جزئیات لایحه ارائه تخفیف عوارض ساختمانی به «ساختمان‌های سبز» در تهران

«مهدی پیرهادی» رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره جزئیات لایحه «ساختمان سبز» که قرار است در هفته‌های ابتدایی سال آینده به شورای شهر ارائه شود، توضیح داد: احداث ساختمان‌های سبز یکی از موضوعات مترقی در حوزه ساختمان‌سازی است که در کشورهای توسعه‌یافته جهان پیگیری می‌شود. بر این اساس، شورا و شهرداری تهران با همکاری یک کمیته فنی و تخصصی ذی‌ربط، لایحه‌ای را برای ترویج احداث این‌گونه ساختمان‌ها در پایتخت تدوین کرده که به‌زودی قرار است در صحن شورا مطرح شود و در صورت تصویب، دستورالعمل مربوط به آن نیز توسط شهرداری تدوین و ابلاغ خواهد شد. 

وی افزود: در لایحه مذکور، معیارها، استانداردها و ضوابط فنی و اجرایی مشخصی برای احداث ساختمان‌های سبز پیش‌بینی شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به معماری پایدار، بهینه‌سازی مصرف انرژی، استفاده از انرژی‌‌های تجدیدپذیر، کاهش تولید و تفکیک پسماند، حفظ و توسعه فضای سبز و نگهداری درختان، مدیریت و بازچرخانی آب، استفاده از آب باران و ... اشاره کرد. ضمن این که ساختمان‌های سبز باید ضوابط خاصی از نظر جانمایی، طراحی، ساخت، اجرا، نگهداری و بهره‌برداری به‌منظور آسیب رساندن هرچه کمتر به طبیعت و تعامل با محیط پیرامونی در آن‌ها رعایت شده باشد. 

در فرآیند احداث ساختمان‌های سبز باید از مصالح تجدیدپذیر استفاده شود

پیرهادی با بیان این که منظور از «معماری پایدار» در ضوابط احداث ساختمان‌های سبز، داشتن رویکرد محیط‌زیستی و پیاده‌سازی ایده احترام به طبیعت در طراحی ساختمان است، گفت: مکان‌یابی مناسب برای احداث ساختمان یکی از ضوابطی است که به «سبز» شناخته شدن یک ساختمان کمک می‌کند؛ در واقع، هدف این است که ساختمان‌ها در نقاطی ساخته شوند که میزان آسیب آن‌ها بر محیط‌زیست، تنوع زیستی و جمعیت‌های انسانی که در اطراف آن‌ها زندگی می‌کنند، در حداقل ممکن قرار داشته باشد. همچنین کیفیت محیط خارج نیز از دیگر ویژگی‌هایی است که برای ساختمان‌های سبز در نظر گرفته می‌شود که به حداقل رساندن تاثیرات ساختمان بر محیط پیرامونی خود، ایجاد محیط باز مناسب برای ساکنان ساختمان، کاهش اثر جزیره حرارتی، کاهش میزان انتشار دی‌اکسید کربن از ساختمان، کنترل انشار نور و صدا، تاثیرگذاری مثبت بر کیفیت هوای محلی، کنترل منابع انتشار بوهای ناخوشایند، مدیریت خسارت‌های احتمالی ناشی از آتش‌سوزی و بلایای طبیعی و ... از جمله موارد مرتبط با آن است. 

عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان این که در فرآیند احداث ساختمان‌های سبز باید از مصالح ساختمانی تجدیدپذیر و سازگار با محیط‌زیست استفاده شود، یادآور شد: مدیریت پسماند در حین انجام عملیات تخریب و ساخت ساختمان، استفاده از ترکیبات پایدار و بازیافت‌شده در حین احداث ساختمان، مدیریت پسماند دوره بهره‌برداری و فراهم کردن شرایط لازم برای تفکیک زباله از مبدأ از جمله ضوابطی است که در موضوع کاهش تولید و تفکیک پسماند برای احداث ساختمان‌های سبز از اهمیت بالایی برخودار است.

اهمیت بالای بهره‌وری انرژی و آب در احداث ساختمان‌های سبز 

رئیس کمیسیون محیط‌زیست شورای شهر تهران با اشاره به بهره‌وری انرژی به عنوان دیگر ضابطه فنی مهم احداث ساختمان‌های سبز، اظهار داشت: زمانی می‌توان از یک ساختمان به عنوان ساختمان سبز یاد کرد که به گونه‌ای طراحی شده باشد که مصرف انرژی در آن به حداقل ممکن برسد. همچنین بهبود طراحی معماری ساختمان، ارتقای مشخصات فنی عناصر پوسته خارجی ساختمان برای کنترل میزان انتقال حرارت، استفاده از فناوری‌های ذخیره‌سازی و بازیافت انرژی، تولید انرژی با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بهبود سیستم‌های روشنایی داخلی و خارجی و ... از جمله مواردی است که به افزایش بهره‌وری انرژی در یک ساختمان کمک می‌کند.

وی با تاکید بر این که در یک ساختمان سبز، بهره‌وری آب نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، بیان کرد: در یک ساختمان سبز باید شرایط لازم برای مصرف بهینه آب، بازیافت آب خاکستری، بازچرخانی آب و استفاده از آب باران رعایت شده باشد. همچنین کاهش نیاز به مصرف آب، پایش مستمر مصرف آب، ارتقای کیفیت طراحی شبکه داخلی آب ساختمان و کنترل دمای شبکه داخلی آب ساختمان نیز از جمله دیگر شاخص‌های افزایش بهره‌وری آب در ساختمان‌های سبز محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت بالای کاهش مصرف آب و انرژی در کشور، در ضوابط فنی تعیین‌شده در لایحه ساختمان سبز، بیشترین امتیازات برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری آب تعیین شده است. 

ساختمان سبز باید آسایش و رفاه تمام ساکنان خود را فراهم کند 

پیرهادی همچنین کیفیت محیط داخل را از دیگر ضوابط فنی ساختمان‌های سبز برشمرد و گفت: وقتی کیفیت محیط داخل در یک ساختمان بالا به حساب می‌آید که شرایط برای تامین آسایش و رفاه ساکنان تمام واحد‌های مسکونی در یک مجتمع در کنار یکدیگر فراهم شده باشد. همچنین کاهش آلودگی‌های ناشی از انجام فعالیت‌های ساختمانی در حین احداث ساختمان، ارائه راه‌حل فنی برای کاهش آلاینده‌ها در محل احداث ساختمان، توجه به چشم‌انداز محوطه و شهر، دسترسی‌پذیری محل احداث ساختمان به حمل‌و‌نقل عمومی، ایجاد فضای سبز در محوطه ساختمان، کاهش میزان سایه‌اندازی ساختمان بر فضاهای سبز شهری، توجه به تراکم ساختمانی اطراف و کاربری‌های موجود، حفظ ایمنی عابران پیاده و دوچرخه‌سواران، تامین ظرفیت پارکینگ، وجود امکانات برای مسیر دوچرخه و مسیرهای پیاده و نزدیکی به امکانات رفاهی از دیگر ضوابط فنی است که در لایحه مذکور برای انتخاب مکان و احداث ساختمان‌های سبز پیش‌بینی شده است.

وی با بیان این که ضوابط فنی مندرج در لایحه ساختمان سبز در یک کمیته فنی زیر نظر کمیسیون محیط‌زیست‌ شورای اسلامی شهر تهران تدوین شده است، خاطرنشان کرد: در این کمیته فنی، مدیرکل مهندسی معماری و ساختمان معاونت شهرسازی شهرداری تهران به همراه یک کارشناس متخصص این اداره‌کل، دو نفر از اساتید دانشگاه، یک نفر با تخصص‌ معماری پایدار و دیگری با تخصص محیط‌زیست‌ و نمایندگانی از کمیسیون‌های محیط‌زیست‌ و شهرسازی شورا، معاونت خدمات شهری شهرداری، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان و سازمان نظام مهندسی حضور داشتند و عملا کمیته‌ای تخصصی تشکیل شد که در آن ضوابط فنی احداث ساختمان‌‌های سبز در تهران به شکل یک لایحه تدوین شد که قرار است در آینده‌ای نزدیک در صحن شورا مطرح شود.

ارائه تخفیف عوارض ساختمانی در سه سطح مختلف به ساختمان‌های سبز  

پیرهادی با بیان این که پس از تصویب لایحه مذکور در شورای شهر تهران، برای ساختمان‌های جدیدی که ویژگی‌های لازم را داشته باشند، گواهی «ساختمان سبز» صادر خواهد شد، عنوان کرد: پس از تصویب این لایحه، براساس دستورالعملی که شهرداری آماده خواهد کرد، کارشناسان ذی‌ربط باید به تطبیق موارد اجراشده در ساختمان‌هایی که احداث آن‌ها به پایان می‌رسد با ضوابط فنی تعیین‌شده برای ساختمان‌های سبز بپردازند و در صورتی که این ضوابط در یک ساختمان نوساز رعایت شده باشد، گواهی مشخصی برای آن ساختمان صادر می‌شود که براساس آن، سازندگان ساختمان‌های جدید می‌توانند در سه سطح مختلف از تخفیف عوارض بهره‌مند شوند؛ این سه سطح نیز با توجه به میزان رعایت ضوابط فنی مندرج در لایحه ساختمان سبز در حین احداث ساختمان‌های جدید تعیین می‌شود. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر یک سازنده حداقل ۸۰ درصد پارامترهای ساختمان سبز را رعایت کرده باشد، مشمول بیشترین سطح تخفیف عوارض خواهد شد، اما اگر این پارامترها را بین ۶۰ تا ۸۰ درصد رعایت کرده باشد، مشمول سطح دوم تخفیف عوارض می‌شود. همچنین برای سازندگانی که بین ۵۰ تا ۶۰ درصد ضوابط احداث ساختمان‌های سبز را رعایت کنند، سطح سوم تخفیف عوارض ساختمانی لحاظ خواهد شد و کسانی هم که کمتر از ۵۰ درصد ضوابط مد نظر را در احداث ساختمان‌های خود رعایت کنند، از تخفیفات پیش‌بینی‌شده در لایحه ساختمان سبز بهره‌مند نمی‌شوند. ارائه این تخفیفات یک سیاست تشویقی است که برای ترغیب سازندگان به احداث ساحتمان‌های سبز در نظر گرفته شده که در صورت موافقت اعضای شورای شهر، از سال آینده در سطح شهر تهران اجرایی خواهد شد.