به میان گذاشتند، حرف‌ها شنیدند، حکم‌ها علیه‌شان بریدند، زخم‌ها خوردند، اما همه تلخی‌ها با سرزندگی تالاب «کَمجان» شیرین شد.

آن‌ها این زنجیره را قطع نکردند و ثابت کردند که تا پای جان برای حفاظت از محیط زیست ایستاده‌اند. اگرچه این ناجیان محیط زیست فارس هیچ‌گاه در معادلات اداری دیده نشدند اما، مسئولیت‌پذیری آنان عامل اصلی ماندگاری‌شان در این راه بود.

ماجرای کَمجان

تا پیش از احیای تالاب کمجان؛ مهاجرت سهم مردمی شده بود که سدسازی‌های بی‌رویه (درودزن، سیوند، ملاصدرا) طناب تشنگی را بر گلوی رود کُر در استان فارس انداخت. کُر در مقابل هزاران چشم، دست و پا زد و جان داد، رودی که هیچ فریادرسی نداشت، دیگر آبی برای زنده ماندن در بخش کُربال نماند. دست تقدیر بخش زیادی از مردم این بخش را آواره حاشیه کلانشهر شیراز و دیگر شهرهای مرکزی فارس کرد.

از آن روزها ۱۷ سالیست که می‌گذرد، همان روزهایی که مردم با هم، هم قسم شدند تا از دست آسیب‌های انسان ساز به یاری طبیعت آفرینش ساز بر خیزند و راه نجاتی با پناه بردن به طبیعت برای خودشان جستجو کنند.

تالاب‌ها پشت میز احیاء نمی‌شوند

هر چند که برای زندگی بخشی کمجان، زندگی‌شان دچار چالش شد و چهار سال راهروی دادگاه را برای دفاع از طبیعت آسیب دیده کُربال بالا و پایین کردند و متحمل فشارهای سنگین شدند، اما در نهایت موفق شدند تا رای دادگاه را به حق و در راستای احیاء تالاب بگیرند، دوستداران محیط زیست این خطه از فارس هیچ‌گاه دلسرد نشدند، جانانه ایستادند تا تالاب دوباره جان بگیرد.

همه این تلاش‌ها به بار نشست، کمجان پس از ۲۰ سال حق حیات دوباره یافت و مهاجرین به دیارشان برگشتند و دیگر فکر رفتن از زادگاه شان به سرشان نزد.

این اقدام خودجوش محلی اثبات کرد که تالاب‌ها، در هزار توی بروکراسی اداری و در پشت جلسات کِشدار متولیان احیاء نمی‌شود، مردمان محلی کمجان اثبات کردند که زندگی تالاب بین المللی کمجان می‌تواند الگویی قابل استناد برای احیای سایر تالاب‌های کشور باشد، وگرنه هیچ تالابی پشت میزها احیاء نمی‌شود، مگر اینکه آستین‌های همت بالا زده و از اجرای طرح‌های فاقد اثر بخشی، پرهیز شود.

دیده بان تالاب

در این میان یکی بود که زندگی گذاشت، جوانیش را با طبیعت بی‌غل و غش تالاب قسمت کرد و همگان را فرا خواند تا نتیجه آن، نفس کشیدن کمجان در زمستان این روزهای فارس باشد.

او دغدغه داشت، هنوز هم دغدغه دارد و همین دل‌مشغولی‌اش او را به حاشیه تالاب کشاند و دست رد به سینه هر چه تشکل زبستی بود زد و یکه و تنها، اکنون در سرمای بهمن ماه، دیده بان تالابی است که همه زندگی اوست.

کسی که باعث شد تا کمجان بی‌جان، جان بگیرد، و در محافل ملی و زیستی از او به‌ عنوان قهرمان تالاب یاد شود، دیده بانی که قهرمانی تالاب تا به ابد ضمیمه نام اوست.

گزافه نیست اگر بگوییم؛ سیروس زارع، برای جان گرفتن کمجان از جان مایه گذاشت و تمام لحظاتش وقف احیای جغرافیایی شد که حالا شناسنامه اوست.

تالابی که امروز سکونتگاه ۱۳۵ گونه از پرندگانی کم نظیر و نادر است، کمجانی که آغوشش پذیرای جمعیت چند هزار بالی پرندگان مهاجر از تالاب‌های مختلف کشور و حتی خارج از مرزهای جغرافیایی است.

نام سیروس زارع، تا به ابد بر بلندای تالاب کمجان می‌درخشد، مردی ۵۳‌ ساله که اشتیاقش برای صیانت از محیط زیست مثال زدنی است.

او دبیر گروه احیاء کنندگان تالاب بین المللی کمجان است، کسی که خودش زاده روستای کمجان از توابع بخش کُربال شهرستان خرامه استان فارس است.

کَمجان؛ طرحی برای بازگشت عزت نفس به جامعه بحران زده از خشکسالی‌ها

در آستانه هفته جهانی تالاب‌ها خبرنگار ایلنا به سراغ این مجری موفق تالابی کشور می‌رود.

کسی که معتقد است؛ تالاب کمجان طرحی برای بازگشت عزت نفس به جامعه بحران زده از خشکی‌های انسان ساز در بخش کُربال خرامه استان فارس بود که مانند موتور محرکی، جامعه را به سمت انتخاب درست هدایت کرد.

سیروس زارع، رهاورد همه خستگی‌های سالیان گذشته بر خود و این تالاب را انعقاد تفاهم نامه با مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای شهرستان خرامه، برگزاری دوره‌های آموزش رایگان برای زنان در راستای کسب و کارهای خُرد، مشاغل خانگی و مکمل می‌داند و می‌گوید: حالا تالاب کمجان وارد فرایند درآمدزایی در منزل شده و کمک حال ارتقاء سطح معیشتی مردمی شده که روزی برای زنده شدنش از پا نیفتادند.

او می‌افزاید: دوره‌های آموزشی نتیجه بخش بود، نان از محل تولید مصنوعات چرمی، خیاطی و… بر سر سفره تعدادی از خانوارهای روستاییان نشست، وضعیت دامداری به دلیل پوشش غنی گیاهی تالاب رو به بهبود رفت و تعداد زیادی از مردم هم به صورت خودجوش به ایجاد سالن‌های تولید قارچ روی آوردند و در واقع استارت تغییر نگرش در روستایی که تا قبل از احیاء تالاب، تک محصول بود و اقتصاد خانوار متکی به کاشت برنج یا گندم بود، زده شد.

خیز رسانه‌ها برای دفاع از قهرمان تالاب

دارنده تقدیر نامه برترین پروژه موفق زیستی از سوی سازمان محیط زیست کشور، آگاهی بخشی اولیه به جامعه را طولانی‌ترین زمان در پروسه احیاء تالاب کمجان می‌داند، و عنوان می‌کند: از سال ۱۳۷۸ که شروع بحران های کم آبی و خشکی در منطقه لمس شد، نیاز به احیاء بیشه قدیمی (تالاب کمجان) را در محافل خانوادگی و جامعه محلی مطرح می‌کردیم، اما پذیرش جامعه به دلایل مختلف جهت انجام هر اقدامی با مقاومت همراه بود، شاید از مهمترین دلایل مقاومت مردم، نگرانی آنان در مواجهه با دستگاه‌های دولتی و برخوردهای پیش بینی نشده و احتمال خطر در مقابله با هر اقدامی بود، کما اینکه در سال‌های قبل مناقشاتی بر سر تصرف اراضی خشکیده تالابی بوجود آمده بود.

وی تاکید می‌کند: حتی در آن موقع (۱۶) سال پیش، شرایط آنقدر تلخ بود که برای دفاع در دادگاه، به دلیل محدویت منابع مالی، امکان به همکاری گرفتن وکیل جهت دفاع از خودمان هم نداشتیم و همین باعث شد تا اطلاعات‌مان را افزایش دهیم، بطوریکه تنها پناهگاه ما بعد از خدا و طبیعت، عزیزان رسانه‌ای در جراید و خبرگزاری‌ها بودند.

دبیر گروه احیاء کنندگان تالاب بین المللی کمجان با اشاره به مدت زمان تلاش برای شروع فعالیت‌های احیاء تالاب کمجان می‌افزاید: این دوره بالغ بر ۱۰ سال زمان برد (۱۳۷۸_۱۳۸۸) تا تعداد محدودی حتی کمتر از انگشتان یک دست اعلام همکاری کنند، چرا که تشدید بحران‌ها و فشارهای معیشتی ناشی از خشکاندن رودخانه کُر در پی سد سازی‌های افراطی، جامعه روستایی را در شوک غیر قابل تصوری فرو برده بود و با توجه به همه فاکتورها، لازم بود تا با دقت نظر و بهره گیری از دانش بومی و تلفیق آن با دانش آکادمیک، جانمایی مکان اجرای اقدام‌های احیایی با بررسی خطرات احتمالی و با صرف کمترین هزینه و با ضریب اطمینان بالا انجام شود.

کمجان بهشت پرندگان مهاجر

زارع ادامه می‌دهد: «کمجان» بهشت پرندگان مهاجر است و نسبت به سایر تالاب‌های ایران از تنوع زیستی غنی برخوردار است، چرا که غذای کافی و متنوع مورد نیاز پرندگان در این زیستگاه به وفور یافت می‌شود.

عضو شورای تشکل‌های تالابی کشور کمجان با گلایه از فراموش شدن این تالاب بین المللی از برنامه‌های توسعه‌ای متولیان محیط زیست، اظهار می‌کند: ای کاش به این تالاب نیز همچون سایر تالاب‌هایی که منابع مالی را می‌بلعند، گوشه نگاهی می‌شد، چرا که این تالاب بر اساس همفکری، همکاری و هماهنگی مجموعه‌هایی که برخواسته از همراهی علاقه مندان وجامعه محلی زنده شده است.

این کنشگر محیط زیست تصریح می‌کند: هر چند در سال‌های اخیر شعارهایی مبنی بر مشارکت متولیان در این طرح زیستی و تالابی به گوش می‌رسد اما در عمل، هرساله امید همکاری با احیاء کنندگان بیشتر رنگ می‌بازد.

شکنندگی زندگی انسانی؛ رهاورد بی‌توجهی به محیط زیست

سیروس زارع متذکر می‌شود: بدون شک کم توجهی به محیط زیست، مهمترین عامل آسیب رسان به پایداری اکولوژی است که شکنندگی زندگی جامعه انسانی، ناشی از همین امر است.

وی با یادآوری فرآیند احیاء و بازسازی تالاب بین المللی کمجان، به شرایط طبیعی که امکان زندگی جامعه انسانی روستانشین در بخش کربال را به خاطر خشکاندن مسیر رودخانه کُر با چالش جدی مواجه کرده بود، تاکید می‌کند: لازم بود تا اقدامات متناسب با نیاز اجتماعی به ظرفیت‌های درون منطقه که به بهبود شرایطِ امکانِ زندگی بخشی به جامعه آسیب دیده بود، تکیه کرد تا بستر مناسب مهیا شود.

حفاظت از تالاب کمجان تابع سلایق برخی متولیان

او ضمن انتقاد از بی‌توجهی به این زیست بوم ارزشمند در مرکز فارس یادآور شد: اگرچه مساله حفاظت از زیستگاه کمجان به صورت جدی دنبال نمی‌شود و تابع سلایق بعضی از متولیان است، اما با همه این موارد این زیستگاه وضعیت نسبی مطلوبی دارد که از همین جا از کارشناسان صاحب نظر در عرصه زیستگاه‌ها دعوت می‌کنیم تا از این تالاب دیدن کنند و از نزدیک کمجان را مشاهده و با راهنمایی‌هایشان ما را در مسیر توسعه و پایداری تالاب یاری کنند.

کمجان، زیست کُره ی ثبت نشده!

این عضو دبیرخانه تشکل‌های تالابی کشور، تالاب کمجان را تقریباً یک ذخیره گاه زیستی عنوان می‌کند و می‌گوید: حتی اگر ذخیره گاه زیست کره ثبت هم نشده باشد، اما در تالاب بین المللی کمجان شکل گرفته و لازم است که این زیستگاه مورد توجه متولیان امر قرار بگیرد، هر چند در معادلات زیستی متولیان، تالاب کمجان از آنچه که نیاز یک زیست گاه است محروم و حق آبه زیستی آن رعایت نمی‌شود و در معادلات آبی، مسئولان آب استان فارس حقوق آبی این تالاب نادیده گرفته می‌شود و با فرا فکنی سعی بر نادیده گرفتن مسئولیت‌شان در قبال تامین نیاز ابی تالاب کمجان دارند، در حالی که شاخصه سلامت مدیریت صحیح منابع آبی سلامت تالاب‌های هر حوضه‌ای است.

زارع ابراز می‌کند: آنچه از تجربه کمجان می‌توان آموخت را در پس سلایق افراد به محاق نبریم، تالاب‌های لوکال و محلی کوچک مقیاس این سرزمین، قابلیت احیاء دارند، کما اینکه با هم‌فکری احیاء کنندگان تالاب کمجان و بکار گیری تجربه تالاب کمجان توسط محیط زیست استان خراسان و جامعه محلی فهیم آن استان در تالاب کجی نمکزار نهبندان استان خراسان جنوبی موفق به احیاء آن تالاب شدند.

این کنشگر محیط زیست فارس متذکر می‌شود: اینکه انگیزه‌ای برای زندگی بخشیدن به تالاب‌ها نیست، موضوعی نگران کننده است، اگر به عملکرد تالابی متولیان به دقت نگاه کنیم در می‌یابیم که اولویت آن‌ها در ابهام است.

به نام تالاب به کام نمایش‌های تالابی!

دبیر گروه احیاء کنندگان تالاب بین المللی کمجان بیان می‌کند: سالانه میلیارها تومان منابع با نام تالاب‌ها در کشور هزینه می‌شود، حال سئوال اینجاست، کدام تالاب یک متر آبگیری یا زنده شده؟ و یا تراز آبی کدام تالاب یک سانت مثبت ارزیابی شده است؟ این موضوع جای تعجب دارد که سناریوی شو و نمایش‌های تالابی، قهرمان‌سازی‌های تالابی با شرکای پروژه محور در قالب قرار دادهایی بی‌انت‌ها دنبال می‌شود و در این سورهای جنجالی از صدر تا ذیل سازمان حاضر می‌شوند و اسفناک‌تر اینکه تالاب‌های زنده و نیمه جان در معادلات متولیان قرار ندارند و یا از دستور اقدامات اجرایی خارج می‌شوند.

زارع ادامه می‌دهد: اگر هم موفقیتی در راستای تالاب شکل بگیرد، زیر چرخ اتهام و سیاه نمایی و برچسب‌های درون سازمانی شکسته و به انزوا کشانده می‌شود، در این شرایط هرچه مبالغ و منابع تالابی افزون‌تر تزریق شود، نتیجه عکس می‌دهد و قدرت ارتباط‌های منفی بیشتر می‌شود.

پستوهای حیف و میل منابع تالابی را ببندید!

به عقیده وی؛ تا زمانی که تفکرات با هدف احیاء در مسیر اقدامات موثر قرار نگیرد و از طرح‌های تکراری فاقد اثر تدوین شده خارج نشود و پستوهای پیچ در پیچ حیف و میل منابع روی نام تالاب باز باشد، هیچ موفقیتی در تالاب‌ها را شاهد نیستیم.

دبیر گروه احیاء کنندگان تالاب بین المللی کمجان تاکید می‌کند: مصداق این مدعا بررسی منابع حیف و میل شده طی این سال‌ها به نام تالاب‌ها است، انتظار می‌رود ریاست سازمان محیط زیست کشور قبل از تلاش‌های بیرونی جهت همراه کردن سایر سازمان‌ها و دستگاه‌ها جهت بهبود اوضاع محیط زیست از نعمت صداقت عملکردی درون سازمانی برخوردار شود، گُماردن افراد در منصب‌های سطوح مدیریتی از وظایف و اختیارات درون سازمانی است، اما انتظار جامعه علاقه‌مند به سلامت زیستی، انتخاب افراد با شایستگی و طی کردن مدارج تخصصی و تحصیلی مرتبط با محیط زیست انتظار بی‌جایی نبوده است. یقینا" استحضار دارند که موفقیت نهایی تنها با همکاری و مشارکت رقم می‌خورد.

منزوی کردن کنشگران زیستی رهاوردی ندارد

زارع می‌گوید: قربانی کردن، شکستن، منزوی کردن، سیاه نمایی کنشگران تلاشگر با سلیقه‌های شخصی بعضاً متولیان به انواع اتهام‌های واهی و پرو بال دادن به طرف‌های ناکار آمد و افراد مجیز گوی پروژه بگیر و شرکا، ره آوردی نخواهد داشت، این در حالیست که با هشدار‌های مکرر طی این سال‌ها به انحاء مختلف نه تنها تغییر رویه‌ای را شاهد نیستیم بلکه حمایت‌ها از افراد با تخلف‌های مکرر شخصیتی، مالی و … تداوم دارد.

این عضو شورای تشکل‌های تالابی کشور اظهار می‌کند: کمی تامل در تدوین طرح‌های مدیریتی زیست بومی تدوین شده تالاب‌ها، زوایای مبهم را روشن می‌کند، در نگاه اول نقشه راه شیک و رویایی تخیلی که در هیچ مدینه فاضلی نخواهیم یافت، ترسیم شده اما در عمل هیچ ضمانت اجرایی برای آن متصور نیست.

منابع مالی بین المللی تالاب‌ها به کجا می‌رود؟

زارع ادامه می‌دهد: طی بالغ بر بیست و اندی سال از تدوین طرح‌های اولیه مدیریت زیست بومی می‌گذرد و پایلوت‌های اولیه مشمول تدوین طرح مدیریتی نه تنها خشک شده‌اند بلکه امید بازگشتی برای آن تالاب‌ها نیست، چرایی تداوم تدوین طرح زیست بومی برای سایر تالاب‌ها با علم به اینکه خروجی ندارد با صرف هزینه‌های گزاف و تکرار خطای آگاهانه جز حیف و میل منابع برداشت صحیحی از آن استنباط نمی‌شود، منابع بین المللی با سلیقه افراد در مسیر ارتباط های خاص صرف پروژه‌هایی شده که تا امروز به بهبود یک متر تالاب آسیب دیده منتهی نشده و هیچ شفافیتی نیز صورت نمی‌گیرد.

نهادهای نظارتی راه های حیف و میل منابع تالابی را رصد کند

این قهرمان تالابی کشور خواستار ورود دستگاه‌های نظارتی و بازرسی جهت بررسی اشتباهات و کنترل تداوم خطا و انسداد راه‌های منتهی به شکست در جریان حیف و میل منابع تالابی می‌شود و می‌گوید: تالاب‌های بزرگ نیز در این شرایط تلخ آبی قابلیت احیاء زونهای حساس را دارند تا شاید در آینده با مدیریت اصولی در منابع آبی شاهد بهبودی و پایداری تالاب‌ها باشیم. و با بهره گیری از روش‌های اصولی، احیاء تالابها را در دستور کار جدی قرار دهیم.

او خاطرنشان می‌کند: یقینا" با توجه به شناخت نزدیک به دو دهه فعالیت موفق تالابی به دلیل انتقاد صحیح از نحوه عملکرد ضعیف متولیان در آینده نه تنها همکاری بهتری را به دلیل روشنگری شاهد نخواهیم بود بلکه فشار‌های مضاعفی را نیز تحمیل خواهند کرد، اما به اعتقاد خود برای نجات زیستگاه‌ها پایبندیم و با تجارب ملموس چندین‌ساله در این راه با جدیت تمام تلاش خواهیم کرد.

خشکیدن تالاب‌ها پیامد خطای انسانیست

دبیر تشکل احیاء کنندگان تالاب بین المللی کمجان ابراز می‌کند: ذکر این نکته به عنوان بارزترین مصداق کم لطفی را به زیستگاه از منظر فعالیت موفق زیستی خالی از لطف نمی‌بینم، تالاب احیاء شده کمجان در قالب فعالیت خودجوش تشکلی طی بالغ بر ۱۷ سال در معادلات سازمان متولی طی سال‌های اخیر لحاظ نشده است. با اعتقاد راسخ به اینکه خشکانده شدن تالابها پیامد خطای انسانی است، رفع اثر بعضا" خطاها کار پیچیده‌ای نیست اما به نظر می‌رسد تالابهای زنده به جز دردسر حفظ، پایش، نگهداری، کنترل، مدیریت، حفاظت و…نداشته باشد، اما تالاب‌های مرده و خشک شده زحمتی ندارد که هیچ، بلکه منبع رحمت برای برخی ها. هم می‌شود.

دستگاههای دخیل در مدیریت تالاب‌ها اهتمامی برای حفظ تالاب‌ها ندارند

در ادامه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست فارس در گفت و گو با خبرنگار ضمن گرامیداشت هفته جهانی «تالاب ها» چالش اصلی تالاب‌های فارس را برداشت بیش از حد و بدون کنترل از چاه‌های مجاز و همچنین وجود تعداد زیاد چاههای غیر مجاز می‌داند.

لیلا تاجگردون، با تاکید بر اینکه‌عدم تخصیص و تامین حق آبه تالاب‌ها بویژه مجموعه تالابهای طشک، بختگان و کمجان از چالش‌های جدی سازمان محیط زیست فارس است، تصریح کرد: ورود آلاینده به برخی از تالابها مثل مهارلو و گاهاً بختگان را نباید از یاد برد.

تالاب کمجان الگوی موفق زیستی

او می‌افزاید: وجود گونه مهاجم ماهی «تیلاپیا» در تالاب هیرم لارستان و پایدار و غالب شدن این تالاب نیز زنگ خطری برای گونه‌های بومی است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست استان فارس یکی دیگر از نگرانی‌های این سازمان در حفظ تالاب‌های این استان راعدم اهتمام جدی دستگاه‌های دخیل در مدیریت تالاب‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: حتی در تالاب‌هایی که برنامه مدیریت زیست بومی آن‌ها تدوین و تصویب و برای اجرا ابلاغ شده هم هیچ تلاشی برای اجرای اقدامات اولویت دار دستگاه‌های مختلف دیده نمی‌شود.

تاج گردون با قدردانی از تلاش‌های فعال محیط زیست، سیروس زارع یادآور شد: اقدام بزرگ و به موقع آقای سیروس زارع و همکاران و دوستانش در احیای تالاب کمجان ارج می‌نهیم و همچنان با همکاری و تلاش مجدانه از وی و تالاب بین المللی کمجان بعنوان یک الگوی موفق معرفی و حمایت کنیم تا شاهد تکرار این عمل ایثارگرانه در جای جای ایران عزیز باشیم.

در صورت بهبود شرایط؛ در آینده نزدیک آب سد درودزن به تالاب کمجان می‌رسد

در ادامه مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس نیز در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایلنا که برای تامین نیاز آبی تالابهای فارس خصوصا کمجان با توجه به مصوبه هیات وزیران و اولویت‌های تعریف شده آبی بعنوان متولی مدیریت منابع اب، چه تصمیم و اقدامات عاجلی از سوی سازمان آب با توجه به شکنندگی زیستگاه‌ها انجام داده است، می‌گوید: تالاب کمجان از محل بارندگی و روان آب محلی اطراف آن و از زه‌کشی آب ناشی از آبیاری اراضی کشاورزی و همچنین جمع شدن بخشی از آب زیرزمینی در مواقعی که سطح ایستایی بالا بوده‌است، تغذیه می‌شده است.

سیاوش بدری می‌افزاید: درحال‌حاضر به‌دلیل کاهش چشمگیر بارندگی در سال جاری تأمین آب تالاب کمجان با مشکل مواجه شده است، چون روان آب‌های سطحی ناچیز بودخ و آبیاری هم در اراضی کشاورزی در سطح وسیعی انجام نشده است، بنابراین زه‌کشی به سوی این تالاب اتفاق نیفتاده و یا بسیار کم شده‌است.

او تاکید می‌کند: از سویی دیگر سطح آب زیرزمینی افت پیدا کرده و دیگر امکان ورود آب زیرزمینی به تالاب کمجان وجود ندارد.

بدری اضافه می‌کند که تالاب کَمجان حقابه مستقیم از رودخانه کُر نداشته است، بااینحال نظر به حفظ محیط‌زیست این تالاب و موجودات و پرندگان مهاجر شرکت آب منطقه‌ای فارس امیدوار است در زمان باقی‌مانده از سال آبی بخشی از نیاز آبی این تالاب از طریق بارندگی و روان آب سطحی تأمین شود.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان فارس ابراز امیدواری می‌کند: در صورت بهبود شرایط آبی در سد درودزن در ماه‌های آینده و با همکاری استانداری و اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست در صورت رهاسازی آب برای محیط‌زیست و کشاورزی زه‌کشی منتهی به تالاب کمجان فعال شود و بخشی از نیاز آبی آن تأمین شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا، تالاب کمجان، مامنی برای بیش از ۱۳۵ نوع پرنده مهاجر نظیر فلامینگوها، حواصیل ها، شکاری ها، و انواع گونه‌های مهاجر، نیمه مهاجر و بومی در این تالاب است، گونه‌هایی مانند کفچه نوک، یلوه، چنگر نوک سرخ و گونه‌هایی از اُردک‌ها خصوصاً گونه نادر مرمری که در REDلیست (لیست قرمز) iucn و در معرض خطر انقراض هستند، در تالاب کمجان زیست می‌کنند و ۱۵ پستاندار کوچک و بزرگ و سه گونه ماهی کپور، کفال و خصوصا آفانیوس در آبهای کمجان نیز از گونه‌های آبزی این تالاب است.

تالاب کمجان در ۸۵ کیلومتری شمال شرق شیراز و در مجاورت روستای کمجان شهرستان خرامه واقع شده که به دلیل زیبایی‌های منحصر به فرد خود در سال ۱۹۷۳ میلادی در کنوانسیون تالاب‌های جهانی به ثبت رسیده است.

گزارش: آمنه سپهر