کاهش آستانه تحمل افراد در 10 سال اخیر/ بیکاری و نابرابری مردم را پرخاشگر کرده‌‌است

مجید صفاری‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با در مورد کاهش آستانه تحمل افراد طی 10- 15 سال اخیر گفت: دلیل عمده این پدیده به بحران‌های اقتصادی، مشکلات مالی و سیاست‌ها و مدیریت نادرست باز می‌گردد.

وی ادامه داد: ایران کشور مرفهی نیست و تنها طبقات خاصی در آن احساس رفاه می‌کنند و باقی مردم در شرایط مطلوبی قرار ندارند، لذا وقتی جامعه دچار مشکلات اقتصادی و بیکاری است؛ مردم روزانه دچار فشار و استرس هستند که این موضوع کاهش آستانه تحمل و افزایش پرخاشگری در جامعه را به دنبال دارد.

کاهش توجه به کرامت انسانی در جامعه

صفاری‌نیا با اذعان به پایین بودن استانداردهای سلامت و به‌ ویژه سلامت اجتماعی در جامعه که کاهش سطح تحمل مردم را به دنبال داشته است، تصریح کرد: میزان شادی و نشاط در جامعه کم و میزان فقر، بیکاری و مهاجرت زیاد شده است، همچنین  توجه به کرامت انسانی در جامعه ما  کاهش یافته و مباحثی همچون رشوه، اختلاس، تبعیض و نابرابری‌های سیستم اداری افزایش داشته است. به عنوان مثال فرد ماهی یک میلیون تومان هم حقوق نمی‌گیرد، اما می‌بیند که در جای دیگر حقوق سی میلیونی به فرد می‌دهند؛ مشاهده این شرایط و پایین بودن استانداردهای سلامت اجتماعی باعث ایجاد احساس ناکامی در افراد  و افزایش پرخاشگری‌در فضای اجتماعی و خانوادگی می‌شود.

ادراک پایین عدالت و احساس بالای فساد در جامعه

رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران دیگر عامل کاهش آستانه تحمل در افراد را پایین بود ادراک عدالت و بالا بودن ادراک فساد در میان  مردم خواند و اظهار کرد:  در این شرایط افراد در فضای اداری، حرفه‌ای و شغلی  به نحوی دچار ناکامی می‌شوند و این ناکامی سطح آستانه تحمل آنها را پایین آورده و سطح پرخاشگری آنها را در فضای اجتماعی بالا می‌برد.

وی نقض مکرر قانون در جامعه را نیز از جمله دلایلی دانست که باعث کاهش آستانه تحمل افراد و افزایش اعمال پرخاشگرانه در جامعه می‌شود و افزود: وقتی انسان‌ها در این فضا هستند و بر اجرای قوانین نظارت جدی صورت نمی‌گیرد و هرکاری انجام می‌شود و در نتیجه میزان پرخاشگری در میان مردم  کاهش نمی‌یابد.

این روانشناس در ادامه با بیان اینکه در فضای شهری که دچار تراکم، حجم زیاد خود رو و ترافیک است؛ افراد خود به خود دچار خشونت و پرخاشگری می‌شوند، افزود: در چنین فضایی افراد به عنوان  انسان و دارای کرامت انسانی ادراک نمی‌شوند، زیرا وقتی افراد دچار اضافه بار شناختی هستند؛ سایرین را  به عنوان بخشی از یک زمینه تهدیدآمیز درک می‌کنند، لذا در این فضا رفتارهای مغایر شهروندی یا رفتارهای پرخاشگرانه زیاد اتفاق می‌افتد.

مردم با قوانین شهرنشینی آشنا نیستند

وی همچنین با اشاره به اینکه انسان تقریبا یک صد سال است که شهرنشینی را تجربه می‌کند، اظهار کرد: در کشور ما نیز طی دو یا سه دهه اخیر است که شهرهای بزرگ  با جمعیت فزاینده رو به رشد مواجه  شده به صورتی که امروز 70 درصد جمعیت کشور ما شهرنشنین و 30 درصد روستا نشین هستند، در حالی که در گذشته  70 دردصد مردم کشور روستانشین و 30 درصد شهرنشین بوده‌اند.

صفاری‌نیا خاطرنشان کرد: مردم ساکن در شهرهای بزرگ در واقع همان روستانشینانی هستند که امروز شهرنشین شده‌اند، اما آموزش‌های لازم برای شهرنشینی را ندیده و از قوانین و مقررات لازم برای سکونت در شهر آگاهی نیافته‌اند که این موضوع نیز در بروز رفتارهای ناهنجار اجتماعی و خشونت‌آمیز تاثیرگذار است.

رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه امروزه نقش آرامش‌بخشی خانواده‌ها نیز کمرنگ‌تر شده، گفت: خانواده در گذشته نقشی گرم و آرامش‌بخش داشته، اما امروز خانواده این کارایی خود را از دست داده به نحوی که  برخی خانواده‌ها‌ دیگر کانون آرامش‌ و حمایت عاطقی مطلوب میان زن و مرد و فرزندان نیستند.

وی ادامه داد: امروز برخی افراد به قدری در فضای خانوادگی دچار مشکل هستند که این مشکلات را با خود به محیط جامعه وسرکار منتقل می‌کنند، لذا ما باید تلاش کنیم که خانواده جایگاه اصلی خود را حفظ کرده و تعاملات و رفت‌وآمدها و رفاقت‌هایی که بین افراد خانواده بوده را درست کنیم.

افراد را نوعدوست تربیت‌ نمی‌کنیم

این روانشناس با اشاره به مفهوم جامعه‌پسندی، گفت: امروزه به جامعه پسند بودن افراد توجه نمی‌کنیم. افراد جامعه‌پسند افرادی هستند که نوعدوست بوده و رفتارهای شهروندی دارند، از دیگران حمایت کرده و به مردم کمک می‌کنند؛ این افراد انعطاف‌پذیری بیشتری داشته و خودشیفتگی کمتری دارند و همچنین این افراد مسئولیت‌پذیری اجتماعی دارند.

صفاری‌نیا با بیان اینکه دیگر از این جنس آدم‌ها تربیت‌ نمی‌کنیم، خاطرنشان کرد: باید سعی کنیم؛ تعداد بیشتری از این افراد را در جامعه تربیت کنیم. خیرین جامعه از این دست افراد هستند. کسانی که اهدا خون کرده یا به نیازمندان کمک می‌کنند؛ افرادی نوعدوست هستند.

وی افزود: ما نباید فضای نوعدوستی و جامعه‌پسندی را تنها در ماه رمضان تشویق کنیم؛ بلکه باید در هر ماهی انجام کار خیر و نوعدوستانه و جامعه‌پسندانه را ترغیب کنیم و این موضوع باید در رسانه‌ها، آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد مورد تاکید قرار بگیرد.

رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران  متذکر شد: اخیرا در فیلم‌ها بیشتر خشونت و جنگ و دعوا به تصویر کشیده می‌شود و بهتراست؛ این روند تغییر کرده و رفتارهای نوعدوستانه تشویق می‌شود باید هر سال افراد فداکار را از هر قشر و طبقه‌ای در رسانه‌ها برجسته کرده و به عنوان چهره‌های شاخص معرفی کنیم و نترسیم که این افراد در جامعه تبدیل به قهرمان و مدل شوند، زیرا جامعه ما باید هویت انسان ‌دوستی را به دست آورد و لذا  به این افراد به عنوان الگو نیاز زیادی  دارد.